Mới tuần trước, một người hoặc một tổ chức không xác định đã di chuyển 10,000 BTC – trị giá 92,959,818 USD vào thời điểm đó – từ một ví không xác định sang một ví không xác định khác. Người hoặc tổ chức không xác định này, người có thể di chuyển khoảng 100 triệu đô la trong một giao dịch Bitcoin, là một ví dụ điển hình về một cá voi Bitcoin.
🚨 🚨 🚨 🚨 🚨 🚨 🚨 🚨 🚨 10,000 #BTC (92,959,818 USD) transferred from unknown wallet to unknown wallet
— Whale Alert (@whale_alert) October 28, 2019
Cá voi Bitcoin thu hút các whale-watcher Bitcoin: là những người theo dõi các giao dịch tiền điện tử trên quy mô cá voi vì nhiều lý do. Đó là nơi Whale Alert xuất hiện: được thành lập bởi hai anh em Frank và Mark vào năm 2018, Whale Alert theo dõi các giao dịch lớn trên 11 blockchain và thông báo chi tiết về các giao dịch này với Twitter của họ sau hơn 150,000 whale-watcher. Thông qua dịch vụ này, họ đã mang đến một thông lệ có lịch sử lâu đời trên thị trường chứng khoán: theo dõi các giao dịch lớn để hiểu rõ hơn về những gì người tham gia chính đang làm và lý do tại sao họ lại làm như vậy.
Ngay cả khi Bitcoin tiếp tục trưởng thành, các nhà phân tích, trader và những người đam mê BTC cũng đang cố gắng phân loại chính xác ai là cá voi và cách họ có thể hoặc không có ảnh hưởng đến thị trường tiền điện tử. Từ ngày 21/10 đến ngày 22/10, giá BTC giảm gần 20% từ mức cao 8,325 đô la xuống mức thấp 6,737 đô la; trong 3 ngày tiếp theo, giá đã tăng gần 60%, từ mức thấp đó lên mức cao 10,610 đô la. Trong khi đó, Whale Alert đã ghi lại một số lượng đáng kể các giao dịch có giá trị cao, bao gồm giao dịch 10,000 BTC được nêu ở trên, đặt ra câu hỏi về việc các cá voi có liên quan đến những chuyển động thị trường đặc biệt lớn và nhanh chóng này như thế nào. Liệu các động thái của cá voi có ảnh hưởng đến động thái của thị trường lớn? Có phải động thái của cá voi là phản động? Chính các bước đi của cá voi gây nên các phong trào trên thị trường rộng lớn? Một số chuyển động thị trường có thể là kết quả của sự thao túng bởi tay cá voi?
Chúng tôi đã có cuộc trò chuyện với Whale Alert để có được góc nhìn của họ về lịch sử và hành động của các cá voi crypto. Sau đây là phân tích về cá voi kết hợp những hiểu biết về họ với giá tiền điện tử trên toàn thị trường, tính biến động và dữ liệu tương quan.
Trước hết, “cá voi crypto” là gì?
Các cuộc thảo luận về cá voi crypto có thể rất khó điều hướng bởi vì không phải lúc nào khái niệm này cũng rõ ràng. Whale Alert đưa ra định nghĩa riêng đơn giản về cá voi: họ định nghĩa “một cá voi là một người, mà với những gì họ sở hữu, họ có thể tạo ra biến động về giá”. Người này có thể là bất cứ ai, từ một cá nhân sở hữu thu nhập ròng cao, hay một công ty như Xapo với khối lượng nắm giữ tiền điện tử đáng kể, cho đến một sàn giao dịch di chuyển một lượng tiền lớn từ ví này sang ví khác – thực tế, trong khi nhiều người có thể tưởng tượng các trader cá nhân khi họ nghe thấy thuật ngữ cá voi, thì Whale Alert nhận thấy rằng “các sàn giao dịch cho đến nay những nơi bảo quản lượng Bitcoin nhiều nhất và ví của họ là những ví lớn nhất”.
Một trong những hậu quả từ tính biến động của Bitcoin và các loại tiền điện tử khác là không phải ai cũng có thể trở thành một cá voi mặc dù sở hữu cùng một lượng tiền mã hóa. Điều này đã khiến Whale Alert thay đổi ngưỡng giá trị USD cho giao dịch mà họ coi là “giao dịch cá voi” vì giá của BTC đã thay đổi theo thời gian. Whale Alert nói” “Khi 1 BTC có giá 3,000 USD, chúng tôi có giá trị chuyển ngưỡng ở mức 5 triệu đô la cho việc di chuyển từ một địa chỉ không xác định sang một địa chỉ không xác định khác. Ngay bây giờ, chúng tôi có ngưỡng 50 triệu đô la vì giá BTC tăng, đã kích hoạt rất nhiều giao dịch chuyển nhượng cá voi tiềm năng đến mức chúng tôi phải thay đổi định nghĩa về các giao dịch cá voi”.
Một điều thú vị về bản chất của cá voi trong thị trường tiền điện tử – trái ngược với những điều giống như thị trường chứng khoán – là thông tin giao dịch trên nhiều blockchain hoàn toàn công khai, cho phép các trader bình thường và những người đam mê truy cập vào thông tin nội bộ. Như những đề cập sắp tới trong bài, câu đố nan giải sẽ được đặt ra trong trường hợp cá voi chỉ là để tìm ra chính xác cách tổ chức và giải thích thông tin công khai đó. (Một số cá voi vẫn có thể khiến việc khám phá của họ trở nên khó khăn hơn bằng cách sử dụng các nền tảng như SFOX để phá vỡ thuật toán các giao dịch lớn thành các giao dịch nhỏ hơn, ít phát bị hiện hơn và được thực hiện trên nhiều sàn giao dịch – nhưng đó lại là một câu chuyện khác.)
Trong một lĩnh vực mà nhiều người đặt mục tiêu dân chủ hóa tài chính cho thế giới, một số người có thể có những sự hạn chế về sự tồn tại đơn thuần của cá voi. Whale Alert coi sự tồn tại của cá voi là “một điều cần thiết” khi xét đến toàn bộ “tuổi trẻ” của tiền điện tử nói chung. “Bitcoin bắt đầu chỉ với một vài người. Vì vậy, phần lớn nhất của đồng coin sẽ nằm trong tay những người đã đồng hành từ lúc bắt đầu”. Họ dự đoán rằng số lượng cá voi sẽ giảm khi tiền điện tử tiếp tục trưởng thành hơn nữa: “Cuối cùng, những người đó sẽ phải bán coin của họ, và nhiều người quan tâm hơn – dẫn đến nhiều người mua hơn – và vì vậy, cuối cùng việc phân phối BTC sẽ mang hy vọng tăng thêm một chút, và có lẽ số lượng cá voi sẽ giảm đi”.
Tuy nhiên, trong thời gian đó, những cá voi chấp nhận Bitcoin đời đầu vẫn còn rất nhiều quyền lực. Whale Alert chỉ ra ví dụ về một địa chỉ Bitcoin đang nắm giữ 80,000 BTC – tương đương hơn 735 triệu đô la tại thời điểm viết bài – đã không hoạt động kể từ năm 2011: Một mình địa chỉ đó – nếu đó thực sự cá voi này đã giữ coin của họ quá lâu mà không có bất bất kỳ hành động nào – giờ đây nếu họ quyết định, ‘Được rồi, hãy bán chúng đi’, điều đó sẽ phá hủy hoàn toàn thị trường. Nhưng thật sự rất khó để chắc chắn bất cứ điều gì về tình trạng của địa chỉ đó: Các khóa có bị mất không? Người đó thậm chí có còn sống? Thật không may, chúng ta không thể nói chắc chắn được gì cả, chỉ có thể chờ xem liệu những địa chỉ đó có động thái gì mới không mà thôi.
Cá voi và chuyển động thị trường – Phân tích những động thái trước đó của cá voi
Từ ngày 29/08 đến ngày 06/09 năm 2018, một cá voi Bitcoin đã dỡ khoảng 1 tỷ đô la BTC, chuyển nó từ một ví duy nhất sang sàn giao dịch để bán. Vào ngày 06/09, khi hầu hết Bitcoin từ ví đã được bán, giá Bitcoin đã giảm gần 15%, trong khi biến động 30 ngày của nó lại tăng gần 25%.
Mặc dù mối tương quan này không ngụ ý một mối quan hệ nhân quả, nhưng những câu chuyện như vậy khiến Whale Alert “rất tự tin rằng các giao dịch cá voi có ảnh hưởng thực sự sâu sắc đến giá cả trên thị trường. […] Nhận thức được nơi dòng tiền tệ chảy đến là một cách tuyệt vời để dự đoán các biến động tiềm năng”.
Dòng tiền đó có thể đến từ các cá nhân hoặc từ các dự án và công ty có quy mô lớn – chẳng hạn như EOS. Whale Alert nhắc lại: “Tại thời điểm ETH đang ở mức 1,400 đô la, và đó là một trong những bước tiến lớn đầu tiên của cá voi, có thể giải thích cho sự biến động giá thực tế: EOS bắt đầu bán ETH của họ trên thị trường và chúng ta thực sự đã chứng kiến những chuyển động đó. Và vì vậy, nó không chỉ dự đoán về giá, mà nó còn giải thích tại sao thị trường lại đang hoạt động như trong thực tế và ai là nguyên nhân đứng sau đó”.
Theo tình trạng chung của tiền điện tử lúc đó, ETH đã trải qua một xu hướng giảm giá trong nửa đầu năm 2018 (biểu đồ đầu tiên bên dưới); trong cùng thời gian, EOS dần dần di chuyển khoảng 3 triệu ETH từ ví crowdsale của họ sang Bitfinex (biểu đồ thứ hai bên dưới).
Một phần nguyên nhân khiến việc phân tích tác động gây ra bởi các động thái của cá voi trở nên khó khăn là bất kỳ chuyển động nào của cá voi không nhất thiết có nghĩa là cá voi sẽ mua hoặc bán tiền điện tử, điều đó đồng nghĩa với việc các động thái này không nhất thiết phải chịu áp lực tương tự đối với giá tiền điện tử như các lệnh bán với quy mô cá voi đã làm. Việc EOS chuyển tiền sang Bitfinex tại một thời điểm nhất định không có nghĩa là họ đã bán tất cả số tiền đó vào thời điểm đó, điều này giải thích tại sao không có mối tương quan rõ ràng nào giữa sự di chuyển ETH của EOS với Bitfinex và biến động của giá ETH. Mặt khác, sự tăng đột biến của khối lượng giao dịch ETH, trong khoảng thời gian đó đã khiến một số người tin rằng EOS đang bán cổ phần ETH của mình và những đột biến này có tương quan với biến động giá. Chẳng hạn, khi một lượng ETH lớn bất thường được giao dịch trên Bitfinex vào ngày 28/05/2018 (180,000 ETH trong một giờ), một số nhà phân tích cho rằng EOS có thể đã thanh lý số lượng lớn cổ phần của họ trên sàn giao dịch.
Những mối tương quan tương tự giữa các sự kiện quy mô cá voi và động thái trên thị trường có thể được nhận thấy rõ ràng ngày nay. Frank nhớ lại cách mà Whale Alert đã theo dõi và tiết lộ những tác động thị trường của việc bắt giữ và bán đấu giá BTC liên quan đến một darknet khiêu dâm trẻ em vào ngày 18/10/2019: Ở Hàn Quốc, có một trang web khiêu dâm trẻ em bất hợp pháp trên darknet; cảnh sát Hàn Quốc đã tịch thu rất nhiều Bitcoin từ đây. Những BTC đã được bán đấu giá; một trong những giao dịch họ bắt được là 10 nghìn Bitcoin – một phần của phiên đấu giá đó và có khả năng chúng đã được chuyển đến Binance.
🚨 🚨 🚨 🚨 🚨 🚨 🚨 🚨 10,000 #BTC (80,670,856 USD) transferred from unknown wallet to #Binance
— Whale Alert (@whale_alert) October 17, 2019
“Gần như ngay sau giao dịch lớn đó, giá BTC đã giảm xuống”. Thật vậy, sổ lệnh của Binance cho thấy một dòng khối lượng chỉ vài giờ sau đó vào ngày 18, cùng với việc bán tháo BTC, đã khiến giá BTC trên sàn giao dịch giảm từ 8,062 đô la xuống còn 7,856 đô la:
Điều đáng chú ý là ngay cả trên các sàn giao dịch lớn như Binance, các đợt bán tháo đột ngột như thế này có tác động đến một sàn giao dịch được đề cập cụ thể lớn hơn so với trên thị trường nói chung. Trên biểu đồ giá tích hợp, tổng hợp dữ liệu giao dịch từ tất cả các sàn giao dịch lớn, mức bán tháo được đề cập ở trên vẫn có thể nhận thấy, nhưng chúng ta có thể thấy rằng giá trung bình theo khối lượng thị trường đã ghi nhận ở mức 7,915 đô la, cao hơn mức giảm trên sổ lệnh của Binance – 7,856 đô la.
Whale Alert thừa nhận rằng có thể rất khó để phân tích chính xác tác động thị trường của cá voi: trong khi một số tool tinh vi dùng để phân tích danh tính cá voi có tồn tại, có một số phân tích vẫn đến từ việc chỉ xem xét các diễn đàn, bài báo, và theo dõi những điều các thành viên khác trong cộng đồng đã phát hiện ra. Ông cũng chỉ ra rằng về mặt lý thuyết, thị trường có thể tác động đến giá của BTC nhiều hơn so với chính các động thái của cá voi: “Hiện tại Whale Alert có số lượng người theo dõi lớn như vậy, và rất khó để thấy được ảnh hưởng khi chúng tôi đăng giao dịch của chúng tôi trên nguồn cấp dữ liệu Twitter: điều đó thực sự có thể ảnh hưởng đến giá cả. Và chúng tôi chưa thực hiện nhiều nghiên cứu về điều đó – về mức ảnh hưởng thực sự của chúng tôi”. Ông tự hỏi liệu việc phát hành USDT có thể có tác động tương tự hay không, với lưu ý rằng việc phát hành USDT khối lượng lớn là một điểm xác định của sự phục hồi giá của BTC trong vài tháng đầu tiên của năm 2019: “Trong khoảng thời gian đó – tôi nghĩ rằng khoảng từ 3,500 đô la mỗi BTC đến 4,000 đô la mỗi BTC – đã có một lượng lớn phát hành USDT và rất nhiều người coi đó là sự phát triển thị trường tích cực: họ giả sử USDT sẽ được sử dụng để mua BTC. Hiện tại, tôi không biết rằng liệu giả định đó có đúng không, nhưng tôi nghĩ rằng rất nhiều người đã phản ứng với điều đó – với việc phát hành Tether”.
Điều đáng nói là dường như toàn bộ hệ sinh thái cá voi bao gồm cả cá voi crypto và whale-watcher – vẫn là một phần quan trọng trong cách hoạt động của thị trường tiền mã hóa. Trong bối cảnh đó, rất đáng để ghi nhớ những gì người quản lý quỹ tiền điện tử và khách hàng SFOX Tim Enneking đã quan sát thấy trong một cuộc phỏng vấn: “không gian tiền điện tử khá nhỏ, chỉ ¼ nghìn tỷ đô la. Điều đó có nghĩa là chỉ có hàng chục, chứ không phải hàng trăm quỹ trên hành tinh – bỏ qua thực tế là chúng sẽ làm tăng giá BTC – có thể mua toàn bộ lĩnh vực tiền điện tử”. Điều này có nghĩa là, ngay cả khi cơ sở hạ tầng của ngành này đáo hạn và nhiều trader tham gia hơn, động thái của cá voi vẫn đủ lớn để được cảm nhận trên toàn thị trường theo lý thuyết.
Bước quan trọng tiếp theo trong việc tìm hiểu về cá voi là xây dựng các phân tích tốt hơn để làm cho các động thái và tác động thị trường của chúng trở nên minh bạch hơn và ít phụ thuộc hơn vào các mối tương quan hoặc các phỏng đoán. Đó chính xác là những gì Whale Alert đang làm.
Những bước đi tiếp theo trong việc theo dõi cá voi
Whale Alert hiện đang nỗ lực xây dựng một hệ thống phân tích mới để cung cấp chính xác những hiểu biết cấp độ cao hơn về cá voi là ai và họ đang làm gì.
“Điều đầu tiên là chúng tôi sẽ bổ sung thêm nhiều blockchain hơn. Ngay bây giờ, chúng tôi đang theo dõi 11 blockchain, và thật không may, chúng tôi chưa làm việc với Litecoin, với Bitcoin Cash, với Cardano… Đó là tất cả các blockchain mà chúng tôi thực sự muốn theo dõi, và hệ thống mới cũng sẽ cho phép chúng tôi dễ dàng đưa chúng thêm vào”.
Họ cũng đang hướng tới việc tích hợp giá và dữ liệu giao dịch cá voi từ khối đầu tiên của mọi blockchain được theo dõi theo định dạng dễ tìm kiếm và dễ phân tích: “Chúng tôi sẽ có thể thu thập dữ liệu từ những khoảnh khắc đầu tiên, từ khối đầu tiên, cho mọi chuỗi và bắt đầu phân tích từ đó, kết hợp nó với dữ liệu giá và các dữ liệu khác mà chúng tôi có. Vì vậy, nó sẽ là một tập hợp thực sự hoàn chỉnh của toàn bộ thị trường và nó sẽ là một lượng dữ liệu khổng lồ mà chúng tôi có thể cung cấp cho những người quan tâm”.
Và trên Twitter, họ dự định cung cấp thông tin phong phú hơn cho những người theo dõi họ về việc chính xác là ai đang chuyển tiền đến đâu: Một trong những điều chúng tôi muốn làm là theo dõi các ví – như tôi đã nói trước đó, ví của năm 2011 với 80,000 BTC – và đăng một thông điệp trên Twitter khi những loại ví đó hoạt động trở lại, khi có ai đó muốn di chuyển tiền từ những ví đó sang nơi khác. Tôi nghĩ rằng điều này, kết hợp với các ý tưởng khác mà chúng tôi có, sẽ làm cho dữ liệu thú vị hơn rất nhiều trên nguồn cấp dữ liệu Twitter của chúng tôi”.
Whale Alert hy vọng sẽ ra mắt nền tảng mới của mình trong vòng 2 tháng tới, đánh dấu bước phát triển tiếp theo trong mức độ hiểu biết về tác động trên thị trường tiền điện tử của những cá voi.
- Triển vọng thị trường: Câu chuyện về cá voi Bitcoin và sự thổi phồng Blockchain ở Trung Quốc
- Nhà phân tích: Một con cá voi duy nhất đứng sau cuộc đua bò Bitcoin lịch sử vào năm 2017
Huyền Đinh
Tạp chí Bitcoin | Sfox
