Là sản phẩm của một công ty luôn bị đặt nặng về vấn đề danh tính, thật đáng ngạc nhiên khi Libra coin của Facebook dường như đang nhầm lẫn về chính mình.
Facebook đã chọn giới thiệu Libra là “một loại tiền điện tử toàn cầu ổn định”, và cái mác “tiền điện tử” của Libra đã phổ biến trên các phương tiện truyền thông trên toàn thế giới. Tuy nhiên, Libra không phải là một loại tiền điện tử.
Đừng hiểu sai ý tôi – chúng ta vẫn đánh giá cao sự nổi tiếng toàn cầu của Libra kể từ khi công bố.
Nhưng trong trường hợp này, định nghĩa “tiền điện tử” đang đi quá ngữ nghĩa của nó: nó sẽ ảnh hưởng đến các use case và quan điểm. Nó cũng có thể thay đổi cách các nhà đầu tư xem xét cả stablecoin và chứng khoán dựa trên blockchain trong tương lai.
Cái tên nói lên điều gì?
Đầu tiên, chúng ta hãy xem lý do tại sao Libra không phải là một loại tiền điện tử.
Mặc dù mỗi người có định nghĩa khác nhau, nhưng một đặc điểm chính của tiền điện tử là khả năng kháng cự lại sự kiểm duyệt. Chúng cần phải được “phi tập trung hóa đủ” để có thể ngăn chặn bất kỳ một nhóm nào có quyền quyết định ai sẽ giao dịch. Libra vẫn chưa đáp ứng các tiêu chí đó, và mặc dù Libra Foundation đã nói rằng họ có kế hoạch hướng tới một hệ thống khác “phi tập trung hơn” trong thời gian tới, có thực hiện việc đó hay không hoàn toàn tùy thuộc vào họ.
Hơn nữa, giá trị của một Libra coin không được tạo ra bởi công nghệ cơ bản, bởi thị trường, toán học hay theo cách mà bạn hiểu về Bitcoin và các tài sản tương tự. Nó là một đại diện kỹ thuật số của một rổ tiền fiat và các chứng khoán khác.
Điểm chung duy nhất của Libra coin với tiền điện tử là cả hai đều di chuyển trên một blockchain.
Vậy rốt cuộc Libra là gì? Nhìn bề ngoài, đó là một “stablecoin”, một token duy trì giá trị ổn định thông qua việc gắn với một tài sản “trong thế giới thực” như tiền fiat hoặc một loại hàng hóa (một số stablecoin có cơ chế giá trị được xác định theo thuật toán). Lĩnh vực này hiện đang tràn ngập các giải pháp xây dựng dự án stablecoin cho thanh toán, hầu hết trong số đó chưa tồn tại. Trong số những stablecoin đã ra mắt, chỉ một số ít ngoài Tether được hỗ trợ bởi Hoa Kỳ có khối lượng đáng kể, mặc dù thị trường còn non trẻ và vẫn đang thay đổi không ngừng.
Điều làm Libra khác biệt với các stablecoin “anh em” của nó là giá trị được gắn: Theo sách trắng, nó sẽ được hỗ trợ bởi một “rổ tiền gửi ngân hàng và chứng khoán chính phủ ngắn hạn”. Hãy chú ý cách sử dụng từ “chứng khoán”. Một tài sản được hỗ trợ bởi chứng khoán cũng là một chứng khoán theo định nghĩa. Libra giống một quỹ ETF hơn là một stablecoin được hỗ trợ bởi fiat.
Chúng ta có thể lập luận rằng khoản nợ chính phủ ngắn hạn là tiền tệ nhiều hơn là chứng khoán. Cách tiếp cận của các cơ quan quản lý đối với stablecoin vẫn còn rất mơ hồ. Tại hội nghị Crypto Evolve ở New York vào tháng trước, Phó Giám đốc của SEC Elizabeth Baird đã được yêu cầu mua stablecoin. Câu trả lời của bà rất thẳng thắn: “Tôi nghĩ stablecoin là chứng khoán”.
Những người khác đã ấn định rằng các stablecoin tương đối đơn giản được hỗ trợ bởi fiat có thể được mô tả như các giao dịch hoán đổi hoặc “ghi chú nhu cầu”, cả hai đều được coi là chứng khoán. Và cố vấn cấp cao về tài sản kỹ thuật số của SEC, Valerie Szczepanik, đã xác nhận tại một phiên điều trần tuần trước rằng không có vấn đề gì về việc stablecoin “không có kỳ vọng về lợi nhuận (với sự cảnh báo thông thường về “các sự kiện và tình huống”).
Thanh toán chứng khoán
Lưu ý rằng chúng ta đang nói đến Libra coin, không phải là token đầu tư Libra (Libra Investment Token) – rõ ràng nó là một loại chứng khoán. Chúng tôi nói về token mà Facebook hy vọng sẽ trở thành cơ chế thanh toán thực tế tại nhiều nơi trên thế giới.
Sách trắng mở đầu: “Nhiệm vụ của Libra là cho phép một cơ sở hạ tầng tài chính và tiền tệ toàn cầu đơn giản, trao quyền cho hàng tỷ người”. Bỏ qua sự khao khát phi lý một cách “đơn giản”, chúng ta có thể sử dụng một chứng khoán như một “loại tiền tệ”?
Các đại diện giá trị được hỗ trợ bằng tài sản đã từng là tiền tệ trước đây – nghĩ về đồng đô la và các loại tiền tệ quốc gia khác trong thời kỳ vàng là tiêu chuẩn. Nhưng chúng đã được hỗ trợ bởi một mặt hàng không được kiểm soát bởi bất kỳ một thực thể nào và không có “nhà phát hành” nào cả. Đề xuất Libra thì rất khác.
Với điều này, chúng ta có thể thấy tại sao định nghĩa lại quan trọng đến vậy. Nếu token Libra chính thức được phân loại là token chứng khoán, thì rất có thể, sau đó sẽ sử dụng nó trong một giao dịch liên quan đến việc “mua bán” chứng khoán đó, và lãi vốn hoặc lỗ vốn. Vì chúng ta đang nói về một stablecoin, việc chịu thuế có lẽ không đáng kể. Nhưng nó sẽ lớn hơn 0, vì giá trị giỏ của Libra sẽ dao động tương ứng với loại tiền mà Libra coin phải được chuyển đổi để hoàn thành giao dịch (vì Libra không có khả năng trở thành “đơn vị của tài khoản”, trong đó giá trị của hàng hóa địa phương được mệnh giá).
Chắc chắn, phần mềm sẽ xuất hiện để làm dịu các ma sát và tính toán những gì chúng ta phải tuyên bố chính thức – nhưng sự cần thiết phải làm như vậy sẽ đóng vai trò như một rào cản. Nó không chỉ rắc rối và có các chi phí liên quan; nó cũng là mong muốn dễ hiểu của hầu hết những người sử dụng tuân thủ luật pháp để tránh xa các cơ quan thuế.
Sự đổi mới
Điều này có ý nghĩa gì đối với các nhà đầu tư tiền điện tử?
Về mặt phân bổ danh mục đầu tư, thì nó có ý nghĩa không nhiều. Libra như hiện tại được cấu trúc sẽ không mang lại lợi ích cạnh tranh cho các quỹ tìm kiếm alpha. Khi hệ sinh thái của nó đáo hạn, nó có thể mang lại lợi nhuận ổn định thông qua việc cho vay hoặc thế chấp – nhiều khoản thanh khoản giải thưởng và sự ổn định đối với rủi ro và hiệu suất cao. Nhưng điều đó sẽ không khiến thế giới chứng khoán bùng nổ.
Tác động chính sẽ đến với chính bản thân Libra, nhưng trong cái nhìn ban đầu, nó có phần giống một lớp tài sản mới.
Ý tưởng về chứng khoán như một cơ chế thanh toán rất sáng tạo và có thể mở ra một loạt các use case tiềm năng. Giá trị ổn định cần thiết không nhất thiết có nghĩa là phải tăng giới hạn, vì phát hành cổ phiếu mới như một loại cổ tức liên kết giá trị (ví dụ) có thể duy trì việc gắn một giá trị đồng thời cung cấp cho người nắm giữ khoản lợi nhuận. Thay vì giá cổ phiếu tăng lên, một thuật toán sẽ mang lại cho bạn lợi nhuận nhiều hơn và có thể sẽ phá hủy một số lợi nhuận nếu giá trị giảm. Tiền lợi nhuận của bạn sẽ dao động, trong khi giá của cổ phiếu vẫn ổn định.
Ma sát tài chính từ việc sử dụng chứng khoán vào thanh toán sẽ không phải là vấn đề đối với các tổ chức, vì họ thường có các văn phòng hỗ trợ rất thành thạo trong việc xử lý vấn đề này.
Một chủ đề hấp dẫn khác là ý tưởng về chứng khoán được hỗ trợ bởi một rổ tiền tệ và nợ chính phủ. Chúng ta có thể thấy sự xuất hiện của chứng khoán tùy chỉnh làm giảm rủi ro tiền tệ của nhà phát hành. Bảo hiểm rủi ro tiền tệ là mối quan tâm lớn đối với cả doanh nghiệp và nhà đầu tư – hãy tưởng tượng một công cụ nợ kết hợp các phương trình phức tạp đó thành lợi tức ổn định hoặc thành một token được bảo hiểm trước để sử dụng trong thị trường vốn hoặc giao dịch chuỗi cung ứng.
Sẵn sàng cho những điều bất ngờ
Đổi mới tài chính đã không bắt đầu khi công nghệ blockchain có cơ hội bùng nổ thông qua các mạng được kết nối và sự đồng thuận phi tập trung. Thị trường đã phát triển dữ dội, và thường theo những cách không ngờ tới cùng với những hậu quả không lường trước được.
Đối với tất cả các tính năng và lỗi của nó, Libra là một bước tiến đáng kể trong quá trình này. Mở rộng tài chính và giảm ma sát thanh toán là một mục tiêu đã tiêu tốn tâm trí doanh nhân trong nhiều thập kỷ, và trong khi đây có thể không phải là giải pháp mà thế giới đang chờ đợi, ít nhất nó đã thúc đẩy ngành công nghiệp với tính chất xây dựng.
Tuy nhiên, khi nói đến công nghệ, một vài phát minh cuối cùng lại đi xa khỏi mục đích ban đầu của chúng. Libra dường như cũng vậy. Khi kết hợp các yếu tố của công nghệ sổ cái phân tán, triết lý kinh tế và marketing, sáng kiến cuối cùng sẽ thúc đẩy việc nâng cao nhận thức, áp dụng và phát triển tiền điện tử và token chứng khoán rộng hơn. Chỉ là không theo cách các nhà thiết kế đã dự đoán ban đầu.
- Lợi nhuận hàng tỷ USD: Mặt trái của tiền điện tử Libra
- Tại sao quốc hội Mỹ đề nghị Facebook dừng dự án Libra ?
Huyền Đinh
Tạp chí Bitcoin | Coindesk
