Trong thời hiện đại, Trung Quốc đang nỗ lực củng cố quyền lực nhà nước đối với các cá nhân. Chính quyền địa phương đang thử nghiệm các hệ thống kiểm soát vị thế xã hội của người dân, tiếp cận công việc và thậm chí là nơi họ có thể đến. Cho đến bây giờ, đối với công dân thì để có một nơi ẩn náu khá khó khăn; mặc dù không phải đảng Cộng sản luôn kiểm soát được mọi người đi đâu, khi nào và làm gì.
Nhưng, với một blockchain được nhà nước ủy quyền, điều này có thể sẽ bắt đầu thay đổi.
Người dân Trung Quốc sẽ nhận thức được số phận đang chờ đợi Bitcoin và các loại tiền điện tử lớn khác; những điều này sẽ không tồn tại nếu nhà nước không thực hiện kiểm soát. Các loại blockchain được người Trung Quốc áp dụng sẽ trở thành một công cụ của quyền lực nhà nước, giống như rất nhiều điều khác.
Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia (NDRC) cho thấy sự thù địch công khai đối với tiền điện tử và đã có động thái vào đầu tháng trước để loại bỏ hoạt động khai thác Bitcoin theo sáng kiến nhằm ngăn chặn “các hoạt động lãng phí và nguy hiểm”. Đồng tiền kỹ thuật số hàng đầu thế giới hiện có nguy cơ phải ngừng hoạt động khai thác tại đây.
Kiểm soát Bitcoin
Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc nắm giữ rất chặt đồng nhân dân tệ và đã đặt ra những hạn chế nghiêm trọng đối với chuyển khoản xuyên biên giới. Và không giống như các tổ chức tương tự ở các quốc gia khác, chính sách tiền tệ ở đây được chỉ đạo bởi các quan chức chính phủ cấp cao – không phải ngân hàng.
Mục tiêu chính của nhà nước là hạn chế khả năng người Trung Quốc giàu có tự giải thoát một phần từ nền kinh tế quốc gia bằng cách gửi vốn ra nước ngoài. Mặc dù đây là một động thái mạnh mẽ nhằm đa dạng hóa rủi ro cá nhân, nhưng không phải chính phủ nào cũng xem xét một cách tích cực: việc đàn áp Bitcoin của họ lan tràn sau khi đồng coin này rõ ràng đã được sử dụng để phá vỡ sự kiểm soát chặt chẽ đối với việc chuyển tiền ra nước ngoài.
Ông Jehan Chu, nhà đầu tư có trụ sở tại Hồng Kông đã nói với Reuters: “Động thái của NDRC là phù hợp với mong muốn của Trung Quốc về việc kiểm soát các lớp khác nhau của ngành công nghiệp tiền điện tử đang phát triển nhanh chóng. Tôi tin rằng Trung Quốc chỉ đơn giản muốn ‘tái khởi động’ ngành công nghiệp tiền điện tử trong sự giám sát của họ, giống như cách họ đã thực hiện với Internet.
“Chúng tôi biết bạn đã làm những gì”
Việc áp dụng các thử nghiệm blockchain với xếp hạng uy tín xã hội tại các tòa án internet mới rất có ý nghĩa đối với các nhà chức trách Trung Quốc. Tại đây blockchain trở nên hữu ích cho các vụ kiện tụng về đời sống và giao dịch kỹ thuật số của mọi người.
Zhang Wen, chủ tịch Tòa án Internet Bắc Kinh, nói với Thời báo Hoàn cầu rằng các thử nghiệm ban đầu đã thành công:
“Cho đến nay, trong số 41 trường hợp được kết luận, có 40 trường hợp với bằng chứng thuyết phục từ blockchain, và các bên đã chọn giải quyết ngoài tòa án thay vì kiện tụng”, ông nói. “Điều này đang thúc đẩy sự phát triển uy tín xã hội trong nước”.
Tất nhiên, nếu không có điểm tín dụng xã hội tích cực thì những hành vi trái đạo đức của bạn bị trừng phạt. Sở hữu điểm tín dụng xã hội tồi tệ có thể khiến bạn rơi vào ‘Danh sách những người không trung thực phải thi hành án’ mà có thể khiến bạn không đủ điều kiện mua vé máy bay hoặc thậm chí khiến bạn thấy xấu hổ trong buổi ra mắt phim Avengers.
Hiện tại, điều này phụ thuộc vào các tòa án chứng minh hành vi thiếu ý thức của bạn và blockchain giúp đỡ bằng cách cung cấp ảnh chụp vào khoảnh khắc đó – điều không bao giờ có thể thay đổi. Khi các nhà lãnh đạo tiếp tục tìm kiếm nhiều cách hơn để thu thập dữ liệu về công dân, blockchain có thể trở thành một công cụ trong việc đảm bảo sự kiểm soát chặt chẽ của nhà nước đối với cuộc sống của người dân.
Điểm trọng tâm trong một báo cáo gần đây của các nhà chức trách Trung Quốc là tiềm năng cho blockchain giải quyết các vụ kiện ở tòa án hiệu quả hơn nhiều và đã có so sánh với một phiên tòa tương tự ở Vermont, Hoa Kỳ.
Nhưng có một sự khác biệt quyết định… Với một chính phủ độc tài say mê thu thập và phân tích dữ liệu từ càng nhiều công dân trong số 1,3 tỷ công dân, thì việc các quyền tự do cá nhân được cải thiện không mấy khả quan: blockchain thực sự mở ra con đường cho chính phủ Trung Quốc thu thập các loại dữ liệu rộng hơn và sử dụng như một cách để củng cố quyền lực chính trị.
Sự phát triển đô thị mạnh mẽ và thường xuyên đã lấy đi không gian của phần lớn dân số, họ chuyển từ vùng nông thôn mở sang các siêu đô thị Trung Quốc.
Blockchain, kết hợp với các cảm biến và điểm dữ liệu vô tận, có thể giúp theo dõi từng người tốt đến mức – trong tương lai, các hành động hàng ngày của công dân có thể trở thành quyền sở hữu của nhà nước.
