Do Kwon

Do Kwon, tên thật là Kwon Do-Hyung (sinh ngày 6 tháng 9 năm 1991 tại Seoul, Hàn Quốc), là một doanh nhân và kỹ sư phần mềm người Hàn Quốc nổi tiếng với vai trò đồng sáng lập và CEO của Terraform Labs – công ty đứng sau stablecoin TerraUSD (UST) và tiền điện tử Luna. Từng được vinh danh trong danh sách “30 Under 30” của Forbes vào năm 2019, cuộc đời và sự nghiệp của Do Kwon là câu chuyện đầy thăng trầm, từ những thành công rực rỡ trong ngành công nghệ blockchain đến những tranh cãi pháp lý sau sự sụp đổ của TerraUSD và Luna vào năm 2022.

Thời niên thiếu và học vấn

Do Kwon sinh ra và lớn lên tại Seoul, Hàn Quốc. Từ nhỏ, anh đã bộc lộ niềm đam mê với công nghệ và máy tính. Sau khi tốt nghiệp trường Trung học Ngoại ngữ Daewon ở Seoul, anh tiếp tục theo học ngành Khoa học Máy tính tại Đại học Stanford, một trong những trường đại học danh giá nhất thế giới. Năm 2015, Do Kwon tốt nghiệp với tấm bằng cử nhân và bắt đầu hành trình sự nghiệp của mình.

Sự nghiệp ban đầu

Sau khi tốt nghiệp Stanford, Do Kwon làm việc ngắn hạn với vai trò kỹ sư phần mềm tại hai gã khổng lồ công nghệ là Microsoft và Apple. Tuy nhiên, tinh thần khởi nghiệp đã thôi thúc anh trở về Hàn Quốc để theo đuổi các dự án cá nhân. Năm 2016, anh thành lập Anyfi, một công ty khởi nghiệp tập trung vào giải pháp kết nối mạng ngang hàng (P2P) sử dụng công nghệ mạng lưới (mesh network). Mặc dù Anyfi nhận được khoảng 600.000 USD tài trợ từ chính phủ Hàn Quốc, công ty này sau đó bị phát hiện có xung đột lợi ích liên quan đến việc cấp vốn và sử dụng sai mục đích một phần kinh phí. Dù vậy, kinh nghiệm từ Anyfi đã giúp Do Kwon tích lũy kiến thức và kỹ năng để bước vào lĩnh vực blockchain.

Terraform Labs và sự nổi lên của Terra

Năm 2018, Do Kwon đồng sáng lập Terraform Labs cùng với Daniel Shin, một doanh nhân nổi tiếng trong lĩnh vực thương mại điện tử tại Hàn Quốc. Terraform Labs nhanh chóng thu hút sự chú ý với sứ mệnh xây dựng một hệ thống thanh toán hiệu quả hơn dựa trên công nghệ blockchain. Cùng năm đó, công ty ra mắt tiền điện tử Luna, và đến năm 2020, họ phát hành stablecoin TerraUSD (UST). UST được thiết kế để duy trì giá trị ổn định quanh mức 1 USD thông qua một thuật toán liên kết với nguồn cung Luna, thay vì được bảo chứng bằng tiền mặt như các stablecoin khác.

Terraform Labs đã huy động được tổng cộng 182 triệu USD từ các nhà đầu tư lớn như Binance, Arrington XRP, Polychain Capital và Galaxy Digital. Dưới sự lãnh đạo của Do Kwon, Terra blockchain đã phát triển mạnh mẽ với hơn 100 dự án được xây dựng trên nền tảng này, bao gồm các dự án DeFi (tài chính phi tập trung) như Mirror, Anchor, Prism và Astroport. Vào tháng 4 năm 2022, giá trị của Luna đạt đỉnh ở mức hơn 116 USD, đưa Terraform Labs trở thành một trong những dự án blockchain hàng đầu thế giới.

Sự sụp đổ của TerraUSD và Luna

Tháng 5 năm 2022 đánh dấu một bước ngoặt lớn trong sự nghiệp của Do Kwon khi TerraUSD mất peg (không còn duy trì giá trị 1 USD) và sụp đổ xuống mức thấp nhất là 0,30 USD. Đồng Luna cũng giảm giá trị tới 99,99%, xóa sạch gần 45 tỷ USD vốn hóa thị trường chỉ trong một tuần. Vụ sụp đổ này không chỉ gây thiệt hại lớn cho các nhà đầu tư mà còn tạo ra hiệu ứng domino, khiến thị trường tiền điện tử toàn cầu mất hàng trăm tỷ USD.

Nguyên nhân chính của sự sụp đổ được cho là do lỗ hổng trong thiết kế thuật toán của TerraUSD, vốn không thể duy trì sự ổn định trong điều kiện thị trường biến động mạnh. Do Kwon và Terraform Labs phải đối mặt với hàng loạt chỉ trích và các cuộc điều tra từ nhiều cơ quan quản lý, bao gồm Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ (SEC) và cơ quan thuế Hàn Quốc. SEC cáo buộc Kwon và công ty lừa đảo nhà đầu tư, trong khi Hàn Quốc yêu cầu nộp phạt thuế khoảng 100 triệu USD. Hơn nữa, hàng nghìn nhà đầu tư từ Hàn Quốc, Singapore và Mỹ đã đệ đơn kiện Do Kwon, yêu cầu bồi thường thiệt hại.

Các vấn đề pháp lý và việc bị bắt giữ

Sau vụ sụp đổ, Do Kwon bị Hàn Quốc thu hồi hộ chiếu và bị Interpol ban hành “thông báo đỏ” vào tháng 9 năm 2022. Anh được cho là đã rời Singapore đến Dubai và sau đó trốn sang Serbia. Đến ngày 23 tháng 3 năm 2023, Do Kwon bị bắt tại Montenegro khi cố gắng lên chuyến bay quốc tế bằng giấy tờ giả. Ngay sau đó, anh bị đại bồi thẩm đoàn liên bang Mỹ truy tố với 8 tội danh, bao gồm gian lận chứng khoán, gian lận hàng hóa, gian lận chuyển tiền và âm mưu.

Năm 2024, Terraform Labs và Do Kwon đồng ý trả 4,5 tỷ USD để giải quyết vụ kiện dân sự với SEC, đồng thời bị cấm mua hoặc bán các chứng khoán tài sản mã hóa nếu thỏa thuận được thẩm phán chấp thuận. Đến tháng 1 năm 2025, Do Kwon được dẫn độ từ Montenegro về Mỹ để đối mặt với các cáo buộc hình sự tại Manhattan, New York. Anh tuyên bố mình vô tội trước 9 tội danh được đưa ra.

Cuộc sống cá nhân

Do Kwon là một người khá kín tiếng về đời tư. Anh kết hôn với Yeo Min-Jeong và có hai con, trong đó cô con gái sinh vào tháng 4 năm 2022 được đặt tên là Luna, trùng với dự án tiền điện tử nổi tiếng của anh. Sau vụ sụp đổ của Terra, gia đình anh cũng phải đối mặt với áp lực lớn, bao gồm một sự việc vào tháng 5 năm 2022 khi một nhà đầu tư giận dữ xâm nhập vào căn hộ của họ tại Seoul để đòi lời xin lỗi.

Di sản và bài học

Do Kwon từng được xem là một trong những bộ óc sáng tạo nhất trong lĩnh vực blockchain, với tầm nhìn xây dựng một hệ thống tiền tệ phi tập trung vượt qua ranh giới chính trị và quốc gia. Tuy nhiên, sự sụp đổ của TerraUSD và Luna đã làm lung lay niềm tin vào các stablecoin thuật toán và đặt ra câu hỏi về tính bền vững của các dự án tiền điện tử. Vụ việc này cũng thúc đẩy các cơ quan quản lý trên toàn cầu tăng cường giám sát ngành công nghiệp blockchain.

Dù hiện tại đang đối mặt với nhiều thách thức pháp lý, câu chuyện của Do Kwon vẫn là một bài học quan trọng về sự cân bằng giữa đổi mới công nghệ và trách nhiệm đối với nhà đầu tư. Từ một sinh viên Stanford đầy triển vọng đến một doanh nhân gây tranh cãi, hành trình của anh là minh chứng cho sự khắc nghiệt của thế giới công nghệ và tài chính hiện đại.