Bitcoin đã thành công là chuyện không cần phải bàn cãi. Bitcoin đã tồn tại được 9 năm. Bitcoin có vốn hóa thị trường trên 100 tỷ USD. Bitcoin đã có thời gian hoạt động tốt hơn so với hầu hết mọi thứ khác và đã tạo một hệ sinh thái khá lớn gồm các doanh nghiệp, các dự án nguồn mở và các nhà đầu tư. Có lẽ ấn tượng mạnh nhất là Bitcoin cũng đã sinh ra một số lượng lớn những kẻ bắt chước và cạnh tranh với nó.
Điều không rõ ràng là tại sao Bitcoin hoạt động hoặc có giá trị ngay từ đầu. Chúng ta biết rằng Bitcoin có giá trị, nhưng điều gì mang lại giá trị Bitcoin? Chúng ta biết rằng Bitcoin hoạt động như tiền nhưng tại sao nó hoạt động như tiền? Chúng ta biết cơ chế về cách Bitcoin hoạt động, nhưng tại sao Bitcoin lại hoạt động?
Những câu hỏi này và nhiều câu hỏi khác đã được trả lời trong cuốn sách mới của Saifedean Ammous có tên “The Bitcoin Standard”..Trong bài viết này, tôi sẽ không xem xét chính xác cuốn sách, nhưng sẽ khám phá một số ý tưởng mạnh mẽ được trình bày trong cuốn sách như một cách để trả lời tại sao Bitcoin hoạt động.
Theo như những gì tôi nghĩ về cuốn sách, nó rất thú vị và đáng mua. Các giải thích trong cuốn sách này là rất hợp lý và được nghiên cứu kỹ lưỡng. Các hiệu ứng của chính sách tiền tệ đều đã được giải thích rõ ràng
Nếu bạn không thích biết trước nội dung cuốn sách này thi hãy dừng lại ở đây, đọc cuốn sách và quay trở lại. Nếu không, hãy tiếp tục những chia sẻ của tôi.
Ưu tiên thời gian
Ưu tiên thời gian là rất quan trọng đối với cách xã hội hoạt động. Một người ưu tiên thời gian cao muốn mọi thứ xảy ra ngay bây giờ hoặc càng sớm càng tốt. Một người ưu tiên thời gian thấp sẵn sàng bỏ qua mọi thứ ngay bây giờ để có điều gì đó tốt hơn sau này.
Một nhóm người ưu tiên thời gian cao sẽ không nghĩ nhiều về tương lai. Thay vì tiết kiệm cho ngày mai, họ sẽ chi tiêu ngay bây giờ. Họ sẽ không tiết kiệm cho ngày mai, không bắt đầu kinh doanh hoặc xây dựng các dự án quy mô lớn vì tất cả họ đều đòi hỏi nhiều kế hoạch.
Saifedean lập luận trong cuốn sách rằng chính sách tiền tệ ảnh hưởng đến ưu tiên thời gian của dân số đôi chút. Lạm phát cao, hoặc sự giảm nhanh sức mua của đồng tiền khiến mọi người có ưu tiên thời gian cao. Điều này là hiển nhiên trong các nền kinh tế tăng trưởng khi người dân ở các nước này tiêu tiền của mình càng nhanh càng tốt.
Điều thú vị hơn nữa là ý tưởng cho rằng ưu tiên thời gian cao đã đi vào các lĩnh vực khác của cuộc sống. Ví dụ, bệnh béo phì và bệnh tiểu đường là do tiêu thụ quá nhiều thực phẩm không lành mạnh, đó là dấu hiệu của một ưu tiên thời gian cao. Nếu điều này đúng thì một xã hội có chính sách tiền tệ lỏng lẻo sẽ có nhiều người béo phì hơn. Thật vậy, béo phì đã tăng gấp ba lần trên toàn thế giới trong 40 năm qua. Sự tương quan không phải là rõ ràng, nhưng điều này đáng để điều tra.
Với Bitcoin, bạn có một chính sách tiền tệ được đảm bảo. Tất cả lạm phát được kiểm soát và nguồn cung bị giới hạn ở mức 21 triệu. Người nắm giữ Bitcoin có ưu tiên thời gian thấp và khiến Bitcoin khan hiếm hơn. Điều này làm cho Bitcoin có giá trị hơn và hấp dẫn hơn. Ngược lại, nó lại khiến nhiều người hơn, đặc biệt là những người có sở thích thời gian thấp, để giữ Bitcoin. Đây là một chu kỳ ã khiến giá trị của Bitcoin tăng lên trong 9 năm qua.
Nỗ lực tăng cung tiền
Một trong những phần thú vị nhất của cuốn sách là thảo luận về các phương tiện khác nhau đã được sử dụng như tiền trong quá khứ. Chúng bao gồm vỏ sò, đá Rai và tất nhiên, kim loại quý. Điều gì đã giết chết hầu hết các phương tiện này. Đó là mọi người đã tìm ra cách để sản xuất rất nhiều những phương tiện này. Việc tăng nguồn cung không còn khiến cho chúng không còn tính khan hiếm.
Việc tăng nguồn cung tiền không thực sự giúp gì cả, chỉ tạo ra sự tái phân phối tài sản cho những người tạo ra nhiều nguồn cung cấp hơn những người tiết kiệm.
Saifedean lập luận rằng một phần lớn của ngành ngân hàng chủ yếu là tham gia vào các hoạt động tạo ra tiền. Do ngân hàng chiếm 7-10% GDP ở Mỹ nên bạn có thể thấy rằng đây là sự tái phân phối rất lớn của cải mà không tạo ra thêm năng suất.
Tương tự với Bitcoin, tất nhiên là việc khai thác proof-of-work. Nhưng điều thú vị về việc Bitcoin tạo ra nguồn cung tiền nhiều hơn là nó có chức năng thứ cấp. Hành động tạo ra nhiều tiền hơn trong Bitcoin cũng làm tăng thêm tính bảo mật thông qua proof-of-work. Theo một nghĩa nào đó, việc tạo ra nguồn cung tiền nhiều hơn trong Bitcoin không bị lãng phí như trong bất kỳ hệ thống tiền tệ nào khác. Việc phân phối lại tài sản trong khi bổ sung thêm tính bảo mật cho mạng lưới là có giá trị. Toàn bộ mạng lưới đang trả tiền cho các thợ mỏ để tăng cường bảo mật. Cuối cùng, đó chỉ là việc các nhà đầu tư trả tiền cho thợ mỏ để bổ sung thêm tính bảo mật mà thôi.
Tiền Fiat không phải là của bạn
Một trong những phần mở đầu của cuốn sách là thảo luận về những gì đã xảy ra trong chiến tranh thế giới thứ 1. Một cuộc chiến nhỏ giữa những người ly khai Serbia và đế quốc Áo-Hung sau đó trở thành một cuộc chiến toàn cầu đã làm cạn kiệt kho bạc của gần như mọi quốc gia tham gia vào cuộc chiến. Sự khác biệt giữa trước và sau cuộc chiến này là sự hiện diện của ngân hàng trung ương.
Cụ thể, tiền fiat cho phép các ngân hàng trung ương làm lạm phát tiền tệ và về cơ bản lấy giá trị từ chủ sở hữu tiền tệ mà không có sự đồng ý của họ. Thay vì chỉ chi tiêu số tiền mà chính phủ có, tiền fiat cho phép chính phủ nắm bắt giá trị từ tất cả các chủ sở hữu tiền thông qua lạm phát.
Lạm phát không phải là cách duy nhất mà tiền fiat có thể bị tịch thu. Vì hầu hết tiền không phải là tiền mặt nên việc nắm giữ số tiền được giữ trong tài khoản ngân hàng là một cách phổ biến khác để chính phủ tịch thu tiền. Luật AML/KYC của các định chế tài chính là một cách để giám sát chặt chẽ lưu lượng tiền mặt.
Điều khác biệt của Bitcoin là tiền không được kiểm soát bởi một bên trung ương. Bitcoin không thể bị chiếm đoạt và yêu cầu tịch thu (các) khóa cá nhân. Điều này không chỉ khác với fiat, mà khác so với nhiều altcoin khác.
Bitcoin cho phép lập kế hoạch
Có rất nhiều lý do tại sao một đồng tiền không bị lạm phát là quan trọng đối với xã hội, nhưng điều lớn nhất mà tôi học được từ cuốn sách là nó cho phép mọi người lên kế hoạch hiệu quả. Tiền Fiat nói chung khá tốt khi có tính khả phân và có thể được luân chuyển giữa các khoảng cách xa. Nhưng điều mà tiền fiat chưa làm tốt là việc có thể lưu trữ giá trị cho tương lai.
Bitcoin cho phép tiết kiệm và tích lũy vốn. Khi đã được tích lũy đủ vốn, có thể sử dụng để tạo ra các dự án quy mô lớn hơn để làm cho sản xuất hiệu quả hơn.
Phần kết luận
Lợi ích chính của Bitcoin đối với xã hội có thể được hiểu là nó mang lại một đồng tiền không dễ dàng bị lạm phát hay giảm phát. Nó cho phép tích lũy vốn để đầu tư. Điều này, ngược lại sẽ mang lại lợi ích cho tất cả các nền văn minh. Bitcoin sẽ thay đổi vai trò của chính phủ, cách mọi người liên hệ với nhau, cách mọi người cảm nhận tương lai, cách mọi người lập kế hoạch, vv…
Chào mừng đến với cuộc cách mạng.
Theo: TapchiBitcoin/medium