Một nghiên cứu gần đây từ cơ quan tài chính chuyên giám sát và áp đặt lệnh trừng phạt kinh tế của Mỹ – U.S. Center on Sanctions and Illicit Finance- thuộc Tổ chức Bảo Vệ Dân chủ (FDD) và công ty phân tích Blockchain Elliptic đã khám phá ra một hệ sinh thái “rửa tiền Bitcoin”. Trong nghiên cứu, phân tích pháp lý về Bitcoin Blockchain của Elliptic và các dữ liệu công khai có sẵn được dùng để theo dõi các nguồn quỹ bất hợp pháp từ năm 2013 đến 2016.
“Nghiên cứu này nhằm tìm ra nơi các cá nhân đã rút hay chuyển Bitcoin (BTC) lấy được từ các cơ quan phi pháp và để tìm ra các loại hình tội phạm “rửa tiền,” theo thông tin từ báo cáo.
Nghiên cứu mô tả hoạt động rửa tiền như một hình thức rửa tiền đặc biệt tồn tại trong mạng lưới Bitcoin, nơi người dùng chuyển một số Bitcoin đến địa chỉ mới trong khi che giấu nguồn gốc của các quỹ này. Việc chuyển đổi Bitcoins thành Fiat Currency (loại tiền được chính phủ công nhận nhưng không được bảo chứng bằng giá trị vật chất như vàng, bạc) trên các sàn giao dịch không có các chính sách “anti-money-laundering” (chống rửa tiền) (AML) và “Know-your-customer” (biết khách hàng là ai) ((KYC) cũng có thể bị liệt vào loại rửa tiền Bitcoin.
Ngoài việc mô tả cơ chế chung của việc rửa tiền Bitcoin và giải thích rằng loại hình hoạt động này chỉ chiếm một tỉ lệ nhỏ trong tất cả các giao dịch được chuyển đến sàn giao dịch và các dịch vụ chuyển đổi khác, nghiên cứu cũng đưa ra một số khuyến nghị cho việc thực thi pháp luật để ngăn cản hành động che giấu các quỹ bất hợp pháp trong mạng lưới Bitcoin.
Chắc chắn là bất cứ nghiên cứu nào liên quan đến trang web đen hay việc sử dụng mạng lưới Bitcoin bất hợp pháp đều nửa tin nửa ngờ vì từ ban đầu tội phạm sử dụng những diễn đàn này tất cả chỉ để tránh bị điều tra .
Hệ sinh thái rửa tiền Bitcoin
Phần nhiều trong nghiên cứu, với tiêu đề “Rửa tiền Bitcoin: Một phân tích về dòng tiền phi pháp chay vào các dịch vụ tiền số,” xoay quanh việc sử dụng: “các dịch vụ chuyển đổi”. Các dịch vụ chuyển đổi về cơ bản là những diễn đàn để người dùng chuyển đổi Bitcoin thành Fiat Currency (một sàn giao dịch Bitcoin) hay một loại tiền số khác (sàn giao dịch tiền số), hay chuyển Bitcoin đến một địa chỉ Bitcoin khác người dùng có thể truy cập. Việc này dẫn đến sự hình thành dòng các quỹ tàn hình và không được truy xuất trên Blockchain công khai.
Theo nghiên cứu, Thị trường Chợ đen cung cấp nguồn tiền chính được gửi đến các dịch vụ chuyển đổi trong các nỗ lực rửa tiền Bitcoin.
Ngoài ra, vô vàn các dịch vụ phi pháp khác, được coi là nguồn gốc của “các đồng Bitcoin xấu” được gửi đến một dịch vụ chuyển đổi, đã tăng gấp năm lần từ 2013 đến 2016. Do đó, nghiên cứu thấy rằng các nguồn quỹ phi pháp được đưa đến các dịch vụ chuyển đổi khá tập chung.
“Chỉ một số nhỏ các dối tượng lại chiếm đa số các hoạt động phi pháp trong ví dụ của chúng tôi,” nghiên cứu chỉ ra. “Chín trong tổng số 102 đối tượng là nguồn gốc của 95% các vụ rửa tiền Bitcoin trong nghiên cứu của chúng tôi. Cả chín đều từ Thị trường Chợ đen.”
Mặc dù các sàn giao dịch là hình thức phổ biến nhất của dịch vụ chuyển đổi, nhưng Bitcoin Mixers (các đại lý “trộn” Bitcoin) và các trang web đánh bạc lại là điểm đến của nhiều quỹ phi pháp dù chỉ chiếm một phần trăm của toàn bộ giao dịch của họ. Như là những đường dẫn tiềm năng cho hoạt động “rửa tiền Bitcoin”, hai loại dịch vụ trao đổi này hưởng lợi từ việc che mắt đất nước các hoạt động của họ và tránh việc thực thi quy tắc AML.
“Nhìn chung chỉ ít hơn 10% trong số toàn bộ giao dịch được thực hiện thông qua các khu vực pháp lý không được biết đến….nhưng đến 52% số hoạt động rửa tiền phi pháp lại qua được,” nghiên cứu cho biết.
Nghiên cứu cũng tìm ra rằng giống như các nguồn quỹ phi pháp khác, các dịch vụ chuyển đổi mà những quỹ này được gửi đến có tính tập chung hoá khá cao. Dữ liệu cho thấy 70% số lần chuyển đổi phi pháp tại các Bitcoin Mixers hay các trang web đánh bạc đi qua ba cơ quan khác nhau. Ngoài ra, hai diễn đàn tại Châu u chiếm một nửa số chuyển đổi phi pháp chuyển đến các dịch vụ chuyển đổi.
Nhìn tổng thể thì các vụ “rửa tiền Bitcoin” xảy ra không nhiều và hoạt động này cũng đang giảm xuống
Một mặt đáng chú ý khác của nghiên cứu là các dữ liệu đã chỉ ra tỉ lệ các vụ “rửa tiền Bitcoin” chỉ chiếm một phần trăm trong tổng số các khoản thanh toán được gửi đến các dịch vụ chuyển đổi.
“Số vụ rửa tiền Bitcoin quan sát được khá nhỏn(ít hơn một phần trăm trong tổng số giao dịch được chuyển đến các dịch vụ chuyển đổi,” theo ghi nhận của nghiên cứu.
Báo cáo chỉ rõ khối lượng các giao dịch Bitcoin phi pháp thực tế đã được đưa đến các dịch vụ chuyển đổi “chắc chắn lớn hơn rất nhiều” so với dữ liệu trong nghiên cứu đưa ra do không tính giao dịch trung gian. Nói cách khác, báo cáo chỉ bao gồm những giao dịch được thực hiện trực tiếp từ một nguồn phi pháp, như Thị trường Chợ đen, đến một dịch vụ chuyển đổi.
Nghiên cứu cũng chỉ ra sự giảm sút trong khối lượng giao dịch Bitcoin phi pháp được chuyển đến dịch vụ chuyển đổi qua thời gian.
“Có vẻ như Bitcoin phi pháp đã rơi vào một phần trăm trong tổng số tiền được chuyển đến các dịch vụ chuyển đổi do tiền số ngày càng được sử dụng nhiều như một hình thức đầu tư mang tính đầu cơ cũng như kỹ thuật rửa tiền mới,” nghiên cứu cho biết. “Sự giảm sút này cũng có thể cho thấy các dịch vụ chuyển đổi đã tuân thủ AML/CFT, bao gồm việc sử dụng các dịch vụ phân tích Bitcoin để xác định nguồn quỹ của khách hàng.”
Nghiên cứu cũng cho biết thêm, “nghiên cứu của chúng tôi, nghiên cứu đầu tiên về lĩnh vực này, đã chỉ ra rằng dù hầu hết các dịch vụ chuyển đổi đã tiếp nhận một số Bitcoin từ các hoạt động phi pháp, nhưng đa số quỹ họ nhận là không có vẻ bất hợp pháp.”
Khuyến nghị cho sự thực thi luật pháp có khả năng thành công
Bản báo cáo đưa ra lời khuyên cho việc thực thi luật pháp về những điều họ có thể làm để đấu tranh với sự hiệu quả trong hoạt động “rửa tiền Bitcoin”.
Đầu tiên, báo cáo cho biết các chính sách KYC và AML cần được thi hành tại các Bitcoin Mixers và trang web đánh bạc cho phép sử dụng ẩn danh. Báo cáo đã chỉ ra rằng ba dịch vụ chuyển đổi chiếm đến 97% hoạt động “rửa tiền Bitcoin” trên những diễn đàn này nên trở thành mục tiêu của các cơ quan tài chính.
“Sự thật về việc các Mixers và các web đánh bạc che giấu địa điểm hoạt động có thể do họ đang tìm cách trốn tránh những quy định cơ bản tại chỗ để duy trì sự minh bạch và tính toàn vẹn về tài chính trong hầu hết các khu vực pháp lý,” nghiên cứu cho biết.
Dĩ nhiên, nên chú ý rằng việc nhắm đến những dịch vụ kiểu này sẽ trở nên gần như không thể khi chúng trở nên phân quyền hơn qua thời gian. Các diễn đàn phân quyền như JoinMarket, Tumblebit và Zerolink đã loại bỏ quyền kiểm soát hiệu quả Bitcoin Mixers của các cơ quan, do những giải pháp này hoạt động như những phần mềm hơn là dịch vụ.
Thứ hai, báo cáo cũng kêu gọi sự tuân thủ AML và KYC nhiều hơn tại các sàn giao dịch ở Châu u.
“Nhiều sàn giao dịch lớn ở Châu u đã có các biện pháp quyết liệt,” theo báo cáo cho biết. “Tuy nhiên, điều này mang tính chất lựa chọn chứ không phải bắt buộc, và có người có thể chọn cách không tuân theo, có lẽ để thu hút doanh nghiệp từ tội phạm.”
Báo cáo cho biết Liên Minh Châu Âu (EU) đã đi đúng hướng thông một bản cập nhật của Hướng dẫn Chống Rửa Tiền năm 2015 để bao gồm các giao dịch từ giấy bạc đến tiền số, nhưng theo quan điểm của tác giả bài nghiên cứu, các giao dịch từ tiền số đến tiền số cũng phải được quy định theo cách này.
Một lần nữa, cũng cần phải chú ý rằng các công nghệ có vấn đề – ít nhất từ quan điểm của cơ quan thực thi pháp luật – sẽ ngày càng xuất hiện dưới dạng giao dịch tiền số phân quyền. Thông qua việc sử dụng cross-chain atomic swaps (giao dịch hoán đổi nguyên tử chéo chuỗi) bằng Lightening network, người dùng sẽ ngay lập tức có thể trao đổi giữa hai loại tài sản tiền số mà không cần bên thứ ba đáng tin.
Thứ ba, nghiên cứu kêu gọi một chiến dịch tuyên truyền chống lại việc tội phạm và công chúng nói chung sử dụng các Thị trường chợ đen.
“Việc thực thi pháp luật nên tăng sự hoài nghi của khách hàng về sự toàn vẹn của các trang [Thị trường chợ đen] và giảm tính an ninh của những diễn đàn này bằng cách vạch trần các lỗ hổng của họ một cách công khai,” nghiên cứu chỉ ra.
Báo cáo cho biết sự thực thi pháp luật nên phơi bày sự thật rằng họ đang ẩn nấp trên những Thị trường Chợ đen để họ mất dần sự tự tin.
Thị trường chợ đen là một nền tảng khác của hệ sinh thái khác Bitcoin đang ngày càng trở nên phân quyền thông qua các diễn đàn như OpenBazaar. Mặc dù các hành động phi pháp trên mạng lưới OpenBazaar có vẻ như đang bị hạn chế trong thời điểm này, nhưng nó vẫn có khả năng bùng nổ rộng rãi như một phản ứng với các chiến dịch giả thuyết khi việc thực thi pháp luật chống lại các Thị trường Chợ đen phân quyền.
Thứ tư, bản báo cáo ca ngợi quyết định của các cơ quan tài chính tại Mỹ nhằm chỉnh đốn các sàn giao dịch như Money Service Business. Các tác giả của nghiên cứu mong muốn những chính sách kiểu này sẽ lan rộng ra cả thế giới.
Cuối cùng, nghiên cứu ghi nhận sự cần thiết phải ngăn việc sử dụng Bitcoin và các đồng tiền số phi pháp khác luồn lách qua các biện pháp trừng phạt kinh tế được đưa ra bởi Mỹ hoặc các quốc gia khác.
“Ngoài việc giảm rủi ro tài chính phi pháp như tội phạm rửa tiền, cần phải phát triển nhiều chiến lược để đối phó với các đối tượng trong nhà nước sử dụng tiền số để phá hoại Mỹ, Anh và các quy định của Liên Hợp Quốc (UN).
Gần đây nhiều báo cáo của Bắc Triều Tiên, Nga và Venezuela, tất cả đều điều tra về các cơ chế riêng rẽ nhằm tránh các biện pháp trừng phạt kinh tế thông qua việc sử dụng đồng tiền kỹ thuật số.”
SN_Nour
Tạp chí Bitcoin
