Các ngân hàng trung ương (CBDC) trên toàn thế giới đang kiểm tra khả năng phát hành tiền kỹ thuật số của riêng mình, trong đó, một số đã thử nghiệm các loại tiền khác nhau. Các quốc gia đã phát triển dự án tiền kỹ thuật số ‘quốc dân’ như Trung Quốc, Singapore, Canada, Bahamas, Thái Lan, Uruguay và Thụy Điển. Ấn Độ cũng đã áp dụng đồng rupee kỹ thuật số cho hóa đơn tiền điện tử dự thảo của quốc gia.
CBDC của Trung Quốc ‘hầu như sẵn sàng’
Quốc gia gần đây nhất tuyên bố CBDC của họ sắp đến đích là Trung Quốc. Theo báo cáo của phương tiện truyền thông, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) gần như sẵn sàng để phát hành đồng tiền kỹ thuật số có chủ quyền của đất nước. Thông tin do phó giám đốc Mu Changchun của bộ phận thanh toán PBOC tiết lộ tại một diễn đàn tổ chức tại tỉnh Hắc Long Giang phía bắc Trung Quốc vào ngày 10/8.
Ông giải thích CBDC sẽ sử dụng hệ thống hai cấp trong đó cả ngân hàng trung ương và tổ chức tài chính sẽ là nhà phát hành hợp pháp. Lưu ý, “tiền kỹ thuật số sẽ không chỉ dựa vào công nghệ blockchain vì công nghệ blockchain hiện tại không thể xử lý khối lượng giao dịch tại Trung Quốc”. Một tờ báo cho biết PBOC bắt đầu nghiên cứu khả năng ra mắt CBDC của riêng mình vào năm 2014 với mục đích giảm chi phí lưu thông tiền giấy truyền thống và giúp các nhà hoạch định chính sách tăng cường kiểm soát nguồn cung tiền.
Thử nghiệm giữa Singapore và Canada
Cơ quan tiền tệ của Singapore (MAS) và Ngân hàng Canada đã cùng thực hiện thử nghiệm thanh toán xuyên biên giới và ‘xuyên’ tiền bằng cách sử dụng CBDC. Vào tháng 5, hai ngân hàng trung ương đã liên kết các mạng thanh toán nội địa thử nghiệm tương ứng – Project Jasper và Project Ubin – được xây dựng trên hai nền tảng công nghệ sổ cái phân tán (DLT) khác nhau. Thử nghiệm được thực hiện với sự hợp tác của Accenture và J.P. Morgan. Accenture hỗ trợ sự phát triển của mạng Canada trên Corda, trong khi J.P. Morgan hỗ trợ mạng Singapore trên Quorum. MAS nhận xét:
“Các khoản thanh toán xuyên biên giới ngày nay thường chậm và tốn kém. Theo đó, mạng lưới ngân hàng đại lý chịu rủi ro đối tác, quản lý thanh khoản kém hiệu quả và đối chiếu rườm rà. Do đó, cả hai ngân hàng trung ương hợp tác sử dụng CBDC để giúp quá trình thanh toán xuyên biên giới ít tốn kém hơn, nhanh hơn và an toàn hơn. Đây là thử nghiệm đầu tiên giữa hai ngân hàng trung ương, có tiềm năng lớn để tăng hiệu quả và giảm rủi ro cho thanh toán xuyên biên giới”.
Thử nghiệm CBDC của Bahamas cho thanh toán
Một quốc gia khác đang thử nghiệm CBDC là Bahamas. Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đã công bố chi tiết cuộc thảo luận với ngân hàng trung ương Bahamas hồi tháng 7, bao gồm cả công việc được thực hiện trên CBDC. Cụ thể:
“Bằng cách cho phép các giao dịch ngang hàng, ví dụ thông qua ví điện tử, CBDC có thể tăng quyền truy cập vào các hệ thống thanh toán kỹ thuật số”.
IMF giải thích:
“CBOB [Ngân hàng Trung ương của Bahamas] đang lên kế hoạch thử nghiệm phiên bản kỹ thuật số của đồng đô la Bahamas như một phương tiện thanh toán để thúc đẩy tài chính, đặc biệt là ở các đảo nhỏ”.
Lưu ý rằng “phát hành tiền điện tử cũng có thể gây ra rủi ro cho sự ổn định tài chính, an ninh mạng và AML/CFT. Nhân viên của IMF “khuyến nghị đầu tư vào vốn nhân lực và khả năng công nghệ để đảm bảo thử nghiệm và toàn bộ quá trình áp dụng của CBDC tương thích và bổ sung cho cơ sở hạ tầng tài chính hiện có”.
Thử nghiệm CBDC đa giai đoạn của Thái Lan
Ngân hàng Thái Lan (BOT) đã hoàn thành giai đoạn thử nghiệm thứ hai của CBDC có tên Project Inthanon. Bắt đầu vào tháng 8 năm ngoái, giai đoạn đầu tiên tập trung phát triển hệ thống Giải quyết Real-Time Gross Settlement (RTGS – tạm dịch: xử lý theo thời gian thực) PoC sử dụng CBDC trên một sổ cái phân tán. Giai đoạn thứ hai hiện đã hoàn tất, khám phá thêm về cách sử dụng DLT trong hai lĩnh vực cụ thể bắt đầu từ tháng 2.
Lĩnh vực thứ nhất là “cách mã hóa các công cụ nợ do BOT phát hành trên một sổ cái phân tán để đạt được các hoạt động và xử lý giao hàng, thanh toán”. Lĩnh vực thứ hai là tổ hợp các chức năng tuân thủ quy định và đối chiếu dữ liệu vào quy trình thanh toán trên sổ cái phân tán, để cải thiện hiệu quả quy trình và giảm thiểu rủi ro hoạt động, tuân thủ. Kết quả của giai đoạn thử nghiệm thứ hai đã được công bố vào tháng 7.
BOT đã tiết lộ ngân hàng sẽ sớm tiến hành giai đoạn thứ ba, nhằm mục đích thử nghiệm “nguyên mẫu RTGS dựa trên cơ sở DLT” và “sẽ được mở rộng để kết nối với các hệ thống khác nhằm hỗ trợ các giao dịch chuyển tiền xuyên biên giới”. Phạm vi cũng sẽ bao gồm các vấn đề về quy định và tuân thủ từ cả THB và ngoại tệ.
Uruguay, Thụy Điển và ECCU
Tại Uruguay, ngân hàng trung ương đã hoàn thành chương trình thí điểm bán lẻ CBDC vào tháng 4 năm ngoái như là một phần mở rộng của chương trình tài chính chính phủ. Theo Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS), thí điểm bắt đầu vào tháng 11/2017 bằng việc phát hành, lưu hành và thử nghiệm e-peso. “Chuyển giao ngay lập tức và ngang hàng, thông qua sử dụng tin nhắn văn bản hoặc ứng dụng e-peso trên điện thoại di động”. Tuy nhiên, không có blockchain nào được sử dụng. 20 triệu e-peso đã được phát hành và tất cả đều bị hủy khi chương trình thử nghiệm kết thúc. Chương trình hiện đang trong giai đoạn đánh giá trước khi có quyết định về thử nghiệm tiếp theo và có khả năng sẽ xảy ra.
Tại Thụy Điển, Riksbank đã bắt đầu làm việc với dự án e-krona vào mùa xuân năm 2017 để đối phó với thực trạng tỷ lệ sử dụng tiền mặt giảm dần qua nhiều năm. Trang web của ngân hàng trung ương mô tả: “E-krona sẽ cung cấp cho công chúng quyền truy cập kỹ thuật số vào tiền mặt, trong đó nhà nước sẽ đảm bảo giá trị của tiền”. Mặc dù “chưa quyết định có phát hành e-krona hay không”, nhưng Riksbank xác nhận “đang tiếp tục khảo sát khả năng phát hành e-krona để chuẩn bị tốt hơn nhằm đáp ứng thị trường thanh toán kỹ thuật số toàn diện hơn”.
Ngân hàng Trung ương Eastern Caribbean (ECCB) đã ký hợp đồng với công ty fintech có trụ sở tại Barbados, Bitt Inc. để thực hiện thí điểm CBDC được phát hành trên blockchain trong Eastern Caribbean Currency Union (ECCU). Thí điểm này sẽ bao gồm một phiên bản kỹ thuật số của đồng đô la EC (DXCD) được phát hành an toàn, sẽ được các tổ chức tài chính và các tổ chức tài chính phi ngân hàng có giấy phép trong ECCU phân phối và sử dụng. DXCD sẽ được sử dụng cho các giao dịch tài chính có sử dụng các thiết bị thông minh giữa người tiêu dùng và thương nhân. ECCB giải thích: “Ví dụ, một cá nhân ở St Kitts và Nevis sẽ có thể gửi DXCD an toàn từ điện thoại thông minh của mình tới một người bạn ở Grenada trong vài giây – và miễn phí cho cả hai bên”.
Ấn Độ và Rupee kỹ thuật số
Chính phủ Ấn Độ hiện đang cân nhắc về dự thảo Cấm tiền điện tử và Quy định về Dự luật tiền kỹ thuật số chính thức năm 2019. Dự luật đề xuất cho phép chính phủ tạo ra đồng rupee kỹ thuật số là tiền tệ hợp pháp và định nghĩa đồng rupee kỹ thuật số là “một dạng tiền tệ được Reserve Bank phát hành kỹ thuật số và được chính phủ trung ương chấp thuận là đấu thầu hợp pháp”.
Dự luật tuyên bố: “Chính phủ trung ương sau khi tham khảo ý kiến của Ủy ban Trung ương Reserve Bank có thể phê duyệt đồng rupee kỹ thuật số là hợp pháp, có hiệu lực kể từ ngày đó và được mở rộng theo quy định”.
Tại sao các ngân hàng trung ương có hứng thú khám phá CBDC?
IMF giải thích trong báo cáo hồi tháng 6 rằng một số ngân hàng trung ương đang kiểm tra việc phát hành CBDC. Tổ chức cũng lưu ý những công dân ở các nền kinh tế tiên tiến sử dụng tiền mặt đang dần chuyển sang phương thức thanh toán thay thế. “Các lý do chính để xem xét CBDC là giảm chi phí, tăng hiệu quả thực thi chính sách tiền tệ, chống lại sự cạnh tranh từ tiền điện tử, đảm bảo tính cạnh tranh của thị trường thanh toán và cung cấp công cụ thanh toán không rủi ro cho công chúng”. Cụ thể:
“Hầu hết các ngân hàng trung ương đang xem xét CBDC không ẩn danh. Gần như tất cả đều ủng hộ phương pháp lai cho phép các cơ quan hữu quan theo dõi giao dịch. Một số đang tập trung nghiên cứu về cách tiếp cận hai hướng với các token ẩn danh áp dụng cho giao dịch nhỏ và tiền tệ có thể theo dõi cho giao dịch lớn”.
Trong khi đó, các quốc gia có hệ thống tài chính kém phát triển và nhiều công dân không có kinh nghiệm xem CBDC “là phương tiện để cải thiện nền tài chính và hỗ trợ số hóa”. IMF lưu ý và bổ sung thêm: “một số rào cản chính sách cũng như kỹ thuật cần được giải quyết và là trường hợp rõ ràng để phát hành CBDC”.
Theo The Financial Times đưa tin, tổng giám đốc Agustín Carstens của BIS cho biết vào cuối tháng 6 rằng “các ngân hàng trung ương trên thế giới có thể phải phát hành loại tiền kỹ thuật số của riêng họ sớm hơn dự kiến. Với thông báo Libra của Facebook, một số ngân hàng trung ương đã tăng cường nỗ lực cho các CBDC của họ”. Đồng tình với IMF, Carstens nhấn mạnh “cần phải có bằng chứng về nhu cầu đối với các loại tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương”. Ông nói:
“Nhiều ngân hàng trung ương đang rất nỗ lực; chúng tôi cũng rất cố gắng hỗ trợ họ và có thể có thị trường cung cấp các loại tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương sớm hơn chúng tôi nghĩ”.
- Giám đốc của BIS không muốn các Ngân hàng trung ương phát hành tiền điện tử
- Ngân hàng Trung ương Nga xem xét phát hành đồng tiền điện tử được hỗ trợ bằng vàng
Thùy Trang
Tạp chí Bitcoin | News.bitcoin
