Vào cuối tuần trước, hai hội nghị về tiền điện tử được tổ chức họp riêng tư tại Croatia. Cuộc họp này đã dự báo trước tương lai về quản trị tiền điện tử: Mô hình khởi nghiệp lai (hybrid startup) so với Thử nghiệm cơ sở (grassroots experimentation).
Ước tính có hơn 200 người tham dự hội nghị Zcon1 tại Croatia, được tổ chức bởi Zcash Foundation, trong khi khoảng 75 người tham dự đã tập trung tại Denver tập trung vào Monero Konferenco lần đầu tiên. Hai coin riêng tư: Zcash (ZEC) và Monero (XMR) về cơ bản là khác nhau theo nhiều cách biểu trưng tại sự kiện tương ứng của chúng.
Hội nghị Zcon1 đã có một buổi dạ tiệc trang trọng tại bờ biển và sự kiện của chương trình là nơi gắn kết mối quan hệ chặt chẽ giữa “gã khổng lồ” công nghệ Facebook và startup Electronic Coin Company (ECC), trong đó là Libra được thảo luận rộng rãi giữa các thành viên trong nhóm.
Ngoài ra, nguồn tài trợ đại diện giúp phân biệt Zcash, được gọi là phần thưởng của người sáng lập, cũng trở thành tâm điểm của các cuộc tranh luận sôi nổi trong suốt Hội nghị Zcon1. Theo đó, nguồn tài trợ này là mấu chốt cho sự phân biệt giữa Zcash và các dự án khác như Monero hoặc Bitcoin (BTC).
Zcash được thiết kế để tự động rút một phần lợi nhuận từ “thợ đào” chuyển cho người sáng tạo, bao gồm cả phần của Zooko Wilcox, Giám đốc điều hành Electronic Coin Company.
Cho đến nay, khoản tài trợ này đã được quyên góp để tạo ra Zcash Foundation độc lập và hỗ trợ các đóng góp của ECC để phát triển giao thức, chiến dịch tiếp thị, danh sách trao đổi và quan hệ đối tác của công ty. Việc phân phối tự động này được lên lịch trình sẵn, dự kiến sẽ ngừng vào năm 2020.
Nhưng vào Chủ nhật tuần trước, Wilcox cho biết sẽ ủng hộ quyết định của cộng đồng cộng đồng trên thế giới để mở rộng nguồn tài trợ đó. Nếu không mở rộng để thu hút vốn thì ECC có thể sẽ buộc tập trung tìm kiếm doanh thu từ các dự án và dịch vụ khác.
Theo Josh Cincinnati, Giám đốc của Zcash Foundation, nói với CoinDesk rằng tổ chức phi lợi nhuận có đủ khả năng để tiếp tục hoạt động trong ít nhất ba năm tới. Tuy nhiên, một bài đăng trên diễn đàn, Cincinnati cũng cảnh báo tổ chức không nên quá phụ thuộc vào một nguồn tài trợ duy nhất.
Paul Shapiro, Giám đốc điều hành startup ví tiền điện tử MyMonero, nói với CoinDesk rằng ông không tin rằng Zcash duy trì được các triết lý cypherpunk hệt như monero. Thêm vào đó, Zcash cũng nhận vô số chỉ trích từ cộng đồng tin dùng coin này.
Theo ông Shapiro chia sẻ:
“Về cơ bản, bạn có quyền chon quyết định của tập thể thay vì quyết định cá nhân. Thật sự cuộc thảo luận còn quá nhiều vấn đề tranh cãi giữa xung đột lợi ích tiềm năng trong mô hình quản trị của Zcash.”
Trong khi đó, hội nghị Monero được tổ chức nhỏ hơn nhiều và tập trung chủ yếu vào code thay vì bàn tán về mô hình quản trị. Vào chủ nhật rồi, cả hai hội nghị đều tổ chức hội thảo chung thông qua webcam, nơi mà diễn giả và người điều hành thảo luận về tương lai của công nghệ giám sát và quyền riêng tư của chính phủ.
Tương lai của “đồng tiền riêng tư” (coin private) sẽ dựa vào sự thụ phấn chéo nhưng chỉ khi các nhóm khác nhau phải dung hòa cách làm việc cùng nhau.
Có nên phát triển dựa trên công nghệ zk-SNARK?
Sarang Noether, cộng sự của Monero Research Lab, cũng là 1 trong những diễn giả có mặt tại hội nghị, chia sẻ với CoinDesk rằng ông nhận thấy sự phát triển của đồng tiền riêng tư không phải là “Zero-sum game” (cuộc chơi mà người thắng và kẻ thua không được hưởng lợi) mà hướng tới việc “đôi bên cùng hưởng lợi”.
Thật vậy, Quỹ Zcash đã quyên góp gần 20% tài trợ cho Monero Konferenco. Sự đóng góp này cùng với Hội đồng công nghệ quyền riêng tư, có thể được coi tín hiệu khả quan về sự hợp tác giữa các dự án với những công ty cạnh nhau nhau. Cincinnati cũng nói với CoinDesk, ông hy vọng trong tương lại sẽ có nhiều chương trình hợp tác, nghiên cứu và tài trợ lẫn nhau giữa các bên.
“Theo quan điểm của tôi, cộng đồng mà chúng ta xây dựng có nhiều điểm chung để gắn kết với nhau hơn là tạo sự chia rẽ”, Cincinnati cho biết thêm.
Cả hai dự án đều muốn sử dụng chung các kỹ thuật mã hóa Zero Knowledge Proofs, đặc biệt là biến thể này có tên gọi khác là zk-SNARKs. Tất nhiên, bất kỳ dự án nguồn mở nào đều là “con dao hai lưỡi” khi sở hữu mặt tốt và xấu nếu các nhà quản lý không biết tận dụng tốt.
Cụ thể, Monero dựa vào tính năng Ring Signatures (Chữ ký điện tử vòng) kết hợp các nhóm giao dịch nhỏ, tuy nhiên điều này được cho là ảnh hưởng khó khăn cho các khách hàng. Các chuyên gia cho biết đây được xem ý tưởng tồi vì cách tốt nhất để dễ dàng “ẩn mình” trong 1 đám đông là lẩn vào “đám đông lớn hơn nhiều”.
Trong khi đó, thiết lập của Zcash nhằm cung cấp dữ liệu cho người sáng lập thường được gọi là “chất thải độc hại”, vì về lý thuyết, những người tham gia sáng lập có thể khai thác phần mềm để xác định điều các giao dịch Zcash hợp lệ. Thêm vào đó nhà tư vấn blockchain độc lập, là Peter Todd đã giúp phát triển hệ thống này, cũng chỉ trích nhược điểm của mô hình này.
Nhìn chung, cộng đồng Zcash ưa chuộng mô hình “hybrid startup” dựa trên các thử nghiệm này và cộng đồng Monero thì ưa thích mô hình “completely grassroots”, thay vì thuật toán Ring Signatures và công nghệ zk-SNARK chưa được nhiều sự tin tưởng từ các cuộc nghiên cứu nói trên.
Noether còn cho biết:
“Các nhà nghiên cứu giữa Monero và Quỹ Zcash đều có mối quan hệ làm việc tốt đẹp. Về việc nền tảng bắt đầu như thế nào và sẽ tiến tới đâu, thì tôi khó mà dự đoán. Theo lẽ thường tình, một trong những quy tắc “bất thành văn” không nhất thiết bạn phải tin tưởng ai đó mới có thể hợp tác cùng nhau.”
Thêm vào đó, Shapiro nói rằng:
“Nếu một nhóm người ra quyết định tìm hiểu về các khía cạnh lớn hơn trong việc định hướng phát triển dự án tiền điện tử, thì sẽ làm dấy lên câu hỏi: Đâu là sự khác biệt giữa tiền điện tử và tiền fiat?”
Khẩu vị sở thích khác nhau Monero và Zcash sẽ là tiền đề cho sự hợp tác trong tương lai?
Một điểm thú vị, giữa mối quan hệ “cộng sinh” giữa người hâm mộ Monero và Zcash trong cộng đồng tiền điện tử, có nét tương đồng với hai ca sĩ nổi tiếng là Biggie so tài với Tupac trong cộng đồng rapper.
Ví dụ, cựu cố vấn của ECC Andrew Miller, chủ tịch hiện tại của Zcash Foundation, đồng tác giả một bài báo vào năm 2017, với nội dung về một lỗ hổng trong hệ thống ẩn danh Monero. Tất nhiên, những doanh nhân ưa chuộng Monero như Riccardo, Fluffypony, Spagni, đã không hài lòng về nội dung bài báo trên.
Spagni, Noether và Shapiro đều chia sẻ quan điểm chung với CoinDesk rằng có rất nhiều cơ hội để nghiên cứu hợp tác. Tuy nhiên, cho đến nay hầu hết các công việc “đôi bên cùng có lợi”, thật tiếc, đều được tiến hành độc lập, một phần bắt nguồn từ các quỹ tài trợ vẫn là yếu tố gây tranh cãi, dẫn đến hoạt động “đường ai nấy đi”.
Wilcox chia sẻ thêm với CoinDesk, hệ sinh thái Zcash sẽ tiếp tục hướng tới sự phân cấp mạnh mẽ hơn, nhưng không quá xa và không quá nhanh. Sau tất cả, cấu trúc lai này sẽ được nhận vốn từ các quỹ tài trợ, giúp tăng trưởng nhanh so với các blockchain khác, kể cả đối thủ cạnh tranh Monero.
Wilcox lạc quan rằng:
“Tôi nhìn nhận sản phẩm tạo nếu nằm giữa tính chất phi tập trung và tập trung, là sự trung hòa tốt nhất hiện nay. Nhờ việc ứng dụng vào mục đích tốt như giáo dục, sẽ thúc đẩy áp dụng trên toàn thế giới.”
Với một số nhóm người hâm mộ của cả hai dự án Zcash và Monero đều thấy lợi ích chung từ hai mô hình này nếu họ hợp tác với, làm việc chung. Zaki Manian người đứng đầu startup Tendermint, công ty chuyên nghiên cứu trung tâm vũ trụ, nói với CoinDesk mô hình này có nhiều điểm tương đồng với bitcoin hơn so với nhận xét tiêu cực từ các chuyên gia quan tâm.
Theo lời chia sẻ từ Manian:
“Tôi là một người ủng hộ “chủ quyền về chuỗi”, và một điểm lớn của chủ quyền chuỗi là những người nắm giữ các cổ phần trong chuỗi sẽ đưa ra những quyết định vì tập thể thay cho lợi ích riêng của họ.”
Dẫn chứng về ví dụ cụ thể, Manian đã chỉ ra rằng các nhà hảo tâm giàu từ Chaincode Labs đều tài trợ từ một phần lợi nhuận đáng kể bởi công việc kinh doanh vào dự án nguồn mở Bitcoin Core.
Thêm vào đó Mania còn cho biết:
“Cuối cùng, tôi ưa thích về sự phát triển giao thức chủ yếu được tài trợ bởi sự gật đầu từ các của chủ sở hữu token hơn là những nhà đầu tư khác.”
Có thể, hầu hết các nhà nghiên cứu kể trên đều “gật gù” thừa nhận các loại tiền điện tử yêu thích của họ đều sẽ sớm được nhận những bản cập nhật đáng kể từ góp ý cộng đồng, để xứng đáng với danh hiệu đồng tiền riêng tư.
Ngoài ra, Wilcox còn chia sẻ thêm quan điểm về công nghệ zk-SNARKs rằng:
“Nhìn chung, dù là từ các nhà quản lý cấp cao, cộng đồng và các nhà đầu tư đều có chung một mục đích. Chúng tôi đều cố gắng tìm thứ gì đó kết hợp cả quyền riêng tư lớn hơn và không có các ảnh hưởng xấu độc hại.”
- Zcash Foundation hợp tác với Parity Technologies để phát hành ứng dụng khách
- Một blockchain Zcash mới đang được xây dựng để phục vụ 10 tỷ người dùng vào năm 2050
