Nếu nhắc đến phát triển tiền kỹ thuật số Ngân hàng Trung ương thì phải nghĩ ngay đến Châu Á, đặc biệt là Trung Quốc, Hồng Kông và Thái Lan. Các quốc gia này chuẩn bị tung ra CBDC hoạt động như một phương tiện thanh toán và công cụ giám sát dòng tiền tốt hơn.
Một điểm chung giữa các Ngân hàng Trung ương này là họ đều có kế hoạch hợp tác với Ngân hàng Thương mại để tung ra tiền kỹ thuật số quốc gia. Trong khi Trung Quốc chỉ giới hạn sử dụng cho thanh toán bán lẻ trong nước thì Hồng Kông và Thái Lan lại tập trung khám phá hoạt động thanh toán xuyên biên giới trong thương mại song phương.
Với trọng tâm bán lẻ, Ngân hàng Trung ương Trung Quốc, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) rất muốn phân biệt tiền kỹ thuật số của mình với các loại tiền điện tử khác.
Mu Changchun, phó giám đốc bộ phận thanh toán và xử lý PBOC, cho biết dự án “thanh toán điện tử tiền kỹ thuật số” liên quan đến Nhân dân tệ kỹ thuật số chỉ dành cho thanh toán hàng hóa và dịch vụ. Không nên nhầm lẫn với tiền điện tử mà các nhà chức trách đã kiểm soát chặt chẽ.
“Nó khác với Bitcoin hoặc các token ổn định có thể được sử dụng để đầu cơ hoặc được hỗ trợ bởi nhiều loại tiền tệ”, Shanghai Securities News đã trích dẫn lời của ông Mu vào đầu tháng này.
Mục tiêu cuối cùng của PBOC là thay thế tiền mặt – tiền giấy và tiền xu được giao dịch ẩn danh – bằng đồng nhân dân tệ kỹ thuật số.
Vào tháng 11 vừa qua, Mu khẳng định PBOC “sắp” ra mắt tiền kỹ thuật số ‘chính chủ’ nhưng không chỉ rõ thời gian cụ thể. Các công ty trong ngành hy vọng Trung Quốc là một trong số ít các Ngân hàng Trung ương đầu tiên trên toàn cầu, bao gồm cả Thụy Điển, sẽ tung ra tiền kỹ thuật số có chủ quyền.
PBOC bắt đầu nghiên cứu triển vọng tạo ra tiền kỹ thuật số của riêng mình từ đầu năm 2014 để chống lại sự thống trị của hai gã thanh toán di động khổng lồ Alipay và WeChat Pay hiện chiếm 96% thanh toán di động ở Trung Quốc.
Theo dữ liệu PBOC, các nhà khai thác phi ngân hàng xử lý tổng cộng 181,3 nghìn tỷ Nhân dân tệ (25,9 nghìn tỷ Đô la Mỹ) thanh toán trực tuyến trong 3 quý đầu đầu của năm nay.
Tại hội thảo trong tuần lễ fintech Hong Kong vào tháng 11, Mu nhận xét rằng hai nhà vận hành này đã trở thành “cơ sở hạ tầng đáng kể có hệ thống” của các công ty hoạt động tại Trung Quốc. Điều này đã khiến PBOC coi tiền tệ kỹ thuật số của riêng mình như một cách cung cấp tùy chọn thanh toán dự phòng trong trường hợp xảy ra sự cố kỹ thuật có thể gây tổn hại cho hệ thống tài chính của quốc gia.
Edmond Lau, giám đốc điều hành cấp cao của Cơ quan tiền tệ Hồng Kông (HKMA), tiết lộ trong cùng một sự kiện rằng quan hệ hợp tác của HKMA với Ngân hàng Thái Lan trong dự án token kỹ thuật số Ngân hàng Trung ương có thể hỗ trợ thanh toán xuyên biên giới và thanh toán ngoại hối cho các ngân hàng và các công ty sử dụng công nghệ blockchain.
Trái ngược với tiền mã hóa của PBOC, Lau khẳng định “CBDC sẽ bị hạn chế trong ngành bán lẻ ở Hồng Kông, vì chúng tôi có rất nhiều dịch vụ thanh toán bán lẻ như thẻ tín dụng, thẻ ghi nợ,…”.
Trong quý đầu tiên của năm tới, HKMA và Ngân hàng Thái Lan có kế hoạch công bố phương thức nghiên cứu chung được gọi là “Dự án LionRock- Inthanon”, giúp thanh toán ngoại hối xuyên biên giới nhanh hơn và tăng khả năng cạnh tranh tỷ giá hối đoái của đồng đô la Hồng Kông và Batt Thái cho các công ty và ngân hàng trên hai thị trường, nơi thương mại song phương dự kiến sẽ tăng lên 20 tỷ Đô la Mỹ vào năm 2020.
Dự án LionRock- Inthanon, tiền kỹ thuật số cho thanh toán xuyên biên giới | Nguồn: HKMA
Theo khảo sát của Ngân hàng Thanh toán Quốc tế năm 2018, khoảng 70% trong số 63 Ngân hàng Trung ương trên thế giới có tham gia nghiên cứu tiền kỹ thuật số quốc gia. Tuy nhiên, hơn 85% trong số đó chỉ ra rằng họ không có khả năng phát hành chúng trong thời gian ngắn.
“Điều đó đã đưa châu Á trở thành người tiên phong trong lĩnh vực này. Các Ngân hàng Trung ương của khu vực rõ ràng là những tác nhân tích cực đổi mới, hơn là chỉ chờ đợi và theo dõi. Trong khi đó, Ngân hàng Trung ương Canada, châu Âu (ECB) cũng công khai nghiên cứu và đều đặt quan hệ hợp tác với các nước châu Á. Ví dụ điển hình là “Dự án Stella” giữa ECB và Ngân hàng Nhật Bản”, Guillaume Rico, giám đốc của công ty tư vấn Chappuis Halder & Co phụ trách thực hành tiền kỹ thuật số Ngân hàng Trung ương cho biết.
Theo Rico, nếu “Dự án LionRock-Inthanon” thành công thì có thể giúp giảm chi phí phát sinh trong thanh toán xuyên biên giới. Theo đó, cũng sẽ tiết kiệm chi phí tuân thủ, vì cơ quan quản lý có thể giám sát và theo dõi tốt hơn các luồng tiền xuyên biên giới thông qua ví kỹ thuật số được kết nối với blockchain vì mục đích chống rửa tiền.
- Ghana ‘đu’ trend lên kế hoạch cho CBDC và vẫn cảnh giác với tiền điện tử
- Tương lai của tiền kỹ thuật số Ngân hàng Trung ương (CBDC)
Thùy Trang
Tạp chí Bitcoin | SCMP
