Cách mạng Satoshi: Cuộc cách mạng của hi vọng
Mục 4: Nhà nước so với Xã hội
Chương 9, Phần 1: Crypto qua lăng kính của cuộc đấu tranh giai cấp
Tác giả: Wendy McElroy
“Sự đối lập giữa các tầng lớp sẽ được loại bỏ. Tôi sẽ không dự đoán về mức độ nhân tạo hay “mực nước chết” (dead level) giữa mọi người với nhau. Các mức độ này cũng đa dạng như các mức độ giữa những chiếc lá của một cái cây. Và ở đây chắc chắn sẽ không có trường hợp “chưa từng”, không có thất nghiệp, không có sự bất bình đẳng giữa các tầng lớp và nhóm người như chúng ta thấy ngày nay. Tôi cũng không nghi ngờ gì nếu con đường phi bạo lực trở thành chính sách của Nhà nước, chúng ta sẽ chạm đến chất lượng cần thiết mà không cần đến xung đột.”
-Mahatma Gandhi
Tiền mã hóa là sự thức tỉnh của một người theo chủ nghĩa vô chính phủ, điều này đã xảy ra từ vài thế kỷ trước, một giấc mơ về: một loại tiền tệ tự do và một hệ thống ngân hàng tự do. Cryptocurrency đang ở trong giai đoạn non trẻ, điều này có nghĩa là những sự áp dụng trong tương lai của nó sẽ không thể đoán trước được, ngoại trừ một điều: bất kỳ sự áp dụng thành công nào cũng sẽ đáp ứng được nhu cầu của con người. Không có nhu cầu nào của con người rõ ràng như thức ăn và chỗ ở – đều là những thứ cần đến tiền bạc và sự trao đổi. Vì vậy, kiểm soát được dòng chảy của tiền tệ và trao đổi cũng là kiểm soát cuộc sống. Và dòng chảy kinh tế thường bị thâu tóm bởi một thứ duy nhất: ngân hàng.
Trong công cuộc đến với hệ thống ngân hàng tự do, những người cải cách xã hội trong quá khứ đã đưa ra một sự phân biệt, điều này ngày nay thường gây nhầm lẫn. Đó là hệ thống ngân hàng nằm ở trung tâm của cuộc đấu tranh giai cấp. Các phân nhánh của sự hiểu biết đó dựa trên cách sử dụng định nghĩa của từ “giai cấp”: tư bản với công nhân, quý tộc với thường dân, lực lượng chính trị với lực lượng sản xuất. Crypto khác hẳn với cái định nghĩa được áp đặt bởi các nhà xã hội từ vài thế kỷ trước – tư bản với công nhân – và thể hiện một hình thức của thế kỷ 21 trong cuộc đấu tranh giai cấp: lực lượng chính trị với lực lượng sản xuất.
Mạng lưới crypto đặc biệt không phải là một hệ thống ngân hàng theo quan điểm truyền thống, nhưng nó có thể thay thế hầu hết các chức năng của ngân hàng. Và sự phát triển tương lai trong các ứng dụng crypto có thể quét sạch các nhu cầu đối với các ngân hàng trung ương.
Các thử nghiệm về ngân hàng trong quá khứ
Những người theo chủ nghĩa vô chính phủ thế kỷ 19 biết rằng sự tự do dựa trên những gì mà chính trị gia người Pháp Joseph Proudhon gọi là Ngân hàng Nhân dân – một ngân hàng phục vụ lợi ích tài chính của các công nhân, chứ không phải giới thượng lưu. Tầm nhìn của Proudhon là một ngân hàng liên kết cung cấp tín dụng lãi suất thấp và phát hành các giấy nợ dựa trên sự lao động thay vì tiền dựa trên vàng.
Nhiều nỗ lực tại hệ thống ngân hàng tự do thường có một chủ đề chung: họ đều thất bại. Có ba nhân tố đóng một vai trò rất quan trọng.
Hệ tư tưởng. Những người vô chính phủ trong giai đoạn đầu đã chấp nhận khái niệm của chủ nghĩa xã hội về “Học thuyết giá trị lao động”. Đó là, giá cả kinh tế của một hàng hóa hay dịch vụ được xác định bởi số lượng lao động cần thiết để sản xuất nó. Học thuyết này hình thành nên tư tưởng cơ bản trong sự lên án của chủ nghĩa xã hội về “lớp tư bản”, những người đánh cắp của cải mà “lớp công nhân” kiếm được khi họ tính phí và bỏ túi nhiều hơn chi phí sản xuất cho hàng hóa. Tóm lại, các nhà xã hội tin rằng không phải giá trị chủ quan hoặc cung và cầu, mà tầng lớp lao động sẽ là người xác định mức giá. Các thử nghiệm ngân hàng trong quá khứ có xu hướng vấp ngã và rơi vào mô hình kinh tế thiếu sót sâu sắc này. Mãi cho đến khi Murray Rothbard hợp nhất chủ nghĩa vô chính phủ cá nhân với nền kinh tế Áo và phổ biến hóa cả hai, thì thị trường tự do vô chính phủ mới xuất hiện.
Kết cấu. Nhiều tổ chức thay thế phụ thuộc vào hệ thống mà họ chống lại. Ngân hàng Trao đổi (Exchange Bank) được đề xuất bởi Proudhon, trước đó được dự định là theo kết cấu cái ô (umbrella structure) cho các Ngân hàng Nhân Dân phạm vi nhỏ hơn, là một ví dụ. Ngân hàng Trao đổi được dự định để thay thế ngân hàng trung ương của Pháp và phế bỏ việc các nhà tài chính tìm kiếm các công nhân. Trong tờ báo Liberty định kỳ của mình, nhà vô chính phủ thế kỷ 19 Benjamin Tucker đã giải thích rằng, “Ngân hàng trao đổi đơn giản là Ngân hàng Pháp được chuyển đổi dựa trên các nguyên tắc chung”. Vì vậy, đó là một tầm nhìn cải cách – cải cách triệt để, để chắc chắn —nhưng không phải là tầm nhìn của một cuộc cách mạng.
Các tổ chức thay thế có hướng đi đúng đắn thường là một phần của một hệ thống hỗ trợ rộng lớn hơn dành cho một cộng đồng cụ thể, chẳng hạn như các cơ quan xã hội do các tổ chức lao động ở Mỹ điều hành cho các thành viên của họ. Những tổ chức này minh họa cho nhận thức của tầng lớp; ví dụ, tổ chức “Hiệp sĩ Lao động” từ chối trở thành thành viên đối với các chủ ngân hàng, luật sư, những người đánh bạc và những chủ quán rượu – những người được coi là nguyên nhân cho “sự suy sụp” của những công nhân.
Sự phản đối pháp lý. Có hai trường hợp gây ra một phản ứng dữ dội từ chính quyền đó là sự giao nhau và tính minh bạch.
Sự giao nhau: Năm 1848, Proudhon đã tiếp cận Louis Blanc, một bộ trưởng trong Chính phủ lâm thời Pháp, để hỗ trợ trong việc biến đổi Ngân hàng Pháp thành một Ngân hàng Trao đổi. Proudhon đã không thành công. Bởi vì ngân hàng của ông một phần dựa trên sự chấp thuận của chính phủ và nó đã vấp ngã. Ngày nay, cái gọi là tổ chức tài chính thay thế áp dụng cho các giấy phép hoặc nếu không thì phải tuân thủ theo các quy định. Trong khi làm như vậy, họ sẽ từ bỏ công việc kinh doanh hoặc không còn là lựa chọn thay thế nữa; họ sẽ trở thành một phần của vấn đề.
Tính minh bạch: Khi một tổ chức tài chính thay thế đe dọa đến hiện trạng, hoặc bị xem là như vậy, nó sẽ bị tháo dỡ. Sự minh bạch không phải “người bạn” của nó.
Một trường hợp cho việc này chính là một mạng lưới to lớn gồm những liên hiệp lao động tự nguyện trong thế kỷ 19 ở Bắc Mỹ, cung cấp hàng triệu công nhân với mọi thứ từ tín dụng đến bảo hiểm nhân thọ. Các liên hiệp lao động tự nguyện cũng chính là tâm điểm của bất đồng chính trị.
Tổng thống Franklin D. Roosevelt đã loại bỏ chúng bằng cách thành lập một Đại Liên hiệp (Big Union) được hưởng các đặc quyền của chính phủ thông qua luật pháp như Đạo luật Wagner (1935); thực tế là các liên hiệp hiện đại đã được ủng hộ bởi Big Business nên được coi là một mối đe dọa. Một bài viết mang tên “Lời nói dối vĩ đại của Liên minh hiện đại”, giải thích, “Liên minh hiện đại phát sinh…” đã đi “ngược lại với những gì nó tuyên bố. Nó không lên tiếng vì quyền lợi của người lao động. Nó bắt họ phải im lặng”. Sự suy giảm của các liên hiệp lao động tự nguyện cho thấy các mạng lưới tài chính an toàn của họ đã bị bốc hơi.
Định nghĩa về tầng lớp cách mạng
Tiền mã hóa không phải là thứ quá mới mẻ trong việc cung cấp một sự lựa chọn thay thế cho ngân hàng chính phủ. Nó thậm chí không phải là mới trong việc cung cấp một thị trường tự do. Nhưng động lực của crypto lại độc đáo một cách tuyệt vời. Các thuật toán và blockchain có thể thổi bay ba trong số những cạm bẫy chính của các lựa chọn thay thế trước đó – hệ tư tưởng, kết cấu và sự phản đối pháp lý.
Satoshi Nakamoto thiết kế Bitcoin và Blockchain để vượt qua một hệ thống ngân hàng trung ương phục vụ hiện trạng, chứ không phải cá nhân. Do hệ thống ngân hàng trung ương không phải là chủ nghĩa tư bản nhưng cũng tồn tại trong các xã hội cộng sản và sự phân tích tầng lớp “tư bản với công nhân” không được áp dụng trong crypto. Một hình thức phân tích tầng lớp khác hoàn toàn phù hợp.
Tuy nhiên, trước khi thảo luận về phân tích tầng lớp (class analysis), việc định nghĩa được cụm từ “tầng lớp” là điều rất cần thiết. Một tầng lớp là một nhóm người hoặc những thứ có đặc điểm chung. Một nhà nghiên cứu về thói quen tài chính có thể chia đối tượng của mình thành người dùng thẻ tín dụng và những người không dùng thẻ tín dụng. Một bác sĩ nghiên cứu vấn đề nghiện ma túy có thể chia bệnh nhân của mình thành người nghiện cocaine và người nghiện ma túy đá. Một sự phân loại có thể được xác định bởi hầu hết bất kỳ đặc điểm chung nào: màu tóc, khuynh hướng tình dục, sự lựa chọn về chất khử mùi…
Nhưng nếu tư bản với công nhân không hợp tác tốt với crypto thì nền tảng của phân tích lớp crypto là gì? Đó chính là Nhà nước với Xã hội.
Trong tác phẩm kinh điển của mình, có tên là “Nhà nước”, nhà xã hội học người Đức Franz Oppenheimer đã đưa ra một phân tích về những thuật ngữ chính này.
Oppenheimer định nghĩa Nhà nước là “sự tổng hợp của các đặc quyền và vị thế thống trị được đưa vào bởi lực lượng kinh tế bổ sung (extra-economics)”. Cũng như cấu trúc hữu hình của các chính trị gia và bộ máy quan liêu, nhà nước bao gồm tất cả các phân nhánh (như quân đội và cơ quan pháp lý), các chi nhánh (chẳng hạn như các ngân hàng), và các đồng minh (như các tập đoàn và các phương tiện truyền thông chính thống). Rothbard đã vạch trần khái niệm này. “Tôi định nghĩa nhà nước là tổ chức sở hữu một hoặc cả hai (hầu hết là cả hai) thuộc tính sau: (1) nó có thu nhập bằng cách ép buộc vật chất, được gọi là ‘thuế’; và (2) nó khẳng định và thường có được sự độc quyền cưỡng chế trong việc cung cấp dịch vụ quốc phòng (cảnh sát và tòa án) trên một lãnh thổ nhất định”.
Oppenheimer định nghĩa xã hội là “toàn bộ các khái niệm về tất cả các mối quan hệ và thể chế mang tính thuần khiết và tự nhiên giữa con người với con người”. Ông Rothbard giải thích rằng một xã hội tự do là “một nơi mà không có khả năng pháp lý nào cho việc công kích mang tính ép buộc chống lại cá nhân hay tài sản của một cá nhân”. Xã hội là tổng số tương tác của con người xảy ra trong trường hợp không có lực lượng thể chế hóa.
Lực lượng và mối đe dọa đến từ lực lượng là điều cần thiết cho nhà nước bởi vì nó chả tạo ra cái gì. Nguồn thu nhập duy nhất của nó chính là lượng của cải mà nó chiếm đoạt từ những người khác, bao gồm thuế, tài sản tịch thu, tiền phạt, lệ phí, thuế quan, lạm phát, hối lộ… Để tồn tại, nhà nước phải đi cướp bóc. Ngược lại, xã hội bao gồm những việc trao đổi tự nguyện để tạo ra của cải, cho dù đó về tiền bạc, văn hóa, gia đình, giá trị tinh thần và các giá trị con người khác. Một sự trao đổi chỉ xảy ra khi tất cả các bên tham gia vào một giao dịch đồng ý với các điều khoản của nó, có nghĩa là tất cả các bên đều được hưởng lợi. Rothbard đã nhấn mạnh sự khác biệt giữa nhà nước và xã hội. “Nếu tôi ngừng hoặc không mua Wheaties trên thị trường nữa, các nhà sản xuất Wheaties sẽ không đuổi theo tôi với một khẩu súng hoặc đe dọa giam tù tôi để ép buộc tôi phải mua sản phẩm của họ; nếu tôi không tham gia Hiệp hội triết học Mỹ, Hiệp hội này sẽ không bắt tôi phải tham gia hoặc ngăn cản tôi từ bỏ tư cách thành viên của mình. Chỉ nhà nước mới có thể làm như vậy; chỉ có nhà nước có thể tịch thu tài sản của tôi hoặc tống tôi vào tù nếu tôi không trả thuế của mình”.
Các cá nhân tương tác thông qua vũ lực và đặc quyền— “quyền lực kinh tế bổ sung” – đều thuộc vào tầng lớp chính trị. Các cá nhân tương tác một cách tự nguyện thuộc tầng lớp sản xuất. Động lực ở đây là chính trị với sản xuất. Cả hai đều đối lập nhau bởi vì tầng lớp chính trị như một ký sinh trùng, sống bám vào tầng lớp sản xuất, và nó không thể tồn tại theo cách khác.
Trước khi crypto xuất hiện, ngay cả những người nhìn thấy tầng lớp này phân chia bị ép buộc phải sử dụng nhà nước bởi vì rất nhiều cuộc sống hiện đại bị độc chiếm bởi nó. Hệ thống Ngân hàng và việc phát hành tiền tệ là những ví dụ điển hình. Phạm vi cần thiết trong việc tương tác của con người đã trở thành sự độc quyền của nhà nước. Trên thực tế thì chúng ta không thể làm gì nhiều cho việc đó; một tài khoản ngân hàng gần như là một nhu cầu thiết yếu của cuộc sống hàng ngày và rất khó để gửi tiền ra nước ngoài mà không liên quan đến các ngân hàng hoặc các tổ chức được ủy quyền khác. Không còn điều này nữa. Crypto sẽ đảo ngược sự độc quyền của nhà nước.
Giống như một hệ tư tưởng, crypto cũng có thể trả lời các vấn đề về kết cấu và sự phản đối pháp lý cản trở các giải pháp thay thế tài chính trước đó cho nhà nước.
Bài 36: [SERIES] Cách mạng Satoshi – Crypto có thể tạo ra một hệ thống chính trị “hoàn hảo”
Bài 38: [SERIES] Cách mạng Satoshi – Crypto và Kết cấu của Cuộc đấu tranh giai cấp
Dịch giả: Diệu Anh
Theo Tapchibitcoin
