Rất khó để nhìn ra “cờ đỏ” (nguy hiểm) khi đeo kính hồng.
Những dấu hiệu cảnh báo của Crypto đến rất nhanh rất nguy hiểm. Một báo cáo mới đây đã chỉ ra rằng phân nửa các ICO, các sự kiện huy động tiền trong giới Crypto tương đương một IPO – đã chết và hầu hết những cái còn lại rõ ràng đều là Scam và không hề có kế hoạch tạo thêm sản phẩm. Rất nhiều câu chuyện về Crypto thậm chí còn không qua bài kiểm tra cơ bản về sự hợp lý và logic. Lấy Ripple làm ví dụ. Vào đầu tháng Một, nhà đồng sáng lập của Ripple – Chris Larsen có giá trị dòng trị giá 59 tỉ USD, giúp ông vượt qua Mark Zuckerberg của Facebook, các nhà đồng sáng lập của Google, và nhà đồng sáng lập của Oracle. Nhưng sau vụ sụp đổ Crypto vào giữa tháng Một, Larsen đã mất 44 tỉ đô giá trị ròng của mình. Lực hấp dẫn có thể gây ra nhiều đau đầu.
Ngoài ra còn thần thoại về Nakamoto Satoshi, một nhà sáng lập trong danh sách ẩn danh của Bitcoin và công nghệ Blockchain đằng sau nó. Một nhân vật bí ẩn đã tạo ra 880.000 Bitcoin với giá trị mơ hồ được đẩy lên bởi một cộng đồng bị hấp dẫn bởi câu chuyện của những triệu phú Crypto mới nổi? Nó sẽ không có kết cục tốt đẹp. Trong một vụ việc, một người bị tố cáo tội thao túng giá trên sàn Mr.Gox khiến giá tăng từ 150 USD lên 1.000 USD, và tất cả nghe có vẻ giống một bộ phim Hollywood. Sự nguy hiểm ở ngay ngoài kia và vẫy gọi trong gió.
Nhưng giờ đây mọi người nên biết kết cục của những bộ phim này sẽ như thế nào: chỉ một số nhỏ giàu lên còn lại toàn bộ mất tiền. Mặc cho khung tự do của Crypto như một sự dân chủ hoá sự giàu có tốt hơn, nhưng chỉ 1.000 người sở hữu 40% của toàn bộ thị trường Bitcoin (tương đương hơn 200 tỉ USD vào đầu năm 2018) và hiện nay đang lơ lửng trong khoảng 100 tỉ USD và phụ thuộc vào dao động hằng ngày.
Đó không phải là đồng tiền của tương lai – đó là cơ chế Marketing đa cấp khổng lồ.
Theo định nghĩa rộng, các cơ chế Marketing đa cấp khổng lồ vận hành bằng cách tạo ra một cấu trúc để mọi người tham gia vào và sau đó được khuyến khích mời thêm nhiều thành viên mới. Nhà cung cấp dinh dưỡng bổ sung Herbalife và công ty mỹ phẩm Mary Kay là hai ví dụ tiêu biểu nhất. Ngày càng nhiều người mua vào ở tầng dưới thì những người đầu nhánh càng hưởng nhiều lợi, do đó nó gần với cơ chế kim tự tháp. Do đó, sinh kế của một người tham gia phụ thuộc vào số người mới vào và nhiều người cải đạo tham gia từ những ngày đầu đã nhấn mạnh những rủi ro có liên quan. Cuối cùng, do quá nhiều người cố gắng tham gia vào tầng đáy, nên những viên gạch tầng giữa bắt đầu rụng ra – nhưng điều đó sẽ chỉ xảy ra sau khi những người đi đầu kiếm được một khoản tiền khổng lồ.
Đây chẳng phải là những gì đang diễn ra trong giới Crypto hay sao? Những người mua đầu được hưởng lợi rất lớn khi chiêu mộ thêm “thành viên”: Ngày càng nhiều người mua Crypto, giá của chúng càng cao, và các ví kỹ thuật số của các chủ sở hữu càng dày lên. Khi đồng tiền này trở thành một loại chính, thì tài sản hiện tại của họ sẽ tăng giá trị, đặc biệt trong bối cảnh rất nhiều đồng Crypto đang giao dịch với khối lượng nhỏ. Nhưng cuối cùng thì sự cường điệu sẽ mất hiệu lực và những người đến sau sẽ phải gánh hậu quả nặng nề nhất.
Suy nghĩ kiếm tiền dễ, đặc biệt khi chứng kiến rất nhiều người xung quanh kiếm được tiền, kích thích mọi người dừng ngay những lí luận của họ. Tận dụng thời điểm những lập luận Logic đang dừng lại, những đồng Crypto mới đang nhân lên như Gremlin. Hiện tại có khoảng 1.519 loại Crypto có sẵn cho giao dịch, trong số đó rất nhiều loại chỉ có giá chưa đến một xu. (Nhưng nếu một xu đó tăng lên một đồng, thì rất nhiều người sẽ kiếm được bội tiền.)
Giống người chị họ ám ảnh với tinh dầu của bạn cuối cùng cũng nhận ra mặt trái của những hình ảnh hào nhoáng phía sau cơ chế kim tự tháp, ánh sáng cũng đang bắt đầu được soi lên nhiều người chơi Crypto. Một nhà đầu tư danh giá và một Trader tiền tệ – George Soros đã phát biểu tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới gần đây rằng “Bitcoin không phải một loại tiền tệ”. Tương tự, Warren Buffet cũng tỏ ra hoài nghi: Tôi có thể khẳng định gần như chắc chắn rằng [Crypto] sẽ không có một cái kết đẹp,” theo chia sẻ của ông với CNBC vào tháng Một. Ủy ban EU đã tuyên bố Crypto không phải tiền tệ và giá trị của chúng không được đảm bảo. Thậm chí Hội nghị Bitcoin Bắc Mỹ cũng ngừng chấp nhận Bitcoin như một phương thức thanh toán cho hội nghị của nó.
Tuy nhiên, những người thật sự tin vào Crypto vẫn không bị nản lòng. Chúng ta đã từng chứng kiến ảo tưởng này xảy ra trước đây, và bạn không phải quay về thời kì xảy ra Hội chứng Hoa Tuy líp năm 1636-1637 để thấy điều đó. Cuối những năm 1990 ghi dấu với một Hội chứng xung quanh Beanie Babies, khi người lớn đổ hàng nghìn USD vào những thứ đồ chơi sang trọng được sản xuất tại Trung Quốc. Giá của chúng tiếp tục tăng với niềm tin rằng đây sẽ trở thành một loại tài sản mới, và rất nhiều người đã thua lỗ nặng. Dù vậy, vẫn có một người thắng: nhà sáng lập Ty Warner hiện đang sở hữu 2,7 tỉ USD.
Theo một cách khác, Crypto đang tạo ra vô số triệu phú và tỉ phú bởi vì họ đang thuyết phục nhiều người tham gia vào tầng dưới. Sự mới mẻ và bản chất kỹ thuật phức tạp đã che giấu chiến lược Marketing đa cấp mà chúng ta đã chứng kiến trong suốt lịch sử – thay vì các sản phẩm làm đẹp và bột Protein, thì chúng ta đang mua những đồng Coin vô hình.
