Trong khi thế giới đang vật lộn với sự sụp đổ của COVID-19, một cuộc cách mạng về tiền kỹ thuật số mang tên DCEP đang âm thầm diễn ra ở Trung Quốc.
Vào ngày 29 tháng 4 năm 2020, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC), ngân hàng trung ương của đất nước, đã phát hành thông cáo báo chí chung khá khó hiểu: “Để thực hiện Kế hoạch Phát triển FinTech (2019-2021), Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc đã khám phá các phương pháp thiết kế cơ chế thử – sai một cách thận trọng và linh hoạt”.
Vào tháng 12 năm 2019, một chương trình thí điểm đã được triển khai tại Bắc Kinh. Để thúc đẩy mạnh mẽ công việc thử nghiệm quy định mới dành cho lĩnh vực fintech, PBoC hỗ trợ mở rộng chương trình thí điểm tại thành phố Thượng Hải, Trùng Khánh, Thâm Quyến, Hàng Châu, Tô Châu, cũng như Khu vực mới Hà Bắc, bằng cách hướng dẫn các tổ chức tài chính và công ty công nghệ áp dụng thử nghiệm đổi mới.
Việc mở rộng thí điểm này đánh dấu sự khởi đầu của tiền kỹ thuật số ngân hàng trung ương Trung Quốc (CBDC). Tăng cường thanh toán bằng tiền kỹ thuật số (DCEP), có sẵn thông qua ứng dụng ví di động, được chốt 1: 1 với tiền fiat và được thiết kế để thay thế M0 (bao gồm tiền do PBoC phát hành, trừ số tiền do các tổ chức ngân hàng nắm giữ), đây là lần đầu tiên sáng kiến về tiền kỹ thuật số được nghiêm túc phát triển trên toàn thế giới.
Trong lịch sử, các cơ quan tiền tệ ở khắp mọi nơi đã hoài nghi về tiền điện tử. Biến động mạnh về giá trị, thách thức sự độc quyền của các ngân hàng trung ương trong việc phát hành tiền fiat, khả năng xuất hiện lỗi phần mềm, dark web đã khiến nó không được chấp nhận rộng rãi.
Ngược lại, các nhà chức trách đã bị hấp dẫn bởi các CBDC. Trên thực tế, Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS) có trụ sở tại Basel đã thực hiện các cuộc khảo sát về vấn đề này trong một thời gian.
Cuộc khảo sát gần đây vào năm 2019 (Khảo sát về tiền tệ kỹ thuật số của Ngân hàng trung ương, BIS Papers số 101, tháng 1 năm 2019) tiết lộ rằng, trong khi các ngân hàng trung ương đang khá thận trọng đối với việc giới thiệu tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương, một số đã có kế hoạch phát hành một loại tiền kỹ thuật số fiat trong ngắn hạn và trung hạn.
Cụ thể, cuộc khảo sát cho thấy gần 25% ngân hàng trung ương đã yêu cầu các cơ quan thẩm quyền phát hành CBDC, trong khi một phần ba thì không và 40% vẫn không chắc chắn.
Tiền kỹ thuật số DCEP là kết quả hợp lý từ chính phủ
Tuy nhiên, các nhà đầu tư Trung Quốc luôn say mê với tiền điện tử. Với sự suy giảm trong thị trường chứng khoán Trung Quốc trong giai đoạn 2015 – 2016, Bitcoin ngày càng trở nên phổ biến như một loại tài sản thay thế. Như trong các báo cáo truyền thông, trong thời gian gần đây, Trung Quốc đã nổi lên như là thủ đô của hệ sinh thái tiền điện tử, chiếm gần 90% khối lượng giao dịch và 2/3 hoạt động khai thác Bitcoin. PBoC đã cố gắng hết sức để giảm bớt sự phấn khích này, tuy nhiên nó chỉ đạt được một phần thành công.
Theo China Daily, vào cuối năm 2017, Nội các Trung Quốc đã phê duyệt chương trình phát triển tiền kỹ thuật số riêng của PBoC, được tiến hành cùng với các ngân hàng thương mại và tổ chức đủ điều kiện. Động thái giới thiệu CBDC tại Trung Quốc gần đây là kết quả của những nỗ lực kiềm chế và tấn công vào thị trường của chính phủ. Hoặc, triết lý của PBoC có thể đơn giản là, nếu bạn không thể đánh bại chúng, hãy tham gia cùng với chúng.
Ưu điểm và mối quan tâm của chính phủ đối với tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương
Thực tế chỉ ra rằng, CBDC mang lại rất nhiều lợi ích đa dạng. Đầu tiên, tiền giấy đi kèm với phí xử lý cao và chiếm tới 1% đến 2% GDP.
Thứ hai, bằng cách đóng vai trò là liều thuốc chống lại việc trốn thuế, rửa tiền và tài trợ khủng bố, CBDC có thể tăng mạnh doanh thu thuế đồng thời cải thiện sự tuân thủ tài chính và an ninh quốc gia.
Thứ ba, với tư cách là một công cụ tích hợp tài chính, đặc biệt là trong trường hợp khẩn cấp, tài sản có thể được chuyển ngay lập tức bởi các cơ quan nhà nước đến các khu vực nông thôn, trực tiếp vào ví di động của những công dân cần chúng. Về vần đề này, Quốc hội Hoa Kỳ gần đây đã tranh luận về giá trị của việc triển khai đồng USD kỹ thuật số trong bối cảnh dự luật kích thích kinh tế giữa đại dịch COVID-19 được ban hành.
Thứ tư, CBDC có thể cung cấp cho các ngân hàng trung ương một cái nhìn rõ ràng và kiểm soát việc mua hàng hóa của công dân. Về lâu dài, người ta tin rằng CBDC sẽ giúp thực hiện thanh toán xuyên biên giới nhanh chóng và không ma sát.
Điều đó cho thấy, tất cả những lợi ích quan trọng này gắn liền với mối quan tâm sâu sắc và lâu dài về sự tăng cường giám sát của nhà nước và sụt giảm quyền riêng tư cũng như ẩn danh của công dân. Nếu công nghệ nhận dạng khuôn mặt cho phép các quốc gia theo dõi chuyển động vật lý của công dân, liệu CBDC có thể được sử dụng để theo dõi mọi chuyển động dòng tiền của họ hay không?
Thiết kế của DCEP, loại tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương Trung Quốc
Một bài viết nghiên cứu trước đây của Phó Thống đốc PBoC, Fan Yifei ủng hộ mô hình CBDC hai tầng trong đó thay vì tương tác trực tiếp với công chúng, ngân hàng trung ương sẽ hợp tác với các trung gian tài chính như ngân hàng thương mại.
Ở tầng 1, ngân hàng trung ương sẽ giao tiếp với các trung gian tài chính. Tại tầng 2, các trung gian tài chính sẽ giao tiếp với công chúng. Một mô hình như vậy sẽ bảo tồn sức mạnh của các hệ thống tài chính hiện có và mở rộng hơn nữa ảnh hưởng của chúng.
Người ta tin rằng DCEP sử dụng kiến trúc DLT (với các điều khiển trung tâm) bảo tồn tính ưu việt của cơ quan tiền tệ, không giống như các loại tiền điện tử riêng tư như Bitcoin và ETH thực sự được phân cấp.
Trung Quốc có thể phát tín hiệu gì với sự ra mắt của DCEP?
Có thể Trung Quốc đã quyết định sử dụng DCEP, một mũi tên trúng ba đích. Đầu tiên, trên đấu trường kinh tế thế giới, DCEP có thể sẽ thách thức quyền bá chủ của đồng USD, hiện là tiền tệ dự trữ toàn cầu mặc định. Thứ hai, trong cuộc chiến với các công ty lớn của Mỹ, DCEP sẽ là vũ khí được lựa chọn để chống lại Libra của Facebook. Thứ ba, trong lĩnh vực đầu cơ, DCEP sẽ khống chế sự phát triển của AliPay và WeChatPay, các công ty độc quyền fintech khổng lồ kiểm soát 90% ngành thanh toán kỹ thuật số trong nước của Trung Quốc và một ngày nào đó có thể gây ra mối đe dọa đến thẩm quyền của ngân hàng trung ương.
Từ vàng, đến bạc, đến tiền giấy và đến tiền kỹ thuật số, cuộc diễu hành của tiền tệ đã diễn ra. Trung Quốc đã gieo mầm phát triển cho các loại tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương, thách thức các quốc gia khác tiến hành các kế hoạch tương tự.
Dislaimer: Đây là thông tin cung cấp dưới dạng blog cá nhân, không phải thông tin tổng hợp hay lời khuyên đầu tư. Chúng tôi không chịu trách nhiệm về các quyết định đầu tư của bạn.
- Nhiều token mạo danh đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số của Trung Quốc trong khi chưa rõ ngày ra mắt chính thức
- Bitcoin tránh được ‘vòng xoáy tử thần miner’ mặc dù hashrate giảm
