Ponzi là hình thức lừa đảo Bitcoin mới nhất, trong đó nổi bậtnhất là PlusToken với số tiền thu được khổng lồ.
Ban đầu, Seo Jin-ho, nhà điều hành công ty du lịch tại Hàn Quốc không mấy quan tâm đến các khoản đầu tư với lợi nhuận béo bở khi được đồng nghiệp giới thiệu nền tảng PlusToken chuyên giao dịch Bitcoin và các loại tiền điện tử khác. Nhưng vì cô bạn đồng nghiệp này rất cố chấp nên mọi chuyện dần khác đi.
Seo Jin-ho | Nguồn: Jean Chung/ Tạp chí Wall Street
Theo lời Seo, cô bạn thuyết phục anh “nếu đầu tư bạn sẽ không hối hận”. Cô đã đến thăm anh vài lần vào đầu năm 2019, nói rằng anh có thể kiếm được 10% mỗi tháng. Cuối cùng, Seo đã bị thuyết phục và mua 860 đô la tiền điện tử trên nền tảng PlusToken.
Khoản đầu tư tăng lên với tốc độ chóng mặt và Seo đã đổ nhiều tiền hơn vào đó. Trong vòng chưa đầy 5 tháng, anh đã mua 86,000 đô la tiền điện tử nhưng lại chỉ rút ra 500 đô la tiền mặt.
“Tôi suy nghĩ vì sao phải để tiền trong ngân hàng?”
Anh đã đến hội nghị PlusToken, trao đổi với bạn bè và thay đổi hoàn toàn suy nghĩ của mình.
Vào tháng 6/2019, chính quyền Trung Quốc kết luận PlusToken là scam và bắt giữ 6 công dân Trung Quốc tham gia điều hành nền tảng này bên ngoài đảo quốc Vanuatu ở Thái Bình Dương. Trang web ngừng hoạt động sau đó và mọi người không thể rút được tiền. Seo và vô số các nạn nhân khác mất quyền truy cập vào tài khoản.
2019: Năm gian lận tiền điện tử lên ngôi
Tại sao lại khẳng định như vậy? Bởi lẽ, các vụ lừa đảo Bitcoin đã thu được nhiều tiền hơn trong năm 2019 so với tổng của năm 2017 và 2018.
Nhà chức trách ở Trung Quốc cũng như Vanuatu đều không đưa ra bất kỳ bình luận nào. Vào tháng 10, một người đàn ông tên Leo cho biết anh ta là giám đốc điều hành của PlusToken và phát biểu rằng “Mọi thứ đều ổn” trong một video trên YouTube. Tuy nhiên, mọi nỗ lực liên lạc với đại diện của PlusToken đều không thành công.
Công ty Chainalysis có trụ sở tại New York chuyên thiết kế phần mềm phân tích dữ liệu tiền điện tử và giúp theo dõi các giao dịch bất hợp pháp kết luận rằng PlusToken là Ponzi. PlusToken đã thu hút các nhà đầu tư chủ yếu ở Hàn Quốc, Trung Quốc vào năm 2018 và nửa đầu năm 2019. Chainalysis cho biết PlusToken đã thu về ít nhất 2 tỷ đô la.
Seo Jin-ho công bố trang số dư trong tài khoản của mình tại PlusToken | Nguồn: Jean Chung/ Tạp chí Wall Street
Dù muốn hay không thì chúng ta cũng phải đối diện với sự thật là tội phạm tiền điện tử hiện đang bành trướng. Theo Chainalysis, các kế hoạch Ponzi và scam khác liên quan đến Bitcoin cũng như tiền điện tử đã thu hút ít nhất 4.3 tỷ đô la từ các nhà đầu tư vào năm 2019, lớn hơn rất nhiều so với tổng số tiền 3 tỷ đô la của cả năm 2017 và 2018.
Sau lần bùng nổ ICO đáng ngờ trong năm 2017 và một số vụ hack năm 2018, các kế hoạch Ponzi đã trở thành một trong những phương tiện lừa đảo phổ biến nhất. Chainalysis cho biết những vụ lừa đảo quy mô lớn xuất hiện ngày càng nhiều hơn. Riêng chỉ 6 vụ lừa đảo được dàn xếp hoàn mỹ đã chiếm khoảng 90% số tiền bị đánh cắp vào năm ngoái.
“Số lượng các dự án bắt chước cơ hội đầu tư tăng trưởng nhanh chóng”,Trưởng nhóm nghiên cứu Kim Grauer tại Chainalysis cho biết. ” Chúng trở nên tinh vi hơn, quy mô hơn và tiếp cận với thị trường chính thống, biến các nhà đầu tư ngây thơ thành nạn nhân”.
Vàng kỹ thuật số
Đáng buồn thay, lừa đảo, ransomware, tài trợ khủng bố và các hoạt động bất hợp pháp khác cũng là hiện tượng nổi bật không kém, biển thủ gần 6 tỷ đô la tiền điện tử trong năm 2019.
Tiền điện tử đã phải vật lộn để tìm kiếm sự chấp nhận trong 11 năm kể từ khi Bitcoin ra mắt. Vào thời kỳ đỉnh cao năm 2017, giá Bitcoin đã lên tới gần 20,000 đô la và thu hút giới nhà đầu tư dự đoán sẽ BTC sẽ phát triển nền tài chính toàn cầu và thay thế đồng đô la.
Nhưng sự cường điệu đã phát triển quá nhanh so với các chỉ số cơ bản và bong bóng nổ vào năm tiếp theo sau đó. Số lượng giao dịch trung bình hàng ngày trong năm 2019 đạt khoảng 325,000, tăng khoảng 13% so với 288,000 của 2017. Nhưng giá trị đồng đô la của các giao dịch đó là không dao động. Theo công ty nghiên cứu Tradeblock, tổng giá trị giao dịch là khoảng 3.8 nghìn tỷ đô la vào năm 2019 so với 3.7 nghìn tỷ đô la trong năm 2017.
Tuy nhiên, có rất nhiều nhà đầu tư thiếu kinh nghiệm đã nghe kể làm giàu từ Bitcoin và nghĩ rằng họ cũng có thể trở thành tỷ phú. Nhân viên đặc nhiệm Christopher Janczewski tại Sở Thuế vụ chuyên chịu trách nhiệm điều tra hình sự liên quan đến tiền điện tử cho biết những kẻ lừa đảo lợi dụng sự ngây thơ đó để đưa họ vào tròng.
“Rất nhiều người bị những tên tội phạm lừa phỉnh. Họ vẫn luôn bị thôi thúc bởi FOMO về sự bùng nổ tiếp theo”.
Các cơ quan thực thi pháp luật liên bang bao gồm IRS, Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch, Bộ Tư pháp đều đã vào cuộc điều tra hoạt động bất hợp pháp liên quan đến tiền điện tử. Tuy nhiên, IRS từ chối trao đổi về bất kỳ cuộc điều tra nào và Bộ Tư pháp cũng không có phát biểu liên quan.
Theo báo cáo của Chainalysis và các cuộc phỏng vấn nạn nhân, PlusToken đã có định hướng tương lai trong các tài liệu mà nhóm xuất bản, kể cả “white paper”, nhưng lại hoạt động như một Ponzi điển hình. Mọi người đã mở tài khoản trên nền tảng PlusToken, đầu tư vào nhiều loại tiền điện tử như Bitcoin và Ethereum. Nền tảng hứa hẹn đại diện giao dịch và mang lại cho họ khoản lợi nhuận hoành tráng.
Các thủ phạm bị cáo buộc đã tổ chức họp và hội nghị công phu. Họ giới thiệu một người Nga tóc vàng tên Leo là giám đốc điều hành và cố gắng PR anh ta như một người nổi tiếng. Seo nói rằng Leo là nhà phát triển trí thông minh nhân tạo tại Alphabet Inc. của Google và đã nhận được hàng trăm triệu đô la đầu tư từ hoàng gia Anh. Để chứng minh cho tuyên bố đó, nhóm tự xưng PlusToken Alliance đã đăng một bức ảnh lên trang Facebook cho thấy Leo đang tham gia hoạt động từ thiện với Hoàng tử Charles ở London vào năm 2019. Đến nay vẫn không rõ ai là người duy trì trang này.
Một phát ngôn viên của Alphabet cho biết cô không thể xác nhận liệu Leo có từng làm việc cho công ty hay không. Prince Charles Foundation đại diện cho Hoàng tử Charles không đưa ra bình luận.
Các hoạt động marketing tích cực đã được đền đáp. Chainalysis cho biết có khoảng 180.000 Bitcoin, 6.4 triệu Ether và 110,000 Tether được chuyển đến ví PlusToken. Tính giá tại các thời điểm mà nhà đầu tư gửi tiền, khoản đầu tư đã tăng thêm tới 2 tỷ đô la.
Một số trong đó dường như đã được trả cho các nhà đầu tư ban đầu, nhưng Chainalysis cho biết phần lớn số tiền được chuyển vào ví có khả năng do chính các nhà khai thác kiểm soát.
Mặc dù những dự án lớn như PlusToken đã thu hút được nhiều tiền nhất, nhưng các nhà khai thác nhỏ hơn cũng lộng hành trên mạng internet. Gary Condry cho biết mình là nạn nhân vào tháng 11.
Condry, cựu quân nhân 70 tuổi ở Wooster, Ohio, bắt đầu nhắn tin với một người đàn ông tự xưng là Jason Hanley mà ông tìm thấy trên phương tiện truyền thông xã hội. Hanley sử dụng các trang Instagram và Facebook để quảng bá trang web đầu tư cryptoinvestments247 và hứa sẽ thanh toán hàng tuần.
“Tôi chưa bao giờ thực sự đầu tư vào bất cứ điều gì. Bitcoin có vẻ là cách nhanh nhất để kiếm tiền”.
Tin nhắn giữa Gary Condry và một người đàn ông tự xưng là Jason Hanley hứa hẹn lợi nhuận theo cấp số nhân khi giao dịch một ít Bitcoin | Nguồn: Gary Condry
Vào cuối tháng 11, ông đã đưa cho Hanley 200 đô la và thêm 700 đô la vào đầu tháng 12. Trong vài tuần, ông được thông báo tài khoản tăng lên gần 17,000 đô la.
Mặc dù vậy, đó là một cái bẫy. Hanley yêu cầu thêm 1,700 đô la trước khi trả hết “tiền lãi” cho Condry. Hắn nói đây không phải là một phần trong thỏa thuận của họ. Sau một số tin nhắn giận dữ, ông chấp nhận từ bỏ việc cố gắng rút tiền lãi hoặc thậm chí thu lại khoản đầu tư ban đầu của mình.
“Tôi đã mất nó rồi. Tôi đã không thấy tiền của mình”. Ông đã gọi cho tổng chưởng lý Ohio để báo cáo. Văn phòng tổng chưởng lý không đưa ra bình luận.
Khi được phỏng vấn, Hanley đã từ chối thảo luận về khoản đầu tư của Condry hay cryptoinvestments247. Hắn nhắn tin sau đó:
“Tôi đang bận. Không có thời gian để trả lời bất cứ điều gì”.
Một giờ sau, tài khoản Facebook đã bị xóa. Ngay sau đó, tài khoản Instagram cũng biến mất.
Vào tháng 8, Seo là một trong số 200 nhà đầu tư vào PlusToken đã đệ đơn khiếu nại với các công tố viên ở Seoul để yêu cầu điều tra về vụ lừa đảo bị cáo buộc. Anh cho biết những người khác trong nhóm vẫn đang hy vọng ví PlusToken của họ sẽ bắt đầu hoạt động trở lại.
“Hy vọng sai lầm đó là hy vọng đang giết chết mọi người”.
- Elon Musk “khóc thét” vì scam Bitcoin và crypto trên Twitter
- Chính phủ Ugandan đưa ra quy định liên quan lừa đảo tiền điện tử
Thùy Trang
Tạp chí Bitcoin
