Satoshi Nakamoto là ai?
Satoshi Nakamoto [Kanji : 中本哲史, 中本聪, Katakana : サトシ・ナカモト] là một nhân vật hoặc tổ chức ẩn danh đã sáng tạo ra Bitcoin và đã khởi tạo ra phần mềm mã nguồn mở Bitcoin Core (tên trước đây là Bitcoin-Qt) để công chúng sử dụng được Bitcoin.
Nhân vật bí ẩn nhất thế kỉ 21
Dù không biết ông/bà là ai, nhưng ai cũng biết đến thành tựu của người đó. Satoshi Nakamoto đã sáng lập ra giao thức bitcoin, và phát hành báo qua Cryptography Mailing List (hay Danh sách mail mật mã hóa) vào tháng 11 năm 2008.
Sau đó, ông tiếp tục cho ra đời phần mềm bitcoin phiên bản thứ nhất năm 2009, đồng thời gia nhập những người khác trong dự án qua danh sách mail. Cuối cùng, ông từ từ biến mất khỏi cộng đồng khoảng cuối năm 2010.
Nakamoto cộng tác với những người khác trên một nhóm mã nguồn mở, nhưng không bao giờ tiết lộ bất cứ điều gì về bản thân mình, và lần cuối người ta nghe thấy tăm hơi của ông là mùa xuân năm 2011. Ông nói ông phải “tiếp tục với những dự án khác”
Satoshi Nakamoto có phải người Nhật Bản?
Tốt nhất là không nên đánh giá nội dung qua hình thức. Nhưng thực tế là, chúng ta nên làm vậy trong trường hợp này. Phân tích tên người này, trong tiếng Nhật, Satoshi nghĩa là thông minh, nhanh trí, suy nghĩ mạch lạc. Naka nghĩa là trung bình, ở trong, hoặc mối quan hệ. Moto là nguồn gốc, hay nền tảng, cơ sở.
Những phẩm chất này có thể dùng để mô tả người đã tạo ra một cuộc cách mạng bằng cách thiết kế ra một thuật toán thông minh. Tất nhiên, vấn đề là mỗi chữ lại mang nhiều nghĩa có thể suy diễn. Không thể biết đích thị ông có phải người Nhật hay không. Thực ra, chúng ta cũng đang hơi vội vã khi kết luận ông thực sự là “ông”.
Biết đâu Satoshi Nakamoto còn có thể là “bà”/”cô ấy” hay thậm chí là “họ”?
Thẻ căn cưới được cho là của Satoshi Nakamoto.
Có ai biết Nakamoto là ai không?
Câu trả lời là không, nhưng kĩ thuật thám tử mọi người dùng để phỏng đoán còn thú vị hơn cả câu trả lời. Joshua Davis (tờ The New Yorker) tin rằng, Satoshi Nakamoto là Michael Clear, một học sinh tốt nghiệp ngành mật mã hóa ở đại học Trinity của Dublin. Ông kết luận như vậy vì ông đã nghiên cứu 80000 từ trong những bài viết đăng tải trên mạng của Nakamoto và dựa vào các gợi ý về mặt ngôn ngữ. Ông còn nghi ngờ nhà kinh tế xã hội học người Phần Lan, trước đó là nhà phát triển game có tên Vili Lehdonvirta. Nhưng cả hai người đều phủ nhận việc mình là người phát minh ra bitcoin. Michael Clear còn phủ định trước công chúng trong buổi Họp Web 2013.
Adam Penenberg từ FastCompany lại cho rằng Nakamoto thực chất là ba người: Neal King, Vladimir Oskman và Charles Bry. Anh kết luận nhờ việc đánh những cụm từ độc nhất trong các giấy tờ bitcoin mà Nakamoto từng viết lên Google để xem trước đây có ai từng dùng những cụm từ như vậy không.
Một trong số các cụm từ là “computationally impractical to reverse” xuất hiện trong ứng dụng sáng chế của ba người này khi họ update và phân tán các khóa mã hóa. Tên miền bitcoin.org ban đầu được Satoshi sử dụng để đăng cái bài viết được đăng kí ba ngày trước khi ứng dụng bằng sáng chế được lưu lại.
Tên nguồn bitcoin.org này được đăng kí ở Phần Lan, và một trong số những người giữ bằng sáng chế đã đến đây 6 tháng trước khi tên miền được đăng kí. Nhưng không ai trong số họ thừa nhận điều này.
Nhưng rõ ràng là, khi bitcoin.org được đăng kí vào ngày 18 tháng 8 năm 2008, người đăng kí đã dùng một dịch vụ đăng kí ẩn danh của Nhật, và làm chủ trang web qua ISP Nhật Bản. Đăng kí site sau đó được rời đến Phần Lan vào ngày 18 tháng 5 năm 2011, nghĩa là thuyết Phần Lan có vẻ không đúng lắm.
Vài người khác lại cho rằng ông là Martii Malmi, một nhà phát triển sống ở Phần Lan, người luôn đi cùng với sự phát triển của bitcoin từ khi bắt đầu. Ông còn phát triển giao diện người dùng của nó. Cũng có ý kiến cho rằng đó là Jeb McCaleb, người yêu văn hóa Nhật Bản và sống tại Nhật Bản, người đã tạo ra sàn giao dịch bitcoin nhiều vấn đề như Mt. Gox và là đồng sáng lập của các hệ thống thanh toán phân tán như Ripple và sau đó là Stellar.
Giả thuyết khác lại cho rằng nhà khoa học máy tính Donal O’Mahony và Michael Peirce là Satoshi, dựa trên một bài viết họ đưa ra về vấn đề thanh toán kĩ thuật số, cùng với Hitesh Tewari, dựa trên cuốn sách họ xuất bản cùng nhau. O’Mahony và Tewari đều từng học tại Đại học Trinity, nơi Michael Clear từng theo học.
Học giả người Irac Dorit Ron và Adi Shamir của Viện nghiên cứu Weizmann lại nghĩ có mối liên hệ giữa Satoshi và Silk Road (Con đường tơ lụa – trang web buôn bán đen đã bị gỡ xuống bởi FBI vào tháng 10 năm 2013). Họ cho rằng có sự liên hệ giữa địa chỉ được thừa nhận là của Satoshi và trang web này. Nhà nghiên cứu bảo mật Dustin D. Trammell sau đó thông báo ông là người sở hữu địa chỉ này và phủ nhận việc ông là Satoshi.
Tháng 5 năm 2013, nhà tiên phong lĩnh vực Internet Ted Nelson tuyên bố: nhà toán học người Nhật Giáo sư Shinichi Mochizuki là Satoshi, ông thừa nhận rằng, dẫn chứng rất chi tiết.
Vào tháng 2 năm 2014, Leah McGrath Goodman từ tờ Newsweek thông báo đã tìm ra được Satoshi Nakamoto thực sự. Dorian S Nakamoto sau đó đã phủ nhận, ông không biết gì về bitcoin, thậm chí còn thuê luật sư và đưa ra một tuyên bố chính thức.
Dorian Satoshi Nakamoto
Không, Satoshi không phải là một ông lão người Nhật 64 tuổi đang sống ở California, mà cũng có thể lắm… Hal Finney, Michael Weber, Wei Dai và hàng loạt các nhà phát triển khác là người được xem là có khả năng là Satoshi trong các phương tiện truyền thông và thảo luận online. Một nhóm chuyên gia nghiên cứu ngôn ngữ trường đại học Aston lại tin rằng, người thực sự sáng tạo ra bitcoin là Nick Szabo dựa trên phân tích Bitcoin White Paper.
Dominic Frisby, nhà hài kịch và nhà văn, cũng gợi ý là người sáng lập BitGold tên Szabo rất có khả năng là Satoshi trong quyển sách của mình “Bitcoin: Tương lai của đồng tiền”. Ông phân tích rất kĩ các ngôn từ sử dụng trong văn viết của Satoshi, đánh giá trình độ lập trình C++ và thậm chí đoán của ngày sinh nhật của Satoshi. Trong cuốn “Vàng số hóa” của Nathaniel Popper, xuất bản năm 2015, Popper tiết lộ là trong một cuộc chạm mặt hiếm hoi ở sự kiện, Szabo lại một lần nữa phủ định ông không phải Satoshi.
Sau đó vào đầu tháng 12 năm 2015, Wired và Gizmodo hăng hái công bố là đã nhận diện được Nakamoto đích thực – đó là nhà doanh nhân người Úc tên Crai S Wright. WIRED trích dẫn “nguồn vô danh gần với Wright” – người cung cấp cache cho email, transcript và các tài liệu khác đều dẫn đến vai trò của Wright trong việc tạo ra bitcoin. Gizdomo trích cache của các tài liệu, các tài liệu này có được nhờ một người tự cho là mình đã hack được tài khoản email kinh doanh của Wright. Ý tưởng này nghe chẳng khác gì một trò chơi xỏ, nhưng những dẫn chứng bài viết đưa ra rất có khả năng sẽ làm mọi người sinh nghi.
Sau cùng thì, Tất cả các đối tượng nhắc đến đều từ chối nhận mình là Nakamoto.
Vậy chúng ta biết rõ điều gì về ông ấy?
Một điều chắc chắn. dựa trên các cuộc phỏng vấn với những người tham gia vào dự án của ông giai đoạn đầu phát triển bitcoin, ông nhìn thấu hệ thống một cách xuyên suốt, rõ ràng.
Cách ông ấy mã hóa không giống thông thường, theo nhà phát triển cốt lõi Jeff Garzik. Ông không đặt ra việc kiểm tra khắt khe giống như những nhà lập trình phần mềm khác,
Satoshi Nakamoto giàu cỡ nào?
Theo Nghiên cứu của Sergio Lerner, do có quyền với đồng bitcoin và mật mã hóa, Satoshi rất có thể đã đào rất nhiều khối trong mạng lưới bitcoin, và dự đoán là ông hiện đã có trong tay khoảng 1 triệu bitcoin chưa sử dụng. Vào tháng 01 năm 2018, số bitcoin đó có thể có giá 15 tỉ đô la, Vào tháng 1 năm 2019 số tiền của ông còn khoảng 4 tỉ đô la. Ông nằm trong bảng xếp hạng 400 người giàu nhất thế giới của Forbes. Với sự tăng giá điên cuồng của Bitcoin, người ta dự tính ông sẽ trở thành tỷ phú giàu nhất thế giới không lâu nữa.
Hiện ông đang làm gì?
Không ai biết Satoshi đang ngắm tới đích nào, nhưng trong những email cuối cùng ông gửi lại cho nhà phát triển phần mềm vào 23 tháng 4 năm 2011, ông nói rằng “Tôi đang tiếp tục với những dự án khác nữa. Mọi thứ đang được trông coi bởi Gavin và tất cả mọi người” (“I’ve moved on to other things. It’s in good hands with Gavin and everyone.”)
Ông có làm việc cho chính phủ?
Tất nhiên cũng có tin đồn như vậy. Mọi người suy diễn tên của ông thành “trí thông minh trung ương”, nhưng mọi người lựa chọn những gì họ muốn thấy. Đây chỉ là một thuyết âm mưu mà thôi. Câu hỏi rõ ràng được đặt ra tại sao chính phủ lại phải tạo ra một đồng tiền số hóa mà có thể sử dụng để giao dịch ẩn danh, làm các quan chức chính phủ và FBI phải lo lắng nguy cơ khủng bố và các loại tội phạm bùng phát?
Có lẽ điều đó không quan trọng. Nhà phát triển cốt lõi Jeff Garzik đã tóm tắt lại. “Satoshi đã tạo ra một hệ thống mã nguồn mở và bạn không cần biết lí do ông làm vậy, hay tin tưởng ông, hay quan tâm đến kiến thức của ông. Mã nguồn mở không cho phép những bí mật bị giấu đi. “Mã nguồn tự bản thân nó đã nói lên tất cả.”
Hơn nữa, anh cho rằng nếu ẩn danh kiểu kí danh thì sẽ tốt hơn, vì như thế mọi người sẽ chú ý đến công nghệ mới này hơn là quan tâm đến việc ai đã tạo ra nó. Dù sao đi nữa, đến thời khắc này, bitcoin đã trở nên tuyệt vời và phổ biến hơn cái tên Satoshi Nakamoto rất nhiều.
