Cách đây chưa đầy 100 năm vào đầu thế kỷ 20, mọi người có thể đổi đô la lấy vàng tại ngân hàng địa phương. Tuy nhiên, vì giao dịch bằng vàng gặp nhiều bất tiện nên các tổ chức ngân hàng đã giữ vàng và cung cấp cho mọi người tiền mặt. Đây là thời kỳ bản vị vàng. Giá trị của mỗi đơn vị tiền tệ có chủ quyền được xác định tương ứng với một lượng vàng cố định. Tuy nhiên, trong những thập kỷ gần đây, tiêu chuẩn đó nhanh chóng thay đổi.
Hội nghị Bretton Woods
Vào cuối Thế chiến II, hàng chục nhà lãnh đạo của các quốc gia quyền lực đã tổ chức một cuộc họp để thảo luận về thỏa thuận tiền tệ mới nhằm giảm thiểu thiệt hại kinh tế do chiến tranh gây ra. Cuộc họp này được đặt tên theo địa điểm tổ chức: Bretton Woods, thuộc bang New Hampshire, Hoa Kỳ.
Các đại biểu tham dự Bretton Woods đã quyết định nhiều loại tiền fiat giờ đây được hỗ trợ bởi đô la Mỹ thay vì vàng. Và đô la Mỹ lại được hỗ trợ bởi vàng với quy định một ounce vàng có giá 35 đô la Mỹ.
Nhưng điều này đã thay đổi chỉ sau 27 năm. Sa lầy trong Chiến tranh Việt Nam, đứng trước thảm cảnh bại trận, tổng thống Mỹ Richard Nixon đã buộc phải in thêm tiền để tài trợ cho cuộc chiến.
In tiền thì cần phải có hai thứ là giấy và vàng để làm tài sản đảm bảo theo thỏa thuận Bretton Woods. Nhưng Mỹ khi đó thừa giấy mà lại rất thiếu vàng.
Đánh bài cùn, Nixon đã ra một quyết định đi vào lịch sử tiền tệ thế giới, một quyết định khiến tất cả các đồng minh tức ói máu nhưng vẫn phải ngậm bồ hòn làm ngọt.
Năm 1971, ông tuyên bố chấm dứt việc chuyển đổi đồng đô la sang vàng, đặt dấu chấm hết cho thỏa thuận Bretton Woods mả chính Mỹ là người đề xướng.
Nghĩa là, việc in thêm tiền từ đó trở đi chỉ phụ thuộc vào sản lượng giấy nước Mỹ có mà không còn phụ thuộc vào sản lượng vàng nước Mỹ giữ.
Trong lịch sử, nước Mỹ không bao giờ chịu bán đứng đồng minh khi chưa được giá, cũng không bao giờ chịu xé bỏ thỏa thuận hay bất kì lời hứa nào mà chưa có người trả giá cao hơn.
Bitcoin như một đối thủ
Ngày nay, một loại tài sản được đo lường bằng các loại tiền pháp định là Bitcoin. Vào năm 2019, có lẽ Bitcoin là khoản đầu tư tốt nhất khi nói đến tiền tệ theo nghĩa tiền hợp lý.
Ở một số quốc gia có nền kinh tế bất ổn và lạm phát cao, như Brazil, Argentina và Venezuela, giá của Bitcoin hiện đang ở mức cao nhất mọi thời đại so với nội tệ của họ. Nói một cách tương đối, giá Bitcoin đang ở khoảng 20.000 đô la tại đó.
Vấn đề là Bitcoin chưa sẵn sàng để trở thành một hệ thống tiền tệ. Hầu hết những người có Bitcoin chỉ đang nắm giữ, họ không bán hoặc sử dụng như một loại tiền tệ do nó có khả năng tăng giá nhanh chóng, bất chấp những rủi ro giảm giá.
Bretton Woods 2.0
Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) hiện đang kêu gọi kỷ nguyên Bretton Woods thứ hai vào năm 2020. Điều này sẽ thiết lập Quyền rút vốn đặc biệt (SDR) là tiền dự trữ mới thay vì đồng đô la Mỹ. SDR là lựa chọn đầu tư ổn định nhất cho IMF. Giá trị của nó bao gồm 5 loại tiền fiat toàn cầu hàng đầu như một biện pháp bảo vệ chống lại những biến động bất ổn trên thị trường ngoại hối. Vấn đề với cách tiếp cận SDR là nó có thể làm cho tình hình kinh tế thậm chí còn tồi tệ hơn hiện nay.
Lịch sử đã chỉ ra rằng khi con người có quyền lực quá lớn liên quan đến tiền bạc, họ sẽ lạm dụng nó. Tổng thống Nixon trong Chiến tranh Việt Nam và thỏa thuận Bretton Woods ban đầu vào giữa thế kỷ 20 là một ví dụ. Tệ hơn nữa là hiện nay, do Covid-19, gần như tất cả các ngân hàng trung ương đang in nhiều tiền hơn, do đó dẫn đến lạm phát.
Thực chất của việc in thêm tiền và tạo ra lạm phát, hiểu một cách đơn giản đó là giảm bớt sức mua của những người đang nắm giữ tiền. Đó là hình thức đánh thuế lần hai, không phụ thuộc vào gia cảnh, không chừa một ai, chỉ phụ thuộc vào việc bạn có bao nhiêu tiền.
Công nghệ blockchain là giải pháp
Blockchain đã cho chúng ta cơ hội để phân hóa quyền lực trong các tổ chức “phục vụ” chúng ta. Phân quyền thực sự đạt được khi hệ thống thứ bậc bị phá vỡ. Mọi thứ trở nên minh bạch và các ưu đãi được đưa ra để thúc đẩy hệ thống phát triển theo đúng hướng.
Công nghệ blockchain có thể kết hợp các yếu tố của quản trị phi tập trung vào một cấu trúc doanh nghiệp cổ điển, để tuân thủ luật pháp quốc tế và các yêu cầu về chống rửa tiền, đồng thời sử dụng đường cong liên kết dựa trên hợp đồng thông minh để chế ngự lạm phát và biến động, vốn vẫn là hai trong số vấn đề lớn nhất với các loại tiền fiat truyền thống.
- Cuộc cách mạng từ Vàng đến Fiat đến Bit Gold và cuối cùng là Bitcoin
- Trung Quốc đã sẵn sàng ra mắt tiền điện tử riêng? Sự thật là nó ‘to tát’ hơn rất nhiều
- Nếu Bitcoin đi theo con đường của Tesla, nó sẽ đạt 125,000 đô la trong năm tới
Thùy Trang
Theo Cointelegraph
