Đồng cryptocurrency lớn thứ năm trên thị trường được xây dựng trên blockchain 3.0
Các cryptocurrency Bitcoin, Ether, và Ripple đã thu hút nhiều sự quan tâm từ các nhà đầu tư trong cơn sốt crypto năm ngoái. Điều này không quá ngạc nhiên bởi đây là 3 đồng tiền có giá trị nhất dựa trên giá trị vốn hóa thị trường và chỉ có ba đồng tiền này có giá trị hơn 30 tỷ USD vào thời điểm hiện tại. Tuy nhiên, mọi thứ có thể thay đổi khá nhanh như diễn biến của đợt suy giảm mạnh hồi tháng 1.
Hiện nay, sự biến động này là do thị trường quá tải và một phần do các nhà đầu tư vốn không biết chính xác họ đang đầu tư vào cái gì. Nhưng trong tương lai sẽ tiếp tục có biến động khi các blockchain mới, nhanh và tốt hơn xuất hiện thay thế các phiên bản cũ, chậm và kém tối ưu hóa. Trong khi bitcoin và Ethereum (blockchain hỗ trợ giao dịch ether) đang thống trị, một blockchain 3.0 gọi là Cardano đang hướng tới trở thành phiên bản lý tưởng nhất của công nghệ này. Liệu nó có thể thay thế các nền tảng đi trước hay không?
Cardano là gì?
Cardano là một mã nguồn mở hoàn toàn, phân quyền và công khai, đồng thời là cryptocurrency (giống như bitcoin, nền tảng blockchain và token có cùng tên). Nó là kết quả của một dự án giữa ba tổ chức: tổ chức phi lợi nhuận Cardano Foundation, công ty kỹ thuật Input Output Hong Kong (IOHK) và công ty Emurgo từ Nhật Bản. Cardano chủ yếu hợp tác với các doanh nghiệp quan tâm đến việc áp dụng và tích hợp blockchain Cardano.
Mạng lưới tuy vẫn còn non trẻ và chưa được công bố tất cả các cập nhật cần thiết, nhưng Cardano có một điểm đặc biệt: đó là blockchain đầu tiên được bình duyệt (peer-review). Nó được xây dựng từ đầu với mong muốn khắc phục những hạn chế về điều chỉnh, bảo mật và mở rộng mà các công nghệ blockchain hiện đang mắc phải.
Một cái nhìn khác về Cardano
Bitcoin là blockchain thế hệ đầu tiên đưa cryptocurrency đến với thị trường đại chúng nhưng nó đã và đang mắc những sai lầm. Các blockchain 2.0 chẳng hạn như Ethereum, có lợi thế ra mắt sau khi rút kinh nghiệm từ sai lầm của bitcoin. Nhưng dù vượt qua được những trở ngại nhất định của mạng bitcoin, Ethereum cũng đã gặp phải vấn đề riêng của đồng tiền.
Cardano muốn sử dụng sức mạnh học hỏi từ quá khứ để vượt qua cả hai đồng tiền tiền nhiệm. Dưới đây là các đặc tính của mạng Cardano so sánh với bitcoin và Ethereum (đề cập chi tiết bên dưới).
Còn những điểm khác biệt khác giữa thế hệ công nghệ blockchain thứ nhất, thứ hai và thứ ba, nhưng chúng ta sẽ tập trung vào hai yếu tố quan trọng hơn cả là (giao thức) thuật toán đồng thuận và dữ liệu giao dịch.
Thuật toán đồng thuận
Đây chỉ là một thuật ngữ mô tả quá trình được sử dụng để xác định người hoàn thành block tiếp theo trong blockchain. Bạn có thể đã quen với bằng chứng xử lý, thường gọi là mining (đào mỏ), trong đó phần thưởng khi hoàn thành block tiếp theo tỷ lệ thuận với năng lượng điện toán bạn cung cấp. Thuật toán đó đúng là có hiệu quả nhưng vẫn tồn tại một số hạn chế nhất định liên quan đến bảo mật, tiêu thụ điện năng, tốc độ giao dịch và một vài thứ khác. Bitcoin và Ethereum hiện đang sử dụng thuật toán bằng chứng xử lý (proof of work) như vậy.
Đối với bằng chứng cổ phần (proof of stake), phần thưởng tương ứng với quy mô tài sản người dùng nắm giữ. Nó giống như lãi suất crypto, tức là bạn được trả tiền chỉ vì sở hữu một token. Ngược lại với mining, thuật toán này được gọi là “staking.”
Bitcoin không có ý định chuyển sang dùng thuật toán bằng chứng cổ phần, nhưng mạng Ethereum đang trong quá trình chuyển đổi. Chỉ có một vấn đề là chưa từng có thuật toán bằng chứng cổ phần nào được chứng minh toán học là an toàn. Ethereum Classic đang sử dụng proof of stake.
Trừ thuật toán gọi là Ouroboros hỗ trợ mạng Cardano. Ngoài việc cung cấp bảo mật tuyệt đối (điểm suy xét chính đối với lĩnh vực ngân hàng, các khách hàng cẩn trọng và các cơ quan quản lý), phát hành token với bằng chứng cổ phần có nghĩa là không thể đào token. Thay vào đó, toàn bộ số token được tạo ra từ đầu và lưu hành trong một lần hoặc phát hành từ từ theo thời gian. Cuối cùng sẽ có tổng 45 tỷ token Cardano được tung ra, mặc dù hiện tại đang có khoảng 30 tỷ token đang lưu thông. Nói cách khác, bạn chỉ có thể mua token ADA trên thị trường.
Dữ liệu giao dịch
Hãy xem xét sự khác biệt giữa việc mua một thanh kẹo và tậu một căn nhà. Mua kẹo chỉ cần các thông tin khá cơ bản trong một giao dịch đơn giản. Nhưng mua nhà thường đòi hỏi nhiều thông tin hơn, một hợp đồng dài và một giao dịch phức tạp.
Số lượng dữ liệu được xử lý trong một giao dịch là yếu tố phân biệt then chốt của các token crypto. Bitcoin chỉ có thể xử lý thông tin cơ bản và các giao dịch tương tự như đồng tiền danh nghĩa. Đó là lý do tại sao nó được gọi là cryptocurrency mặc dù có hơi gây nhầm lẫn khi gọi tất cả các token bằng cái tên đó.
Ether cơ bản có thể được sử dụng như một đồng tiền và đồng thời lưu trữ thông tin hợp đồng, nhưng tất cả thông tin này được lưu trữ trong một lớp duy nhất khiến các giao dịch không phải lúc nào cũng tiến hành thuận lợi. Nó giống như mua một căn nhà bằng tiền đô la và viết luôn hợp đồng trên những tờ tiền đó. Điều đó kéo dài đáng kể thời gian giao dịch và là một cách lưu trữ thông tin kém hiệu quả để xem lại khi cần.
Cardano sẽ sử dụng một hệ thống dữ liệu giao dịch nhiều lớp. Các token có thể được sử dụng vừa là tiền tệ vừa lưu trữ thông tin hợp đồng trong các lớp mã phần mềm riêng biệt. Điều đó cung cấp khả năng xử lý giao dịch mượt, nhanh và phức tạp hơn so với các blockchain thế hệ trước. Đặc tính đó đồng thời giúp thu hút được nhiều khách hàng thương mại hơn và dẫn đến áp dụng rộng rãi.
Nhận thức nhà đầu tư
Bitcoin có thể đã nhân rộng công nghệ blockchain, nhưng vẫn có mối nghi ngờ lớn về việc liệu nó có thể đại diện cho tương lai tiền tệ hoặc thanh toán lý tưởng. Mạng Ethereum đã cải tiến bitcoin nhưng hiện nay đang gặp phải các vấn đề khi mở rộng quy mô.
Cardano đang được phát triển trở thành blockchain lý tưởng với lợi thế là học hỏi từ bài học của các nền tảng đi trước. Tuy vậy mạng lưới vẫn đang trong chế độ phát triển, có nghĩa là hiện tại token chỉ có thể là một cryptocurrency đơn thuần. Bản cập nhật lớn tiếp theo trong quý hai năm 2018 sẽ tung ra thuật toán bằng chứng cổ phần, cấu trúc quản trị trên chuỗi và một vài tính năng chính khác.
Các bản cập nhật và phát hành bổ sung sẽ phải đáp ứng tầm nhìn cơ bản của thế hệ blockchain 3.0, nhưng các nhà đầu tư có thể hy vọng Cardano thu hút thêm nhiều sự quan tâm từ công chúng trong năm tới.
