Trí tuệ nhân tạo (AI) như một thị trường đầy tính cường điệu. Trong đó, các nhà cung cấp, khách hàng và tất cả mọi người đều nhấn mạnh về khả năng của AI nói chung và các dịch vụ của họ nói riêng. Tương tự như vậy, blockchain cũng là một thị trường được thổi phồng tích cực. Tại đó, các nhà cung cấp công nghệ và khách hàng yêu cầu tất cả các loại khả năng có thể hoặc không thể. Phải chăng kết hợp với AI và blockchain sẽ mang lại tính cường điệu gấp đôi? Mặt khác, AI đang cung cấp giá trị thực, hữu hình theo nhiều cách mà chúng ta nhắc đến mỗi ngày. Tương tự như vậy, blockchain đang bắt đầu cho thấy giá trị trên một loạt các ứng dụng và ngành công nghiệp. Vì vậy, có lẽ kết hợp AI và blockchain cũng sẽ hiển thị gấp đôi giá trị.
Vai trò của blockchain trong bối cảnh AI
Blockchain là một sổ cái phi tập trung và phân tán các giao dịch có các yếu tố minh bạch, tin cậy, xác thực, hợp đồng thông minh. Phi tập trung và phân tán có nghĩa là thông tin được lưu trữ trên mạng theo cách mà mỗi điểm cuối có quyền truy cập vào dữ liệu mà không yêu cầu quyền truy cập vào máy chủ trung tâm. Mạng cũng được phân phối vì các giao dịch xảy ra ở mỗi điểm cuối mà không yêu cầu phối hợp tập trung. Sổ cái là một bản ghi các giao dịch. Blockchain ghi lại sổ cái tương tác giữa 2 bên riêng biệt cho dù đó là một sàn giao dịch tài chính hay thậm chí là một chuỗi custody cho thấy các giao dịch theo thời gian.
Vì mỗi khối trong blockchain chứa một phần thông tin khác nhau được mã hóa nên blockchain có thể giúp đảm bảo tính tin cậy và tính xác thực của dữ liệu. Khái niệm về chuỗi và khối trong blockchain là mỗi khối có thông tin riêng và thông tin đó chứa liên kết đến khối trước khi phát triển thành chuỗi và cung cấp chuỗi xác thực custody. Không một tác nhân nào có thể thay đổi thông tin trong một khối mà không làm mất hiệu lực toàn bộ chuỗi thông tin trong khối và do đó làm xáo trộn chuỗi. Vì chuỗi được phân phối ở vô số nơi khác và giữa các bên nên để thay đổi chuỗi thì cần có sự đồng thuận của tất cả các bên để thực hiện thay đổi.
Ngoài ra, khái niệm về blockchain còn bao gồm các hợp đồng thông minh, là các đoạn mã phi tập trung có thể được kích hoạt khi một chuỗi hành động cụ thể đã được đáp ứng. Theo cách này, khi bạn có hai bên muốn thực hiện một giao dịch an toàn, đáng tin cậy mà không cần sử dụng trung gian thì blockchain chính là giải pháp lý tưởng.
Vậy blockchain làm được gì cho AI? Lợi ích đầu tiên là có thể chia sẻ các mô hình học máy giữa tất cả các bên mà không cần qua trung gian. Một ví dụ điển hình là với phần mềm nhận dạng khuôn mặt. Nếu một thiết bị biết một người trông như thế nào và tải nó lên chuỗi, các thiết bị khác kết nối cũng biết người đó trông như thế nào. Khi các thiết bị khác tải lên dữ liệu nhận dạng khuôn mặt thì các thiết bị khác sẽ có được khả năng sử dụng dữ liệu đó cho mô hình nhận dạng khuôn mặt. Vì điều này xảy ra trên blockchain, không có sự kiểm soát trung tâm nào đối với thông tin nhận dạng khuôn mặt và do đó không có công ty nào sở hữu hoặc lưu trữ dữ liệu. Cách tiếp cận này cũng cho phép mọi người học hỏi nhanh hơn và hợp tác thông qua việc sử dụng AI tích hợp với blockchain.
Các hệ thống AI cũng có thể sử dụng blockchain để tạo điều kiện chia sẻ dữ liệu được sử dụng trên nhiều mô hình. Một ví dụ điển hình là sử dụng các mô hình học máy cho các khuyến nghị sản phẩm trong bán lẻ trực tuyến. Nếu cửa hàng trực tuyến biết sở thích của người mua hàng và sau đó khách hàng đó đến một trang web cửa hàng khác, 2 trang web này có thể được kết nối thông qua một blockchain để chia sẻ thông tin cá nhân hóa đáng tin cậy. Như vậy, blockchain trở thành một nơi cạnh tranh cho các trang web thương mại điện tử nhỏ hơn muốn chia sẻ với nhau thông tin cá nhân hóa. Thay vì mỗi công ty thu thập dữ liệu của riêng họ, họ có thể chia sẻ dữ liệu đó với nhau trong một blockchain, tạo sự cạnh tranh cho các trang web như Amazon và Walmart từng phát triển hệ thống dữ liệu của riêng mình để thu thập thông tin khách hàng. Lợi ích cho khách hàng là đổi lấy việc chia sẻ thông tin của mình để nhận được mọi thứ từ giá cả tốt hơn đến trải nghiệm mua sắm tùy chỉnh. Điều này cũng có thể ngăn chặn vi phạm dữ liệu nếu tất cả các hệ thống thông tin và thanh toán được lưu trữ và chia sẻ thông qua một blockchain chứ không phải là một máy chủ dữ liệu tập trung.
Blockchain có lợi cho AI như thế nào?
Các blockchain không chỉ có thể được sử dụng để chia sẻ các mô hình và dữ liệu, mà còn có thể phục vụ như “một bộ não bậc thầy” theo cách thức được chia sẻ trên nhiều hệ thống AI. Nếu chúng ta có thể kết hợp tất cả các lợi ích học tập chung này với blockchain và AI thì cũng có thể kết hợp tất cả những điều có thể học được từ môi trường xung quanh và sau đó chia sẻ với tất cả các hệ thống AI trên mạng. Một lợi ích lớn là không ai sở hữu nó và ở đó, không có sự kiểm soát nào của chính phủ đối với bot hoặc bộ não được chia sẻ. Nó có thể không thiên vị vì có lượng thông tin khổng lồ đến từ các khu vực khác nhau và các góc độ khác nhau.
Một ứng dụng khác đang giải quyết thách thức của AI có thể giải thích. Một trong những vấn đề quan trọng hơn với học sâu là không có ý tưởng rõ ràng về đầu vào nào tạo ra đầu ra nào và điều đó ảnh hưởng đến toàn bộ chuỗi như thế nào? Nếu có gì đó không ổn trong mạng thần kinh nhân tạo học sâu, chúng tôi không có ý tưởng rõ ràng về cách xác định vấn đề và khắc phục nó. Đây là vấn đề của các mạng thần kinh nhân tạo như “một hộp đen” mà không có sự minh bạch hoặc giải thích thực sự. Tuy nhiên, nếu sử dụng blockchain, có thể ghi lại cách các hành động riêng lẻ dẫn đến quyết định cuối cùng theo cách không có uy tín, cho phép quay lại và xem mọi thứ đã sai ở đâu và sau đó khắc phục sự cố. Blockchain sẽ được sử dụng để ghi lại các sự kiện, chẳng hạn như các quyết định và hành động của xe tự lái mà không được sửa đổi sau này. Ưu điểm như vậy cũng có thể làm tăng lòng tin vì blockchain không thiên vị và chỉ để lưu trữ, phân tích mà bất kỳ ai cũng có thể vào và xem những gì đã xảy ra.
Cuối cùng, các hệ thống AI có thể được sử dụng để cải thiện blockchain nói chung. Các hệ thống học máy có thể theo dõi những gì đang xảy ra trong blockchain. Nó có thể tìm kiếm các mẫu và sự bất thường trong các loại dữ liệu được lưu trữ, các hành động được thực hiện trên một máy chủ cụ thể và được sử dụng để cảnh báo người dùng khi có thể xảy ra sự cố. Các hệ thống có thể tìm kiếm hành vi bình thường và gắn cờ những gì dường như bất thường. Các hệ thống AI có thể giúp giữ cho blockchain an toàn hơn, đáng tin cậy hơn và hiệu quả hơn.
Mặc dù thế giới của AI và blockchain hoàn toàn có thể cường điệu, nhưng có những cách thực tế, hữu hình, trong đó 2 công nghệ mới nổi có thể được sử dụng theo cách cộng sinh và mang lại kết quả thực sự cho những ai muốn thực hiện công nghệ hiện đại cho môi trường của họ.
- Trung Quốc nghiên cứu Blockchain và AI cho việc tài trợ xuyên biên giới
- Cổ phiếu công ty blockchain Trung Quốc tăng 107% sau thông báo của Tập Cận Bình
Thùy Trang
Tạp chí Bitcoin | Forbes
