Trong bối cảnh sàn giao dịch FTX sụp đổ do sử dụng tiền của người dùng để giảm thiểu rủi ro của chính họ, các sàn giao dịch khác đã nhanh chóng đưa ra một giải pháp minh bạch gọi là bằng chứng dự trữ (Proof-of-Reserves).
Phương pháp này gần đây đã được CEO Changpeng Zhao (CZ) của Binance chứng thực, cung cấp một cách để các sàn giao dịch thể hiện sự minh bạch đến người dùng trong trường hợp không có quy định rõ ràng.
“Tất cả các sàn giao dịch nên thực hiện bằng chứng dự trữ cây Merkle. Các ngân hàng hoạt động dựa vào dự trữ một phần nhưng sàn giao dịch thì không nên làm vậy. Binance sẽ sớm bắt đầu thực hiện bằng chứng dự trữ. Hoàn toàn minh bạch”.
Bằng chứng dự trữ (PoR) là một cuộc kiểm toán độc lập được bên thứ ba thực hiện nhằm tìm cách đảm bảo tổ chức lưu ký (custody) nắm giữ đúng lượng tài sản mà họ tuyên bố sở hữu thay mặt cho khách hàng của mình.
Kiểm toán viên sẽ thực hiện ảnh chụp nhanh ẩn danh về tất cả các số dư được nắm giữ và tổng hợp thành cây Merkle.
Merkle là sơ đồ cam kết mã hóa, trong đó mỗi “lá” hoặc node được gắn nhãn bằng hàm hash mật mã của block dữ liệu. Mục đích sử dụng chính của mô hình này là để xác minh dữ liệu đã được xử lý, gửi hoặc lưu trữ giữa các máy tính. Mặc dù được phát minh vào năm 1979, khái niệm cây Merkle vẫn được sử dụng rộng rãi trong các mạng ngang hàng trên blockchain.
Sau khi thực hiện ảnh chụp nhanh, kiểm toán viên thu được gốc Merkle: dấu vân tay mật mã xác định duy nhất tổ hợp các số dư tại thời điểm ảnh chụp nhanh được tạo.
Sau đó, kiểm toán viên thu thập chữ ký số do sàn giao dịch tạo ra nhằm chứng minh quyền sở hữu đối với các địa chỉ on-chain có số dư có thể xác minh công khai. Cuối cùng, kiểm toán viên so sánh và xác minh các số dư này vượt quá hoặc khớp với số dư của khách hàng được biểu thị trong cây Merkle để đảm bảo tài sản của khách hàng được giữ trên cơ sở dự trữ đầy đủ.
Tổng cộng 5 sàn giao dịch tập trung (CEX) bao gồm Kraken, Bitmex, Coinfloor, Gate.io và HBTC đã hoàn thành kiểm toán bằng chứng dự trữ trong khi những sàn như Binance, OKX, KuCoin, Huobi, Poloniex, Crypto.com, Deribit và Bitfinex đã công bố kế hoạch thực hiện.
PoR là một hoạt động có ý nghĩa và được nhiều người trong cộng đồng tiền điện tử ca ngợi vì đây có vẻ như là bước tiến lớn hướng tới hệ sinh thái tiền điện tử minh bạch hơn. Sàn giao dịch tập trung có thể ghi chú các khoản nợ của từng tài khoản trên sổ cái công khai với các tài sản cụ thể được nắm giữ. Họ sẽ phải xuất bản thẻ thông tin mà chỉ chủ sở hữu tài khoản mới có thể biết, do đó giữ được tính ẩn danh công khai.
Hassan Sheikh, đồng sáng lập tại công ty đầu tư mạo hiểm phi tập trung DAO Maker, nói rằng PoR cung cấp bản tóm tắt rõ ràng về các khoản nợ đến hạn, có thể được đối chiếu với tài sản. Thực hành PoR tốt có thể khiến các sàn giao dịch khó giả mạo nợ. Anh giải thích:
“Nếu các khoản nợ bị làm giả, người dùng có thể công khai dấu hiệu cảnh báo. Ngay cả khi 1% người dùng bận tâm xác minh, thì sẽ không thể có bất kỳ CEX nào có người dùng rơi vào 1% thận trọng đó. Các tài khoản lớn hơn hầu như sẽ luôn xác minh và CEX tốt nhất có thể bỏ qua một phần nhỏ các tài khoản nhỏ trước khi bị phát hiện”.
Anh nói thêm rằng với các khoản nợ được công bố công khai mà các nhà đầu tư nhỏ lẻ có thể dễ dàng xác minh, “việc tiết lộ tài sản mà các sàn giao dịch đang thực hiện cuối cùng sẽ có ý nghĩa” và số dư được trình bày trong các cuộc kiểm toán này chỉ “giữ nguyên cán cân theo giả định các khoản nợ phải trả được trình bày phù hợp”.
Mặt khác, Ben Sharon, đồng sáng lập tại công ty quản lý tài sản kỹ thuật số Illumishare SRG, nêu lên một vấn đề rằng những kẻ lừa đảo sẽ cố gắng giả mạo các cuộc kiểm toán, bất kể bằng chứng dự trữ đáng tin cậy đến mức nào. Theo anh, kiểm toán bằng chứng dự trữ vẫn là một bước khả thi để kiểm tra các sàn giao dịch, nhưng không đủ và đề xuất các biện pháp khác, chẳng hạn như:
“Ngoài chứng chỉ bằng chứng dự trữ, có một khoản dự trữ tiền mặt, token được hỗ trợ bằng tài sản riêng biệt hoặc tốt hơn là có cả hai sẽ cung cấp cho các nhà đầu tư giải pháp tốt hơn nhiều. Cuối cùng, giải pháp duy nhất là minh bạch hoàn toàn. Khi một sàn giao dịch hoàn toàn minh bạch, người dùng không nên ngại giao tài sản của mình cho họ”.
Hiển thị bằng chứng dự trữ mà không hiển thị nợ trở nên vô nghĩa
Mặc dù thực hiện PoR đang được các sàn giao dịch tập trung chấp nhận, với nhiều trong số họ bắt đầu phát hành dữ liệu kiểm toán PoR, nhưng vẫn có vướng mắc ở chỗ các nền tảng có thể chuyển tiền ngay sau khi ảnh chụp nhanh kiểm toán được thực hiện.
Crypto.com gần đây đã chuyển 280.000 ETH sang địa chỉ Gate.io sau khi công bố kiểm toán PoR, làm dấy lên tin đồn về việc các sàn giao dịch có khả năng giả mạo bằng chứng kiểm toán dự trữ của họ. Nhiều người trong cộng đồng tuyên bố các sàn giao dịch đang vay tài sản để chứng minh sổ sách tài chính lành mạnh và trả lại ngay sau ảnh chụp nhanh.
CEO Crypto.com Kris Marszalek đã ra mặt để làm rõ việc chuyển 400 triệu đô la ETH là nhầm lẫn và được gửi đến một ví lạnh khác, càng làm dấy lên nhiều nghi ngờ.
“Lẽ ra nó phải chuyển đến địa chỉ lưu trữ lạnh mới, nhưng lại được gửi đến một địa chỉ sàn giao dịch bên ngoài có trong Whitelist (danh sách trắng). Chúng tôi đã làm việc với team Gate và tiền đã được trả lại kho lạnh của chúng tôi sau đó. Chúng tôi đã triển khai quy trình và tính năng mới để ngăn điều này tái diễn”.
Đồng thời, trong khi một số sàn giao dịch đưa ra phân tích chi tiết dự trữ của họ thông qua PoR, thì các công ty khác chỉ nhanh chóng phản hồi rằng họ đang ở trong tình trạng không nợ nần gì ai. Hoặc, Nexo đơn giản đưa ra một ảnh chụp nhanh cho biết họ có nhiều tài sản hơn tiền gửi của khách hàng khoảng 3,2 tỷ đô la.
Nguồn: Nexo
Xem xét một số cuộc kiểm toán dự trữ do các sàn giao dịch công bố, Philipp Zimmerer, người đóng góp cốt lõi tại giao thức tài chính phi tập trung Spool.fi, cho rằng vấn đề chính là không có quy tắc chính thức nào về những yếu tố chính xác cấu thành một cuộc kiểm toán PoR thích hợp. Điều này có nghĩa là quy trình sẽ khác nhau giữa các sàn giao dịch. Anh giải thích:
“Ngay cả khi được triển khai theo cách giải thích thiện chí nhất, bằng chứng dự trữ vẫn không thể chứng minh quyền sở hữu độc quyền đối với khóa riêng tư hoặc phát hiện bất kỳ khoản tiền nào đã được vay để thao túng kết quả kiểm toán. Nói chung, cách thức này chỉ có thể đáng tin như những gì sàn giao dịch và kiểm toán viên nói và sẽ không bao giờ tạo thành bằng chứng 100% về bất cứ điều gì”.
Anh lưu ý thêm rằng việc hiển thị tài sản mà không hiển thị nợ phải trả là vô nghĩa. Chỉ những sàn có thể “đáng tin cậy ở một mức độ nào đó mới được quản lý đầy đủ, những người có giấy phép ngân hàng nội địa trải qua các cuộc kiểm toán thường xuyên, đầy đủ từ các công ty độc lập và nổi tiếng”.
Anh trích dẫn ví dụ về Coinbase, với tư cách là một công ty giao dịch công khai, luôn công khai tài sản và nợ phải trả của mình.
Zimmerer cũng lưu ý sàn giao dịch Kraken đăng ký tại Hoa Kỳ thực hiện kiểm toán thường xuyên, kết quả được công bố và phổ biến đến công chúng.
Theo CEO Stefan Rust của nhà cung cấp cơ sở hạ tầng dữ liệu Truflation, với việc triển khai sớm PoR, có vẻ như đó là một bước tiến tốt nhưng để có được sự tin tưởng và minh bạch hơn, cách tiếp cận khôn ngoan hơn sẽ là xem xét tổng thể bảng cân đối kế toán và giám sát các khoản nợ phải trả đồng thời minh bạch về dự trữ vốn. Đó không chỉ là dự trữ mà còn là khả năng tiếp xúc mà công ty có.
Trong trường hợp của FTX, họ có hơn 130 công ty mà họ đã thoái nợ và thu nhập. Điều tương tự cũng xảy ra với WeWork và một số vụ sụp đổ khác. Rust nói:
“Bằng chứng dự trữ là bước đầu tiên. Có thêm bằng chứng về nợ sẽ rất tuyệt vời. Với những gì đã xảy ra tại FTX, đây là một phiên bản bắt buộc phải có. Cuối cùng, một số loại bằng chứng về việc thành lập hoặc hợp nhất giữa các công ty có liên quan. Chúng ta cần hướng dẫn thị trường và cộng đồng không chỉ về cách sử dụng những công cụ này mà còn về lợi ích của chúng. Điều quan trọng là người dùng phải hiểu lý do tại sao phân cấp thực sự là một phần thiết yếu của không chỉ hệ sinh thái tiền điện tử mà cả tài chính và Web3 trong tương lai”.
Khi được hỏi cách đáng tin cậy nhất để theo dõi các sàn giao dịch, Don Guillaume, trưởng bộ phận PR và truyền thông tại Gate.io, nhận định:
“Quy định. Trong vài năm qua, chúng tôi đã thấy các bước tích cực của các cơ quan quản lý trên khắp thế giới để đảm bảo sàn giao dịch và bất kỳ công ty nào hoạt động trong ngành công nghiệp tiền điện tử đều được quy định và tuân theo các quy tắc của pháp luật”.
Nhìn chung, hậu quả từ vụ sụp đổ của FTX đã dẫn đến nhiều lời kêu gọi giám sát quy định chặt chẽ hơn đối với thị trường tiền kỹ thuật số. Trong khi những người chơi chính trên thị trường tiếp tục cung cấp một số hình thức minh bạch để lấy lại niềm tin của công chúng, các chuyên gia tin rằng không thể chỉ dựa vào bằng chứng dự trữ.
Tham gia Telegram của Tạp Chí Bitcoin: https://t.me/tapchibitcoinvn
Theo dõi kênh Tiktok của Tạp Chí Bitcoin tại đây: https://www.tiktok.com/@tapchibitcoin
- Peter Schiff: Bitcoin vẫn còn chặng đường dài để giảm, dự đoán giá thực 10.000 đô la
- Quỹ tiền điện tử Sino Global Capital có mối quan hệ sâu sắc với FTX ngoài đầu tư vốn cổ phần
- Vụ việc gây tò mò của FTX và hacker nắm giữ 300 triệu đô la ETH
Đình Đình
Theo Cointelegraph
