Mạng blockchain định hướng riêng tư (privacy-oriented) Zcash đã hardfork thành công một mạng blockchain mới có tên là Ycash vào 10h ngày 19/7 tại Block #570,000.
Ycash là một phương thức mới có cơ sở mã gần giống với blockchain Zcash nhưng hoạt động như một đối thủ cạnh tranh và trên mạng thực tế riêng biệt.
Nỗ lực này lần đầu tiên được công bố vào tháng 4 và có ‘cha đỡ đầu’ là người hỗ trợ lâu năm của Zcash – Howard Loo. Trên diễn đàn Zcash, Loo cho biết Ycash là một động thái được ưu tiên chống lại các quyết định của cộng đồng trong tương lai. Blockchain mới có thể mở rộng hệ thống tài trợ của nhà phát triển Zcash, được biết đến với tên gọi là “Phần thưởng cho người sáng lập” (Founder’s Reward), vượt quá giới hạn 10% của tổng cung token. Loo viết trên diễn đàn Zcash:
“Chúng tôi cũng đang tung ra Ycash để thực hiện lời hứa phần thưởng dành cho người sáng lập Zcash sẽ mãi mãi ở mức 2,1 triệu coin. Chúng tôi lo ngại mức này sẽ phải chịu nhiều áp lực từ bây giờ và phần thưởng hết hạn vào tháng 10/2020”.
Kể từ đó, các nhà lãnh đạo nổi tiếng trong cộng đồng Zcash như người sáng lập Zooko Wilcox đã công khai ủng hộ đối với sáng kiến của Loo. Tuy nhiên, cũng có nhiều ý kiến trái chiều về một số thay đổi của mạng đối với phần thưởng cho người sáng lập. Trong khi đó, những người khác cho rằng Ycash sẽ lạc hậu, không tương thích với Zcash.
… I like the fact that Ycash has a Dev Fund, in which 5% of the block rewards from each block go to the devs. This means that the funding available for supporting Ycash will be proportional to how valuable Ycash is. …
— zooko (@zooko) 18 tháng 6, 2019
Thông thường, việc phân chia mạng với tính chất như vậy thực sự làm tăng giá trị cho người dùng. Đó là bởi vì họ có thể đổi chính xác số lượng tiền được đúc trên một blockchain mới miễn phí.
Cựu phân tích thị trường của CoinDesk, Sam Ouimet cho biết: “Đứng trên quan điểm của nhà đầu cơ, chia tách mạng thường mang đến cơ hội đầu tư hấp dẫn. Những người nắm giữ đồng coin đó sẽ được airdrop một lượng coin tương đương với giá trị khá cao.
Tất nhiên, giá trị của những coin YEC mới được phát hành trên mạng Ycash có thể thấp hơn đáng kể so với ZEC trên mạng Zcash. Tuy nhiên, nếu các fork blockchain trong quá khứ sinh ra đồng coin phụ là bất kỳ chỉ số nào, giá coin ngay sau khi hard fork có xu hướng bị pump and dump.
Bitcoin Cash là ví dụ điển hình, tiền điện tử phổ biến nhất thế giới Bitcoin đã rẽ nhánh vào ngày 1/8/2017. Chỉ trong 4 tháng, mạng Bitcoin Cash đã đạt mức vốn hóa thị trường là 69 tỷ đô la , với một BCH trị giá khoảng 4,000 đô la.
Thị trường đã giảm nhiệt đáng kể nhưng hardfork này vẫn thuộc Top 5 mạng blockchain có giá trị cao nhất trên thế giới, mặc dù đã trải qua sự chia tách mạng vào tháng 11 năm ngoái và một cuộc tấn công 51% vào tháng 5.
Như vậy, đối với người dùng của mạng blockchain trị giá gần 700 triệu đô la là Zcash, việc tạo ra Ycash có thể đánh dấu sự khởi đầu của một nguồn lợi tức đầu tư mới.
Giá YEC đã mất tới 60% giá trị trong 24h, hiện đang được giao dịch tại mức $3,96 ở sàn duy nhất là SafeTrade.
Nhưng để người dùng tận dụng đúng cách các khoản YEC mới, họ phải đảm bảo có thể kiểm soát các khóa riêng tư và địa chỉ ví của mình. Ngoài ra, họ cũng có thể đảm bảo sàn giao dịch mà họ đang nắm giữ token ZEC có hỗ trợ cho phân chia mạng Zcash/Ycash.
Các sàn giao dịch như Binance, OKex, Coinbase và Huobi vẫn chưa xác nhận hỗ trợ Ycash.
Theo người phát ngôn của Binance, nhóm sẽ đánh giá “phản hồi của cộng đồng” trên mạng xã hội về Ycash để xác định danh sách niêm yết có thể có trong tương lai.
Điều đó có nghĩa gì với những người nắm giữ ZEC ?
Nếu bạn là chủ sở hữu ZEC, một trong những cách tốt nhất để bảo đảm quyền truy cập vào các coin YEC mới là tải ví ZEC. Loo giải thích:
“Để có thể truy cập vào các coin Ycash, bạn cần phải có các coin Zcash trong ví tại thời điểm giao dịch, cho phép bạn xuất các khóa riêng tư của mình. Một cách có thể để lấy coin của bạn là tải ví ZEC và đảm bảo tiền đang ở trong ví ZEC tại thời điểm fork”.
Một số sàn giao dịch đã tuyên bố công khai họ sẽ quản lý khóa riêng tư của người dùng để hỗ trợ phân tách mạng và đảm bảo nắm giữ giá trị tương đương của YEC sau khi tiền điện tử được tạo ra. Những sàn giao dịch này bao gồm nhưng không giới hạn ở SafeTrade, BigONE, Hoo và Citex.
Bên cạnh đó, đối với tất cả người dùng Zcash đã để tiền của họ trên các nền tảng trao đổi không được hỗ trợ, tải ví ZEC không chỉ đảm bảo cho người dùng nắm giữ YEC mà còn thực sự tạo ra “lợi ích phụ trợ” cho mạng Zcash ban đầu. Loo phát biểu:
“Một ví ZEC là một nút đầy đủ của Zcash, vì vậy những người dùng Zcash không chạy đầy đủ các nút hiện đang phải làm việc đó nếu họ quan tâm đến việc nhận Ycash”.
Mặc dù vậy, Giám đốc điều hành Josh Cincinnati của Zcash Foundation nói rằng việc quản lý khóa riêng tư có thể là một nỗ lực đầy rủi ro. Cụ thể:
“Bạn có thể sử dụng khóa riêng tư trên một máy tính kết nối internet và tiết lộ khóa riêng tư khi thực hiện một số khai thác trên đó. Đó là một rủi ro. Mặc dù không có khả năng xảy ra nhưng bất cứ khi nào bạn thay đổi mô hình bảo mật của ai đó thì sẽ gây rủi ro cho người dùng”.
Do đó, Cincinnati nói rằng bất kể ý định “thân thiện” nào, luôn có những rủi ro liên quan đến việc “chia rẽ, phân tách hoặc tương tự” mà người dùng nên biết.
Có ý nghĩa gì với những người khác?
Giờ đây, đối với những người không nắm giữ ZEC hoặc có ý định sở hữu YEC, đợt rẽ nhánh blockchain này sẽ chỉ đơn giản là đánh dấu việc tạo ra một dự án tiền điện tử tập trung vào quyền riêng tư mới.
Ycash khi ra mắt sẽ khác với blockchain Zcash theo ba yếu tố chính.
Đầu tiên, Ycash sẽ triển khai phiên bản tinh chỉnh của thuật toán khai thác Equihash hiện đang được sử dụng trên mạng Zcash. Điều này có nghĩa là cấm khai thác chuyên dụng phần cứng ASIC trên mạng Ycash mới được tạo ra.
Tuy nhiên, theo thời gian, ASIC có thể được điều chỉnh để tận dụng lợi thế của thuật toán mới. Đó là lý do tại sao Loo nói rằng mục tiêu dài hạn của Ycash là loại bỏ hoàn toàn Equihash. ProgPoW và RandomXare là hai thuật toán khai thác phần cứng mà nhóm phát triển Ycash đang nghiên cứu.
Thứ hai, Ycash sẽ thực hiện giảm tỷ lệ phần thưởng cho người sáng lập, cắt giảm 20% phần thưởng của khối cho quỹ phát triển trên blockchain Zcash. Trên Ycash, tỷ lệ phần trăm này sẽ giảm xuống vĩnh viễn còn 5% và được chuyển hoàn toàn sang một tổ chức phi lợi nhuận do Loo đứng đầu được gọi là Zcash Foundation.
Việc giảm phần thưởng cho người sáng lập là một phần quan trọng trong các lý do tại sao Loo bắt đầu nghĩ về Ycash. Ông phát biểu:
“Tôi bắt đầu thấy chữ viết trên tường rằng có một số người ủng hộ việc không tôn trọng lời hứa ban đầu là 90% nguồn cung tiền được phân bổ cho người dùng thông qua quy trình khai thác thị trường tự do và các tổ chức chủ chốt của hệ sinh thái Zcash, bao gồm Electric Coin Company, cũng có khả năng đi theo con đường đó”.
Do đó, Loo đã gọi Ycash là một “động thái ưu tiên”, để giữ lời hứa ban đầu về việc giới hạn tỷ lệ phần thưởng của người sáng lập chỉ 10% của tất cả các coin mới được phát hành trên mạng thông qua phần thưởng khối.
Sự khác biệt thứ ba là thay đổi định dạng địa chỉ Zcash và Ycash. Để “không thể vô tình gửi Zcash” đến địa chỉ Ycash hoặc ngược lại. Loo giải thích rằng tất cả các địa chỉ được bảo vệ (đây là các địa chỉ riêng tư trên mạng Zcash) sẽ bắt đầu bằng một “y” thay vì “z”. Cụ thể:
“Với những fork Bitcoin này, luôn có mối lo ngại sau khi fork vô tình gửi Bitcoin đến một địa chỉ Bitcoin Cash. Để tuyên dương tinh thần thân thiện của fork, chúng tôi đã nỗ lực về mặt kỹ thuật để thay đổi định dạng địa chỉ, vì vậy, không thể gửi Zcash đến địa chỉ Ycash.”
Giám đốc điều hành của SafeTrade, Jeffrey Galloway cho biết yếu tố chủ yếu cần theo dõi sẽ là sự ổn định và bảo mật chuỗi. Galloway cho rằng :
“Chúng ta đang nhìn vào sự ổn định của cả hai chuỗi khi ra mắt và bất kỳ hoạt động bất thường nào. Có một số thứ bạn có thể tìm kiếm. Ví dụ, số lượng lớn các xác nhận. Có số lượng xác nhận giao dịch cao [rất quan trọng] trước khi bạn chấp nhận giao dịch.”
Một thống kê mạng mà Ouimet sử dụng để đánh giá tính bảo mật và độ ổn định của mạng là hashrate. Hashrate là thước đo khả năng tính toán do các thợ mỏ trên mạng blockchain đóng góp để xác thực các giao dịch và tạo các khối mới.
“Tôi sẽ theo dõi các hashrate của cả ZEC và YEC để xem sức mạnh tính toán rời khỏi chuỗi ban đầu và chuyển sang chuỗi mới như thế nào”, Ouimet cho biết.
Hashrate trên mạng càng thấp thì kẻ tấn công càng dễ dàng vượt qua blockchain và can thiệp vào hoạt động giao dịch.
Vì những lý do này, Galloway cho biết các sàn giao dịch lớn hơn có thể sẽ chọn niêm yết Ycash dưới dạng tiền điện tử sau khi cả mạng Zcash và Ycash đều ổn định với số lượng xác nhận giao dịch và hashrate cao. Galloway nói:
“Nếu có lỗi trong mã, chúng sẽ bị khai thác ngay sau khi khởi chạy. Nếu có lỗi trong ví, bạn sẽ thấy chúng bị lợi dụng ngay sau khi ra mắt. Vì vậy, đó là tất cả lý do tại sao các sàn giao dịch đôi khi phải chờ vài ngày trước khi họ niêm yết một coin sau khi ra mắt”.
Giá ZEC hiện đang giao dịch ở $ 76, giảm 3% trong 24h, xếp thứ 24 trên bảng xếp hạng của Coinmarketcap.
- Singapore phát hành dự thảo mới về nguyên tắc thuế đối với tiền điện tử, lấy Bitcoin, Ethereum, Litecoin, Dash, Monero, Ripple và Zcash làm ví dụ
- Hội nghị Monero và Zcash chia sẻ các quan điểm khác biệt, trong tương lai sẽ hợp tác để phát triển
Thùy Trang
Tạp chí Bitcoin | Coindesk
