Chỉ hơn 1 năm trước, giá Bitcoin đã hình thành mức thấp trung bình 3.120 đô la trên nhiều sàn giao dịch được quy định và không được quy đinh. Một năm trước đó, tài sản được giao dịch với giá chưa từng có là 20.000 đô la. Sau khi giá trị của tài sản tài chính “mang tính cách mạng” này giảm 84%, Bloomberg liên tục nhắc đi nhắc lại rằng Bitcoin thực sự là một bong bóng.
Tuy nhiên, kể từ tháng 12/2019, tiền điện tử đang tìm cách đóng năm với tốc độ tăng gấp đôi. Tại mức giá khoảng 7.245 đô la, BTC cao hơn 100% so với giá từ đáy được hình thành vào tháng 12/2018 ở mức 3.150 đô la.
Bitcoin vẫn là một bong bóng – một bong bóng vô tội vạ giả vờ vỡ nhưng không vỡ. Vào thời điểm các phương tiện truyền thông chính thống và mọi người gần như hoàn toàn tuyệt vọng thì nó đã tăng trở lại để chứng minh tất cả đều sai.
Như vậy, sau tất cả các sai sót là một câu chuyện về sự tăng trưởng. Mọi người muốn mua Bitcoin bất chấp những sai sót do mọi nhà kinh tế hoặc nhà đầu tư đáng tin cậy chỉ ra. Điều đó giải thích tại sao giai đoạn bong bóng của Bitcoin được gọi là giai đoạn bong bóng tồn tại lâu hơn cả những bong bóng tài chính khét tiếng nhất mọi thời đại.
Tulip Mania
Năm 2017, hãng tin chính thống CNN đã nhanh chóng so sánh sự gia tăng khổng lồ của Bitcoin với Tulip Mania, một bong bóng tài chính từ đầu thế kỷ 17 trong đó đầu cơ đã đẩy giá bong bóng Tulip lên mức chưa từng thấy. Mọi người thế chấp nhà cửa để tham gia vào thị trường bóng đèn do Thổ Nhĩ Kỳ sản xuất.
Chính lòng tham đã khiến bong bóng Tulip tăng giá, kết quả là một chuỗi doanh số khổng lồ khi tỷ giá chạm mức cao của địa phương. Những người đã mua các bóng đèn ở mức giá cao hơn là những người đầu tiên cảm thấy công thắp sáng đã được đánh giá quá cao.
Bitcoin đã tăng theo cách tương tự – và sụp đổ gần như theo cách tương tự. Nhưng không giống như Tulip Mania, bong bóng Bitcoin đã không chết hẳn mà được cải tổ thành một cái mới. Tulip Mania chỉ chống chọi được 3 năm (1634-1637) nhưng Bitcoin đã bước vào năm thứ 11 rồi.
Bitcoin is the biggest bubble & bust in history. Biggest as up 60X from 3 years before peak. Nasdaq was only 4X, so tiny bubble vs BTC. Even bankrupt South Sea was 8X. More similar to Mississippi (35X) that went bankrupt or Tulip-mania. BTC bust biggest/fastest too. Case rested! pic.twitter.com/OYLtIJ6dPq
— Nouriel Roubini (@Nouriel) 24 tháng 11, 2018
“Bitcoin là bong bóng & tàn tro lớn nhất trong lịch sử. Lần lớn nhất là lên tới 60X từ 3 năm trước khi đạt đỉnh. Nasdaq chỉ có 4X, vì vậy quá nhỏ so với BTC. Thậm chí South Sea chỉ có 8X. Tương tự như Mississippi (35X) hay còn gọi là Tulip-mania đã phá sản, BTC cũng sẽ là vụ sụp đổ lớn nhất/nhanh nhất”.
Dot-Com
Khi Tulip thất bại trong việc chứng minh Bitcoin là bong bóng, sự bùng nổ của Dot-Com đã gánh vác nhiệm vụ đó.
Các nhà đầu tư đã phát điên vì internet và các công ty liên quan đến internet vào cuối những năm 1990. Họ đã bơm hàng tỷ đô la vào các startup hoạt động trên web, đẩy Nasdaq Composite Index tăng hơn 200% chỉ trong 1 năm.
Cuộc vui vẫn chưa dừng lại ở đó. Cái gọi là ‘bùng nổ Dot-Com’ vào đầu những năm 2000, một phần là do phần lớn các startup web đã không trở thành các công cụ thực tế. Ngoài ra, lãi suất cao hơn khiến cho việc vay mượn trở nên đắt đỏ đã khiến Nasdaq lao dốc hơn 80% trong những năm tiếp theo.
Tuy nhiên, vẫn còn một vài người sống sót sau bong bóng Dot-Com. Chẳng hạn, Amazon là một trong những công ty có thu nhập hàng đầu trong thời kỳ bùng nổ và vẫn là một cường quốc công nghệ mặc dù mất khoảng 94% giá trị cổ phiếu trong thời kỳ hậu bong bóng.
Giống như Amazon, Bitcoin lao dốc do bị ảnh hưởng bởi bong bóng Dot-Com của chính nó hay nói cách khác chính là các dịch vụ ICO. Giới nhà đầu tư đặt hàng tỷ đô la vào các startup trẻ mà sau đó hóa ra là lừa đảo hoặc đột nhiên biến mất. Thị trường tiền điện tử sụp đổ và Bitcoin trở thành một trong những nạn nhân ảnh hưởng nhiều nhất.
Nhìn chung, bong bóng tiền điện tử (2009-2020) được gọi là bong bóng đã tồn tại lâu hơn dotcom (1994-2013) 2 năm.
Phép thử cho Bitcoin trong năm 2020
Bitcoin đã tồn tại sau một giai đoạn bong bóng trung bình. Tiền điện tử lớn nhất đang phát triển cơ sở hạ tầng ‘khổng lồ’ với sự ra mắt các địa điểm giao ngay và nền tảng phái sinh theo quy định. Đồng thời, thế hệ millennial ngày càng xem trọng crypto và phản đối các chính sách ôn hòa của ngân hàng trung ương. Chủ tịch ETF Store Nate Geraci nhấn mạnh:
“Khi chúng tôi nói chuyện với các khách hàng trẻ tuổi của mình rằng chúng tôi có phân bổ chủ yếu vàng trong danh mục đầu tư của mình và họ sẽ hỏi ‘tiền điện tử thì sao?’. Và nếu bạn nói về nó với millennial và hỏi xem họ thích gì hơn, Bitcoin hay vàng? Lúc đó, cả hội trường xôn xao và gần như 90% thích Bitcoin hơn”.
Một phần của tâm lý tăng giá đến từ tiềm năng Bitcoin được sử dụng như một công cụ để chuyển tiền giá rẻ qua biên giới. Phần còn lại tin rằng tiền điện tử là một loại vàng tốt hơn do sự khan hiếm của nó, cũng như các yêu cầu lưu trữ và di chuyển tối thiểu.
Trong mắt các cơ quan quản lý toàn cầu, Bitcoin tiếp tục bị xem là phương tiện để tài trợ cho các hoạt động bất hợp pháp. Hơn nữa, năm 2020 sẽ cho thấy họ có muốn đưa tiền điện tử vào chính thống hay không?
Trong cả hai trường hợp, Bitcoin sẽ tồn tại lâu hơn mọi bong bóng tài chính lớn vào thời điểm tương ứng.
- Nợ công Hoa Kỳ có thể đang ở trong một bong bóng, liệu đây có phải tin tốt cho tiền điện tử?
- 2 năm sau bong bóng Bitcoin: Việc mua tiền điện tử dễ dàng như thế nào so với năm 2017?
Minh Anh
Tạp chí Bitcoin | Newsbtc
