Giá Bitcoin lao dốc khủng khiếp vào ngày 12/3, giảm từ gần 8,000 đô la để ổn định khoảng 5,000 đô la, mất 40% trong khoảng thời gian chưa đến 2 ngày. Điều này xảy ra trong bối cảnh bán tháo toàn cầu ở tất cả các thị trường. Các chỉ số chứng khoán Hoa Kỳ như Dow Jones Industrial Average và S&P 500 mất khoảng 10% trong 1 ngày – là mức thiệt hại đáng kể cho thị trường truyền thống.
Một số người đã nhanh chóng phán quyết Bitcoin không phải là tài sản trú ẩn an toàn (đôi khi được gọi là kho lưu trữ giá trị) trong khi những người khác chỉ ra thực tế rằng ngay cả vàng cũng đã giảm trong thời kỳ đẫm máu.
Giá vàng từ tháng 2/2020
Theo dữ liệu của TradingView, giá vàng bắt đầu giảm khá nhanh vào ngày 12/3, từ 1,660 đô la mỗi ounce đến mức thấp 1,450 đô la vào ngày 16/3, thua lỗ 13%. Việc kim loại quý không hoạt động như hàng rào phòng hộ trong vụ sụp đổ có thể gây ngạc nhiên cho một số người. Trước sự không nhất quán này, điều quan trọng là phải hiểu chính xác tài sản trú ẩn an toàn là gì và hoạt động như thế nào.
Không phải tất cả tài sản trú ẩn an toàn đều như nhau
Định nghĩa truyền thống của tài sản trú ẩn an toàn là “khoản đầu tư dự kiến sẽ duy trì hoặc tăng giá trị trong thời kỳ hỗn loạn của thị trường”. Trong bối cảnh của Bitcoin, thuật ngữ này còn được gọi là kho lưu trữ giá trị – tuy nhiên thường đề cập đến việc lưu trữ tài sản dài hạn. Mặc dù vàng được coi là kho lưu trữ giá trị dài hạn nhưng không chỉ có nghĩa như vậy. Như trưởng nhóm nghiên cứu toàn cầu Matthew Hougan tại Bitwise cho biết:
“Rất nhiều người nói ‘kho lưu trữ giá trị’ mà không nghĩ nó có nghĩa là gì? Các nhà đầu tư phải phân biệt 3 loại tài sản riêng biệt: tài sản ổn định, tài sản tương quan nghịch, tài sản phòng ngừa lạm phát”.
Hai loại đầu tiên có liên quan trong vụ sụp đổ thị trường đột ngột, trong khi ảnh hưởng của lạm phát nói chung là rất nhỏ. Vào thời kỳ cực kỳ không chắc chắn, các nhà đầu tư tổ chức và bán lẻ cũng có xu hướng tìm kiếm tài sản cực kỳ an toàn. Hougan ghi chú: “Tài sản ổn định tốt nhất là tiền mặt”.
Tất cả các nhà phân tích được phỏng vấn đều đồng ý sự sụt giảm nghiêm trọng trên tất cả các loại tài sản là do tranh giành thanh khoản. Trưởng nhóm nghiên cứu John Todaro tại TradeBlock bày tỏ quan điểm như sau:
“Chuyển sang tài sản trú ẩn an toàn có tính thanh khoản cao (tiền mặt) có thể đáp ứng nghĩa vụ hàng ngày của bạn (tiền thuê nhà, tạp hóa, vật tư y tế, v.v.) hoặc cho các tổ chức (trả nợ, mua vật liệu đầu vào, v.v.)”.
Nhưng ngay cả khi không phải là tiền mặt thì vẫn có rất nhiều tài sản được các tổ chức sử dụng như là kho lưu trữ giá trị. Giám đốc kỹ thuật Ashu Swami của startup Apifiny và cựu phó chủ tịch giao dịch chương trình tại Morgan Stanley giải thích rằng trái phiếu kho bạc Mỹ là tài sản duy nhất giữ giá trị trong các vụ sụp đổ thị trường, trong khi các nhà đầu tư tổ chức nói chung hướng đến “tiền mặt” thông qua trái phiếu kho bạc và thành phố, cổ phiếu thu nhập, hợp đồng tương lai chỉ số và vàng. Swami nhấn mạnh:
“Vàng có vị trí quan trọng trong số các tài sản này nhưng lựa chọn chính của họ là trái phiếu có chủ quyền, đặc biệt là của kho bạc Hoa Kỳ. Nếu họ đang chờ đợi thị trường đi ngang để tìm xu hướng, họ thường chỉ ưu ái tiền mặt. Các ngân hàng trung ương khao khát vàng hơn như một khoản dự trữ”.
Loại thứ hai của tài sản trú ẩn an toàn là tài sản có tương quan nghịch đảo, di chuyển đối lập với cổ phiếu và các thị trường “rủi ro” khác. Lẽ phải thông thường sẽ đưa các mặt hàng như ngũ cốc, dầu hoặc kim loại quý vào danh mục này. Nhưng dữ liệu từ 20 năm qua cho thấy mối tương quan đáng kể với thị trường chứng khoán rộng hơn và không có hàng hóa nào có tương quan ngược. Điều này có nghĩa là chúng độc lập tốt nhất với thị trường chứng khoán và không phải là hàng rào trực tiếp. Dù chưa rõ sẽ như thế nào trong chu kỳ thị trường dài hơn nhưng rõ ràng là hàng hóa cũng bị ảnh hưởng trong sự cố gần đây. Ngô, dầu và thậm chí palladium đã breakdown nặng nề vào ngày 12/3.
Tài sản duy nhất thực sự đi ngược lại thị trường chứng khoán trong vụ sụp đổ giá là cổ phiếu. Cụ thể, danh mục “cổ phiếu phòng thủ” bao gồm các công ty trụ vững hoặc thậm chí được hưởng lợi từ nền kinh tế hỗn loạn. Một ví dụ điển hình là Zoom, công cụ hội nghị video được hưởng lợi từ lượng người dùng mới. Giá cổ phiếu của nó hầu như không giảm vào ngày 12/3 và đã tiếp tục đăng ký mức cao mới mọi thời đại. Nhiều công ty y tế cũng chứng kiến giá trị tăng lên nhờ đại dịch.
Tuy nhiên, Hougan cảnh báo không nên sử dụng các tài sản có tương quan nghịch như là hàng rào, nói rằng:
“Điều này nghe có vẻ hay, nhưng thực sự không hữu ích lắm: Nếu bạn có tài sản giảm 10% khi một tài sản khác tăng 10%, bạn hiển nhiên không có lợi nhuận”.
Cuối cùng, loại tài sản phòng ngừa lạm phát thứ ba thường được coi là kho lưu trữ giá trị thực sự trong thời gian dài. Nhưng vì tác động tức thời của một cuộc khủng hoảng tài chính là “giảm phát, không phải là lạm phát” nên Hougan cho biết những tài sản này ít liên quan đến các cú sốc bất ngờ.
Cần xác định rõ rằng “Giảm phát” và “Lạm phát” được xác định dựa trên giá của hàng hóa chứ không phải nguồn cung của tài sản cụ thể. Khi giá của hầu hết mọi hàng hóa và tài sản đi xuống trong cuộc khủng hoảng, đồng đô la Mỹ phải chịu giảm phát ngắn hạn. Vàng được coi là tài sản phòng ngừa lạm phát, nhưng trái phiếu, bất động sản và thậm chí cả cổ phiếu cũng vậy – chúng chỉ khác nhau về tỷ lệ rủi ro-phần thưởng.
Vậy, Bitcoin thuộc loại nào?
Các chuyên gia có rất nhiều quan điểm về định nghĩa Bitcoin và tiền điện tử nói chung. Nhà sáng lập Quantum Economics Mati Greenspan tỏ ra nghi ngờ về giả thuyết trú ẩn an toàn:
“Tôi chưa bao giờ thực sự coi Bitcoin là nơi trú ẩn an toàn. Tôi không biết ai là người bắt đầu tin đồn đó, chắc chắn không phải là từ white paper Bitcoin”.
Giáo sư kinh doanh quốc tế Campbell Harvey tại Đại học Duke University cũng không đồng ý tiền điện tử là kho lưu trữ giá trị:
“Crypto không thể là kho lưu trữ giá trị do tính biến động cực đoan của chúng. Vàng và chứng khoán có khoảng 15% biến động và tiền điện tử gấp 5 lần”.
Anh tin rằng Bitcoin là tài sản đầu cơ vì ngay lập tức lao dốc trong môi trường không có rủi ro. Tuy nhiên, Todaro vẫn khẳng định rằng Bitcoin có thể chứng minh mình là nơi trú ẩn an toàn trong khi lưu ý “lịch sử cho chúng ta thấy mối tương quan của Bitcoin với các thị trường truyền thống thường là tạm thời”.
Mặt khác, Swami và Hougan đều giữ vững quan điểm tài sản trú ẩn an toàn. Nhưng quan điểm của họ vẫn đi ngược lại giả thuyết truyền thống Bitcoin là nơi trú ẩn an toàn, tập trung chủ yếu vào việc trở thành hàng rào chống lại S&P 500 và thị trường chứng khoán nói chung.
Swami thừa nhận Bitcoin rất có thể là hàng rào thị trường chứng khoán, mặc dù lịch sử giá của nó quá ngắn để xác định điều này. Nhưng đây không phải là lý do tại sao anh ta tin nó là nơi trú ẩn an toàn. Trong khi Hougan kiên quyết xem Bitcoin như tài sản phòng ngừa lạm phát và đó vẫn là “kho lưu trữ giá trị mới nổi”, giống như vàng vào những năm 1970.
“Sau khi Hoa Kỳ hoàn toàn thoát khỏi vàng và nó buộc phải tìm đường đến với thế giới như một tài sản độc lập lần đầu tiên sau hàng trăm năm. Và những năm 1970 là thời kỳ phi thường đối với vàng, giá tăng hơn 1300% theo danh nghĩa và 600% theo giá trị thực”.
Trong khi đề xuất Bitcoin là tài sản trú ẩn an toàn chống lại sự suy thoái của thị trường chung dường như đang gây ra tranh cãi thì có sự đồng thuận đáng ngạc nhiên khi cuộc thảo luận chuyển sang hệ thống fiat và đồng đô la Mỹ.
Bitcoin và hệ thống tiền fiat
Bitcoin ra đời như một phản ứng trực tiếp với cuộc khủng hoảng tài chính lớn năm 2008. Sự kiện Đại suy thoái này đã kích hoạt một loạt các biện pháp kinh tế để đối phó với khủng hoảng, bao gồm nhiều gói cứu trợ ngân hàng, Fed cắt giảm lãi suất và nới lỏng định lượng hàng loạt.
Trong thời kỳ khủng hoảng, Cục dự trữ liên bang Hoa Kỳ (Fed) và các ngân hàng trung ương khác thường giảm “lãi suất tài trợ” cho các ngân hàng để kích thích đầu tư, cho vay cũng như nền kinh tế. Theo đó, nó ảnh hưởng đến cả lãi suất vay tiêu dùng và lãi suất trái phiếu chính phủ. Trong năm 2008, Fed đã đưa lãi suất về gần như bằng 0 trong động thái lịch sử. Tỷ lệ này tồn tại trong hơn 5 năm khi ngân hàng tiếp tục các chính sách kích thích.
Tỷ lệ tài trợ lịch sử của Fed
Tuy nhiên, do ngân hàng không thể hạ lãi suất thêm nữa nên họ cũng đưa ra chính sách nới lỏng định lượng (QE) – mua chứng khoán từ thị trường bằng đô la mới. Nhiều người coi nó là uyển ngữ của in tiền.
Các chính sách này được thực hiện trong suốt những năm 2010 nhằm ngăn chặn tiết kiệm và kích thích cho vay, chi tiêu để phát triển nền kinh tế. Việc duy trì chính sách như vậy đã khiến ngân hàng trung ương có ít công cụ để chống lại suy thoái kinh tế hiện nay do virus Corona kích hoạt.
Bitcoin là hàng rào chống lại đồng đô la Mỹ
Trước cuộc khủng hoảng kinh tế năm 2020, sau khi cắt giảm lãi suất một lần nữa và tích cực in tiền kích thích, cuối cùng Fed đã công bố “QE vô hạn”. Swami nói thêm rằng: “Trước khi kết thúc năm 2020, bảng cân đối kế toán của Fed có thể lớn hơn gấp 3 lần so với thời kỳ khủng hoảng tài chính”. Triển vọng của hàng triệu người Mỹ thất nghiệp và các vòng kích thích hàng nghìn tỷ liên tục tạo ra sự không chắc chắn. Theo Swami:
“Khi các nhà đầu tư nước ngoài bắt đầu xem xét hàng rào ngoài đồng đô la Mỹ thì đó chỉ có thể là vàng hoặc Bitcoin, bởi vì mọi chính phủ hoặc tập đoàn trong – ngoài nước đều ở trên cùng một chiếc thuyền và có sự tiếp xúc đáng kể với đô la Mỹ”.
Hougan cũng chỉ ra chính sách cứu trợ hiện tại là “một thử nghiệm tiền tệ phi thường”. Trong khi anh tin rằng việc ban hành các biện pháp này để cứu nền kinh tế là đúng đắn thì quy mô khiến chúng trở nên nguy hiểm. Ngay cả Greenspan cũng đồng ý với triển vọng tiêu cực của đồng đô la, nói rằng:
“Rất có thể chúng ta sẽ thấy một môi trường rất lạm phát và rõ ràng là chúng ta không biết lạm phát ở mức nào. Đó có thể là lạm phát nhẹ đến cực đoan”.
Anh thừa nhận Bitcoin là “hàng rào hợp lệ chống lại lạm phát”, nhưng vẫn hy vọng nó chỉ hoạt động tốt trong “môi trường đầu cơ”.
Cuối cùng, căng thẳng địa chính trị sẽ tăng lên khi đại dịch kết thúc. Do Tổng thống Trump tiếp tục đổ lỗi cho Trung Quốc vì đã để virus Corona lan ra ngoài nên căng thẳng có thể leo thang hơn nữa – đặc biệt là một khi tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng được xử lý. Bản thân Trung Quốc rõ ràng đang cảm thấy khó chịu về sự thống trị toàn cầu của đồng đô la Mỹ. Ngay cả việc tạo ra đồng nhân dân tệ kỹ thuật số cũng được các quan chức Trung Quốc thúc đẩy như một cách để duy trì cạnh tranh khi có khả năng Libra là công cụ mới để Hoa Kỳ thống trị thế giới.
Đối với Hougan, đại dịch virus Corona đại diện cho “xác suất cải tổ chế độ tiền tệ toàn cầu gia tăng”, vì cả rủi ro địa chính trị và chế độ tiền tệ đều “cải tổ tốt cho Bitcoin trong dài hạn”.
Giả thuyết trú ẩn an toàn sẽ được giữ vững?
Khi so sánh với các thị trường khác, sự cố Bitcoin vào ngày 12/3 đã được dự kiến ngay cả khi BTC được công nhận rộng rãi là nơi trú ẩn an toàn. Nhưng hầu hết giao dịch Bitcoin vẫn có tính chất đầu cơ. Như Harvey đã nói, “Ngay bây giờ, nó chủ yếu được sử dụng như “kho lưu trữ giá trị” trong bối cảnh đầu cơ”. Anh tin rằng BTC giống như vàng, là kho lưu trữ không đáng tin cậy do tính biến động. Anh kết luận:
“Tuy nhiên, nhiều người tin rằng nó sẽ tăng giá trị và hoạt động với vai trò đó”.
Todaro cảnh báo tài sản trú ẩn an toàn cần phải được phân tích từ góc độ dài hạn. Tuy nhiên, Bitcoin là tài sản về cơ bản có “tương quan tạm thời với thị trường truyền thống”. Theo Swami, cuộc suy thoái sắp tới sẽ là phép thử đầu tiên của Bitcoin. Hougan tích cực hơn, nói rằng Bitcoin là “hàng rào lớn chống lại lạm phát” và “các tổ chức bắt đầu đồng ý với quan điểm này”.
Bên cạnh đó, điều quan trọng là làm giảm bớt kỳ vọng về cách giá Bitcoin hoạt động. Như Hougan đã lưu ý, “tài sản lưu trữ giá trị thật sự rất nhàm chán ngoại trừ trong thời kỳ siêu lạm phát”. Để Bitcoin trở thành tài sản trú ẩn an toàn ổn định, danh mục đầu tư có phần lớn trái phiếu kho bạc và tiền mặt gần như không có tiềm năng kiếm lợi nhuận. Nó cũng không thể là tài sản tương quan nghịch với thị trường chứng khoán, vì điều đó sẽ ít nhất làm giảm sự tăng trưởng trong giai đoạn tăng giá.
Mặc dù không chắc Bitcoin có thể là kho lưu trữ giá trị thực sự vào bất cứ lúc nào nhưng nó vẫn có thể trở thành tài sản không tương quan khi các nhà đầu tư tổ chức phân bổ vào danh mục đầu tư để đa dạng hóa. Như Swami tiết lộ, hầu hết các nhà quản lý tài sản hàng đầu đều đã thiết lập bàn giao dịch tiền điện tử hoặc đang tìm cách làm như vậy. Anh nói thêm:
“Ngay cả khi 10% những người quản lý này chuyển 5% tài sản của họ sang Bitcoin, điều đó sẽ khiến giá Bitcoin cao hơn nhiều so với trước đây”.
Hougan tin rằng năm tới sẽ rất quan trọng đối với Bitcoin và cách nó đối phó với lạm phát tiềm năng.
“Một mô hình mà tôi có thể tưởng tượng từ cuộc khủng hoảng virus Corona là Bitcoin đang nổi lên như một tài sản thay thế cốt lõi trong suy nghĩ của nhiều nhà đầu tư”.
Cuối cùng, với các tính năng của hầu hết tài sản trú ẩn an toàn, phân loại Bitcoin là tài sản thay thế có thể hấp dẫn hơn nhiều đối với những người nắm giữ nó.
Dislaimer: Đây là thông tin cung cấp dưới dạng blog cá nhân, không phải thông tin tổng hợp hay lời khuyên đầu tư. Chúng tôi không chịu trách nhiệm về các quyết định đầu tư của bạn.
