Trong những năm gần đây, phần mềm mã nguồn mở thúc đẩy công nghệ blockchain đã ngày càng phát triển – nhưng các ứng dụng phi tập trung hoặc ‘dApp’ thực sự là gì? Bây giờ, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu.
Các ứng dụng phân quyền (hoặc dApp) là một mô hình mới được tạo ra bởi công nghệ blockchain và các hợp đồng thông minh. Mặc dù hiện tại, các dApp không có định nghĩa được công nhận rộng rãi nhưng chúng thường được coi là các ứng dụng nguồn mở và không có một điểm gây lỗi duy nhất.
Mặc dù dApp có thể chạy trên một số nền tảng nhưng trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá cách mà những ứng dụng phân quyền được sử dụng trên nền tảng Ethereum.
Các ứng dụng ngày nay có thể được tìm thấy trên máy tính, điện thoại di động của bạn hoặc internet. Thông thường, các ứng dụng ngày nay dựa vào một bên trung gian để xác minh thông tin hoặc tạo điều kiện cho các yêu cầu. Ví dụ: Google dựa vào các máy chủ cá nhân và sức mạnh xử lý của nó để cung cấp Gmail. Gmail, sau đó, được cung cấp dưới dạng dịch vụ miễn phí cho công chúng và thu nhập, phân tích dữ liệu từ việc trao đổi email và sử dụng thư để quảng cáo nhắm đến người tiêu dùng trên toàn thế giới.
Đây là một trong những loại hình tập trung; mặc dù Google có thể cung cấp một dịch vụ tuyệt vời nhưng người dùng không phải lúc nào cũng kiểm soát rõ ràng dữ liệu của họ. Mặc dù bản thân Internet ban đầu được thiết kế để trở thành một trang web phân tán kết nối người dùng trên toàn thế giới, nhưng những người trung gian ‘tập trung’ như Google, Microsoft hay Amazon – đã xuất hiện để cung cấp phần lớn phần xương sống của Internet.
Nhờ có Internet mà người dùng có thể yêu cầu thông tin được lưu trữ trên các máy chủ trên toàn thế giới. Mặc dù điều này thuận tiện nhưng nguyên tắc này dựa trên nền tảng tin cậy giữa người dùng và nhà cung cấp máy chủ; Các thông tin được lưu trữ một cách bí mật, trong các trường hợp tồi tệ nhất như bị hack hoặc giả mạo – các thông tin này có thể sử dụng dữ liệu đó cho các mục đích bất chính.
Trong những năm gần đây, các nền tảng như Ethereum sử dụng công nghệ blockchain đã nổi lên để thay thế các nhà cung cấp internet cũng như các bên thứ ba trong vấn đề lưu trữ dữ liệu hoặc theo dõi các công cụ tài chính phức tạp.
Trong khi các máy chủ và đám mây xử lý các yêu cầu phức tạp nhất mà người dùng có thể gợi lên trên internet thì về cơ bản, Ethereum cho phép người dùng phân quyền một số chức năng mà họ có thể dựa vào một người trung gian để thực hiện và tạo các chức năng đó trong môi trường ngang hàng.
Theo như whitepaper của Ethereum thì các ứng dụng phi tập trung, hoặc dApp, được phân loại thành ba nguyên mẫu – ứng dụng có thể quản lý tiền, ứng dụng liên quan đến tiền và các cơ chế ‘khác’ như hệ thống bỏ phiếu.
DApp phụ thuộc vào các hợp đồng thông minh
Trong bối cảnh công nghệ blockchain, các hợp đồng thông minh cho phép thực hiện các giao dịch đáng tin cậy trên một mạng lưới phân quyền vừa dễ theo dõi vừa không thể đảo ngược.
Các hợp đồng thông minh ngày nay giúp cho người dùng tiền mã hóa giao dịch bất kỳ thứ gì có giá trị theo một con đường không có xung đột và không phải dựa vào một người trung gian nào.
Về cơ bản, người dùng có thể sử dụng dApp theo nhiều cách khác nhau. Có lẽ phương pháp đơn giản nhất là người dùng có thể trao đổi Ether (tiền tệ của nền tảng Ethereum) để giải quyết một hợp đồng tài chính với người dùng khác.
Các hình thức khác của dApp liên quan đến thông tin không chỉ được lưu trữ trên một blockchain. Ví dụ, một ứng dụng bảo hiểm có thể xác minh và điều chỉnh các điều khoản của thỏa thuận, nhưng phụ thuộc vào một số yếu tố để xác minh tính xác thực của yêu cầu bảo hiểm.
Để thực hiện điều này một cách hiệu quả, một số dApp sử dụng các hợp đồng thông minh dựa trên thông tin bên ngoài được cung cấp bởi “Oracles” – nhà cung cấp thông tin cụ thể đáng tin cậy để thông báo về cách thức và liệu hợp đồng có được thực hiện hay không.
Trong những năm gần đây, một số dApp thú vị đã xuất hiện. Dự án Golem nhằm mục đích tạo ra một thị trường nơi người dùng có thể thuê, sử dụng hoặc cho thuê điện toán dự phòng để tạo thành một siêu máy tính toàn cầu phân quyền. Augur có ý định tạo ra một công cụ dự báo mang tính phân quyền cho các nhà giao dịch. CryptoKitties – một trò chơi trong đó người chơi có thể sở hữu, lai tạo và bán mèo ảo để có được Ether.
Cuối cùng, có lẽ hình thức tham vọng nhất của dApp là của một tổ chức tự quản phân quyền (DAO). Trong một DAO, người dùng trên khắp thế giới sử dụng Ethereum để tạo thành một tổ chức không có sự lãnh đạo. Trong quá khứ, DAO đã được sử dụng như một hình thức của quỹ đầu tư mạo hiểm phân quyền, trong đó người dùng có thể bỏ phiếu để phát hành các quỹ đối với các dự án cụ thể.
Thuật ngữ dApp sẽ tiếp tục phát triển khi mà các nhà phát triển sẽ tạo ra các công nghệ mới trong nền tảng blockchain và nhằm mục đích phân quyền các dịch vụ thường ngày được tìm thấy trên internet.
