Ngân hàng thường được xem là phản đề của Bitcoin (BTC) – ngành công nghiệp mà giao thức non trẻ này luôn muốn tìm đến để “làm hòa” và cạnh tranh với nó. Trớ trêu thay, nhiều ngân hàng đang rất cần các tính năng và tiện ích được cung cấp bởi cryptocurrency – cụ thể là blockchain, công nghệ lõi của nó.
Có lẽ sau đó không quá ngạc nhiên khi ngày càng có nhiều ngân hàng tiền điện tử mọc lên, cung cấp một giải pháp thay thế cho các hệ thống kế thừa lạc hậu và cho phép xuất hiện cho một lớp tài sản mới nổi.
Tuy nhiên, vẫn có một số rào cản lớn đối với các tổ chức mới nổi này. Sự bất ổn về quy định là thứ bao trùm thế giới của ngân hàng tiền điện tử. Các cơ quan quản lý được trang bị lỏng lẻo thường cố gắng bắt các công ty tiền điện tử non trẻ vào một hệ thống trong đó quy định không thực sự phù hợp.
Tuy nhiên, rõ ràng có một số cơ quan quản lý có tư duy tiến bộ và mong muốn đổi mới. Cơ quan giám sát thị trường tài chính Thụy Sĩ (FINMA) là một trong những tổ chức như vậy.
FINMA gần đây đã cung cấp giấy phép ngân hàng cho hai ngân hàng tiền điện tử. Tiền lệ này giúp các tổ chức mới được cấp phép nhận ra sự cần thiết của việc đi tìm một ngân hàng truyền thống sẵn sàng tham gia. Hai ngân hàng, SEBA và Sygnum, hiện được quản lý giống như bất kỳ tổ chức tài chính nào khác. Phỏng vấn với Cointelegraph, Giám đốc điều hành Guido Buehler của ngân hàng tiền điện tử mới mới được cấp phép SEBA, đã truyền tải ý nghĩa của việc này đối với ngành công nghiệp tiền điện tử trong tương lai:
“Một số dấu hiệu cho thấy các cơ quan quản lý đang xem trọng chủ đề này. Rào càn được phá vỡ – các dịch vụ liên quan đến tài sản kỹ thuật số và tài sản truyền thống hiện có thể truy cập tập trung trong một khuôn khổ quy định nghiêm ngặt. Điều này sẽ thúc đẩy ngành công nghiệp blockchain và cho phép các công ty hiện tại và mới nổi tạo ra giá trị và kinh doanh mới.”
Ngân hàng tiền điện tử tại Hoa Kỳ
Sự chấp nhận về quy định đối với các ngân hàng tiền điện tử đang tạo tiền lệ trong cộng đồng tiền điện tử như một hệ quả có ảnh hưởng sâu rộng. Tuy nhiên, hệ quả này vẫn còn tương đối hạn chế. Ở Hoa Kỳ, các “ngân hàng tiền điện tử” mang nhiều ý nghĩa hơn so với một thiên đường trú ẩn cho tiền điện tử.
Những bên tiên phong về tiền điện tử như Coinbase – và gần đây hơn, Fidelity Digital Assets – xuất hiện gần giống như một ngân hàng, bị che khuất bởi quy định không cụ thể. Ví dụ, Coinbase Custody có một ranh giới mỏng manh trong một vùng “mù mờ”. Nó không hoàn toàn phù hợp với các tiêu chí để nằm dưới sự quản lý bởi các cơ quan quản lý ngân hàng truyền thống và thay vào đó nằm dưới sự điều chỉnh của Bộ Dịch vụ Tài chính New York (NYDFS).
Thật thú vị, quy định tiền điện tử mù mờ là một vấn đề mà NYDFS đang tích cực tìm cách giải quyết. Trở lại vào tháng Bảy, cơ quan quản lý đã mở ra một bộ phận mới dành riêng cho việc nghiên cứu và đổi mới công nghệ tài chính. Bộ phận đang phát triển này của NYDFS sẽ “chịu trách nhiệm về việc cấp phép và giám sát” cho cả hai loại tài sản tiền điện tử và các đối tác tổ chức của họ. Một tuyên bố gần đây của Tổng Giám đốc NYDFS Linda Lacewell đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc mở rộng quy định đột phá này:
“Hệ thống dịch vụ tài chính cần phải phát triển và thích nghi với sự đổi mới trong ngân hàng, bảo hiểm và công nghệ quản lý sẽ tiếp tục phát triển.”
Tuy nhiên, đây không phải là lập trường của tất cả các cơ quan quản lý. Trao đổi với Cointelegraph, cơ quan quản lý ngân hàng của Đức, Cơ quan giám sát tài chính liên bang, (BaFin), lưu ý rằng thay vì quy định phải thích ứng với tiền điện tử thì tiền điện tử và các tổ chức của nó phải tuân thủ quy định hiện hành:
“Các ngành cần phải tuân thủ các quy tắc và tiêu chuẩn hiện có. Theo quan điểm của chúng tôi, một sự đổi mới tài chính bền vững cần phải đáp ứng điều kiện về khả năng tuân thủ các quy tắc này. Khái niệm phổ biến về quản lý trung lập công nghệ vẫn khá linh hoạt. Nếu cần thay đổi quy định, việc này sẽ được thực hiện bởi nhà lập pháp.”
Một ví dụ về sự thích ứng theo quy định là trường hợp bị chỉ trích quá đà – BitLicence, một kế hoạch giám sát việc mua, bán và phát hành tiền điện tử. BitLicence có một lịch sử phức tạp ở New York. Nó thường bị đổ lỗi cho cho sự ra đi sớm của các công ty tiền điện tử như Bitfinex, BitMEX và Kraken, tất cả đã ngừng hoạt động trong tiểu bang sau khi nó ra mắt.
Bằng chứng được đệ trình lên Ủy ban Tài chính Nghị viện 2018 về cách tiếp cận theo quy định đối với tiền điện tử ở Hoa Kỳ được gọi là BitLicence, một ví dụ cực đoan về sự yếu kém trong thực thi quy định.
Kể từ đó, NYDFS đã ban hành cho một số công ty tiền điện tử một điều lệ ngân hàng rộng hơn. Được biết đến như một Giấy phép ủy thác, giấy phép cho phép rất nhiều dịch vụ học theo các dịch vụ liên quan đến các tổ chức truyền thống, bao gồm xử lý thanh toán, cung cấp tư vấn tài chính, lưu ký tài sản cũng như các quyền hạn ủy thác khác.
Coinbase Custody, đã nhận được Giấy phép ủy thác vào đầu năm 2018, là một trong số ít các công ty tiền điện tử có thể tự hào là một công ty ủy thác theo mục đích giới hạn. Gần đây, Fidelity Digital Assets cũng đã nộp đơn xin cấp Giấy phép ủy thác. Tuy nhiên, điều này vẫn còn rất xa so với việc chấp nhận các công ty này với tư cách là các “ngân hàng” theo nghĩa truyền thống.
Sự “ngó lơ” sáng tạo
Ngay cả ở Malta, quốc gia nhỏ bé tự xưng là “hòn đảo blockchain” của người Hồi giáo vì các chính sách thân thiện với ngành này, các công ty startup tiền điện tử phải đấu tranh để có được các dịch vụ tài chính do sự chậm chạp trong quy định. Theo Times of Malta, các công ty đang bị các ngân hàng từ chối do họ không có “khẩu vị rủi ro” để hỗ trợ các dự án này. Thay vào đó, các dịch vụ tài chính vẫn được dành riêng cho những dịch vụ được Cơ quan Dịch vụ Tài chính Malta (MFSA) quản lý hoàn toàn, một quá trình có thể mất tới sáu tháng để có phản hồi vòng đầu tiên.
Tuy nhiên, RnF Finance Limited, đứa con tinh thần của cựu CEO Agribank Roderick Psaila, đang tìm cách khắc phục điều này bằng cách xin giấy phép tổ chức tín dụng từ MFSA. Nếu được cấp, giấy phép sẽ cho phép một loạt các hoạt động tài chính, bao gồm cho thuê tài chính, dịch vụ thanh toán, môi giới tiền và dịch vụ lưu ký an toàn.
Mặc dù khá lâu, cách tiếp cận quy định rất linh hoạt của Malta được ca ngợi là bước đi tiên phong. Rốt cuộc đều có một lý do tại sao các công ty tiền điện tử như Binance, OKEx và Bittrex đang đổ xô đến hòn đảo nhỏ bé này. Giống như FINMA, MFSA đang có bước đi tiên phong trong các quy định crypto, việc thực hiện điều đó trong một cơ chế quản lý thử nghiệm có kiểm soát cho phép một nền tảng được kiểm soát mà dựa trên đó có thể khái niệm hóa kết quả này.
Malta không phải là quốc gia duy nhất đi đầu trong đổi mới. Đức cũng tự hào về một số công ty đang tìm cách phân cấp hệ thống tài chính. Ngân hàng blockchain Bitwala chỉ là một trong số đó khi bỏ qua việc xin cấp phép ngân hàng bằng cách hợp tác với công ty SolarisBank.
Đây không phải là một sự lẩn tránh vấn đề. Để hoạt động ở Đức, BaFin cần có giấy phép ngân hàng chính thức hoặc hợp tác với một ngân hàng được quy định hiện có. Tầm quan trọng của việc này không bị giảm đi bởi BaFin, điều này cho Cointelgraph thấy các mối quan tâm mật thiết của các nhà quản lý liên quan đến tiền điện tử và phạm vi của tiền điện tử đối với các hoạt động bất hợp pháp:
“Vấn đề này là vấn đề rất quan trọng đối với BaFin do tiền điện tử không đóng vai trò là cửa ngõ hỗ trợ cho hoạt động rửa tiền và tài trợ cho khủng bố. Trong hệ thống tài chính hiện tại chúng tôi có các hệ thống dự phòng chặt chẽ đi kèm với các tiêu chuẩn pháp lý và giám sát hiệu quả. Những điều kiện tiên quyết này cũng vẫn được giữ nguyên đối với lĩnh vực tiền điện tử.”
Một triển vọng mới cho ngành ngân hàng
Tiền điện tử, về bản chất, là toàn cầu và do đó không bị giới hạn bởi giới hạn thẩm quyền hoặc địa lý như tiền tệ fiat. Bitcoin, về bản chất, đã tìm cách tạo cho các cá nhân khả năng trở thành ngân hàng của riêng họ, không có các trung gian và bên thứ ba.
Mười năm sau khi xuất hiện, những người khác bắt đầu nảy sinh ý tưởng mang tính cách mạng này. Lấy ví dụ như Libra stablecoin của Facebook, một bước đột phá được đề xuất cho ngành công nghiệp tiền điện tử nhằm cạnh tranh hệ thống tài chính hiện tại – hoặc ít nhất, tạo ra nền kinh tế nội bộ, không có tiền mặt. Về bản chất, các phương tiện truyền thông xã hội đang tìm cách trở thành một ngân hàng trung ương toàn cầu mới.
Nghe có vẻ xa vời song nó có thể gần với sự thật hơn một số người nghĩ. Trở lại vào tháng Năm, vài tháng trước khi Libra được tiết lộ, Forbes đã báo cáo rằng Giám đốc điều hành Facebook Mark Zuckerberg đã gặp gỡ với thống đốc của Ngân hàng Anh (BoE), Mark Carney.
Cuộc họp không được tiết lộ và duy trì như vậy cho đến tuần trước khi BoE chính thức xác nhận cuộc họp này theo yêu cầu tự do thông tin. Nhiều tháng sau, trong một bài phát biểu trong hội nghị chuyên đề hàng năm của Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ, Carney đã phản đối rằng một loại tiền kỹ thuật số giống như Libra có thể thay thế đồng đô la Mỹ làm tiền tệ dự trữ của thế giới. Tuy nhiên, khi Carney tiếp tục bình luận, viễn cảnh về một Facebook thống trị về kinh tế sẽ không phái là đơn giản.
Trở lại vào tháng 7, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tweet những suy nghĩ ấn tượng của ông về Libra, cho thấy rằng nếu Facebook “muốn trở thành ngân hàng, họ phải tìm kiếm một điều lệ ngân hàng mới”. Tương tự, các cơ quan quản lý chống độc quyền của Liên minh Châu Âu hiện đang chỉ trích Libra về hành vi chống cạnh tranh tiềm tàng của nó. Do đó, các nhà lập pháp Hoa Kỳ đã kêu gọi dự án này tạm dừng cho đến khi Libra thỏa mãn các cuộc thẩm tra theo quy định.
Về bản chất, Facebook đang cố gắng hoàn thành sứ mệnh như cách Bitcoin được tạo ra – chỉ trong thời điểm này, cả chính phủ và ngân hàng trên thế giới đều ‘mắt điếc, tai ngơ’. Hiện thực về một tài sản kỹ thuật số dưới sự quản lý của một hệ thống tài chính, được củng cố bởi công nghệ blockchain, đang đến rất gần. Trước vấn đề này, Facebook có trách nhiệm trở thành người tiên phong tạo lập những quy định cho cả tiền điện tử và tổ chức của họ.
Trong hình thức hiện tại của nó, quy định ngân hàng tiền điện tử còn rất thô sơ và chưa phù hợp do được cắt giảm từ các hệ thống cũ. Nếu thực sự có một tương lai cho ngân hàng tiền điện tử, tiền lệ pháp lý của Facebook chắc chắn sẽ củng cố tương lai này. Tuy nhiên, để hoạt động, quy định này sẽ cần phải đủ linh hoạt cho sự đổi mới phát triển mà không gây ra cản trở, và đủ thích hợp để đáp ứng các tiêu chí hiện tại của ngành ngân hàng truyền thống.
- Bitcoin đóng vai trò là công cụ tài chính chủ chốt cho các tổ chức khủng bố
- Báo cáo: Tiền điện tử bí mật của Amazon là mối đe dọa lớn nhất đối với Libra của Facebook
Thanh Bùi
Tạp Chí Bitcoin | Cointelegraph
