Ngoài vai trò là kim loại hay hàng hóa, vàng là một trong những phương tiện trao đổi lâu đời nhất được loài người biết đến. Trên thực tế, vàng có vai trò kép vừa là hàng hóa vừa là tiền tệ. Vàng có tính chất tuyệt vời: như một kim loại, nó mềm mại, đậm đặc, bóng láng, rực rỡ, dễ uốn. Vào thời kỳ đồ đá, khoảng 12.000 năm trước, lần đầu tiên con người đã phát hiện ra vàng là ở dưới lòng của một dòng sông. Lúc đó vàng được dùng để làm đồ trang trí và chủ yếu là bùa hộ mệnh hình nhẫn.
Lịch sử và biểu tượng của Vàng
Xuyên suốt lịch sử, các nền văn minh đã thèm muốn vàng. Ngay cả ngày nay, vàng vẫn luôn là giải thưởng cuối cùng. Vàng không chỉ là giải thưởng mà còn là biểu tượng của sự giàu có, nó được ẩn dụ như “thật vinh dự khi nhận được huy chương vàng, ai đó bảo rằng bạn có một trái tim vàng hay sở hữu thẻ tín dụng vàng”. Nó tượng trưng cho tình yêu và hôn nhân qua những chiếc nhẫn cưới, những đồ trang sức bằng vàng trong nhiều tầng lớp xã hội. Vàng là biểu tượng cuối cùng của đỉnh cao thành tựu của con người. Ngày nay nó còn là thước đo giá trị trong thị trường tài chính. Vàng là kim loại quý hiếm.
Theo Hội đồng vàng Thế giới, cho đến nay con người đã khai thác khoảng 190.000 tấn, tương đương gần 77% tổng dự trữ vàng toàn cầu. Hầu hết số vàng này này được dùng để tinh luyện thành các sản phẩm như trang sức, vàng xu, vàng thỏi. Số nhỏ còn lại dùng để chế tạo bộ phận bán dẫn trong các thiết bị điện tử.
Việc các chính phủ trên toàn thế giới nắm giữ vàng như một dự trữ ngoại hối làm nổi bật tầm quan trọng của kim loại này. Trong suốt lịch sử, nhiều chính phủ đã sử dụng vàng để hỗ trợ tiền tệ của họ, tạo ra một tiêu chuẩn vàng. Tuy nhiên, ngày nay, trong khi các chính phủ duy trì tích trữ kim loại màu vàng, không ai sử dụng nó để sao lưu tiền giấy của họ. Đồng Đô la Mỹ là cơ chế định giá chuẩn cho vàng. Do đó, có một mối quan hệ đặc biệt giữa giá vàng và giá đô la.
Vàng so với USD
Một trong những yếu tố quan trọng có ảnh hưởng mạnh tới giá Vàng là đồng Đô la Mỹ. USD được coi là đồng tiền quan trọng bậc nhất trong giao dịch quốc tế cùng với các đồng tiền chủ chốt khác trong rổ tiền tệ như đồng EUR (Euro), GBP (Bảng Anh), JPY (Yên Nhật),…
Trong đó, chính sách tiền tệ và động thái điều chỉnh lãi suất của Ngân hàng Trung ương (ở đây là FED – Cục Dự trữ Liên bang Mỹ) sẽ tác động trực tiếp lên giá trị đồng USD, tỷ giá ngoại tệ.
Vàng được giao dịch tham chiếu với USD, do đó những thay đổi của FOMC (cơ quan trực thuộc FED) về chính sách tiền tệ cũng như thay đổi lãi suất sẽ có ảnh hưởng nhất định đến giá vàng – thị trường vàng.
Một mối quan hệ được biết đến rộng rãi trên thị trường Forex swissmes đó là mối tương quan nghịch giữa Vàng và USD. Bắt nguồn từ thực tế: Vàng được coi là công cụ hữu hiệu để phòng chống lạm phát nhờ vào giá trị “ổn định”, tăng dự trữ Vàng. USD thể hiện vị thế thông qua mức lãi suất được neo theo tỷ giá USD, khi giá trị trao đổi giảm đi, bạn phải mất nhiều USD hơn để mua được Vàng, nên giá trị Vàng được tăng lên. Và ngược lại khi giá trị USD tăng, cần ít USD hơn để mua Vàng, dẫn đến giá trị vàng tính bằng USD giảm xuống.
Có phải Vàng và USD luôn có mối quan hệ ngược nhau?
Vàng và USD có mối quan hệ ngược chiều nhau nhưng không phải tuyệt đối, vì còn có nhiều yếu tố khác ảnh hưởng tới giá Vàng. Thứ nhất, Vàng là “tiền tệ” với vai trò dự trữ của các NHTW. Thứ hai, Giá trị đồng USD chỉ là một trong nhiều yếu tố tác động giá Vàng và thực tế sự thay đổi của các yếu tố còn lại như: bất ổn chính trị, giá dầu, thị trường chứng khoán… có thể làm thay đổi mối tương quan ngược chiều này.
Trong những thời điểm kinh tế bất ổn, USD thường được hưởng lợi từ sự dịch chuyển dòng tiền đầu tư, tìm đến những tài sản có chất lượng. Vàng cũng vậy, trường hợp này thì Vàng và USD đều tăng lên, không tương quan nghịch với nhau.
Bằng chứng là trong các giai đoạn gần đây, kể cả trong cuộc khủng khoảng kinh tế thế giới 2008-2009 hay khủng hoảng nợ công Châu Âu năm 2010-2011 vừa qua, hoặc gần đây nhất là tại cuộc trưng cầu của Anh rời EU, nhiều thời điểm Vàng biến động cùng chiều với USD.
Thay đổi mức lãi suất USD sẽ ảnh hưởng tới Vàng?
Trên toàn thế giới, trong suốt lịch sử và ngày nay, vàng là tiền. Nhà triết học cổ đại Aristotle đã viết rằng tiền phải bền, nhất quán và thuận tiện và sở hữu giá trị của chính nó. Vàng đáp ứng tất cả các đặc điểm này. Trong khi mối quan hệ giữa giá trị của USD và vàng là rất quan trọng, USD không phải là yếu tố duy nhất ảnh hưởng đến giá vàng. Lãi suất cũng ảnh hưởng đến giá vàng. Vàng không tự sinh lãi; do đó, nó phải cạnh tranh với các tài sản chịu lãi do nhu cầu của thế giới.
Khi lãi suất tăng cao hơn, giá vàng có xu hướng giảm, vì phải dùng chi phí cao hơn để có được vàng. Nói cách khác, các tài sản khác sẽ đáp ứng nhiều nhu cầu hơn do thành phần lãi suất của chúng.
Ngoài ra còn có một yếu tố tâm lý gắn liền với giá trị của vàng. Giá vàng thường nhạy cảm với giá trị cảm nhận chung của tiền tệ fiat hoặc tiền giấy nói chung. Trong thời gian sợ hãi hoặc bất ổn địa chính trị, lịch sử cho thấy răng giá của vàng có xu hướng tăng lên khi niềm tin vào các chính phủ giảm xuống. Có lẽ vàng là loại tiền tệ lâu đời nhất và được lưu trữ nhiều nhất trên thế giới, vàng là một tài sản quan trọng về mặt kinh tế và chính trị toàn cầu.
- Đặt vàng và bitcoin lên bàn cân – Các ngân hàng trung ương có mua cả hai không?
- Bitcoin là gì: Tài sản, Tiền tệ, Hàng hóa hay Đồ quý hiếm?
Đổng Trác
