Warren Buffett

Warren Edward Buffett, được mệnh danh là “Nhà tiên tri xứ Omaha” (Oracle of Omaha), là một trong những nhà đầu tư vĩ đại nhất trong lịch sử. Với tài năng thiên bẩm, tư duy chiến lược và triết lý đầu tư dài hạn, Buffett đã xây dựng nên đế chế tài chính thông qua Berkshire Hathaway, đồng thời trở thành biểu tượng của sự thành công, lòng nhân ái và tư duy đơn giản nhưng sâu sắc. Bài viết này sẽ trình bày chi tiết về tiểu sử, hành trình sự nghiệp và những đóng góp của ông.

Thời niên thiếu

Warren Buffett sinh ngày 30 tháng 8 năm 1930 tại Omaha, Nebraska, Hoa Kỳ, là con thứ hai trong gia đình có ba người con. Cha ông, Howard Buffett, là một nhà môi giới chứng khoán và sau này trở thành nghị sĩ Quốc hội Hoa Kỳ. Mẹ ông, Leila Stahl Buffett, là một người phụ nữ nội trợ. Từ nhỏ, Warren đã bộc lộ sự nhạy bén với các con số và kinh doanh. Ở tuổi sáu, ông đã kiếm tiền bằng cách mua Coca-Cola với giá 25 cent mỗi sáu chai và bán lẻ từng chai với giá 5 cent, thu về lợi nhuận nhỏ.

Ở tuổi 11, Buffett đã mua ba cổ phiếu đầu tiên của mình (công ty Cities Service Preferred) với giá 38 USD/cổ phiếu, và đây là bài học đầu tiên về sự kiên nhẫn khi ông bán cổ phiếu quá sớm và bỏ lỡ cơ hội tăng giá. Ông cũng thể hiện tinh thần kinh doanh qua việc giao báo, bán kẹo cao su, bóng golf, và thậm chí sở hữu một máy trò chơi điện tử đặt tại các tiệm cắt tóc địa phương.

Học vấn

Buffett theo học tại Đại học Pennsylvania (Wharton School) ở tuổi 16, nhưng sau hai năm, ông chuyển về Đại học Nebraska và tốt nghiệp cử nhân kinh tế năm 1950 ở tuổi 19. Sau đó, ông nộp đơn vào Trường Kinh doanh Harvard nhưng bị từ chối. Thay vào đó, ông theo học thạc sĩ kinh tế tại Đại học Columbia, nơi ông được học trực tiếp từ Benjamin Graham, người được coi là “cha đẻ của đầu tư giá trị”. Graham có ảnh hưởng sâu sắc đến triết lý đầu tư của Buffett, đặc biệt là khái niệm “giá trị nội tại” và “biên an toàn”.

Sự nghiệp đầu tư

Giai đoạn khởi đầu (1950-1960)

Sau khi tốt nghiệp Columbia, Buffett làm việc tại công ty của cha mình ở Omaha, đồng thời tiếp tục học hỏi từ Benjamin Graham, người đã mời ông làm việc tại Graham-Newman Corp. ở New York. Tại đây, Buffett trau dồi kỹ năng phân tích tài chính và đầu tư giá trị, tập trung vào việc mua các công ty có giá trị nội tại cao nhưng đang bị định giá thấp trên thị trường.

Năm 1956, ở tuổi 25, Buffett thành lập Buffett Partnership Ltd. với số vốn ban đầu 105.100 USD, trong đó ông góp 100 USD từ tiền túi của mình. Quỹ này hoạt động theo nguyên tắc đầu tư giá trị, mua các công ty bị định giá thấp và nắm giữ dài hạn. Trong vòng 13 năm, quỹ của Buffett đạt tỷ suất lợi nhuận trung bình hàng năm là 29,5%, vượt xa chỉ số Dow Jones. Đến năm 1969, ông quyết định giải thể quỹ vì nhận thấy thị trường đã trở nên quá đắt đỏ, nhưng khuyến khích các nhà đầu tư chuyển sang cổ phiếu của Berkshire Hathaway, một công ty dệt may mà ông bắt đầu mua vào từ năm 1962.

Berkshire Hathaway (1965-nay)

Buffett mua cổ phiếu kiểm soát của Berkshire Hathaway vào năm 1965 với giá 14,86 USD/cổ phiếu. Ban đầu, Berkshire là một công ty dệt may đang gặp khó khăn, nhưng Buffett đã biến nó thành một tập đoàn đầu tư hùng mạnh, sở hữu cổ phần trong hàng loạt công ty thuộc nhiều lĩnh vực như bảo hiểm, năng lượng, bán lẻ, công nghệ, và thực phẩm.

Dưới sự lãnh đạo của Buffett, Berkshire Hathaway trở thành một trong những công ty có giá trị vốn hóa lớn nhất thế giới. Một số khoản đầu tư nổi bật bao gồm:

• Geico (bảo hiểm): Buffett mua lại toàn bộ công ty vào năm 1996 sau khi đầu tư từ năm 1976.
• Coca-Cola: Berkshire sở hữu hơn 8% cổ phần, với khoản đầu tư bắt đầu từ năm 1988.
• American Express: Một trong những khoản đầu tư dài hạn thành công nhất của Buffett.
• Apple: Từ năm 2016, Berkshire trở thành một trong những cổ đông lớn nhất của Apple, với giá trị cổ phần hiện nay lên đến hàng trăm tỷ USD.
• Burlington Northern Santa Fe: Berkshire mua lại công ty đường sắt này vào năm 2010 với giá 44 tỷ USD.

Buffett, cùng với người bạn thân và đối tác Charlie Munger, đã xây dựng Berkshire dựa trên triết lý đầu tư dài hạn, tập trung vào các công ty có lợi thế cạnh tranh bền vững, quản lý tốt, và giá trị nội tại cao. Ông cũng nổi tiếng với việc sử dụng dòng tiền từ các công ty bảo hiểm (như Geico hay General Re) để tái đầu tư, một chiến lược được gọi là “float”.

Ngày 4 tháng 5 năm 2024, trong Đại hội cổ đông thường niên của Berkshire Hathaway, Warren Buffett (lúc đó 93 tuổi) chính thức tuyên bố kế hoạch chuyển giao vai trò CEO cho Greg Abel, Phó Chủ tịch phụ trách mảng phi bảo hiểm. Đây là người đã được ông nhắm tới từ lâu như một người kế thừa xứng đáng. Tuy vẫn giữ chức Chủ tịch Hội đồng Quản trị, Buffett xác nhận rằng Greg Abel sẽ đảm nhận công việc điều hành hàng ngày của tập đoàn.

Việc chuyển giao quyền lực này đánh dấu một bước chuyển lịch sử trong hành trình phát triển của Berkshire Hathaway, đồng thời cho thấy sự chuẩn bị kỹ lưỡng của Buffett cho tương lai công ty.

Triết lý đầu tư

Triết lý đầu tư của Buffett dựa trên các nguyên tắc của Benjamin Graham, nhưng được ông phát triển thêm:

• Mua công ty, không phải cổ phiếu: Buffett xem việc mua cổ phiếu như mua cả một doanh nghiệp, tập trung vào giá trị dài hạn.
• Biên an toàn (Margin of Safety): Chỉ mua khi giá cổ phiếu thấp hơn đáng kể so với giá trị nội tại của công ty.
• Đầu tư dài hạn: Buffett nổi tiếng với câu nói, “Thời gian nắm giữ yêu thích của chúng tôi là mãi mãi.”
• Hiểu rõ những gì bạn đầu tư: Ông chỉ đầu tư vào các ngành mà ông hiểu rõ, tránh các lĩnh vực phức tạp như công nghệ cao trong nhiều năm.
• Tập trung vào chất lượng: Buffett tìm kiếm các công ty có “moat” (lợi thế cạnh tranh bền vững) như thương hiệu mạnh, chi phí thấp, hoặc vị thế độc quyền.

Phong cách sống và tính cách

Mặc dù là một trong những người giàu nhất thế giới, Warren Buffett nổi tiếng với lối sống giản dị. Ông vẫn sống trong căn nhà mua năm 1958 tại Omaha với giá 31.500 USD. Buffett thích uống Coca-Cola, ăn hamburger và chơi bài bridge. Ông thường tự lái xe và không sử dụng vệ sĩ cá nhân.

Buffett cũng được biết đến với tính hài hước và sự khiêm tốn. Trong các lá thư gửi cổ đông hàng năm của Berkshire Hathaway, ông chia sẻ những bài học đầu tư, câu chuyện cá nhân và quan điểm về kinh tế với giọng văn dễ hiểu và dí dỏm. Các cuộc họp cổ đông thường niên của Berkshire, được gọi là “Woodstock cho các nhà tư bản”, thu hút hàng chục nghìn người từ khắp nơi trên thế giới.

Hoạt động từ thiện

Warren Buffett là một trong những nhà từ thiện lớn nhất thế giới. Năm 2006, ông cam kết hiến tặng 99% tài sản của mình cho các hoạt động từ thiện, chủ yếu thông qua Quỹ Bill & Melinda Gates và các tổ chức từ thiện gia đình. Cùng với Bill Gates, Buffett sáng lập The Giving Pledge, một sáng kiến khuyến khích các tỷ phú trên thế giới cam kết hiến tặng phần lớn tài sản của họ cho mục đích từ thiện.

Tính đến năm 2025, Buffett đã quyên góp hàng chục tỷ USD, tập trung vào các lĩnh vực như y tế, giáo dục và xóa đói giảm nghèo. Ông tin rằng việc để lại quá nhiều tài sản cho con cái là không cần thiết và có thể gây hại.

Di sản và ảnh hưởng

Ảnh hưởng đến giới đầu tư

Warren Buffett đã truyền cảm hứng cho hàng triệu nhà đầu tư trên toàn thế giới thông qua triết lý đầu tư đơn giản nhưng hiệu quả. Các cuốn sách nổi tiếng viết về ông, như The Snowball của Alice Schroeder hay Buffett: The Making of an American Capitalist của Roger Lowenstein, đã trở thành tài liệu gối đầu giường cho nhiều người. Những câu nói nổi tiếng của ông, như “Hãy tham lam khi người khác sợ hãi, và sợ hãi khi người khác tham lam,” đã trở thành kim chỉ nam cho các nhà đầu tư.

Tầm ảnh hưởng kinh tế và xã hội

Buffett thường xuyên chia sẻ quan điểm về kinh tế, chính sách thuế và bất bình đẳng xã hội. Ông ủng hộ việc tăng thuế đối với người giàu, với lập luận nổi tiếng rằng thư ký của ông phải nộp thuế suất cao hơn ông, điều này là không công bằng. Ông cũng là một cố vấn không chính thức cho nhiều chính trị gia và lãnh đạo doanh nghiệp.

Di sản tại Berkshire Hathaway

Berkshire Hathaway hiện là một trong những tập đoàn lớn nhất thế giới, với giá trị vốn hóa vượt 1 nghìn tỷ USD vào năm 2024. Buffett đã chuẩn bị kế hoạch kế nhiệm, với Greg Abel được chỉ định là người thay thế ông trong vai trò CEO. Tuy nhiên, ông vẫn tiếp tục đóng vai trò chủ tịch và là linh hồn của công ty.

Một số cột mốc quan trọng trong sự nghiệp

• 1930: Sinh ra tại Omaha, Nebraska.
• 1941: Mua cổ phiếu đầu tiên ở tuổi 11.
• 1956: Thành lập Buffett Partnership Ltd.
• 1965: Mua cổ phiếu kiểm soát Berkshire Hathaway.
• 1988: Bắt đầu đầu tư vào Coca-Cola.
• 1996: Mua lại Geico.
• 2006: Cam kết hiến tặng 99% tài sản cho từ thiện.
• 2010: Mua lại Burlington Northern Santa Fe.
• 2016: Đầu tư lớn vào Apple.
• 2024: Berkshire Hathaway đạt giá trị vốn hóa 1 nghìn tỷ USD.

Kết luận

Warren Buffett không chỉ là một nhà đầu tư huyền thoại mà còn là biểu tượng của sự kiên nhẫn, kỷ luật và lòng nhân ái. Từ một cậu bé giao báo ở Omaha, ông đã xây dựng nên một đế chế tài chính và để lại di sản vượt xa giá trị tiền bạc. Triết lý đầu tư của Buffett – tập trung vào giá trị, nắm giữ dài hạn và hiểu rõ những gì mình làm – không chỉ áp dụng trong tài chính mà còn là bài học quý giá cho cuộc sống. Với cam kết từ thiện và lối sống giản dị, Buffett đã chứng minh rằng thành công thực sự không chỉ nằm ở việc tích lũy tài sản, mà còn ở việc sử dụng nó để tạo ra giá trị cho xã hội.