Tuần trước, một Satoshi Nakamoto tự xưng khác đã cung cấp bằng chứng dựa trên số học và một nỗi ám ảnh với ngân hàng BCCI sụp đổ vào năm 1991.
Bilal Khalid hay còn gọi là James Caan là công dân của Vương quốc Anh. Ông đã chính thức đổi tên sau một loạt các diễn biến phi lý trong vụ kiện ở tòa án Florida chống lại một Faketoshi khác, Craig S. Wright. Tài liệu tiết lộ bao gồm bản trình bày viết tay gửi đến thẩm phán, trong đó một người khác tên Debo Jurgen Etienne Guido cũng đã tuyên bố là cha đẻ bí ẩn của Bitcoin.
Những bộ óc nhạy cảm trong cộng đồng tiền điện tử nhắc nhở chúng ta rằng đây hoàn toàn là hoạt động thứ yếu. Bởi lẽ những tuyên bố cạnh tranh về người tạo ra Bitcoin cuối cùng cũng không mang lại ý nghĩa gì đối với giá trị của nó.
Tuy nhiên, câu hỏi được đặt ra là: Tại sao vẫn tiếp diễn? Tại sao những kẻ lừa đảo dễ dàng hoành hành như vậy? Điều gì về cộng đồng tiền điện tử thu hút những kẻ mạo danh?
Sâu xa hơn một chút: Tại sao tiền điện tử thường tạo ra nhiều drama như vậy? Mối thù cay đắng đối với fork phần mềm; lý thuyết âm mưu không ngừng; tranh chấp giữa những người theo chủ nghĩa tối đa, altcoiner, nocoiner và shitcoiner; cạnh tranh meme trên phương tiện truyền thông xã hội; “đội quân” token; troll Twitter; những kẻ lừa đảo. Trông thật giống gánh xiếc tiền điện tử và nhiều người trong chúng ta thầm thích điều đó.
Cấu trúc không có lãnh đạo của các dự án nguồn mở có nghĩa là không có cơ quan trung ương hoặc hành vi kiểm soát lợi nhuận gộp hoặc quản lý tin nhắn từ phía bên ngoài.
Học hỏi từ lịch sử cổ đại
Không giống như các công nghệ khác, sự đổi mới lần này liên quan trực tiếp đến tiền. Bill Maurer, trưởng khoa Khoa học Xã hội tại Đại học California cũng là nhà nhân chủng học đã nghiên cứu về văn hóa và lịch sử của tiền cho biết:
“Tiền trong lịch sử là một quá trình chính trị, theo đó, mọi người hoặc các tiểu bang hoặc một thực thể nào đó củng cố quyền lực đối với người khác. Vì vậy, Bitcoin tạo ra nghịch lý đáng kể. Nó đưa ra ý tưởng không có bất kỳ ai hoặc người có thẩm quyền nào có quyền kiểm soát … Nhưng vì thế, mọi người không có được tiếng nói chung, mỗi người đều phát biểu theo những khía sự thật khác nhau và phấn đấu để trở thành người kiểm soát”.
Một thực tế đáng tiếc là nếu các hệ thống tiền tệ dựa trên blockchain phi tập trung hạn chế tầm ảnh hưởng của chính trị hoặc doanh nghiệp thì sự hạn chế này chỉ tồn tại on-chain. Không có cách nào để ngăn chặn các trò chơi vương quyền, chính trị xuất hiện bất cứ khi nào có ai đó muốn nâng cấp hoặc fork phần mềm hoặc khi các đồng tiền cạnh tranh để thu hút người dùng. Không thể thoát khỏi quan điểm chính trị về tiền. Quan điểm đó sẽ không biến mất chỉ vì không có chính phủ phụ trách chính sách tiền tệ.
Những người có quyền lực luôn áp đặt ý tưởng về tiền của chính bản thân họ lên người khác để củng cố sự giàu có và sự thống trị.
Maurer cũng dẫn chứng lý do tại sao vàng và bạc là các loại tiền tệ thống trị trong thế giới cổ đại. Bởi lẽ giới thượng lưu giàu có trước đây chiếm lĩnh được các vật được làm từ kim loại quý. Khi họ củng cố quyền lực của mình đối với chính phủ và pháp luật, họ đã tạo ra những tiêu chuẩn tiền tệ phù hợp với kim loại đó.
Bitcoin cũng giống như những tinh hoa cổ xưa. Các công ty khai thác lớn, những người chấp nhận/nhà đầu tư sớm và các nhà phát triển cốt lõi đều kiếm được rất nhiều lợi ích từ việc thúc đẩy BTC. Điều tương tự cũng xảy ra với “những con cá voi” có tên là Bitcoin Cash, Bitcoin SV, Ether và các loại tiền điện tử khác.
Đây không phải là để nói rằng giới thượng lưu tiền điện tử không xứng đáng nhận được phần thưởng vì tham gia trò chơi ngay từ ban đầu hoặc giúp phát triển và bảo đảm một hình thức tiền mới điêu luyện. Cũng không thể đánh đồng sức mạnh mà họ nắm giữ trong một hệ thống không chủ động cấm bất kỳ ai khai thác, sở hữu hoặc đóng góp code cho Bitcoin nhưng các chính phủ lại lăm le sử dụng sức mạnh quân sự và các mối đe dọa tư pháp để kiểm soát quyền truy cập vào tiền của họ.
Như vậy, những người chơi có tầm ảnh hưởng được khuyến khích và hỗ trợ tài chính để tích cực thúc đẩy và thăng tiến.
Các tín đồ sẽ tin
Những cạnh tranh về tài chính đang cố đánh vào tâm trí của người dùng, điều đó có nghĩa là chúng hấp dẫn mọi người về mặt đam mê và cảm xúc.
Điều đó là không thể tránh khỏi. Bạn có thể tinh ranh và tách biệt như một nhà mật mã học thông minh nhất, nhưng nếu bạn muốn đồng tiền yêu thích của mình phát triển đến mức trở thành tiền đúng nghĩa thì bạn phải tham gia cùng với mọi người. Để tiền tệ của bạn được lưu giữ và sử dụng rộng rãi, bạn phải chia sẻ câu chuyện về quá trình phát triển của nó làm sao để được mọi người chấp nhận.
Tất nhiên, tiền tệ của bạn cũng cần có những phẩm chất nội tại – ví dụ như sự khan hiếm, tính linh hoạt, khả năng di chuyển, độ bền và tính phân chia. Những tính chất này đều là phổ biến đối với cả vàng và Bitcoin. Nhưng như vậy chưa đủ. Để một cái gì đó trở thành tiền, cần phải có niềm tin.
Hãy nghĩ về tầm quan trọng gắn liền với danh tính chưa biết của người sáng lập Bitcoin. Các nhà phê bình không thể buộc tội điều hành một kế hoạch làm giàu nhanh chóng và còn cho cộng đồng Bitcoin thấy được căn nguyên của câu chuyện. Điều này đã thúc đẩy sự ra đời của Bitcoin Cash và Bitcoin SV của Wright.
Các tín đồ rất dễ bị thao túng (Chỉ cần nhìn vào cách các cộng đồng tôn giáo mạnh mẽ đã thực hiện công việc bẩn thỉu của họ qua các thời đại, từ các linh mục và giáo sĩ khuấy động các cuộc thanh trừng sắc tộc cho đến các nhà truyền giáo của Hoa Kỳ điều hành các hội thánh). Đáng buồn thay, các cộng đồng ngày càng quan tâm đến tiền điện tử cũng dễ bị tổn thương tương tự – ví dụ, hàng ngàn người bị lừa đảo trong vụ BitConnect.
Và trong tình huống có kiến thức chuyên môn hạn chế về hoạt động phức tạp của tiền điện tử, nhiều người không hiểu hoàn toàn công nghệ càng dễ bị mắc bẫy.
“Vì là về mã cũng như toán học và không phải ai cũng hiểu những kiến thức này nên mọi người lợi dụng điều đó để cố gắng bán cho bạn bất cứ thứ gì họ muốn. Người dân xứ Wales đang khao khát có một nền tảng vững chắc hơn để củng cố niềm tin của họ. Vì vậy, dễ dàng hơn để thuyết phục người khác tham gia giao dịch”.
Tôi không nói rằng thần chú “sự tin tưởng trong code” không hữu ích khi áp dụng quản lý hệ thống chính sách tiền tệ hoặc hệ thống thanh toán tiền điện tử phi tập trung. Nhưng nếu tin rằng con người miễn nhiễm với những thất bại xung quanh công nghệ này thì thật là ngây thơ. Tệ hơn, niềm tin đó tạo điều kiện thuận lợi cho những kẻ lừa đảo.
Vì vậy, nếu chúng ta muốn loại bỏ Faketoshi và sự hỗn loạn văn hóa nói chung trong thế giới tiền điện tử thì phải xuất phát từ con người chúng ta, chứ không phải code hoặc các lập trình viên để tìm ra cách giảm thiểu những thất bại đó. Vấn đề ở đây chính là quản trị con người.
Ngoài ra, hãy cứ để mọi thứ vận động theo cách của nó. Việc của chúng ta là ngồi lại, nhắm nháp một ít bỏng ngô và thưởng thức gánh xiếc.
- CEO Paxful gợi ý thử nghiệm đốt cháy Bitcoin của Satoshi
- Giám đốc Kraken OTC: Bitcoin vẫn chưa phải thiên đường an toàn
Minh Anh
Tạp chí Bitcoin | Coindesk
