– Nhà kinh tế học thứ nhất: “Nhìn kìa, có 1 tờ 20 đô la trên mặt đất”
– Nhà kinh tế học thứ hai: ”Không có đâu. Nếu có tờ 20 đô rơi trên mặt đất thì ai đó đã nhặt nó rồi”
Đó là 1 câu chuyện cười cũ rồi, không hài hước lắm, nhưng nó minh họa cái cách mà các nhà kinh tế suy nghĩ. Các nhà kinh tế học có những giả định cao cấp. Chẳng hạn nếu chính phủ giảm thuế, mọi thứ đều công bằng, mọi người sẽ chi tiêu nhiều tiền hơn. Các nhà kinh tế cũng tạo ra các mô hình kinh tế. Những mô hình này làm cho những ý tưởng phức tạp trở nên dễ hiểu hơn. Sau đây là một mô hình kinh tế đơn giản của tiền điện tử và đầu ra mà nó phục vụ.
Ở đây có rất nhiều giả định và nó khó áp dụng vào thực tế. Nhưng nó có thể giúp chúng ta hiểu hơn về mối quan hệ của bitcoin trong một thế giới phức tạp – thế giới crypto.
Phương trình trao đổi
Trước đây, tôi đã viết về phương trình trao đổi trong bài viết (https://www.ccn.com/bitcoin-quantity-theory-money-bitcoin-undervalued/)
Về cơ bản, phương trình trao đổi là một phương trình kinh tế thể hiện mối quan hệ giữa nguồn cung tiền tệ, tốc độ lưu chuyển tiền tệ, mức giá và sản lượng tiền thực. Phương trình này được John Stuart Mill phát minh ra cách đây 150 năm và nó là một yếu tố chủ yếu trong bất kỳ lớp học nào về Kinh tế vĩ mô hoặc Lý thuyết tiền tệ.
MV = QP
Trong đó,
– M = Money stock (cổ phiếu tiền, nguồn cung tiền)
– V = Velocity of money (tốc độ lưu chuyển tiền tệ)
– P = Price level (mức giá tổng thể)
– Q = real output (sản lượng thực)
Trước hết chúng ta có thể áp dụng công thức này với nền kinh tế Hoa Kỳ và một số thế giới thực khác.
PQ: Trong quý IV năm 2017, GDP của Hoa Kỳ là 19.73. Đây là mức giá hàng hóa và dịch vụ được sản xuất trong nước năm 2017.
Tiếp theo, cần bao nhiêu tiền để phục vụ con số GDP đó?
M: Theo cơ sở dữ liệu của St. Louis Fred,
(https://fred.stlouisfed.org/series/M2), chúng tôi sử dụng 18.32 nghìn tỷ USD để phục vụ 19.73 nghìn tỷ USD GDP. Họ sử dụng nguồn cung M2. Các bạn hẳn sẽ nhớ lại kiến thức tại trường đại học thì M1 xấp xỉ lượng tiền mặt và tài khoản séc còn M2 thì xấp xỉ tài khoản tiết kiệm của các bạn.
Khi chúng ta có những con số này, có thể dễ dàng tính toán ra tốc độ lưu chuyển tiền tệ. Nên nhớ rằng tốc độ lưu chuyển tiền tệ là độ nhanh của việc tiền chuyển từ tay người này sang người khác. Chúng tôi chia GDP danh nghĩa cho nguồn cung tiền, tức là 19.73/13.82 = 1.42. Đây cũng chính xác là vận tốc lưu chuyển tiền tệ mà St. Louis Feds tính ra
(https://fred.stlouisfed.org/series/M2V).
Thật đơn giản phải không? Phương trình trao đổi đồng đô la Mỹ sẽ như sau:
M(13.82) V(1.42)=PQ(19.7)
Áp dụng cho Bitcoin
Ok, khi chúng tôi áp dụng tất cả con số từ đồng đô la sang đồng Bitcoin. Giờ đây chúng tôi cần xác định PQ trong hệ sinh thái Bitcoin. Q là sản lượng thực tế mà mọi người mua bitcoin. Có 2 nhóm người mà có thể nhận được tiện ích khi sử dụng bitcoin: Những người muốn thoát khỏi mạng lưới và những người muốn tham gia mạng lưới. Những con bạc trên mạng internet, những người cố gắng gửi tiền ra nước ngoài từ các nền kinh tế không tự do, và một nhóm những người khác sử dụng cho các hoạt động bất hợp pháp.
Ngoài ra còn có những người không có quyền truy cập vào hệ thống tài chính thế giới. Đây là những người từ các quốc gia bị chiến tranh tàn phá như Afghanistan, Syria hoặc Iraq hoặc những người mà ở các nước mà hệ thống tiền tệ và tài chính làm họ thất vọng, giống như Zimbabwe hoặc Venezuela. Họ sẽ được cho phép tham gia vào mạng lưới bằng cách sử dụng bitcoin.
PQ thì tính thế nào? Thật đáng tiếc, không có một con số nào đáng tin cậy để tính được PQ. Thế giới ngầm và Zimbabwe hoàn toàn không minh bạch số liệu tài chính của họ. Với tư cách là các nhà kinh tế, chúng ta phải đưa ra các giả định ở đây. Với tất cả sự cường điệu và quảng bá gần đây, hoàn toàn có thể giả định rằng tiền điện tử sẽ phục vụ 1% GDP thế giới trong 3 năm tới.
Theo Statista (https://www.statista.com/statistics/268750/global-gross-domestic-product-gdp/)
GDP danh nghĩa thế giới là 79.28 nghìn tỷ đô la vào năm 2017. Bây giờ chúng tôi đã có con số PQ mà các đồng tiền điện tử phục vụ GDP danh nghĩa của thế giới. Đó là 1% của 79.28 nghìn tỷ hoặc 792 tỷ USD.
Vậy, phương trình của chúng ta bây giờ sẽ là thế này: MV = 792 tỷ USD. Một lần nữa, PQ (792 tỷ) đại diện cho hàng hóa và dịch vụ sản xuất được mua bằng tiền điện tử.
Tiếp theo là số V. Số này cũng khá khó tìm vì chúng ta không dễ gì tính được PQ/M. Theo Biểu đồ của Woodbull, vận tốc lưu chuyển của bitcoin là 1.2, (http://charts.woobull.com/bitcoin-velocity/)
Điều này không quá vô lý. Vận tốc của Bitcoin chắc chắn sẽ thấp hơn so với USD bởi vì nó được sử dụng lưu trữ của M2 nhiều hơn trung bình của M1.
M*V (1.2) = 792 tỷ
Tính giá trị của M, ta được 792/1.2 = 660 tỷ. Với tốc độ và tỷ lệ này, thế giới sẽ cần khoảng 660 tỷ đô la để phục vụ 1% GDP thế giới.
Thay đổi vị trí của M và C. C đại diện cho giá trị cổ phiếu của tiền điện tử thế giới. CV = PQ.
C (660 tỷ) V (1.2) = 792 tỷ
Bước tiếp theo trong công thức Napkin là cô lập tỷ lệ bitcoin trong kho M. Theo coinmarketcap,
(https://coinmarketcap.com/charts/#dominance-percentage), cổ phần bitcoin trong thị trường tiền điện tử là 40.8%. Điều này có nghĩa là giá trị khối lượng Bitcoin là 269 tỷ đô la.
Phương trình trao đổi của Bitcon
Cuối cùng, ta có được phương trình trao đổi của bitcoin như sau:
B (269 tỷ) V (1.2) = PQ (322,8 tỷ)
269 tỷ USD đang được chi tiêu, nhân với 1.2 lần ra con số phục vụ GDP danh nghĩa thế giới là 322.8 tỷ USD.
Bước cuối cùng của bài toán Napkin là tìm ra giá trị của Bitcoin. Hiện nay có 17 triệu bitcoin được phát hành (còn lại 4 triệu nữa thôi trước khi chấm dứt phát hành mãi mãi), tức là mức giới hạn 21 triệu bicoin. Hãy áp dụng với con số 17 triệu. 269 / 17 = $15.882 cho mỗi bitcoin. Đây không phải là tất cả khoảng giá mà chúng tôi theo dõi trong suốt 6 tháng qua.
Kết luận
Các nhà kinh tế đưa ra những giả định và tạo ra các mô hình để đơn giản hóa các khái niệm cũng như các ý tưởng phức tạp. Theo mô hình đơn giản này, mỗi bitcoin có giá trị 15.882 USD, cao hơn khoảng 46% so với định giá hiện tại. Điều này không đúng hoàn toàn với giá bitcoin hiện tại nhưng nó có thể giúp chúng tôi hiểu hơn về mối quan hệ giữa tiền điện tử, bitcoin và đầu ra mà dịch vụ của bitcoin cung cấp. Các số liệu rõ ràng hơn về V và PQ trong tương lai sẽ giúp chúng tôi xác định được giá của bitcoin chính xác hơn và giúp chúng tôi phân tích được sự phức tạp của loại tài sản và nguồn cung tiền tệ mới này.
Những giả định nào dung đắn? Giả định nào sai? Hãy bình luận phía dưới nhé.
Sn_Nour
Theo Tapchibitcoin/ CCN
Xem thêm:
