Một thập kỷ trước, ý tưởng về những chiếc xe tự lái nghe rất viển vông, nhưng sẽ có nhiều bước tiến rộng lớn được thực hiện trong lĩnh vực này vào năm 2020. Cũng trong một thập kỷ, Bitcoin đẩy tiền điện tử và công nghệ blockchain vào thế giới thực. Theo đó, công nghệ mới đã nhanh chóng được tích hợp vào thế giới tài chính, quản trị, hậu cần cũng như ngành công nghiệp ô tô.
Một số công ty ô tô hàng đầu thế giới đã khám phá ứng dụng của công nghệ blockchain và cách sử dụng nó để cải thiện phương tiện, hệ thống vận hành cũng như cách tương tác với thế giới xung quanh. Blockchain được sử dụng như thế nào để phát triển xe tự lái trên toàn cầu?
Giao tiếp giữa máy móc
Gần đây vào tháng 8/2019, Daimler đã test các xe tải thực hiện thanh toán từ máy này sang máy kia bằng cách sử dụng nền tảng blockchain mà không có bất kỳ tương tác nào của con người. Công ty dịch vụ tài chính và ngân hàng Commerzbank có trụ sở tại Frankfurt thử nghiệm thanh toán giữa các xe tải và điểm sạc điện tử được thực hiện bằng công nghệ blockchain.
Công ty đã token hóa Euro, sau đó Daimler sử dụng để thử nghiệm và xử lý các khoản thanh toán bằng nền tảng thí điểm. Thành công của dự án có thể là động lực tiềm năng thúc đẩy việc sử dụng công nghệ blockchain để tạo điều kiện thuận lợi cho các hệ thống thanh toán đối với các phương tiện không người lái.
Mặc dù đây là ví dụ mới nhất về xe tự lái được hỗ trợ bằng blockchain nhưng trước đây đã có một số dự án lớn tận dụng công nghệ blockchain để lưu trữ và sử dụng dữ liệu của phương tiện.
Vào tháng 5/2018, tập thể liên doanh gồm 30 công ty, trong đó đứng đầu là BMW, General Motors, Ford và Renault đã ra mắt Mobility Open Blockchain Initiative (MOBI).
Công việc chính của dự án là tạo ra Tiêu chuẩn nhận dạng phương tiện MOBI. Cụ thể, họ tạo cơ sở dữ liệu dựa trên blockchain để lưu trữ số nhận dạng phương tiện, là một bước tiến lớn so với hệ thống hiện tại được sử dụng để đăng ký phương tiện mới.
Bằng cách lưu trữ dữ liệu trên blockchain, chứng chỉ kỹ thuật số bao gồm nhận dạng xe, quyền sở hữu, bảo hành và số dặm hiện tại sẽ được lưu trữ an toàn trong ví điện tử. Dữ liệu này sẽ được lưu trữ bất biến trên blockchain và được xác minh bằng mật mã. Chiếc xe sau đó có thể liên lạc với các mạng khác và tự động trả tiền đỗ xe hoặc phí cầu đường.
Chỉ có các bên được phép truy cập mới có thể xem dữ liệu về phương tiện. Theo đó, các nhà cung cấp dịch vụ và tổ chức chính phủ có thể xác minh thông tin đăng nhập và theo dõi dữ liệu nhất định trong thời gian thực. Kết nối hệ thống với các nền tảng khác có liên quan đến phương tiện sẽ giúp giao dịch tiền kỹ thuật số diễn ra tự động trong mạng lưới bảo mật bằng mật mã.
Đó là một dự án đầy tham vọng nhưng dễ dàng làm lợi cho ngành công nghiệp. Cơ sở dữ liệu về các phương tiện được chia sẻ an toàn và tương tác với thế giới trong thời gian thực còn có thể mang lại lợi nhuận cho một số ngành công nghiệp như đại lý, dịch vụ, công ty bảo hiểm xe.
Bên cạnh việc tham gia vào MOBI, GM đã và đang có những động thái riêng để sử dụng công nghệ blockchain. Vào tháng 12/2018, công ty đã nộp bằng sáng chế cho giải pháp dựa trên blockchain để quản lý dữ liệu từ các phương tiện tự lái.
Bằng sáng chế được xây dựng trên một hồ sơ gốc vào năm 2017 và đưa ra chi tiết cách thức hoạt động của nền tảng, cho phép phân phối và liên lạc dữ liệu giữa các phương tiện không người lái với các dịch vụ, cơ sở trên đường giao thông hoặc trong thành phố.
Bằng sáng chế của GM cho thấy một hệ thống blockchain phù hợp nhất với loại chia sẻ thông tin này. Phạm vi dữ liệu được chia sẻ bao gồm mọi lĩnh vực như dịch vụ điều hướng, tính phí, tiếp nhiên liệu, hiệu lực của giấy phép cũng như ghi lại số dư sau khi thanh toán các dịch vụ phải trả như phí cầu đường và bãi đậu xe.
Nhà sản xuất xe của Mỹ không phải là công ty duy nhất muốn phát triển công nghệ trong lĩnh vực này. Đại gia IT đa quốc gia IBM nổi tiếng với các bằng sáng chế dành cho các dự án dựa trên blockchain trong tương lai cũng đã thực hiện một số bước chuyển lớn để ‘dấn thân’ vào lĩnh vực xe tự lái.
Vào tháng 4/2019, công ty đã nộp bằng sáng chế để được quản lý dữ liệu và tương tác với các phương tiện tự lái sử dụng công nghệ blockchain. Bằng sáng chế phác thảo công nghệ cho phép các xe tự lái xác định các phương tiện có người lái xung quanh nó và dự đoán hành vi của chúng dựa trên dữ liệu từ các hồ sơ lái xe của những chiếc xe đó.
Khi sử dụng công nghệ blockchain, dữ liệu người dùng vẫn được bảo mật, nhưng các phương tiện tự lái có thể truy cập thông tin để cải thiện khả năng điều hướng của họ trên đường. Chỉ các bên được ủy quyền mới có thể truy cập dữ liệu này trong thời gian thực, vì nó được bảo mật mã hóa.
Ví dụ, trên đường cao tốc, xe tự lái có thể quét biển số xe của các phương tiện gần đó bằng cảm biến và truy cập dữ liệu cần thiết bằng ứng dụng dựa trên blockchain.
Giải pháp thanh toán cho xe tự lái
Công nghệ blockchain và tiền điện tử đã chứng minh giá trị của chúng là lựa chọn thanh toán thay thế đột phá và chính công dụng này đang được phát triển tích cực để sử dụng cho các phương tiện tự điều hành.
Vào tháng 7/2019, Daimler tuyên bố họ đã hợp tác với một startup blockchain để phát triển giải pháp ví cứng cho phương tiện giao thông. Giải pháp là một nền tảng dựa trên blockchain, cho phép sử dụng danh tính phương tiện để xử lý các giao dịch bảo mật trên sổ cái blockchain.
Mục tiêu cuối cùng là cung cấp giải pháp phần mềm hỗ trợ thị trường dành cho các phương tiện chứ không chỉ giới hạn ở thanh toán phí cầu đường hoặc đỗ xe tự động. Nền tảng này có thể được sử dụng để thuê xe chung và trao đổi thông tin giao thông an toàn nhằm giảm bớt tắc nghẽn.
Các giải pháp thay thế
Các ứng dụng của công nghệ blockchain dường như là vô tận và những ý tưởng sáng tạo được sử dụng khéo léo. Ví dụ, vào tháng 5/2019, một dự án nghiên cứu liên quan đến Honda và General Motors đã được công bố, xem xét khả năng tương tác giữa xe điện và lưới điện thông minh. Dự án đang hoạt động trong phạm vi của tập đoàn MOBI.
Dự án sẽ khám phá khả năng sử dụng xe điện để bình ổn nguồn cung năng lượng trong lưới điện thông minh. Các bên hy vọng sẽ phát triển nền tảng mà ở đó người dùng xe điện kiếm được phần thưởng cho việc lưu trữ năng lượng và trao đổi với lưới điện khi cần thiết.
Quan điểm học thuật
Có rất nhiều ví dụ về trường hợp sử dụng blockchain để phát triển các phương tiện tự lái và cải tiến quy trình. Nhà nghiên cứu công nghệ blockchain Alejandro Ranchal-Pedrosa của Đại học Sydney đã thực hiện nghiên cứu quan trọng liên quan đến lĩnh vực này.
Ông đã xuất bản bài báo về công dụng blockchain đối với các phương tiện tự lái. Theo đó, ông khẳng định các ứng dụng của công nghệ trong ngành công nghiệp ô tô là rất khả thi, từ thanh toán cho mỗi lần chuyên chở hoặc tiếp nhiên liệu, chia sẻ dữ liệu giao thông và bảo hiểm.
Ranchal-Pedrosa tin rằng có một trở ngại lớn cần vượt qua trong việc sử dụng công nghệ blockchain là:
“Theo tôi, có thể hiểu rằng ngành công nghiệp đang chậm lại do vấn đề về khả năng mở rộng của blockchain và yêu cầu tốc độ xử lý đối với xe tự điều hành, đó là lý do tại sao trong hầu hết các trường hợp, ngành công nghiệp ô tô sẽ tận dụng các giao thức off-chain khi có thể. Chúng tôi đã chỉ rõ hạn chế của các các giao thức off-chain và mức độ trao đổi hoàn toàn không cần sự tin tưởng đối với hàng hóa mang lại khả năng ứng dụng mới cho ngành công nghiệp”.
Thật khó để xác định trường hợp sử dụng có lợi nhất của công nghệ blockchain khi xem xét tiềm năng to lớn và sự đa dạng của các trường hợp áp dụng có thể có. Nhiều ngành công nghiệp sẽ điều chỉnh công nghệ để phục vụ nhu cầu lớn nhất của họ, nhưng Ranchal-Pedrosa tin rằng trường hợp sử dụng phổ biến nhất trong lĩnh vực vận tải tự điều hành là hỗ trợ giao dịch:
“Không có nghi ngờ gì về khả năng trao đổi hàng hóa trên đường đi theo cách không cần sự tin tưởng. Các công ty bảo hiểm có thể hoặc không thể tìm thấy công nghệ blockchain phù hợp nhất với dịch vụ của họ, nhưng giao dịch chuyên chở không cần sự tin tưởng (loại xe chở khách mà bạn có thể ký hợp đồng với bất kỳ ai), nhiên liệu hoặc bất kỳ sản phẩm/dịch vụ nào khác có vẻ như là một sự phù hợp hoàn hảo cho ngành công nghiệp hiện tại và đặc biệt là các phương tiện tự lái trong tương lai và phương thức liên lạc từ máy móc đến máy móc”.
- Ethereum đã sẵn sàng trở thành blockchain công khai đầu tiên trong khối Liên minh Hyperledger
- Blockchain Binance Venus có ý định vượt mặt Libra và tiền điện tử ‘quốc dân’ của Trung Quốc?
Thùy Trang
Tạp chí Bitcoin | Cointelegraph
