Đầu tháng 3, Andrew Bailey, thống đốc của Ngân hàng Anh, nói rằng Bitcoin không có giá trị nội tại. Ông đã gây tranh cãi rằng bất kỳ nhà đầu tư nào nắm giữ Bitcoin nên được chuẩn bị để mất tất cả số tiền. Bailey cho biết, “nếu bạn muốn mua nó, tốt thôi, nhưng hãy hiểu rằng nó không có giá trị nội tại. Nó có thể có giá trị bên ngoài, nhưng không có giá trị nội tại”.
Trong nhiều năm qua, nhiều nhà đầu tư và quan chức chính phủ cao cấp như tỷ phú Mark Cuban, Berkshire Hathaway, hay Warren Buffett và Tổng thống Mỹ, Donald Trump đã chỉ trích Bitcoin vì nó không giá trị thực.
Lập luận về lý do tại sao Bitcoin không có bất kỳ giá trị nội tại
Vào tháng 7 năm 2019, Tổng thống Trump đã lặp lại những ý kiến được Buffett và đối tác kinh doanh Charlie Munger chia sẻ trước đó khi ông tuyên bố rằng giá trị của Bitcoin là trên cơ sở không khí, có nghĩa là nó không có giá trị nội tại. Vào thời điểm đó, Tổng thống Trump nói:
I am not a fan of Bitcoin and other Cryptocurrencies, which are not money, and whose value is highly volatile and based on thin air. Unregulated Crypto Assets can facilitate unlawful behavior, including drug trade and other illegal activity….
— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) July 12, 2019
“Tôi không phải là fan của Bitcoin và bất kì đồng tiền mã hóa nào hết…nó không phải là tiền và có giá trị rất dễ biến động như không khí. Tài sản mã hóa không được kiểm soát có thể tạo điều kiện cho hành vi bất hợp pháp, bao gồm buôn bán ma túy và hoạt động bất hợp pháp khác ….”
Lập luận về sự thiếu giá trị của Bitcoin xuất phát từ nguồn gốc của nó: một mạng lưới phân cấp và ngang hàng (peer-to-peer) của các thợ mỏ, người dùng, nhà phát triển và nhà khai thác node đã hoạt động từ năm 2009 mà không có sự hiện diện của một thực thể trung tâm hoặc một nhóm giám sát giao thức blockchain.
Do đó, khái niệm rằng một mạng lưới phi tập trung và nguồn mở hoàn toàn, theo lý thuyết là phần mềm, là xa lạ với nhiều nhà đầu tư. Năm 2018, phó chủ tịch Berkshire Hathaway, Charlie Munger nói rằng Bitcoin là “vàng vô giá trị, vàng nhân tạo”, mô tả nó như một phần của khoa học máy tính thông minh. Munger nói với CNBC:
“Bitcoin làm tôi nhớ đến định nghĩa về việc săn cáo của Oscar Wilde: Việc theo đuổi những điều không thể làm được bởi những điều không thể nói được”.
Hầu hết các quan điểm tiêu cực đối với Bitcoin và sự hoài nghi về giá trị của nó bắt nguồn từ cấu trúc phân tán và bản chất kỹ thuật số. Nhưng, các CEO ngành công nghiệp tiền điện tử và các nhà điều hành công ty đầu tư nổi tiếng cảm nhận giá trị của Bitcoin khác nhau.
Các chuyên gia ngành công nghiệp crypto bác bỏ điều đó
Giám đốc đầu tư của BlockTower Capital, Ari Paul đã giải thích rằng giá trị của Bitcoin đến từ sự kiểm soát mà nó mang lại cho người dùng sở hữu tài sản. Đặc tính không thể tịch thu (non-confiscatable) của Bitcoin cung cấp cho người dùng mức độ tự do tài chính chưa từng có khi so sánh với các tài sản truyền thống.
Chẳng hạn, các tài sản trú ẩn an toàn như vàng, mà các nhà đầu tư dự đoán Bitcoin sẽ cạnh tranh trong thời gian dài, đã chứng kiến nhiều trường hợp trong đó vàng do các cá nhân nắm giữ đã bị chính phủ tịch thu trong quá khứ. Paul nói :
“BTC có rất nhiều thứ: giá trị của nó là cách duy nhất để trả tiền cho không gian blockchain Bitcoin (còn gọi là kháng kiểm duyệt như một dịch vụ), nhưng tôi lại tranh luận nhiều hơn về giá trị của nó đến từ khả năng chống biến động của nó. Nếu tôi muốn lưu trữ 1 đô la tài sản theo cách không thể bị chính phủ tịch thu một cách tùy tiện, tôi cần sở hữu 1 đô la BTC, bất kể giá của BTC trên mỗi đô la. Với cách đóng khung đó, nó có thể so sánh với hệ thống ngân hàng nước ngoài gần 30 nghìn tỷ đô la”.
Lập luận rằng giá trị của Bitcoin xuất phát từ khả năng chống biến động của nó phù hợp với ý kiến của Wences Casares, CEO của công ty lưu ký tiền điện tử và nhà cung cấp ví Xapo. Trong một bài tiểu luận có tiêu đề, “Trường hợp phân bổ nhỏ cho Bitcoin”, được xuất bản vào tháng 3 năm 2019, Casares đề xuất rằng mỗi danh mục đầu tư 10 triệu đô la nên có ít nhất 100.000 đô la đầu tư vào Bitcoin với luận điểm đầu tư dài hạn.
Casares giải thích rằng lớn lên ở Argentina, anh thấy gia đình mình bị mất số tiền tiết kiệm ba lần và lần cuối cùng là do tịch thu tài sản không công bằng.
Người sáng lập của Quantum Economics, Mati Greenspan nói rằng liệu Bitcon có bất kỳ giá trị nội tại nào hay không hoàn toàn phụ thuộc vào nhận thức của một nhà đầu tư về Bitcoin và toàn bộ loại tài sản. Theo định nghĩa, thuật ngữ giá trị nội tại dùng để chỉ giá trị thực, vốn có và thiết yếu của một tài sản, hàng hóa hoặc tiền tệ. Nhưng giá trị là chủ quan và đôi khi thay đổi đáng kể dựa trên các trường hợp khác nhau.
Lấy ví dụ, trước khi Tổng thống Richard Nixon về cơ bản loại bỏ tiêu chuẩn bản vị vàng bằng cách không cho Cục Dự trữ Liên bang đổi đô la lấy vàng, “giá trị nội tại” của đồng đô la đến từ sự hỗ trợ của vàng. Nhưng khi tiêu chuẩn vàng bị bãi bỏ, các quốc gia khác bắt đầu in tiền và tỷ lệ lạm phát của tiền tệ dự trữ bắt đầu tăng.
Một trường hợp có thể được thực hiện rằng giá trị nội tại của một loại tiền dự trữ là chính phủ hoặc quốc gia đứng sau nó, nhưng giá trị của nó có thể thay đổi nhanh chóng tùy thuộc vào các yếu tố khác nhau, theo Greenspan:
“Giá trị nội tại được định nghĩa là nhà đầu tư nhận thức về giá trị tài sản, vì vậy Bitcoin có hay không có nó phụ thuộc hoàn toàn vào quan điểm của nhà đầu tư tiềm năng. Có lẽ nó không có giá trị đối với ông Carney vào thời điểm này, nhưng nó chắc chắn có giá trị với hàng triệu người khác trên toàn thế giới”.
Tại sao “giá trị nội tại” của Bitcoin có thể tăng theo thời gian
Bất chấp sự xuất hiện của những người giám sát đáng tin cậy và quy định chặt chẽ các sàn giao dịch đã góp phần thiết lập cơ sở hạ tầng cải thiện nhanh chóng hỗ trợ thị trường, Bitcoin vẫn là một tài sản mới nổi.
Kể từ khi chỉ số Dow Jones giảm mạnh vào ngày 12 tháng 3 do mức độ sợ hãi tăng cao từ đại dịch virus corona, Bitcoin đã cho thấy mức độ tương quan cao với thị trường chứng khoán Hoa Kỳ. Mối tương quan chặt chẽ này đã làm mất giá trị hình ảnh của Bitcoin như một tài sản trú ẩn an toàn. Trước tháng 3 năm 2020, Bitcoin chưa bao giờ được thử nghiệm trong môi trường mà thị trường tài chính toàn cầu bắt đầu sụp đổ và có dấu hiệu không chắc chắn.
Sự biến động của Bitcoin và mối tương quan của nó với các cổ phiếu trong tháng này chủ yếu xuất phát từ thực tế là vốn hóa thị trường của nó vẫn đang dao động ở mức khoảng 116 tỷ đô la. Đó chỉ là 1,37% của vốn hóa thị trường trị giá 8 nghìn tỷ đô la.
Khi vốn hóa thị trường của Bitcoin tăng theo thời gian, nó sẽ cho thấy ít biến động và tăng mức độ ổn định, điều này sẽ cho phép nó được coi là một tài sản trú ẩn an toàn trong thời gian thị trường toàn cầu chậm lại. Tỷ phú Tyler Winkelvoss, CEO của sàn giao dịch Gemini có trụ sở tại Hoa Kỳ, đã nói gần đây về vấn đề này:
“Bitcoin không phải là hàng rào phòng chống đại dịch, nó là một hàng rào chống fiat. Đột nhiên, một cú sốc trong nền kinh tế toàn cầu, sẽ ảnh hưởng đến mọi tài sản, kể cả vàng, trong ngắn hạn. Bitcoin hiện không thực hiện bất kỳ giao dịch nào ngay bây giờ. Nó có khả năng phục hồi và sức bền để tồn tại trong trò chơi vô tận”.
Với giới hạn thị trường lớn hơn, cơ sở hạ tầng mạnh hơn, thanh khoản cao hơn, khung pháp lý rõ ràng hơn và mức độ nhận thức tăng lên, đề xuất giá trị của Bitcoin có thể cải thiện đáng kể trong thập kỷ tới. Và cuối cùng, lập luận rằng Bitcoin thiếu “giá trị nội tại” có khả năng suy yếu, vì đặc tính không thể tịch thu, tính chất phi tập trung và tính trao đổi của nó sẽ làm tăng giá trị của tài sản.
