Hồ sơ tòa án đối với kẻ bị cáo buộc lừa đảo tiền điện tử Sam Bankman-Fried đang làm sáng tỏ mối quan hệ thân thiết đã thiêu rụi đế chế của anh ta giữa sàn giao dịch FTX và quỹ phòng hộ chị em Alameda Research.
Sam Bankman-Fried – Cựu CEO FTX
Vào thứ 3 vừa qua, Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ (SEC) đã cáo buộc:
“Không có sự phân biệt rạch ròi giữa tiền của khách hàng FTX và chính Alameda. Alameda được cho là đã bòn rút 8 tỷ đô la từ các khách hàng của sàn FTX hiện đã phá sản”.
Trong vụ kiện riêng, Ủy ban giao dịch hàng hóa tương lai Hoa Kỳ (CFTC) cho biết Alameda được hưởng quyền truy cập đặc biệt vào backend giao dịch của FTX. Theo đó, họ có thể thực hiện các giao dịch nhanh hơn khách hàng khác và được miễn thanh lý tự động. Cả hai đều là “những lợi thế không công bằng”. Ngoài ra, họ còn có thể vay bao nhiêu tiền tùy thích.
Alameda Research là quỹ phòng hộ tiền điện tử khổng lồ và công ty tạo lập thị trường mà Sam Bankman-Fried đã thành lập vào năm 2017, trước cả FTX. Quỹ bắt đầu với tư cách là một trader chênh lệch giá Bitcoin nhưng nhanh chóng phát triển thành một trong những cái tên có ảnh hưởng nhất trong ngành, cả về năng lực giao dịch được mọi người biết đến và số vốn hàng tỷ đô la. Tầm vóc của Alameda tăng lên song song với FTX. Bankman-Fried điều hành cả hai cho đến tháng 10/2021, khi anh tuyên bố rời quỹ.
Trước đây, cựu CEO Caroline Ellison của Alameda công khai khẳng định FTX và Alameda là hai công ty khác nhau hoạt động tách biệt. Nhưng trên thực tế, vụ kiện cáo buộc Bankman-Fried đã điều hành FTX và Alameda cùng một lúc. Alameda đang hoạt động bằng tiền của khách hàng FTX.
Bankman-Fried sở hữu 90% cổ phần của Alameda. Anh đã bị bắt ở Bahamas hôm thứ 2 và phải đối mặt với các cáo buộc hình sự về tội rửa tiền, âm mưu và gian lận ở Hoa Kỳ. Từ vị trí từng là CEO đứng đầu ngành công nghiệp tiền điện tử, Sam giờ đây trở thành bị cáo quốc tế chỉ sau hơn một tháng.
Vào thời điểm đó, cựu tỷ phú 30 tuổi tỏ ra ăn năn xin lỗi vì cho rằng vai trò của anh trong vụ sụp đổ của FTX là ngu ngốc và lơ là, nhưng hầu như không phải là tội phạm. Đôi khi, anh “như đĩa phải vôi” khi bắt gặp câu hỏi thăm dò mối quan hệ của Alameda với FTX và đã nhiều lần phủ nhận không biết bất kỳ backdoor (cửa hậu) nào.
Lỗ hổng được hardcode
Các vụ kiện mới nhắm trực tiếp vào nhiều khẳng định của Bankman-Fried. Đơn kiện cáo buộc anh đã “chỉ đạo” FTX để Alameda làm những việc mà các khách hàng khác của họ không thể, chẳng hạn như giảm margin (ký quỹ) dưới mức yêu cầu khi đặt cược rủi ro và thực hiện giao dịch khi tài khoản của họ trống. Đồng thời, những lỗ hổng này đã được đưa vào code của FTX theo định hướng của Bankman-Fried.
Khi các khách hàng tổ chức như Alameda đặt giao dịch trên FTX, họ đã sử dụng một API mà theo thiết kế được sắp xếp hợp lý hơn và do đó nhanh hơn so với trang web mà các trader bán lẻ sử dụng. Nhưng truy cập của Alameda thậm chí còn tốc độ hơn. Theo CFTC, nó “có thể bỏ qua một số phần nhất định” của API FTX để di chuyển “nhanh hơn vài mili giây” so với những người chi tiêu lớn khác.
Một phần của việc Alameda tăng tốc giao dịch là do các đặc quyền khác. Bởi lẽ họ không cần phải có đủ tiền để thực hiện các giao dịch, vì hoàn toàn bỏ qua việc kiểm tra số dư tự động mà các tài khoản khác phải thể hiện rõ. Điều này đã mang lại cho Alameda “một lợi thế đáng kể khác về tốc độ”.
CFTC cáo buộc, trong một lần khi Alameda vượt quá giới hạn cho vay trên FTX, Bankman-Fried đã yêu cầu nhân viên đặt mức trần cao đến mức sẽ không bao giờ đạt được. Về mặt lý thuyết, họ có thể rút hàng chục tỷ đô la từ FTX.
Theo Bộ Tư pháp Hoa Kỳ, nguồn tiền vô hạn của Alameda gặp trục trặc dẫn đến việc quỹ phòng hộ này phải hoàn trả “hàng tỷ đô la cho các khoản vay” bằng tiền gửi của khách hàng. Cơ quan này vẫn chưa tiết lộ các cáo buộc hình sự đối với Sam Bankman-Fried hôm thứ 3 sau khi cựu CEO bị bắt giữ ở Bahamas.
Theo SEC, Bankman-Fried đã cố gắng che giấu mối quan hệ giữa “con heo đất cá nhân” của mình và FTX bằng cách chuyển tiền đến các tài khoản ngân hàng dường như không liên quan do Alameda kiểm soát. FTX đã sử dụng tên tài khoản “fiat@ftx.com” để chuyển các khoản tiền hàng tỷ đô la cho công ty chị em mà không hề băn khoăn. Alameda cũng chưa bao giờ nói với bên thứ ba rằng “khoản vay” của họ là từ FTX.
Ngay cả khi FTX cố gắng gỡ rối các khoản nợ vào năm 2022, họ vẫn dành sự đối xử đặc biệt cho Alameda. Bankman-Fried đã ngăn hệ thống kế toán của sàn giao dịch tính lãi đối với khoản nợ 8 tỷ đô la của quỹ phòng hộ (theo SEC, quá trình này đã được thực hiện một cách tự động).
Chúng tôi thực sự không thể tắt đi
Theo CFTC tiết lộ, Bankman-Fried “đã soạn thảo và chia sẻ một tài liệu đặt câu hỏi liệu Alameda có nên đóng cửa vĩnh viễn hay không” vào tháng 9/2022, vài tháng trước khi sụp đổ. Lý do mà anh ấy đưa ra là Alameda đã chấp nhận rủi ro nhiều hơn giá trị của quỹ.
“Tôi nghĩ có lẽ đã đến lúc Alameda Research phải đóng cửa. Thành thật mà nói, lẽ ra phải làm điều đó cách đây một năm”, Bankman-Fried viết trong một tài liệu có tiêu đề “Chúng tôi đã đến, chúng tôi đã thấy, chúng tôi đã nghiên cứu”.
Đồng thời, Bankman-Fried thừa nhận Alameda đóng vai trò quan trọng trong hoạt động của FTX đến mức có thể không thể ngừng lại. Với tư cách là nhà tạo lập thị trường chính của FTX, họ phải đảm bảo các giao dịch diễn ra suôn sẻ cho tất cả các khách hàng của sàn, không chỉ riêng họ. Việc Alameda biến mất sẽ tạo ra sự thiếu hụt thanh khoản có thể làm giảm giá trị của FTX ở vai trò một sàn giao dịch.
“Với những gì mà Alameda đang làm, chúng tôi thực sự không thể đóng quỹ này”, anh viết, theo CFTC.
Sự thất bại
SEC và CFTC cho biết ngày 2/11 là ngày Alameda và FTX bắt đầu bị vạch trần. Vào hôm đó, các báo cáo đăng tải Alameda nắm giữ lượng lớn FTT. FTT là token do FTX phát hành và Alameda có hàng tỷ đô la FTT cùng các token khác liên kết với FTX trên bảng cân đối kế toán của mình.
“Vào ngày 6/11/2022, trả lời bài báo này, CEO Binance tweet rằng “vì những tiết lộ gần đây được đưa ra ánh sáng, anh sẽ bán số FTT còn lại mà anh có được trong quá trình mua lại từ khoản đầu tư hạt giống FTX”, CFTC cho biết.
Lời kêu gọi thanh lý của Binance đã làm giảm giá FTT và kích hoạt hoạt động rút tiền gửi tại FTX. CFTC cho biết rõ ràng sàn giao dịch không có đủ tiền mặt để chi trả cho khách hàng chỉ một ngày sau đó.
Đồng thời, các trader Alameda được hướng dẫn “bán mọi thứ có thể bán” để “nhanh chóng có được hàng tỷ đô la vốn gửi đến FTX” và Bankman-Fried đóng một vai trò quan trọng trong nỗ lực đó.
Bankman-Fried cũng đã lên kế hoạch sử dụng đợt bán tháo của Alameda để lấp đầy khoảng trống tại FTX US, cũng đang gặp khó khăn do khách hàng rút tiền. Các nhà điều hành ở đó nhận ra “sự thiếu hụt mà họ không hiểu và không thể định lượng được”, theo CFTC. (Trong thư đi xin lỗi, Bankman-Fried đã nhấn mạnh rằng sàn giao dịch tại Hoa Kỳ không bao giờ vỡ nợ).
“Vào ngày 8/11, Bankman-Fried đã chỉ đạo các trader Alameda ưu tiên đáp ứng các yêu cầu về vốn của FTX US và gửi số vốn dư thừa đến FTX US. Dựa trên thông tin và niềm tin, Alameda đã gửi hơn 185 triệu đô la cho FTX US để bù đắp sự thiếu hụt”, CFTC cho biết.
Đó chỉ là một trong những đan xen trong mối quan hệ sâu rộng, bất thành văn giữa Alameda và tất cả các khía cạnh của đế chế FTX.
Tham gia Telegram của Tạp Chí Bitcoin: https://t.me/tapchibitcoinvn
Theo dõi Twitter: https://twitter.com/tapchibtc_io
Theo dõi Tiktok: https://www.tiktok.com/@tapchibitcoin
- Chủ tịch SEC Mỹ được yêu cầu làm chứng về những thất bại trong quy định tiền điện tử
- Canada cấm giao dịch đòn bẩy và margin tiền điện tử sau thất bại của FTX
- FTX nộp đơn cáo buộc chính quyền Bahamas tiếp tay cho Sam Bankman-Fried
Minh Anh
Theo Coindesk
