Thật khó để nói ai là người đầu tiên đặt tên cho động thái giảm đáng kể của Bitcoin và altcoin là “mùa đông tiền điện tử”. 2.000 loại tiền điện tử toàn cầu đã mất tổng cộng 80% vốn hóa thị trường.
Bảng vốn hóa thị trường: tổng khối lượng và phần trăm | Nguồn: Coin360
Thuật ngữ “mùa đông tiền điện tử” có lẽ đã được sử dụng rộng rãi hơn sau khi giá BTC giảm khoảng 3.000 đô la mỗi Bitcoin vào tháng 12/2018 và có giá thấp nhất trong hơn một năm.
Giá BTC, vốn hóa thị trường | Nguồn: Coin360
Đối với ngành công nghiệp tiền điện tử, năm 2018 là một năm có nhiều thay đổi do điều chỉnh giá liên tục – còn được gọi là khủng hoảng Bitcoin và khủng hoảng tiền điện tử. Sự kiện này đã khiến các nhà đầu tư hoang mang và tuyên bố trên các phương tiện truyền thông chính thống rằng bong bóng tiền điện tử đã chấm dứt. Trong khi đó, các thành viên lâu năm của cộng đồng không bị lung lay.
“Tôi đã tham gia vào không gian này từ khi Bitcoin trị giá chỉ chưa đến 1 đô la, vì vậy tôi không chú ý đến những biến động ngắn hạn. Giá là khía cạnh ít thú vị nhất đối với tôi”, CEO Roger Ver của Bitcoin.com cho biết.
Nhưng ngay cả khi chúng ta để giá sang một bên, mùa đông tiền điện tử đã có tác động lâu dài đến không gian tiền điện tử và blockchain. Vì vậy, cái gọi là “mùa đông tiền điện tử” này ảnh hưởng thế nào đến ngành công nghiệp?
Độ sâu của mùa đông: Tác động tiêu cực
Một đánh giá về phạm vi truyền thông trong quá khứ có thể giúp chúng tôi hiểu tác động tiêu cực của mùa đông tiền điện tử đối với ngành công nghiệp. Cuộc tranh luận xung quanh tiền điện tử năm 2018 đã bị ‘vấy bẩn’ bởi một số vụ lừa đảo, kế hoạch Ponzi và tất cả các hành động bất hợp pháp dẫn đến hàng triệu đô la bị đánh cắp hoặc mất tích trong những quỹ chết.
Một trong những người hoài nghi về tiền điện tử nổi bật nhất là nhà kinh tế học đoạt giải Nobel Nouriel Roubini. Ông đã tuyên bố vào tháng 2/2018 rằng Bitcoin – mẹ của tất cả các bong bóng – đã bắt đầu sụp đổ. John Reed Stark, cựu giám đốc của Văn phòng Thực thi Giao dịch Chứng khoán Hoa Kỳ, đã cảnh báo về giai đoạn chín muồi cho “hành vi lừa đảo, thao túng, giao dịch nội gián, hack và một loạt các vụ gian lận”.
Công ty kế toán Ernst & Young của Big Four đã công bố nghiên cứu cho thấy tội phạm mạng đã đánh cắp khoảng 1,5 triệu đô la mỗi tháng trong số tiền thu được từ ICO, tổng cộng khoảng 400 triệu đô la trong số tiền gây quỹ.
Bị bao vây bởi những tác nhân xấu như vậy và sự không chắc chắn mà hành vi của chúng gây ra, các dự án chân chính đã phải vật lộn để tìm thấy giá trị của họ. Do đó, mượn lời của người sáng lập startup blockchain Grace Wong, “nhiều dự án hợp pháp này đã rút lui hoàn toàn khỏi blockchain và thế giới tiền điện tử, chờ đợi tất cả những tiếng ồn đó lắng xuống”.
Không có gì đáng ngạc nhiên, danh sách “Fintech 50” của Forbes 2019 gồm các công ty công nghệ tài chính hàng đầu thế giới chỉ bao gồm 6 công ty blockchain. Con số này chỉ gần một nửa so với năm 2018 là 11.
Một bức tranh tương tự có thể được nhìn thấy với thị trường việc làm: Thống kê so sánh từ các nhà phân tích tại nền tảng tìm kiếm việc làm phản ánh tỷ lệ tìm kiếm việc làm liên quan đến blockchain và tiền điện tử đã giảm 52% so với năm ngoái (tháng 6/2018 – 6/2019).
Mùa đông rồi phải đến mùa xuân: Tác động tích cực
Mặt khác, rõ ràng là cả những người chỉ trích và ủng hộ blockchain đều cùng có chung một nhận thức rằng mọi thứ chỉ có thể trở nên tốt hơn từ đây. Như vậy, có thể hiểu “mùa đông” phải xảy ra.
“Mùa đông tiền điện tử theo quan điểm của tôi thực sự có tác động khá tích cực đến sự tiến bộ và phát triển của hệ sinh thái blockchain toàn cầu. Các dự án startup và ICO hào nhoáng không được hỗ trợ và quản lý tốt đã biến mất trong tuyết mã hóa lạnh lẽo, trong khi các dự án chất lượng cao, được tài trợ tốt hơn đã vượt qua mùa đông băng giá”, Daniel Diemers, nhà lãnh đạo của PwC về blockchain ở châu Âu và Trung Đông.
Giám đốc điều hành Jeffrey Sprecher của Intercontinental Exchange (ICE) và là nhà điều hành của Sở giao dịch chứng khoán New York đã tóm tắt quan điểm về sự lạc quan, nhưng thận trọng, khi ông tuyên bố: “Thực sự hữu ích khi ngành công nghiệp tiền điện tử đã bước vào cái mà họ gọi là mùa đông”.
Đầu năm nay, Emin Gün Sirer, đồng giám đốc của Initiative for Cryptocurrencies and Smart Contracts (IC3) và là giáo sư tại Đại học Cornell, đã nhấn mạnh lại ý tưởng này: Nhìn chung có một số dấu hiệu thực sự tốt cho thấy mùa đông tiền điện tử đã rửa sạch hầu hết các trò gian lận.
Số liệu thống kê đã nói lên điều đó: Năm 2017, khi giá tiền điện tử đạt mức cao kỷ lục, cũng là một năm có số lượng lớn các dự án lừa đảo. Theo nghiên cứu của công ty tư vấn ICO Statis Group tiết lộ, 80% ICO tiến hành trong năm 2017 là lừa đảo. Thật đáng kinh ngạc! Nghiên cứu đã xem xét vòng đời của các ICO đó, từ đề xuất ban đầu về tính sẵn sàng bán cho đến giai đoạn giao dịch hoàn thiện nhất trên một sàn giao dịch tiền điện tử.
Nguồn: Statis Research
Vào tháng 12/2017, Ernst & Young đã tiến hành nghiên cứu cảnh báo rằng các “ICO của Cameron có tính chất cường điệu, định giá không chính đáng và rủi ro quá mức”.
Sau đó, một cuộc khảo sát mới của EY đã thu thập dữ liệu về hiệu suất của ICO trong khoảng từ tháng 1/2018 đến tháng 9/2018, kết luận rằng một danh mục đầu tư của các ICO này đã giảm 66% kể từ mức cao nhất của thị trường vào đầu năm nay.
Dữ liệu cho thấy thị trường ICO tương quan trực tiếp với giá Bitcoin và mùa đông tiền điện tử đã rửa thành công những kẻ lừa đảo ra khỏi hiện trường. Kết quả là ngành công nghiệp đã trở nên phức tạp, mạnh mẽ và có cấu trúc hơn so với 2 năm – hoặc thậm chí một 1 năm trước.
“Đây là điều tốt cho hệ sinh thái, vì trọng tâm chính chuyển sang dài hạn và các dự án công nghệ chất lượng một lần nữa trở nên quan trọng hơn so với các tuyên bố marketing táo bạo và các chiến dịch airdrop”, Diemers của PwC bình luận.
Đây có thể là một lợi thế quan trọng trong việc thúc đẩy làn sóng tăng trưởng tiếp theo, bền vững hơn của thị trường ICO. Báo cáo chiến lược thứ ba của PwC về các ICO nêu rõ: “ICO đã tăng thêm động lực và đang nổi lên như một hình thức gây quỹ cộng đồng thay thế hoàn toàn khả thi”.
Nguồn: ICOdata
Nguồn: ICOdata
Nguồn: ICOdata
Một điểm khác biệt giữa tiền điện tử và công nghệ blockchain là mùa đông tiền điện tử sẽ không ảnh hưởng đến khả năng sử dụng tiềm năng của công nghệ blockchain và sự phát triển của các doanh nghiệp liên quan đến nó.
Một ví dụ điển hình ở đây là các bằng sáng chế liên quan đến công nghệ blockchain và công nghệ sổ cái phân tán. Quay trở lại năm 2017, công nghệ blockchain đã được cả Forbes và Deloitte dự đoán là một trong những xu hướng công nghệ chính cho năm 2018.
Và sau đó, vào tháng 1/2018, Bloomberg đã tiết lộ danh sách xếp hạng các công ty đã nộp bằng sáng chế liên quan đến blockchain. Trong đó, Bank of America, IBM và Mastercard lần lượt ở 3 vị trí cao nhất. Cụ thể:
“Công nghệ blockchain có thể định hình lại hệ thống tài chính toàn cầu khi các ngân hàng tìm cách sử dụng nó để tăng tốc giao dịch, cải thiện việc lưu giữ hồ sơ và đơn giản hóa các chức năng phụ trợ”.
Nguồn: EnvisionIP
Một tác động tích cực khác có liên quan đến môi trường pháp lý. Rất nhiều quốc gia trên thế giới đã thực hiện một số quy định về blockchain và tiền điện tử trong 2 năm qua. Ví dụ, cường quốc kinh tế thế giới Hoa Kỳ đã không thực thi quyền lực liên bang của mình để điều chỉnh công nghệ blockchain và tiền điện tử, mặc dù một số bang đã thực thi luật pháp của riêng họ – bao gồm Arizona, Connecticut, Vermont, Delwar và Wyoming.
ICE cũng đã tận dụng mùa đông tiền điện tử để mua tài sản tiền điện tử với giá chiết khấu cho nền tảng giao dịch tiền điện tử tổ chức của mình, Bakkt.
Một số chuyên gia cũng tin rằng năm 2019 là năm mà các nhà đầu tư tổ chức sẽ xoay quanh tiền điện tử, chẳng hạn như Rohit Kulkarni, người đứng đầu nghiên cứu của SharesPost, nói rằng “mùa đông tiền điện tử đang diễn ra là một cách làm sạch lành mạnh hệ sinh thái bởi vì sự điều chỉnh phân tách hiệu quả những người tạo giá trị dài hạn với những người giao dịch ngắn hạn”.
Tác động tích cực của mùa đông tiền điện tử cũng có thể được nhìn thấy trong thế giới doanh nghiệp. Như đã được chỉ ra trong khảo sát blockchain toàn cầu năm 2019 của Deloitte, các tổ chức đã thay đổi ý kiến đối với công nghệ blockchain, tập trung vào “những mô hình kinh doanh mà nó có thể phá vỡ”. Đây là những gì chúng ta có thể thấy rõ về tác động tích cực của mùa đông khi so sánh tâm lý vào blockchain vào năm 2018 và 2019.
Nguồn: Khảo sát blockchain toàn cầu của Deloitte, 208 và 2019
Thêm một dấu hiệu tốt cho ngành công nghiệp tiền điện tử đã được nêu bật trong một nghiên cứu của Cambridge Associates, trong đó nêu rõ:
“Mặc dù giá tiền điện tử thanh khoản đã giảm mạnh vào cuối năm, hoạt động đầu tư vào không gian đang bùng nổ. Các nhà đầu tư quan tâm đến ngành cần dành một lượng thời gian đáng kể để tìm hiểu về không gian, thoải mái với rủi ro rất cao, siêng năng quản lý và thực hiện phân bổ cẩn thận”.
Mùa đông tiền điện tử kết thúc?
Trong khi đó, các chuyên gia cũng tranh luận về tác động tích cực và tiêu cực của tiền điện tử, trong đó, có một sự đồng thuận rằng mùa đông tiền điện tử đã kết thúc.
Mặc dù Bitcoin vẫn đang vươn đến mức cao kỷ lục và mức cao nhất tính đến thời điểm này là vào tháng 12/2017 – 20.000 đô la nhưng các chuyên gia tin rằng khó khăn của thị trường vào năm 2018 dường như sẽ không lặp lại sớm và các nhà phân tích tuyên bố kết thúc mùa đông.
Nhìn chung, dường như những kẻ lừa đảo và các kế hoạch Ponzi đã bị ‘quét sạch’ trong các lĩnh vực công nghệ tiền điện tử và blockchain, cho phép các dự án thực sự được hưởng lợi từ các công nghệ mới nổi. Và Tom Lee, đồng sáng lập Fundstrat Global Advisors, là một trong những chuyên gia đã xác nhận rằng mùa đông tiền điện tử đã kết thúc.
Sau khi sự cường điệu xung quanh công nghệ blockchain đi qua, việc áp dụng toàn cầu thực sự sẽ diễn ra. Chắc chắn rất khó để dự đoán tương lai, nhưng phần lớn các nhà nghiên cứu thấy tương lai cho blockchain là tươi sáng và đang phát triển. Một khảo sát của Deloitte cho biết hơn một nửa (53%) các tổ chức ưu tiên công nghệ blockchain trong số các chiến lược quan trọng hàng đầu của họ. Nghiên cứu của PwC lưu ý:
“Blockchain sẽ tạo ra giá trị kinh doanh hàng năm hơn 3 nghìn tỷ đô la Mỹ vào năm 2030. Có thể tưởng tượng 10% đến 20% cơ sở hạ tầng kinh tế toàn cầu sẽ chạy trên các hệ thống blockchain vào cùng năm đó”.
Dự báo tương tự cho công nghệ blockchain có thể được tìm thấy trong nghiên cứu của nhiều công ty khác, bao gồm cả nghiên cứu của IBM và WinterGreen: “Thị trường sổ cái kỹ thuật số cho các sản phẩm và dịch vụ blockchain dự kiến sẽ đạt 60,7 tỷ đô la vào năm 2024, tăng từ 708 triệu đô la của năm 2017”.
Nguồn: WinterGreen Research, Inc.
Mùa đông tiền điện tử là một quá trình đau thương cho ngành công nghiệp. Nhưng một điều mà nhiều chuyên gia nghĩ là cần thiết cuối cùng đã xảy ra.
“Mùa đông tiền điện tử đã loại bỏ bầy đàn và cám dỗ thép. Tất cả trừ những hy vọng và ước mơ ngoan cường nhất đều bị nghiền nát, bị bỏ rơi trong đống tuyết khi chúng thoi thóp hướng về phía mặt trăng không bao giờ đến”, người sáng lập và giám đốc điều hành của Shapeshift Erik Voorhees cho biết. Ông kết luận:
“Mùa đông là một mùa vật vã đã đi qua, chịu đựng và cái giá mà chúng ta phải trả cho cho nó là mùa xuân rực rỡ và tươi đẹp sau đó”.
- Tương lai của tiền điện tử và tương lai của Bitcoin
- DeFi có phải là tương lai của tài chính tiền điện tử? Một số ngành công nghiệp lớn nghĩ như vậy
Thùy Trang
Tạp chí Bitcoin | Cointelegraph