Bitcoin có phải là một kho lưu trữ giá trị không? Ý kiến của các chuyên gia về vấn đề này như thế nào?

Thật khó để xác định ai là người đầu tiên gọi Bitcoin (BTC) là “vàng kỹ thuật số” (digital gold), điều này ngụ ý rằng Bitcoin là một kho lưu trữ giá trị tốt. Cụm từ này được sử dụng rộng rãi hơn sau khi cuốn sách “Digital Gold” của nhà báo The New York Times, Nathaniel Popper, được xuất bản vào năm 2015. Tìm kiếm trên Google với từ khóa “Bitcoin vàng kỹ thuật số” đã đạt đỉnh điểm vào tháng 12 năm 2017, khi giá tiền điện tử hàng đầu đạt kỷ lục với mức cao khoảng 20,000 USD.

Trong hàng ngàn năm lịch sử loài người, con người đã sử dụng các kim loại quý – cụ thể là đồng, bạc và vàng – để thực hiện các chức năng chính của tiền: một tài khoản, phương tiện trao đổi và kho lưu trữ giá trị.

Ngay trước khi Bitcoin ra đời, nhà khoa học máy tính Nick Szabo đã viết một đề xuất về “vàng bit”, ra một khái niệm về tiền kỹ thuật số có tính an toàn và thường được coi là là tiền thân của Bitcoin.

Sau 10 năm tồn tại, câu hỏi về việc Bitcoin có thực sự được coi là vàng kỹ thuật số hay không, vẫn đang tiếp tục được tranh luận trong ngành công nghiệp này. Đúng vậy, Bitcoin được thiết kế để trở nên khan hiếm, nhưng khi thảo luận về nó như một kho lưu trữ giá trị tiềm năng, nhiều điểm về sự biến động trong lịch sử của Bitcoin đã trở thành một lập luận chống lại quan điểm đó.

Để xem tìm hiểu về cuộc tranh luận này, chúng tôi đã tham khảo nhiều chuyên gia về tiền điện tử và blockchain để giải đáp câu hỏi.

Bitcoin có phải là một kho lưu trữ giá trị tốt không? Nó có thể được coi là “vàng kỹ thuật số” không?

“Có thể câu trả lời quá đơn giản, nhưng vàng vẫn tiếp tục không ổn định. Vàng dao động, nhưng lại không tăng gấp đôi giá trị của nó trong một khoảng thời gian ngắn.

Tôi không biết này điều có phải thật hay không, nhưng số lượng kim cương rất phong phú. Và vì vậy, chúng thực sự không có giá trị. Nhưng nếu bạn đi đến một cửa hàng và bạn mua một viên kim cương, bạn vẫn phải trả một số tiền khá cao, phải không? Và chìa khóa để nó giữ giá trị là sự khan hiếm. Nó được cho là khan hiếm. Nó trông đẹp, đó là một hình dạng cụ thể. Và tôi tin rằng một công ty kim cương lớn, đã thu thập rất nhiều kim cương và “đổ chúng xuống biển” để giữ giá cao cho kim cương, bởi vì nếu kim cương đẹp đều có sẵn cho mọi người, thì chúng sẽ giảm giá rất nhanh và nó không còn là thị trường trị giá tỷ đô nữa. Tôi không có cách nào để chứng minh điều đó, nhưng tôi đã đọc nó trên các nguồn đáng tin cậy.

Câu hỏi quan trọng với thế giới tiền điện tử là: Chúng ta có thể bước vào giai đoạn ổn định không? Cũng có vài tiêu chuẩn. Có lẽ nó không thể tồn tại trong trường hợp hoàn toàn không có quy định. Đó là một từ gây khó chịu đối với thị trường tiền ảo. Nhưng, có lẽ – với một số mức độ bảo vệ – vẫn cần phải có một số quy định được thống nhất không chỉ ở các quốc gia riêng lẻ mà còn cả trên toàn cầu.

Vì vậy, cho đến khi nó ổn định trong một thời gian dài và được công nhận bởi nhiều tổ chức và chính phủ, tôi nghĩ rằng tiền điện tử sẽ không thể là bất kỳ loại vàng hoặc một loại tài sản ổn định nào”.

– Jonathan Reichental,
CEO của Human Future, giáo sư tại UC Berkeley,
Cựu giám đốc thông tin của thành phố Palo Alto

“Bitcoin không phải là vàng. Vàng rất nặng, khó mang theo. Bitcoin tốt hơn”.

– Changpeng Zhao,
CEO Binance

“Bitcoin có thể là kho lưu trữ giá trị lớn nhất trong lịch sử thế giới. Phải, nó không ổn định – vì nó chỉ hữu ích trong khoảng 7 năm – nhưng khối tài sản “không thể bị tịch thu” của nó thì không có gì có thể so sánh được. Đó là kho giá trị thực sự của nó, vì vàng có thể bị tịch thu và tất cả các tài sản khác thậm chí còn dễ dàng hơn”.

– Tone Vays,
Trader và nhà phân tích tiền điện tử

“Khi tôi hỏi người bạn Dan Sokol của mình rằng cậu ta có sở hữu Bitcoin vào năm 2016 hay không, cậu ấy nói: ‘Cậu điên à, không! Tôi không thể làm vậy’. Dan là một người ở Thung lũng Silicon đã khoảng 40 năm, hiện đã nghỉ hưu. Là một trong số các hacker đời đầu trên thế giới, Dan là một kỹ sư bán dẫn/ quản lý của hàng loạt các nhà phát minh, người đã lấy một bản sao BASIC và đưa ra các bản sao của nó cho các hacker, và nói: ‘Hãy phá vỡ nó, và một khi bạn tìm ra làm thế nào, hãy nói với chúng tôi về cách bạn đã làm.’ Đó là một trong những sự kiện đầu tiên của nguồn mở ở Thung lũng Silicon.

Ngay cả anh ấy cũng nói với tôi rằng anh ấy không muốn mạo hiểm sở hữu Bitcoin. Cho đến khi chúng ta ngừng định giá lợi nhuận ngắn hạn của giao dịch nhờ sự biến động, thì nó vẫn là một kho lưu trữ giá trị kém, và không phải là một loại tiền tệ. Đó là một công nghệ tuyệt vời cung cấp một hệ thống tin cậy mà không có một điểm trừ nào. Đó là một công nghệ với triết lý – minh bạch, phi tập trung hóa và dân chủ hóa giá trị.”

– Susan Oh,
CEO của MKR AI và đồng chủ tịch của Blockchain for Impact (BFI)
tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc

“Định nghĩa của một kho lưu trữ giá trị hơi mang tính vòng tròn: Một cái gì đó là một cửa hàng giá trị nếu mọi người tin rằng nó vẫn có giá trị trong một thời gian dài.

Vàng được coi là kho lưu trữ giá trị cuối cùng bởi vì nó được cho là có giá trị đối với hầu hết lịch sử loài người ở hầu hết các nơi (có một số trường hợp ngoại lệ), do đó, nhiều người tn rằng vàng sẽ vẫn có giá trị trong tương lai cho dù chính trị thay đổi phức tạp như thế nào.

Trường hợp Bitcoin là một kho lưu trữ giá trị thì ít rõ ràng hơn. Chắc chắn có thể hình dung rằng trong 5 đến 10 năm nữa, Bitcoin gần như không còn giá trị.

Đây là định nghĩa kinh tế, không phải định nghĩa pháp lý.”

– Joseph Boneau
Giảng viên tại Đại học New York (các lớp học về tiền điện tử),
Đồng tác giả của “Bitcoin và công nghệ tiền mã hóa”

“Tôi luôn giữ quan điểm rằng Satoshi ban đầu dự định Bitcoin sẽ được sử dụng để thanh toán, chứ không phải lưu trữ giá trị.

Kể từ khi được tạo ra vào năm 2008, Bitcoin đã và đang trong quá trình trở thành một mặt hàng kỹ thuật số. Theo định nghĩa, một kho lưu trữ giá trị có thể là một hàng hóa mà không dễ hỏng hóc hoặc bị khấu hao theo thời gian so với các tài sản tham chiếu chính, như tiền tệ quốc gia hoặc giỏ tiền tệ.

Thông thường sẽ có một mức nhu cầu cơ bản trong đó giá của một kho lưu trữ giá trị sẽ không giảm xuống dưới một mức nhất định, ngoại trừ việc có thể có những thay đổi về cơ cấu đối với nền kinh tế địa phương hoặc toàn cầu. Về cơ bản, các kho lưu trữ giá trị là các mặt hàng trong đó giá trị không bị phân rã theo thời gian, nhưng trên thực tế cũng có thể tăng lên.

Để Bitcoin trở thành một phương tiện trao đổi đáng tin cậy, hay một loại tiền tệ, thì nó cần phải ổn định và có độ biến động thấp. Nói cách khác, chỉ khi mọi người chấp nhận và hold Bitcoin vì chúng đáng tin cậy và không biến động về giá trị. Cuối cùng, để trở thành một loại tiền tệ, Bitcoin phải có ảnh hưởng mạng và nhu cầu về một mặt hàng bị giới hạn với nguồn cung 21 triệu đơn vị.”

– Vinny Lingham,
CEO của Civic

“Trong suốt 10 năm qua, số người biết về Bitcoin và sở hữu một số Bitcoin đã tăng lên đến vài triệu. Con số liệu có tăng lên hàng trăm triệu hay hàng tỷ người trong 10 năm tới? Tôi tin rằng điều này là có thể.

Và thậm chí việc giảm giá đồng BTC so với các loại tiền tệ quốc gia khác nhau, các tính năng của nó sẽ khiến nó trở nên hấp dẫn như một kho lưu trữ giá trị cho một số lượng người đang ngày càng tăng lên.

Không có giới hạn địa lý, không cần cấp phép, có tính di động – những điều này khiến Bitcoin thực sự vượt trội hơn so với vàng. Các ví dụ tồi tệ của hiện tại – những người từ các quốc gia như Venezuela – trong những năm tiếp theo sẽ được thay thế bằng những ví dụ tích cực hơn. Công dân Hoa Kỳ sẽ quyết định làm gì khi “đồng đô la Petro” sẽ chấm dứt sự tồn tại và một trật tự địa chính trị mới xuất hiện? Họ sẽ quyết định tin tưởng vào Bitcoin?”

– David Orban,
Cố vấn tại Đại học Singularity,
Người sáng lập Network Society Ventures

“Tôi nghĩ rằng một “kho lưu trữ giá trị tốt” không thể được định nghĩa cụ thể. Bitcoin có đáp ứng tiêu chuẩn hay không phụ thuộc vào những gì bạn thực sự cố gắng thực hiện thông qua việc mua hoặc hold. Mục tiêu cấp đối tượng của bạn là gì, những thuộc tính nào được yêu cầu để đáp ứng các mục tiêu đó và BTC có các thuộc tính đó không? Các tùy chọn khác của bạn là gì và khả năng chi trả của các tùy chọn đó hay BTC sẽ hoàn thành mục tiêu của bạn? Nói cách khác, kho lưu trữ giá trị được bạn ưu tiên là gì và bạn sẵn sàng đánh đổi những gì? Câu trả lời nằm ở đó.

Tất nhiên, có thể khái quát rằng Bitcoin phù hợp trở thành một kho lưu trữ giá trị. Tôi chắc chắn đã thấy mọi người làm điều đó một cách thông minh. Tuy nhiên, theo tôi, lưu trữ giá trị là một trường hợp sử dụng rộng rãi, được theo đuổi với rất nhiều động lực và mục tiêu khác nhau, trong rất nhiều tình huống khác nhau với sự tối ưu cục bộ bị hạn chế một cách ngẫu nhiên, vì vậy không thể thiết lập BTC như một ‘kho lưu trữ giá trị tốt’ trong bất kỳ ý nghĩa phổ quát nào.

Tóm lại, Bitcoin về bản chất là phương thức làm giảm lạm phát, do nguồn cung 21 triệu đơn vị có giới hạn, và cấu trúc khuyến khích thông minh đã tạo nên khả năng bất khả xâm phạm của nó. Các điều luật xuất hiện để chi phối Bitcoin, vừa là sản phẩm phần mềm vừa là hiện tượng, việc phụ thuộc lối mòn là không thể phủ nhận, phần lớn là do các quyết định thiết kế của Satoshi Nakamoto. Không có gì đảm bảo rằng BTC sẽ tăng giá trị, nhưng các xu hướng trong quá khứ và các động lực cung-cầu cơ bản cho thấy đó là một dự đoán mang tính dài hạn và hợp lý.

“Dù sao, khi nghĩ về ‘vàng kỹ thuật số’ … cũng có đủ sự tương đồng giữa vàng và Bitcoin, liên quan đến kinh tế sản xuất và kháng kiểm duyệt (censorship-resistance), ‘vàng kỹ thuật số’ là một thuật ngữ chủ yếu để truyền đạt ý chính về cách thức BTC hoạt động và những gì nó làm được. ‘Vàng kỹ thuật số’ nhanh chóng và thuận tiện theo cách mô tả tương tự về một startup ví dụ như Uber – rất nhanh chóng và thuận tiện. Đây là so sánh chính xác 100% theo nghĩa đen? Không, nhưng chúng tôi thường không theo tiêu chuẩn đó.

Câu hỏi chính xác hơn là: BTC có sở hữu các tính chất của vàng, các tính chất mà đã khiến vàng trở nên hấp dẫn như một kho lưu trữ giá trị không? Câu trả lời phụ thuộc vào bối cảnh cụ thể.

Về mặt cá nhân, tôi nghĩ rằng sự thiếu riêng tư và thiếu tính liên quan của Bitcoin là những nhược điểm nghiêm trọng làm suy yếu khả năng kiểm duyệt cũng như các nhu cầu bảo mật thực tế khác của người dùng. Các đội ngũ như zkSNARKs đã đạt được tiến bộ đáng kể và đáng khen ngợi trong việc cung cấp cho người dùng BTC nhiều tùy chọn riêng tư hơn; tôi muốn điều này tiếp tục duy trì.”

– Sonya Mann,
Trưởng phòng truyền thông tại Zcash Foundation,
Nhà báo về công nghệ

• Điểm khác biệt của Bitcoin là nguồn cung cố định và giá giảm theo lịch trình
• 5 điều có thể bạn chưa biết về Bitcoin

Huyền Đinh

Tạp chí Bitcoin | Cointelegraph