Uniswap DAO

Uniswap DAO là hệ thống quản trị on-chain của giao thức Uniswap, được thành lập sau khi Uniswap phát hành token quản trị UNI vào tháng 9 năm 2020. Từ thời điểm đó, cộng đồng nắm giữ UNI có toàn quyền quyết định các vấn đề cốt lõi của giao thức thông qua các cơ chế biểu quyết minh bạch và phi tập trung.

Khác với Uniswap Labs – công ty phát triển phần mềm, Uniswap DAO là tổ chức cộng đồng sở hữu giao thức, treasury, và các tham số vận hành quan trọng.

Vai trò chính của Uniswap DAO

• Quản trị thông số giao thức: quyết định mức phí, cặp giao dịch mặc định, tuyến triển khai trên các chain mới

• Phân bổ ngân sách: kiểm soát kho bạc DAO chứa hàng triệu token UNI (~2 tỷ USD tại đỉnh), dùng để tài trợ phát triển, bảo mật, nghiên cứu, marketing

• Hỗ trợ tích hợp và mở rộng: tài trợ cho việc triển khai Uniswap lên các chain mới như Arbitrum, Optimism, Polygon, BNB Chain…

• Ủy quyền quyền lực: thiết lập các ủy ban (workgroup), như Uniswap Grants Program (UGP), Uniswap Foundation…

Cơ chế quản trị

• Token quản trị: UNI

• 1 UNI = 1 phiếu bầu

• Bất kỳ người dùng nào có đủ UNI (hoặc được ủy quyền) đều có thể:

  • Đề xuất cải tiến (governance proposal)

  • Biểu quyết thông qua hoặc từ chối các đề xuất

• Quy trình gồm các bước: thảo luận → snapshot vote → on-chain vote → thực thi nếu đạt ngưỡng

Các cột mốc đáng chú ý của Uniswap DAO

• Tháng 9/2020: Phát hành 1 tỷ UNI token, trong đó 60% dành cho cộng đồng

• Thành lập Uniswap Grants Program (UGP): hỗ trợ tài chính cho các nhà phát triển độc lập

• Triển khai đa chuỗi: Arbitrum, Optimism, Polygon, Celo, Base… đều thông qua biểu quyết DAO

• Bỏ phiếu phí giao thức (protocol fee): một trong những đề xuất lớn nhất, cho phép DAO thu phí và tích lũy doanh thu

• Thành lập Uniswap Foundation (2022): DAO thông qua ngân sách 74 triệu USD để hỗ trợ vận hành và điều phối chiến lược phát triển hệ sinh thái

Quỹ DAO và ngân sách

• Kho bạc DAO (DAO Treasury) hiện nắm giữ hàng trăm triệu UNI chưa phân phối

• Nguồn vốn này được dùng cho:

  • Tài trợ các sáng kiến R&D

  • Khuyến khích thanh khoản hoặc tích hợp L2

  • Hỗ trợ truyền thông, bảo mật, nâng cấp mã nguồn

  • Cung cấp ngân sách cho Uniswap Foundation và các nhóm cộng đồng khác

Mối quan hệ với Uniswap Labs

• Uniswap Labs là công ty phát triển phần mềm, xây giao diện và smart contract

• Uniswap DAO quản lý giao thức core, bao gồm tất cả smart contract, hệ sinh thái và kho bạc

• Labs có thể đề xuất cải tiến, nhưng quyền quyết định cuối cùng nằm ở cộng đồng qua UNI token

• Điều này đảm bảo giao thức Uniswap là sở hữu cộng đồng, không bị chi phối bởi bất kỳ công ty tư nhân nào

So sánh Uniswap DAO và Uniswap Foundation

Mối quan hệ với các thực thể khác

Kết luận

Uniswap DAO là một trong những DAO lớn nhất và có ảnh hưởng nhất trong lịch sử Web3, vừa minh bạch, dân chủ, vừa sở hữu kho bạc trị giá hàng trăm triệu USD và kiểm soát một trong những giao thức tài chính quan trọng nhất thế giới.

Nó là minh chứng cho tầm nhìn “mạng lưới tài chính không cần trung gian, được điều hành bởi chính người dùng” – nơi không phải Wall Street, mà cộng đồng Web3 toàn cầu mới là người nắm quyền.

Trong một thế giới mà tài chính ngày càng phi tập trung, Uniswap DAO đại diện cho tương lai nơi hạ tầng cốt lõi được đồng quản trị, đồng sở hữu và cùng phát triển.