Tuần trước, công ty Deloitte thuộc nhóm Big Four đã tiết lộ về nền tảng di động được thiết kế để lưu trữ các mạng blockchain ở quy mô nhỏ cho mục đích minh họa. Theo thông cáo báo chí, sản phẩm này “dựa trên sự quan tâm của khách hàng về việc tìm hiểu các khả năng của blockchain trong các tương tác trực tiếp”.
Với động thái này, các công ty Big Four – gồm Deloitte, PwC, Ernst & Young (EY) và KPMG – tiếp tục mở rộng sang lĩnh vực blockchain. Tổng doanh thu của các công ty đạt mức hơn 148 tỷ đô la vào năm ngoái, khi họ cung cấp dịch vụ kiểm toán cho hơn 50% công ty nhà nước và tư nhân. Do đó, sự hiện diện của ‘tứ đại anh hùng’ trong không gian tiền điện tử ngầm ám hiệu là họ đã chấp nhận blockchain.
Vậy, Big Four đã đi được bao xa khi khám phá công nghệ sổ cái phân tán (DLT) và blockchain có thể cung cấp bất kỳ đặc quyền cụ thể nào cho các công ty đó không?
Big Four: Phù hợp, nhưng ít quan tâm đến blockchain
Tại thời điểm này, tất cả các công ty Big Four ít nhất đã thể hiện mối quan tâm đối với blockchain, mặc dù cách tiếp cận của họ có xu hướng khác nhau. Một số công ty, như Deloitte, chủ yếu nghiên cứu công nghệ đã ảnh hưởng đến thị trường chung như thế nào, trong khi EY tập trung vào việc phát hành các giải pháp phần mềm phù hợp với nhu cầu của các doanh nghiệp tiền điện tử.
Sự đa dạng như vậy có thể là do bản chất của các công ty. Là mạng lưới dịch vụ chuyên nghiệp, họ cung cấp nhiều dịch vụ khác nhau, bao gồm kiểm toán, thuế, tư vấn rủi ro doanh nghiệp và tư vấn tài chính. Đó cũng là lý do tại sao Big Four vẫn chưa hoàn toàn lao vào blockchain mà chỉ ‘ve vãn’ bên ngoài. Người sáng lập Cal Evans của Gresham International, một công ty chiến lược và tuân thủ, cho biết:
“Vì Big Four hoạt động trong phạm vi nhiều lĩnh vực nên họ không thể (hoặc không sẵn lòng) dành thời gian nghiêm túc cho blockchain. Như vậy, họ không thể đầu tư vào mọi công nghệ mới đi kèm (mặc dù chúng tôi có quan điểm về blockchain theo một cách khác). Một điều quan trọng cần lưu ý là nhiều công ty trong số bốn ông lớn chỉ tham gia vào blockchain khi các dự án Crypto bắt đầu sử dụng chúng để thể hiện sự minh bạch hơn. Big Four được biết là chỉ tham gia vào một cái gì đó khi cơ sở khách hàng của họ đang sử dụng nó, blockchain không phải là ngoại lệ”.
“Những bước này dường như chỉ là bước đầu. Big Four đã bắt đầu nhận ra tiềm năng của DLT, nhưng họ vẫn chưa tìm ra cách tận dụng tiềm năng đó”, nhà phân tích Juan M. Villaverde của Weiss Ratings nhận định.
Theo nền tảng tuyển dụng, tính đến tháng 3/2019, PwC, là nhà tuyển dụng hàng đầu trong các công ty Big Four, thông báo tìm kiếm 40 vị trí việc làm liên quan đến blockchain. EY đứng thứ hai với 17 vị trí, tiếp theo là Deloitte với 10.
Trong khi đó, một tìm kiếm mới hơn cho thấy PwC vẫn là mạng dịch vụ chuyên nghiệp tích cực nhất khi nói đến công nghệ blockchain, nhưng chỉ có 13 vị trí đề cập trực tiếp đến từ blockchain. EY có 4 công việc, trong khi rõ ràng cả KPMG và Deloitte đều không săn lùng bất kỳ tài năng blockchain nào vào thời điểm này. Điều đó dường như xác nhận rằng sự quan tâm của Big Four đối với không gian tiền điện tử là có, nhưng vừa phải: chẳng hạn, PwC có tổng số 1,010 vị trí tuyển dụng, có nghĩa là 40 công việc liên quan đến blockchain chỉ là một phần rất nhỏ trong con số lên đến đơn vị nghìn.
CEO Maurizio Raffone của công ty tư vấn tập trung vào tiền điện tử Finetiq Ltd. Bình luận:
“Ấn tượng của tôi là Big Four quan tâm đến blockchain như một lĩnh vực bổ sung, nơi họ có thể cung cấp dịch vụ tư vấn thay vì dịch vụ kiểm toán. Hiện đang nổi lên xu hướng các công ty kiểm toán chuyển sang lĩnh vực tư vấn ‘béo bở’ hơn và blockchain cung cấp cho họ cơ hội để thực hiện chiến lược đó”.
Tuy nhiên, bản thân blockchain cũng cần chứng minh tính đặc biệt hữu ích trong thị trường kiểm toán do tính chất minh bạch của nó, như Evans chia sẻ:
“Blockchain là một trong số ít công nghệ thực sự có thể hỗ trợ hầu hết các khía cạnh kiểm toán. Kiểm toán tài chính có thể được một công ty dựa trên blockchain hỗ trợ từ đầu đến cuối vì tất cả các giao dịch sẽ được mở và có thể kiểm chứng. Chúng cũng sẽ được chứa trong một sổ cái, đây là một trong những vấn đề lớn nhất đối với kiểm toán tài chính độc lập. Tất nhiên, có nhiều loại kiểm toán. Blockchain có thể được triển khai trên các lĩnh vực khác nhau để làm cho việc kiểm toán thỏa thuận cấp độ dịch vụ hiệu quả hơn. Các công ty có thể được theo dõi bằng cách sử dụng blockchain để đảm bảo rằng họ đang đáp ứng sự tuân thủ và mong muốn của khách hàng”.
Raffone đồng ý rằng các hoạt động kiểm toán có thể được hưởng lợi từ blockchain. Ông cho biết: “Tôi thấy blockchain là một công nghệ tiết kiệm chi phí trong không gian kiểm toán. Giúp công khai các tài khoản tài chính, một giải pháp blockchain sẽ khá hiệu quả”.
Tuy nhiên, Villaverde của Weiss Ratings cảnh báo rằng Big Four có thể kích thích việc chấp nhận tiền điện tử chỉ trong một số trường hợp nhất định. Nếu Big Four tìm cách hỗ trợ độc quyền các giải pháp blockchain riêng tư thì chuyên gia cho biết nó hầu như không có tác dụng gì đến thị trường, bởi vì, “một blockchain riêng tư, được phép sẽ ít hơn hữu dụng hơn một cơ sở dữ liệu được tôn vinh”. Ông tiếp tục, nói:
“Chỉ khi các công ty này quyết định tận dụng sức mạnh của các blockchain công khai, như Ethereum hoặc Bitcoin thì những sáng kiến này sẽ có tác động đáng kể đến việc chấp nhận công khai”.
PwC
Báo cáo thị trường tiền điện tử/blockchain: Có
Giải pháp phần mềm dựa trên blockchain: Có
Chấp nhận trực tiếp (chấp nhận Bitcoin, ATM tiền điện tử): Có
Đầu tư vào thị trường tiền điện tử: Không
Bắt đầu chấp nhận hình thức thanh toán bằng Bitcoin cho một phần dịch vụ vào năm 2017, PwC hiện được cho là công ty Big Four chủ động nhất trong việc khám phá tiền điện tử và blockchain. Công ty thậm chí còn có một chương trình đào tạo quy mô lớn để tăng cường kiến thức cho nhân viên của mình về lĩnh vực này.
Do đó, PwC không xa lạ gì với không gian tiền điện tử và những vấn đề chính phát sinh: Trong nghiên cứu năm 2018 có tên là “Blockchain đã đến nơi này. Bạn sẽ làm gì tiếp theo?”, công ty đã nhấn mạnh sự không chắc chắn về quy định và sự tin tưởng là rào cản lớn ngăn các doanh nghiệp chấp nhận blockchain. Ngoài ra, PwC còn để mắt đến stablecoin – một phần ngày càng quan trọng của ngành – và hợp tác với nền tảng cho vay phi tập trung Cred để tư vấn về việc phát hành một loại tiền điện tử được chốt bằng đô la Mỹ.
Tuy nhiên, công ty đã không giới hạn sự hiện diện blockchain ở lĩnh vực tư vấn. Vào tháng 3/2018, họ đã hợp tác với công ty quản lý tài sản toàn cầu hàng đầu Northern Trust trong một nỗ lực cho phép kiểm toán vốn chủ sở hữu theo thời gian thực thông qua blockchain và do đó làm cho các giao dịch cơ bản trở nên minh bạch hơn. Hai tháng sau, PwC đã đầu tư vào VeChain, một startup tiền điện tử lớn chuyên về dịch vụ web, quản lý chuỗi cung ứng và chống giả mạo. Vào tháng 7 cùng năm, tin tức xôn xao PwC sẽ kiểm toán Tezos, dự án tiền điện tử đầy tham vọng liên quan đến cuộc tranh chấp nội bộ và một vài vụ kiện tập thể vào thời điểm đó. Theo thông cáo báo chí, đây được cho là lần đầu tiên một tổ chức blockchain quy mô lớn trở thành khách hàng kiểm toán của Big Four.
Gần đây nhất, PwC thông báo phát hành một giải pháp phần mềm kiểm toán tiền điện tử. Cụ thể, công ty đã cập nhật bộ kiểm toán Halo dành cho các thực thể có liên quan đến giao dịch tiền điện tử, bằng cách cung cấp bằng chứng độc lập về việc ghép khóa công khai – riêng tư và thu thập thông tin về các giao dịch cũng như số dư từ các blockchain.
EY
Báo cáo thị trường tiền điện tử/blockchain: Có
Giải pháp phần mềm dựa trên blockchain: Có
Chấp nhận trực tiếp (chấp nhận Bitcoin, ATM tiền điện tử): Không
Đầu tư vào thị trường tiền điện tử: Không
EY đã phát hành nhiều dự án phần mềm solo liên quan đến tiền điện tử hơn bất kỳ đối thủ Big Four nào khác. Đầu tiên, vào tháng 4/2018, EY đã công bố trình phân tích Blockchain, trở thành kiểm toán viên chính thống đầu tiên cung cấp dịch vụ dành riêng cho nhu cầu của các công ty tiền điện tử, cho phép thu thập toàn bộ dữ liệu giao dịch của một tổ chức từ nhiều sổ cái blockchain. Một năm sau, công ty tiếp tục tung ra một bản cập nhật lớn, giới thiệu về thế hệ thứ hai của trình phân tích blockchain. Theo Paul Brody, nhà lãnh đạo đổi mới toàn cầu cho blockchain tại EY, phiên bản mới có thể được sử dụng cho nhiều mục đích – chẳng hạn như kiểm toán, thuế và giám sát giao dịch.
Hơn nữa, vào tháng 3/2019, EY đã tiết lộ một giải pháp phần mềm khác – lần này, chỉ dành cho mục đích thuế. Được gọi là thuế và kế toán tài sản tiền điện tử (CAAT), công cụ này được thiết kế để hỗ trợ khách hàng Hoa Kỳ – cả nhà nước và tổ chức – trong việc nộp tờ khai thuế IRS liên quan đến tài sản tiền điện tử.
Hơn nữa, vào tháng 5, EY đã thiết lập mã nguồn mở cho Nightfall – giải pháp cho phép chuyển token ERC-20 và ERC-721 trên blockchain Ethereum với “quyền riêng tư hoàn toàn” – và đưa nó vào GitHub. Công ty đã cảnh báo: “Đây là một giải pháp thử nghiệm và vẫn đang được tích cực phát triển”.
Cuối cùng, gã kiểm toán khổng lồ đã áp dụng blockchain để theo dõi rượu. Cụ thể, nền tảng – mang tên Tattoo – giúp người tiêu dùng trên khắp châu Á xác định chất lượng, xuất xứ và tính xác thực của rượu nhập khẩu từ châu Âu. Như với Nightfall đã nói ở trên, giải pháp của EY cho phép khách hàng của mình thực hiện các giao dịch an toàn và riêng tư trên mạng công khai Ethereum bằng cách sử dụng công nghệ bằng chứng không kiến thức.
Ngoài việc phát hành một số giải pháp phần mềm liên quan đến blockchain, EY cũng đã cung cấp các dịch vụ thường xuyên cho các tác nhân tiền điện tử. Cụ thể, công ty được QuadrigaCX – một sàn giao dịch tiền điện tử của Canada đã biến mất một cách bí ẩn – chỉ định với tư cách là một bên thứ ba độc lập để theo dõi quá trình tố tụng trong vụ kiện bảo vệ chủ nợ. Tuy nhiên, một số khách hàng cũ của sàn giao dịch không hài lòng với cách EY đã xử lý vụ việc: Tại một số thời điểm, kiểm toán viên đã chuyển 103 Bitcoin (khoảng 1 triệu đô la) sang ví lạnh bị khóa của sàn giao dịch. Theo báo cáo do EY công bố vào tháng 2, sự mất mát này là do “lỗi thiết lập nền tảng”.
KPMG
Báo cáo thị trường tiền điện tử/blockchain: Có
Giải pháp phần mềm dựa trên blockchain: Có
Chấp nhận trực tiếp (chấp nhận Bitcoin, ATM tiền điện tử): Không
Đầu tư vào thị trường tiền điện tử: Không
KPMG không chỉ xuất hiện nhiều hơn trong không gian blockchain mà còn là thành viên của Wall Street Blockchain Alliance (WSBA) kể từ năm 2017.
Trong 12 tháng qua, nó đã hợp tác với công ty blockchain Guardtime để cung cấp các dịch vụ dựa trên blockchain cho khách hàng; hợp tác với Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ để tích hợp blockchain vào chuỗi cung ứng dược phẩm (sáng kiến sẽ tăng tốc quá trình theo dõi hàng tồn kho và tăng độ chính xác của dữ liệu được chia sẻ giữa các thành viên của chuỗi cung ứng); làm việc với các quan chức của các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất để thử nghiệm thành công ứng dụng Know Your Customer (Hiểu khách hàng – KYC) dựa trên blockchain.
Ngoài ra, KPMG đã hợp tác với 3 công ty phần mềm ‘khổng lồ’ – Microsoft, R3 và Tomia – để phát triển giải pháp dựa trên blockchain cho các khu viễn thông. Lãnh đạo Arun Ghosh của công ty tư vấn blockchain KPMG bình luận về sáng kiến này:
“Blockchain có tiềm năng mang lại sự minh bạch và khả năng hiển thị, mang đến cơ hội giúp giảm tranh chấp và tăng hiệu quả liên quan đến thanh toán kết nối truyền thống, chuyển vùng và các quy trình xử lý thanh toán đối tác”.
Ngoài việc làm việc trên các dự án được blockchain hỗ trợ, KPMG cũng đã nghiên cứu thị trường tiền điện tử với triển vọng tăng trưởng tổng thể. Chẳng hạn, trong một báo cáo vào tháng 11/2018, công ty kiểm toán đã mời các nhà đầu tư tổ chức đến để “nhận ra tiềm năng của công nghệ mới”. Lần lượt, điều đó được cho là sẽ mang lại lợi ích lớn cho ngành. “Tài sản tiền điện tử có tiềm năng. Các tài liệu ghi nhận: “Nhưng để họ nhận ra tiềm năng này, việc thể chế hóa là cần thiết”.
Tuy nhiên, cuộc khảo sát mới nhất về blockchain của KPMG cho thấy hầu hết các giám đốc điều hành về thuế và tài chính không xem xét việc chấp nhận công nghệ này. Bất kể, giám đốc đổi mới và lãnh đạo thuế cho blockchain David Jarczyk tại KPMG đã nhấn mạnh lợi ích tiềm năng của nó cho thế giới tài chính:
“Blockchain giống như một bảng tính trên các steroid có thể tự động hóa một số tác vụ nhất định, xây dựng tính minh bạch, tốc độ, độ tin cậy cao hơn và cung cấp một nguồn thông tin giao dịch duy nhất”.
Deloitte
Báo cáo thị trường tiền điện tử/blockchain: Có
Giải pháp phần mềm dựa trên blockchain: Có
Chấp nhận trực tiếp (chấp nhận Bitcoin, ATM tiền điện tử): Có
Đầu tư vào thị trường tiền điện tử: Không
Deloitte là thành viên Big Four đào sâu vào không gian tiền điện tử sớm nhất, khi công bố phòng thí nghiệm blockchain đầu tiên ở Dublin vào tháng 5/2016. Vào thời điểm đó, công ty đã hợp tác với Ngân hàng Ireland để hoàn thành thử nghiệm blockchain PoC. Hiện nay, ba trong số bốn ngân hàng lớn nhất của Ireland được cho là đang sử dụng giải pháp blockchain của Deloitte (được phát triển tại chi nhánh Dublin) để xác minh thông tin đăng nhập của nhân viên.
Cũng trong năm 2016, Deloitte đã lắp đặt một máy ATM Bitcoin trong khuôn viên văn phòng ở Toronto. Máy được đặt bên ngoài các cổng an ninh để công chúng có thể truy cập được. Điều này đã thể hiện sự quan tâm của công ty về tiền điện tử.
Kể từ đó, Deloitte đã theo dõi sát sao thị trường, phát hành một số báo cáo nhận ra sự không chắc chắn theo quy định và vấn đề về khả năng mở rộng khét tiếng của Bitcoin trong số những rào cản chính đối với việc chấp nhận hàng loạt. Tuy nhiên, báo cáo của công ty vào tháng 8/2018 có tên là “Phá vỡ Blockchain mở: Cuộc khảo sát về Blockchain toàn cầu năm 2018” dự đoán công nghệ blockchain đang tiến gần hơn đến thời điểm đột phá. Trong khi đó, báo cáo đã tiết lộ có tới 73% doanh nghiệp Trung Quốc tin rằng blockchain là chiến lược ưu tiên hàng đầu trong top 5, càng làm nổi bật sự tập trung vào công nghệ của quốc gia.
Mùa hè này, Deloitte cũng đã bắt đầu hỗ trợ chương trình tăng tốc blockchain mới có tên Startup Studio hợp tác với 22 công ty khác, gồm cả Fidelity và Amazon. Startup Studio sẽ tổ chức các hội thảo dành cho startup blockchain để giúp họ tăng cường nhiều kỹ năng quan trọng cho ngành công nghiệp.
Cuối cùng, gã khổng lồ Big Four vừa tung ra nền tảng dựa trên blockchain của riêng mình được thiết kế để cung cấp cho người dùng sự minh họa và thử nghiệm blockchain. Được gọi là Blockchain in a Box, sản phẩm mới được mô tả là “nền tảng công nghệ độc lập di động, có khả năng lưu trữ các giải pháp dựa trên blockchain qua bốn node tính toán yếu tố hình thức nhỏ và ba video trình bày, cũng như các thành phần mạng cho phép tích hợp với các dịch vụ bên ngoài, như công nghệ đám mây truyền thống”.
Big Four đã làm đủ chưa?
Hiện tại, các chuyên gia có vẻ hơi nghi ngờ tiến trình của Big Four về mặt blockchain, cho rằng kiến thức của họ về chủ đề này dường như bị hạn chế vào thời điểm hiện tại. Evans cho biết:
“Có những ví dụ trên thị trường nơi các công ty như PwC thực sự đạo và sao chép công việc từ các công ty khác trong không gian tiền điện tử, cho thấy kiến thức của họ về chủ đề này bị hạn chế đáng kinh ngạc. Thật khó để một công ty thúc đẩy một cái gì đó mà họ không hoàn toàn hiểu rõ”.
Dù bằng cách nào, hầu hết các chức năng kế toán và kiểm toán đều có khả năng tự động hóa với các hợp đồng thông minh vào một thời điểm nào đó trong tương lai và Big Four sẽ phải tăng cường sự hiện diện của mình để duy trì mối liên quan. Theo Villaverde của Weiss Ratings:
“Câu hỏi chính là: Big Four sẽ dẫn đầu trong việc tạo ra công nghệ mới này? Hoặc người chơi nhỏ hơn nhưng nhanh nhẹn hơn sẽ nhảy vào vũ trụ và chiếm thị phần đáng kể từ Big Four?”
Dù Big Four có chấp nhận blockchain trong các dịch vụ thường xuyên của họ hay không thì thực tế là cả bốn công ty đều lập báo cáo thường xuyên về thị trường tiền điện tử và/hoặc blockchain, cho thấy họ quan tâm và theo dõi sát sao sự phát triển của ngành.
- Deloitte: Trung Quốc muốn sử dụng Blockchain như ‘vũ khí chiến lược’
- Ngân hàng trung ương Singapore hợp tác với Deloitte và Nasdaq trong quyết toán tài sản Blockchain
Minh Anh
Tạp chí Bitcoin | Cointelegraph
