Các nhà phát triển tiền điện tử Monero đang tăng cường nỗ lực để giữ cho phần cứng khai thác chuyên dụng không chi phối cuộc đua giành phần thưởng của nó.
Trong số các đồng tiền đặt trọng tâm vào quyền riêng tư, monero – được tung ra vào năm 2014 – sở hữu vốn hóa thị trường lớn nhất cho đến nay với mức định giá 1,5 tỷ đô la. Phần thưởng khai thác hàng năm được tạo ra bởi blockchain 5 năm tuổi có tổng trị giá khoảng 62 triệu đô la, theo trang dữ liệu Messari.
Nhưng những phần thưởng như vậy dường như ngày càng rơi vào tay các nhà khai thác ASIC, góp phần kìm hãm những người tham gia, độc lập hoặc chỉ tham gia vì sở thích, nhỏ hơn. Để giữ một sân chơi bình đẳng, các nhà phát triển monero đã tiến hành các đợt hard fork thường xuyên để ngăn chặn ASIC – nhưng phân tích cho thấy phương pháp này đã được chứng minh là không hiệu quả vào cuối và ASIC đang bỏ lại khá xa những nỗ lực đó.
“Các nhà sản xuất của ASIC có thể làm cho thiết bị nhanh hơn nhiều so với chúng tôi dự đoán,” cộng tác viên của monero Justin Ehrenhofer cho biết. “Họ có thể chỉ mất một tháng để có chip được thiết kế và sản xuất nên họ thường vẫn có thể kiếm được lãi ngay cả trong vòng sáu tháng.”
Diego Salazar, một người đóng góp cho Monero khác, nói với CoinDesk:
“Chúng tôi [cũng] thấy rằng điều này khiến cho việc phát triển rất thiếu bền vững. Cần phải mất rất nhiều để tiếp tục [hard fork] hết lần này đến lần khác. Thứ hai, nó có thể phi tập trung hóa việc khai thác nhưng nó lại tập trung hóa ở một khu vực khác. Nó tập trung hóa vào các nhà phát triển bởi vì hiện tại, có rất nhiều niềm tin vào các nhà phát triển để tiếp tục việc hard fork.”
Do đó, các nhà phát triển Monero đang xúc tiến với việc kích hoạt thuật toán khai thác mới được gọi là RandomX, được thiết kế để khiến ASIC không thể cạnh tranh.
Mã mới dựa trên thành quả của Howard Chu – CTO và người sáng lập công ty phần mềm máy tính Symas Corporation – người cũng đã phát triển loại cơ sở dữ liệu mà blockchain monero hiện đang chạy. Bốn cuộc kiểm toán khác nhau của mã RandomX hiện đang được hoàn thành cho ngày đóng băng mã hóa dự kiến vào tháng Bảy.
Hiện tại, thuật toán có thể đi vào hoạt động vào tháng Mười.
“Cuối cùng, chúng tôi đã đạt được sự đồng thuận chung rằng RandomX là thứ sẽ được thực hiện. Đó là cách tốt nhất của chúng tôi để bảo vệ trạng thái monero giống hệt như khi nó được thành lập,” Ehrenhofer nói. “Nếu điều này thất bại thì monero có thể sẽ chuyển sang một thuật toán thân thiện với ASIC.”
Theo Salazar, RandomX là một “nỗ lực cuối cùng để ngăn cản ASIC”.
Đặt các CPU lên hàng đầu
RandomX, theo Chu, được thiết kế để tập trung vào CPU.
Trái ngược với các mạch tích hợp dành riêng cho ứng dụng (ASIC), các bộ xử lý trung tâm (CPU) là một loại phần cứng máy tính được thiết kế để sử dụng đa mục đích.
Gọi nó là một “phổ của sức mạnh tính toán”, Salazar giải thích:
“Ở một bên, có các máy tính làm gì cũng được là CPU, ở đầu bên kia, các máy tính chỉ làm một việc nhưng lại cực kỳ tốt là ASIC.”
CPU là tài nguyên điện toán được sử dụng rộng rãi nhất trên thế giới, theo Chu.
“Thực tế, tất cả mọi người trên thế giới giờ đây đều có một chiếc điện thoại thông minh trong túi với CPU và bộ nhớ mà có khả năng khai thác RandomX,” Chu nhấn mạnh.
Với mục tiêu phi tập trung hóa khai thác tối đa, Chu dự đoán RandomX sẽ giữ vững vị trí dẫn đầu cho các công cụ khai thác CPU so với ASIC trong ít nhất ba đến năm năm tới.
Để GPU lại phía sau
Đồng thời, các ước tính cho thấy thuật toán RandomX ưu tiên các công cụ khai thác CPU hơn không chỉ các công cụ khai thác ASIC mà cả các công cụ khai thác GPU.
Các đơn vị xử lý đồ họa (GPU) được tối ưu hóa cho thứ mà Chu gọi là “khối lượng công việc đồ họa vốn thường có xu hướng tiếp nối
“Dữ liệu của đi vào đầu của đường ống và bạn thực hiện một số thao tác trên đó và tất cả đều phun ra ở cuối đường ống,” Chu nói. “Trọng tâm chính là việc chuyển dữ liệu nhanh từ đầu vào sang đầu ra, hầu như theo một đường thẳng.”
Đối với thuật toán khai thác monero hiện tại, được gọi là CryptoNight, các công cụ khai thác GPU vượt mặt về CPU về tính toán và hiệu quả năng lượng. Tuy nhiên, ban đầu, ngay cả CryptoNight cũng được dự tính giúp tăng hiệu suất CPU so với các loại phần cứng khác.
“Một lần nữa, nó thực sự là lỗi của định mệnh mà [CryptoNight] hóa ra lại hoạt động khá tốt trên GPU. Không ai mong đợi CryptoNight sẽ tốt trên GPU và hóa ra nó lại hoạt động tuyệt vời.” Chu giải thích. Thực tế là ngày nay GPU có rất nhiều bộ nhớ và băng thông bộ nhớ lớn đến nỗi nó không gặp nhiều trở ngại khi nói đến CryptoNight, vốn được thiết kế từ năm 2013 trở đi.
Chẳng mấy chốc, với việc kích hoạt RandomX, Chu dự đoán CPU sẽ tốt hơn “ít nhất ba lần so với GPU,” khi khai thác trên chuỗi khối monero.
Và trong khi điều này đã làm mất lòng những người khai thác GPU “có tiếng nói nhưng thị phần cực kỳ nhỏ,” Ehrenhofer vẫn cho rằng “những người có GPU luôn có thể bán lại hoặc tái sử dụng phần cứng của họ.”
“Nếu tôi có một ASIC monero, tôi sẽ không thể có một lựa chọn kinh tế tương tự,” ông Ehrenhofer nói.
Như vậy, mặc dù tác động của RandomX sẽ không chỉ đối với các công cụ khai thác ASIC mà cả các công cụ khai thác GPU trên mạng monero, Ehrenhofer vẫn duy trì quan điểm:
“Thời gian này tôi không quan tâm đến việc chia tách cộng đồng ở đây vì RandomX là thuật toán gần nhất mà chúng tôi có thể chọn giữ lại phần lớn các lý tưởng monero.”
Lo lắng kéo dài
Có lẽ một mối quan tâm thực tế hơn trong suy nghĩ của Ehrenhofer và những người khác là sự phổ biến của các botnet trên mạng monero – kết quả của thuật toán khai thác thân thiện với CPU như RandomX.
“Một mối quan tâm cơ bản là có hàng triệu hoặc hàng trăm triệu máy tính ngoài kia có bảo mật kém,” Chu giải thích. “Các máy này rất dễ bị phần mềm độc hại xâm chiếm và chiếm đoạt chúng để làm bất cứ điều gì mà một nhà điều hành mạng cụ thể muốn làm.”
Các botnet như vậy, bị nhiễm phần mềm độc hại, đã luôn là một vấn đề trên monero, theo Ehrenhofer.
“Cho đến nay, Monero là loại tiền điện tử được khai thác bất hợp pháp nhất và nó đã tồn tại được vài năm,” theo Ehrenhofer. “Dịch vụ RandomX sẽ không ngăn chặn mọi người tránh xa các trò lừa đảo tiền mã hóa và các phiên bản malware bất chính khác.”
Thật vậy, do thuật toán khai thác hiện tại monero từ – CryptoNight – luôn ưu tiên khai thác CPU và GPU, Ehrenhofer lưu ý rằng có các tài nguyên trên trang web monero và các diễn đàn liên quan khác để giúp người dùng thiết bị bị ảnh hưởng.
Quan hệ đối tác mới
Thậm chí, những nỗ lực để bootstrap RandomX đã nhận thấy sự hỗ trợ từ những người bên ngoài cộng đồng, đặc biệt là bởi các dự án tiền điện tử khác có thể sử dụng thuật toán khai thác thân thiện với CPU.
Arweave, đã huy động được 8,7 triệu đô la theo báo cáo trong đợt chào bán ICO, đang thử nghiệm RandomX.
Sam Williams, người sáng lập và giám đốc điều hành tại Arweave, cho biết trong một thông cáo báo chí, thuật toán proof-of-work kháng ASIC như RandomX sẽ “giúp tăng cường hơn nữa việc lưu trữ vĩnh viễn, chi phí thấp, và chống giả mạo của mạng chúng tôi.” “Phần mềm RandomX giúp chúng tôi đảm bảo quyền lực đối với các chính sách nội dung phi tập trung trong mạng Arweave vẫn được phân tán ra trên toàn cầu.”
Về vấn đề này, Arweave đã tài trợ cho một trong bốn cuộc kiểm toán qua mã RandomX.
Hoàn thành chính thức vào thứ Sáu, cuộc kiểm toán được ước tính trong các tài liệu công khai có giá khoảng 80.000 đô la. CEO và đồng sáng lập Dan Guido sau đó đã khẳng định với CoinDesk chi phí cuối cùng cho Arweave thực sự là 28.000 USD.
Nói chuyện với CoinDesk trong một cuộc phỏng vấn, Williams giải thích:
“Đây là một trong những hy vọng của chúng tôi rằng bằng cách giúp tài trợ cho nó, chúng tôi có thể thực hiện một dịch vụ công cộng nhỏ bằng cách đảm bảo các dự án [tiền điện tử] khác có thể thấy có một thuật toán PoW có khả năng lập trình và kháng ASIC trong thực tế mà không sợ an ninh.
Ba cuộc kiểm toán khác với tổng trị giá 130.000 đô la vẫn đang được hoàn thiện bởi các công ty bảo mật Kudelski Security, X41 D-Sec và QuarksLab đã được tài trợ thông qua quyên góp từ đám đông cộng đồng monero. Chúng được dự kiến sẽ kết thúc vào tháng 7, theo Chu.
Bước tiếp theo sau đó là sự ra mắt cuối cùng của thuật toán trên mạng thử nghiệm monero công khai trước khi kích hoạt mainnet dự kiến vào tháng 10 này.
Rủi ro kinh doanh
Đối với tất cả các cuộc thảo luận đã chuẩn bị RandomX cho việc triển khai mạng chính, Ehrenhofer khẳng định rằng những lợi ích thực sự của RandomX vẫn chưa rõ ràng và chắn cho đến khi nó khởi chạy hoàn toàn trên mạng lưới.
“Chúng tôi không biết rằng RandomX sẽ hoạt động ngay cả khi tất cả các cuộc kiểm toán quay trở lại và nói rằng mật mã của bạn khá tốt. Chúng tôi không biết trên thực tế mọi thứ sẽ diễn ra như thế nào,” Ehrenhofer cảnh báo.
Nhưng trường hợp xấu nhất trong tâm trí Ehrenhofer, nếu thuật toán chứng minh là không thành công là một sự chuyển đổi sang thuật toán khai thác thân thiện với ASIC tương tự như thuật toán hiện đang được sử dụng bởi bitcoin.
Tôi nghĩ rằng nếu RandomX không thành công và monero chuyển sang một thứ thân thiện với ASIC hơn, nhiều người trong cộng đồng bitcoin sẽ nói với chúng tôi, “Tôi đã nói rồi mà.”, Ehrenhofer nói đùa.
Mặc dù vậy, Salazar vẫn cho rằng monero nên có con đường, hoặc điều kiện để thử những điều mới và thất bại với chúng.
“Chẳng phải ý tưởng ban đầu là xem xét thứ gì hoạt động tốt nhất để một ngày nào đó chúng ta có thể có một loại tiền điện tử kỹ thuật số, riêng tư, có thể sử dụng được?” Salazar cho biết “Nếu monero chỉ là một bước đệm để có được đồng tiền tốt đó thì bằng mọi cách hãy để monero trở thành thủ lĩnh bị bị quên lãng.”
Salazar kết luận:
“Những người khai thác monero là gì nếu không phải là những gã mọt sách kiên cường quyết định đánh bại những người đàn ông. Vì vậy, chúng tôi đã nói, “Bạn có biết gì không? Hãy để cho nó cơ hội, một nỗ lực cuối cùng.”
- CEO Binance: Dự thảo luật chống tiền điện tử sẽ thúc đẩy Monero và Zcash tại Ấn Độ
- Binance: Khai thác Monero không có lợi nhuận, dễ bị tấn công 51%
Thành Ngô
Tạp chí Bitcoin/Coindesk
