Kể từ khi đồng bảng Anh sụp đổ, đồng đô la đã trở thành đồng tiền dự trữ toàn cầu. Giờ đây, thống đốc Ngân hàng Anh Mark Carney nói rằng đồng tiền dự trữ tiếp theo có thể là tiền điện tử.
Tại một cuộc họp của các chủ ngân hàng trung ương ở bang Utah tuần trước, Thống đốc Ngân hàng Anh cho biết vai trò to lớn của đồng đô la trong ngành thương mại toàn cầu sắp kết thúc, và đã đến lúc hệ thống tài chính quốc tế mới hoạt động dựa trên một loại tiền điện tử toàn cầu.
Carney cho biết, “sự thiếu hụt của hệ thống tài chính tiền tệ quốc tế đang ngày càng trở nên mạnh mẽ”. Ông tiếp tục chỉ ra những hậu quả của việc thương mại quốc tế và dự trữ của chính phủ trong kỷ nguyên chiến tranh thương mại quá phụ thuộc vào đồng đô la, lãi suất tiêu cực và các chính sách kinh tế gây rối có thể sẽ tách ra khỏi Mỹ, hướng đến tàn phá các nền kinh tế nhỏ hơn trên thế giới .
“Tiền tệ bá quyền tổng hợp”
Một loại tiền điện tử toàn cầu có thể “làm giảm bớt ảnh hưởng độc đoán của đồng đô la Mỹ đối với thương mại toàn cầu”, Carney nói, cho thấy giai đoạn tiếp theo của tiến hóa tiền tệ nên nhằm mục đích thúc đẩy sự ổn định trên toàn cầu, bằng cách giảm thiểu tác động của nền kinh tế Mỹ đối với các quốc gia nhỏ hơn.
Ý tưởng này không hề mới mẻ. Trở lại năm 1969, Quỹ Tiền tệ Quốc tế đã tạo ra ‘quyền rút vốn đặc biệt’ – một tài sản dự trữ quốc tế được củng cố bởi một rổ gồm 5 loại tiền tệ thế giới. Nhưng công cụ tiền tệ nhân tạo này chỉ được sử dụng hạn chế trong hệ thống tài chính toàn cầu.
Đề xuất của Carney trùng khớp với ý kiến của Chủ tịch IMF Christine Lagarde, người đã đưa ra ý tưởng biến quyền rút vốn đặc biệt thành tiền kỹ thuật số toàn cầu vào cuối năm 2017. Theo giới báo chí, ‘IMFCoin’ được tạo ra nhằm mục đích thay thế vai trò của đồng đô la trong thương mại toàn cầu bằng một loại tiền tệ dự trữ sẽ được đưa vào thị trường tài chính lớn nhất thế giới.
Libra của Facebook – cũng dựa vào rổ tiền tệ thế giới – đã nhen nhóm cuộc bàn luận về chủ đề tiền tệ dự trữ, và kế hoạch đề xuất của Carney về mặt lý thuyết có thể tận dụng những phát triển gần đây trong công nghệ blockchain để giảm sự phụ thuộc vào đồng đô la trên toàn thế giới.
“Ưu điểm chính của một hệ thống tài chính và tiền tệ quốc tế đa cực là sự đa dạng hóa”, Carney cho biết, “công nghệ mới có thể tạo ra tiền tệ bá quyền tổng hợp”.
Dù được phân phối thông qua một mạng lưới các ngân hàng trung ương, hoặc xuất phát từ tư nhân, vấn đề này vẫn nên được để tâm.
Nhiều Bitcoiner, như Saifedean Ammous, nhà kinh tế học người Áo, đưa ra lập luận rằng sau cùng thì, Bitcoin sẽ trở thành loại tiền tệ dự trữ mặc định của thế giới.
Sự sụp đổ của đồng đô la
Mặc dù đề xuất của Carney là không bình thường vì Anh là một trong những đồng minh thân cận nhất của Hoa Kỳ, các câu hỏi từ lâu đã bao quanh vai trò chi phối của đồng đô la trong thương mại toàn cầu.
Các chính phủ trên khắp châu Âu và châu Á đã tìm cách kiểm soát tiền tệ bằng cách tìm ra những cách thức mới để thanh toán quốc tế mà không cần SWIFT – dịch vụ đã tồn tại 45 năm, xử lý hơn một nửa số thanh toán liên ngân hàng xuyên biên giới và cho phép Mỹ vũ khí hóa đồng đô la một cách hiệu quả, bằng cách kìm kẹp hoạt động thương mại ở các nước phải chịu sự trừng phạt.
Nhưng quyền lực toàn cầu này đang dần tan biến. Ở Đức, họ đã bắt đầu một hệ thống thanh toán độc lập mà theo Bộ trưởng Ngoại giao Đức Heiko Maas, sẽ “tăng quyền tự chủ và chủ quyền của châu Âu trong các chính sách thương mại, kinh tế và tài chính” và cho phép giao dịch với các nước đang bị Mỹ trừng phạt như Iran.
Nhật Bản cũng đang thiết lập một mạng lưới quốc tế để thanh toán bằng tiền điện tử, mạng lưới hoạt động như một giải pháp thay thế cho SWIFT, cùng với các quốc gia khác cũng đang tìm cách xoay quanh các lệnh trừng phạt tài chính do Mỹ áp đặt. Trung Quốc cũng đang chạy đua với đồng nhân dân tệ kỹ thuật số của mình. Nga đã đàm phán với Trung Quốc, Ấn Độ, Iran và Thổ Nhĩ Kỳ về một phương án thay thế SWIFT, được thiết kế nhằm loại bỏ nguy cơ trừng phạt của các nước phương Tây.
Kết hợp với cơn bão kinh tế của lãi suất âm và chiến tranh tiền mặt, những kế hoạch này có thể là chìa khóa then chốt để truất ngôi đồng đô la – sau gần một thế kỷ thống trị, đang tiến gần đến triều đại của đồng tiền dự trữ toàn cầu sau 95 năm.
Như Carney gợi ý, bây giờ có thể là thời điểm hoàn hảo để chào đón một hệ thống tài chính mới, “sự thiếu hụt của hệ thống tài chính tiền tệ quốc tế đã ngày càng trở nên mạnh mẽ. Ngay cả một người đã quá quen với lịch sử tiền tệ cũng thấy rằng hệ thống này sẽ không thể bền vững”.
- Bitcoin sẽ không là một loại tiền tệ dự trữ toàn cầu, nhưng là tiền đề
- Libra của Facebook khiến Trung Quốc đẩy nhanh dự án ‘tiền điện tử’ của ngân hàng trung ương
Huyền Đinh
Tạp chí Bitcoin | Bravenewcoin
