Wash Trade là gì ?
Vào giữa tháng 3, Bitwise Asset Managemen đã ban hành một báo cáo thiệt hại về số liệu giao dịch Bitcoin (BTC). Nhà cung cấp chỉ số có trụ sở tại San Francisco tuyên bố rằng tăng 95% khối lượng giao dịch Bitcoin như đã thấy trên CoinMarketCap (CMC) là do cái gọi là giao dịch wash trade.
Wash trade là một dạng thao túng thị trường trong đó các lệnh bán và mua được đặt đồng thời trên cùng một tài sản để tạo ra hoạt động giao dịch sai lệch và gây hiểu lầm trên thị trường. Wash trade là bất hợp pháp trong các nền tảng sàn giao dịch được điều chỉnh.
95 phần trăm khối lượng giao dịch BTC là giả mạo
Là một phần của ứng dụng Quỹ hoán đổi danh mục (ETF) Bitcoin của Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ (SEC), Bitwise đã gửi một đề xuất thay đổi quy tắc bao gồm báo cáo về thị trường giao dịch Bitcoin. Theo báo cáo, 95 phần trăm khối lượng giao dịch BTC được ghi nhận là do giao dịch wash trade bởi các chương trình tự động hóa.
Vì vậy, khi số liệu Coinmarketcap hiển thị khoảng 11 tỷ đô la trong khối lượng giao dịch BTC hàng ngày, con số thực tế khi giao dịch wash trade ít hơn sẽ là khoảng 470 triệu đô la. Đối với Bitwise, vấn đề xuất phát từ việc CMC và các nền tảng tương tự khác sử dụng dữ liệu giả từ các nền tảng sàn giao dịch tiền mã hóa mơ hồ.
Những tiết lộ từ báo cáo của Bitwise về giao dịch wash trade phản ánh những phát hiện của các báo cáo trước đây được phát hành bởi Blockchain Transparency Institute (BTI) và Tie – một nền tảng phân tích giao dịch. Theo báo cáo của Cointelegraph, dữ liệu từ 97 sàn giao dịch cho thấy 87% khối lượng trao đổi tiền mã hóa có khả năng sai, theo Tie.
Những tiết lộ này đã gây ra cuộc tranh luận đáng kể giữa các bên liên quan trong ngành. Các nhà phê bình của các nền tảng như CMC đã nhanh chóng chỉ ra những sai sót trong các số liệu của CMC. Những người khác cũng châm ngòi cho cuộc tranh luận về thao túng giá và tác động của áp đảo của giao dịch wash trade đối với việc phát hiện giá BTC.
Liệu CMC có đáng trách?
CMC là nhà cung cấp dữ liệu về thị trường tiền mã hóa và nằm trong số 500 trang web được truy cập hàng đầu trên thế giới. Con số về khối lượng giao dịch trên một nền tảng phổ biến như CMC được cho là đóng vai trò chính trong việc định hình giao dịch thị trường. Do đó, có một mối quan tâm rõ ràng về ảnh hưởng của khối lượng giao dịch tăng cao như vậy trên thị trường nói chung.
Dữ liệu do CMC cung cấp đến trực tiếp từ các sàn giao dịch được niêm yết trên các trang web. Một số nền tảng nằm trong các lĩnh vực điều tiết lỏng lẻo được cho là sẽ không làm tăng số liệu giao dịch của họ để đạt được vị trí cao hơn trên bảng xếp hạng CMC về các sàn giao dịch theo khối lượng giao dịch 24 giờ.
Trong một cuộc phỏng vấn với Cointelegraph, Changpeng Zhao (còn gọi là CZ), Giám đốc điều hành của Binance – một trong những nền tảng sàn giao dịch tiền mã hóa lớn nhất trên thị trường – nói rằng CMC không đáng trách. Theo Zhao:
“Không phải tất cả đều là lỗi của CoinMarketCap. Mọi người đều cố gắng đổ lỗi cho họ, nhưng CMC là một cơ chế báo cáo rất đơn giản, nơi mọi sàn giao dịch đều báo cáo dữ liệu của riêng mình và họ chỉ hiển thị nó”.
Trong khi CZ tỏ ra thông cảm với CMC, thì những người khác lại tin rằng nền tảng này là đáng trách. Ryan Selkis của Messari, một nhà cung cấp dữ liệu về thị trường tiền mã hóa khác, đã tuyên bố thông qua Twitter của mình rằng dữ liệu CMC hầu hết là sai, và nó bao gồm vốn hóa thị trường, lượng tiền đã được khai thác và đang lưu thông và, tất nhiên, khối lượng giao dịch.
Selkis đã chỉ ra các bài đọc thêm về XLM và XRP như những ví dụ về dữ liệu sai lệch và sai sót trên nền tảng CMC. Đối với hai loại tiền mã hóa này nói riêng, các kho bạc quan trọng được nắm giữ bởi các tổ chức có liên kết mạnh với các token giúp tăng giá trị vốn hóa thị trường của họ, do đó đạt được thứ hạng cao hơn trên CMC.
Dữ liệu không chính xác này vẽ ra một bức tranh phóng đại về thị trường tiền mã hóa toàn cầu che khuất quy mô thực của thị trường. Với tỷ lệ tuyệt đối của giao dịch wash trade thực hiện bởi các chương trình tự động hóa, hiệu ứng của một thực tế như vậy đối với tính trung thực của thị trường trở thành cuộc điều tra logic tiếp theo.
Ảnh hưởng của giao dịch wash trade đến giá cả – thao túng thị trường?
Nỗi sợ bị thao túng giá không bao giờ là thừa với Bitcoin và thị trường tiền mã hóa nói chung. Trở lại năm 2018, Ủy ban Giao dịch Hàng hóa Kỳ hạn Hoa Kỳ (CFTC) bắt đầu điều tra các tuyên bố về thao túng thị trường trên thị trường.
Bộ Tư pháp Hoa Kỳ (DOJ) cũng đã bắt đầu một cuộc điều tra riêng về việc thao túng BTC và Ethereum (ETH) thông qua giao dịch wash trade và các sự lừa bịp. Vậy, nếu khối lượng giao dịch wash trade liên tục cao có ảnh hưởng đáng kể đến giá của tiền mã hóa?
Nhận xét về vấn đề này trong một email, Joe DiPasquale, CEO của BitBull Capital – một quỹ phòng hộ tiền mã hóa – đã phản đối:
“Nếu 95% khối lượng giao dịch BTC của CMC là giả, như theo báo cáo, điều đó có nghĩa là hoạt động thị trường đang bị thao túng và giá hiện tại không phản ánh tâm lý thị trường thực sự. Tuy nhiên, khi các sàn giao dịch có uy tín hơn tham gia vào không gian, hiệu ứng này sẽ giảm đi, vì hầu hết các giao dịch “thực sự” đã đang diễn ra trên các sàn giao dịch nổi tiếng”.
Mati Greenspan, một nhà phân tích thị trường cao cấp tại eToro, đã đưa ra kết luận tương tự trong một bài viết phân tích thị trường gần đây, nói trên blog của mình:
“Điểm mấu chốt ở đây là tất cả các giao dịch wash trade đã bị phát hiện không thực sự ảnh hưởng đến giá bitcoin theo bất kỳ cách nào. Trên thực tế, nếu chúng ta chỉ tập trung vào 10 sàn giao dịch thực sự, chúng ta có thể thấy rằng thị trường này đang mạnh hơn nhiều so với nhận thức trước đây”.
Theo phân tích của Greenspan, và báo cáo của Bitwise, phần lớn thanh khoản thị trường đến từ 10 sàn giao dịch, mặc dù có hàng trăm nền tảng như vậy. Chín trong số 10 nền tảng này được điều tiết và giá BTC hiển thị trong số đó là khá phù hợp.
Vậy, nếu giao dịch wash trade không có tác động đáng kể đến giá cả, tại sao thực tế lại phổ biến như vậy? Câu trả lời có lẽ nằm ở những ý định của các nền tảng nhỏ hơn nhiều cố giành thị phần lớn hơn trên thị trường giao dịch.
Bằng cách thổi phồng con số của họ, họ có thể tăng thứ hạng CMC. Tình huống như vậy mang lại cho họ cơ hội thu hút nhiều người dùng hơn và tính phí niêm yết cao hơn.
Cách nhận biết khối lượng giao dịch giả
Một số nhà bình luận trong ngành đã đặt ra nhiều phương pháp có thể được sử dụng để xác định khối lượng giao dịch giả mạo. Cointelegraph đã nói chuyện với Joshua Frank, đồng sáng lập Tie, người cho biết so sánh lượng người xem trang web và khối lượng giao dịch là một trong những cách dễ nhất để xác định khối lượng giao dịch đáng ngờ.
Theo Frank, nghiên cứu của công ty đã cho thấy một sự khác biệt lớn giữa hai số liệu đối với “các nền tảng có uy tín” và các sàn giao dịch ít được biết đến. Nhiều sàn giao dịch bị nghi ngờ có giao dịch wash trade thường xuyên hiển thị con số như 400.000 đô la về khối lượng giao dịch mỗi lượt xem. Trong khi đó, trên các nền tảng nổi tiếng, các số liệu gần hơn với $ 500- $ 600.
Frank cũng tiếp tục tuyên bố rằng công ty đã quyết định cung cấp dữ liệu cho công chúng thông qua Google Sheets. Người đồng sáng lập Tie cho biết các nhà giao dịch giàu kinh nghiệm hơn cũng có thể kiểm tra lịch sử giao dịch và đặt lệnh trao đổi để phát hiện dữ liệu giao dịch đáng ngờ.
Vì hầu hết các nền tảng trao đổi đều tập trung, nên có thể họ sẽ tăng số liệu của mình bằng cách giao dịch cùng một loại tiền mã hóa giữa một cặp tài khoản tự động liên tục. Điều này dẫn đến các số liệu về khối lượng giao dịch cao giả mạo, tạo ra sự xuất hiện của thanh khoản cao.
Giải quyết vấn đề khối lượng giao dịch giả
Trước sự tiết lộ của Bitwise, một số bên liên quan đã đề xuất các giải pháp cho vấn đề khối lượng giao dịch giả mạo. Đối với CMC, bước đầu tiên sẽ là cải thiện cách thức trình bày dữ liệu thị trường cho người dùng. Trong một email gửi tới Cointelegraph, công ty lưu ý:
“Trong một hệ sinh thái mở giống như chúng ta đang có; chúng tôi tin rằng chính sách tốt nhất – một chính sách mà chúng tôi theo sát – là cung cấp nhiều dữ liệu và cho phép người dùng tự đưa ra lựa chọn sáng suốt về những việc cần làm với dữ liệu đó”.
Sau đó, Messari đã thực hiện các bước để hiển thị thêm thông tin, cung cấp cái nhìn sâu sắc hơn về độ tin cậy của số liệu khối lượng giao dịch. Nền tảng này bao gồm một cột mới trên trang web của nó được gọi là “10 khối lượng giao dịch thật”.
Số liệu mới này hiển thị khối lượng giao dịch 24 giờ thu được từ 10 sàn giao dịch tiền mã hóa không liên quan đến giao dịch wash trade theo báo cáo của Bitwise. Nền tảng này cũng tuyên bố rằng họ sẽ hợp tác với các sàn giao dịch có uy tín này để cải thiện hơn nữa chất lượng dữ liệu thị trường của mình.
Cách tiếp cận của Messari với “10 khối lượng giao dịch thật” dường như gắn kết với ý tưởng của CMC về việc cung cấp nhiều dữ liệu. Sau đó, người giao dịch sẽ sử dụng các số liệu khác nhau có sẵn làm thước đo để xác định đâu là thật và đâu là giả.
Carylyne Chan, giám đốc tiếp thị toàn cầu tại CMC, đã đưa ra nhận xét tương tự trong một cuộc phỏng vấn với Bloomberg, nói:
“Ví dụ, nếu một sàn giao dịch với lưu lượng truy cập thấp có khối lượng 300 triệu đô la và chỉ có 5 BTC trong ví của nó, người dùng sẽ có thể tự đưa ra kết luận mà không cần chúng tôi đưa ra phán quyết tùy tiện về những gì ‘tốt’ hoặc “xấu”.
Đối với CZ, cần có sự minh bạch hơn trong ngành để loại bỏ những vấn đề như vậy. Giám đốc Binance cũng tin rằng CMC có thể sử dụng ảnh hưởng đáng kể của mình để khuyến khích hành vi đạo đức giữa các nền tảng sàn giao dịch được niêm yết.
Là một trang web top 500 trên bảng xếp hạng Alexa, hầu hết các nền tảng sàn giao dịch phụ thuộc vào CMC về lưu lượng truy cập giới thiệu. CZ tuyên bố rằng CMC có thể áp dụng tiền phạt và đình chỉ việc niêm yết các nền tảng tham gia vào các hoạt động phi đạo đức. Cho dù điều đó – cùng với sự xem xét kỹ lưỡng hơn – sẽ là đủ để hạn chế sự lừa đảo mà chúng ta đang thấy.
Thủy Tiên
Theo Tapchibitcoin.vn/ Cointelegraph
