Thuế tiền điện tử là một chủ đề liên quan đến sự tăng trưởng số lượng người dùng, trader và nhà đầu tư. Việc áp dụng thuế VAT chính là một khía cạnh khiến những người nộp thuế bối rối. Hầu hết các quốc gia đánh thuế vào việc bán hàng hóa và dịch vụ. Georgia đã trở thành quốc gia mới nhất không tính thuế VAT cho các giao dịch tiền điện tử. Như vậy, quyết định này gián tiếp khẳng định Bitcoin là tiền tệ. Điều tương tự đã xảy ra ở nhiều khu vực pháp lý khác mặc dù không có các quy định hoàn chỉnh.
Giao dịch tiền điện tử không thuế VAT, không thuế thu nhập cho các trader
Các trader kể cả công ty và cá nhân sẽ không phải nộp VAT cho chính phủ ở Tbilisi. Bộ trưởng Bộ tài chính Georgia, Ivane Matchavariani đã ký pháp lệnh này vào cuối tháng 6 nhằm làm rõ việc áp dụng thuế đối với các tổ chức giao dịch hoặc khai thác tiền điện tử. Tài liệu cũng định nghĩa về tiền kỹ thuật số phi tập trung:
“Tiền điện tử là tài sản kỹ thuật số được giao dịch thông qua các phương tiện điện tử và dựa trên mạng phi tập trung. Các giao dịch không yêu cầu phải có một trung gian đáng tin cậy và được quản lý bằng cách sử dụng công nghệ sổ cái phân tán”.
Cư dân của nước cộng hòa Nam Caucasus tuyên bố đổi coin sang tiền fiat địa phương hoặc ngoại tệ sẽ không phải trả thuế giá trị gia tăng. Hơn nữa, các cá nhân thực hiện các giao dịch như vậy cũng sẽ được miễn thuế thu nhập. Bitcoin sẽ không được đấu thầu hợp pháp tại quốc gia này nhưng không cho phép sử dụng tiền điện tử để thanh toán. Đồng thời, quy định này cũng được áp dụng đối với bất kỳ ngoại tệ nào.
Các công ty khai thác sẽ phải trả thuế VAT trừ khi họ được đăng ký ở nước ngoài. Georgia là quốc gia cung cấp năng lượng điện dồi dào và giá rẻ do nhiều nhà máy thủy điện tại địa phương tạo ra đã trở thành một điểm nóng khai thác trong khu vực trong vài năm qua. Hiện tại, nhiều công ty có khả năng di dời trụ sở chính đến các khu vực được ưu đãi thuế trong khi vẫn duy trì hoạt động của họ ở Caucasus.
Châu Âu xem Bitcoin là tiền tệ vì mục đích VAT
Cho đến nay, các nước châu Âu đã cố gắng điều tiết tiền điện tử gần như theo cách phi tập trung. Các cơ quan thuế ở các quốc gia thành viên EU và những nơi khác trên lục địa sẽ có chính sách khác nhau cho Bitcoin. Ví dụ, Đức coi việc mua tài sản kỹ thuật số là một khoản đầu tư nhưng thuế trên thặng dư vốn chỉ phải nộp nếu các đồng tiền được giữ dưới một năm.
Trong khi đó, Vương quốc Anh xem tiền điện tử như ngoại tệ. Cư dân của Thụy Sĩ thân thiện với Bitcoin dự kiến sẽ phải trả thuế thu nhập và lợi nhuận từ việc sở hữu tiền kỹ thuật số. Estonia áp dụng thuế trên thặng dư vốn từ các khoản đầu tư tiền điện tử. Slovenia không đánh thuế từ lợi nhuận của các trader cá nhân.
Nói chung, mua bán tiền điện tử không phải chịu thuế VAT ở châu Âu mặc dù đây là nơi “chôn nhau cắt rốn’ của thuế giá trị gia tăng. Các cơ quan quản lý tài chính và dịch vụ doanh thu ở hầu hết các quốc gia thường đề cập đến quyết định của Tòa án Tư pháp Liên minh châu Âu (ECJ), phán quyết vào năm 2015 rằng các dịch vụ trao đổi Bitcoin với mọi loại tiền fiat truyền thống đều được miễn thuế VAT.
Mặc dù không có quy định chung về thuế VAT của châu Âu đối với tiền điện tử nhưng chủ đề này đã được Ủy ban VAT của Ủy ban châu Âu thảo luận nhiều lần. Cơ quan tư vấn, giải thích rõ ràng về Chỉ thị VAT của EU đã xem xét đề xuất về việc thu thuế VAT của tài sản kỹ thuật số. Trong đó, Bitcoin được phân loại là tiền tệ, tiền điện tử, công cụ chuyển nhượng, chứng khoán hoặc sản phẩm kỹ thuật số.
Kể từ khi phán quyết của ECJ được đưa ra, chấp nhận Bitcoin như một loại tiền tệ đã xuất hiện trong các quy định VAT hiện hành. Về bản chất, tòa án đã quyết định giao dịch giữa tiền ảo và tiền truyền thống để cung ứng dịch vụ được miễn thuế VAT theo Điều 135(1)(e) của VAT Directive.
VAT là con bò sữa của nhiều chính phủ
Thuế giá trị gia tăng (VAT) là một loại thuế gián tiếp được triển khai rộng rãi dựa trên sự gia tăng giá trị của sản phẩm hoặc dịch vụ cho đến khi được đưa vào thị trường. Các nhà bán lẻ sẽ thu thuế từ người dùng cuối cùng và đa số là trong phạm vi quyền hạn nơi các sản phẩm và dịch vụ này được tiêu thụ. Nó thường là một mức giá cố định tính trên giá trị cuối cùng của hàng hóa được bán hoặc dịch vụ được cung ứng.
VAT là một nguồn thu nhập quan trọng đối với nhiều chính phủ trên thế giới. Hơn 160 quốc gia sử dụng thuế. Ở một số quốc gia như Pháp, thuế này chiếm khoảng một nửa số thu ngân sách nhà nước. VAT thường được coi là công bằng hơn thuế bán hàng được sử dụng ở Hoa Kỳ. Ví dụ, VAT có thể có khả năng tự tính phí vì được áp dụng ở mỗi giai đoạn sản xuất và phân phối.
Hiểu được hết tất các quy định về VAT là một thách thức rất lớn cho nhiều doanh nghiệp và những người trong ngành công nghiệp crypto cũng không ngoại lệ. Nhưng các công ty cần phải làm như vậy, vì khi họ đăng ký theo luật VAT, họ có quyền nộp đơn xin tín dụng thuế cho số tiền VAT phải trả trên giá trị của các vật liệu và dịch vụ được sử dụng trong sản xuất. Cơ chế này giúp họ có cơ hội nhận lại tiền từ chính phủ.
Các dịch vụ liên quan đến tiền điện tử đặt ra thách thức đối với quy định về VAT
Sau khi ECJ đưa ra phán quyết, Ủy ban VAT đã ban hành các giải thích bổ sung. Mặc dù các giải thích này không có hiệu lực pháp lý nhưng vẫn có thể được sử dụng làm tài liệu tham khảo cho các cơ quan quốc gia về các vấn đề liên quan đến việc áp dụng thuế VAT đối với tiền điện tử. Có những người cho rằng không nên tính thuế VAT dựa trên giá trị của đồng tiền kỹ thuật số nếu được sử dụng làm phương tiện thanh toán.
Tuy nhiên, VAT được tính dựa trên giá trị của hàng hóa và dịch vụ được mua bằng tiền điện tử. Nguồn cung hàng hóa và dịch vụ được thanh toán bằng tiền điện tử nên được đối xử giống như nguồn cung cấp hàng hóa và dịch vụ chịu thuế được thanh toán bằng tiền fiat. Số tiền chịu thuế trong các giao dịch đó phải là số tiền mà nhà cung cấp nhận được. Và nếu nó được quy định bằng tiền điện tử, thuế phải được trả theo số tiền tương đương được thể hiện bằng đồng tiền quốc gia của quốc gia thành viên EU tương ứng tại thời điểm giao dịch.
Mặc dù có nhiều đề xuất và PWC Cyprus cũng đã đưa ra nhiều câu trả lời về việc áp dụng thuế VAT cho các giao dịch tiền điện tử nhưng vẫn còn nhiều câu hỏi quan trọng chưa được trả lời rõ ràng. Và đây có vẻ thực sự là những bài toán khó. Ví dụ: làm thế nào để xác định tỷ giá hối đoái phù hợp khi báo cáo giá trị giao dịch tiền điện tử bằng tiền fiat?
Theo VAT Directive, nếu Bitcoin được xem là ngoại tệ thì có thể là tỷ giá mới nhất được ghi nhận trên “thị trường giao dịch có tính đại diện nhất” của quốc gia thành viên hoặc tỷ giá hối đoái chính thức mới nhất do Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) công bố. Ủy ban VAT cũng cung cấp tùy chọn thứ ba: “Giá trị thị trường mở của tiền điện tử được xác định theo trách nhiệm của người nộp thuế”.
Tuy nhiên, cả hai lựa chọn thay thế này đều không thể áp dụng trực tiếp cho tiền điện tử một cách suôn sẻ. Trước hết, không có ngân hàng trung ương nào công bố giá giao dịch hàng ngày của Bitcoin. Thứ hai, crypto thường được giao dịch trên một nền tảng toàn cầu, có thể không nhất thiết phải là nền tảng mang tính đại diện nhất của một quốc gia cụ thể. Và thứ ba, làm thế nào để xác định “giá trị thị trường mở” trừu tượng của một tài sản mã hóa biến động mà không bán nó?
Ủy ban VAT cũng làm rõ các vấn đề khác của thuế VAT trong trường hợp giao dịch tiền điện tử, bao gồm: cung cấp ví và dịch vụ giao dịch cũng như xác minh các giao dịch tiền điện tử thông qua khai thác. Chẳng hạn, dịch vụ ví miễn phí được miễn thuế nhưng cơ quan tư vấn tin rằng khi nhà cung cấp tính phí thì họ phải nộp thuế VAT giống như dịch vụ Swift do các ngân hàng truyền thống cung cấp. Đối với các dịch vụ giao dịch, họ được miễn thuế VAT khi nhà cung cấp mua và bán các đồng tiền với tư cách là chủ sở hữu chính. Nhưng khi một nền tảng hoạt động như một trung gian giữa người mua và người bán tính phí cho việc truy cập vào thị trường ảo thì các dịch vụ này phải chịu thuế VAT.
Mọi thứ trở nên phức tạp hơn nhiều với các hoạt động khai thác tiền điện tử. Một mặt, cho đến khi những người khai thác nhận được coin mới đúc thì phí giao dịch về nguyên tắc được thanh toán tự nguyện. Điều đó có nghĩa là họ vẫn nằm ngoài phạm vi áp dụng thuế VAT. Mặt khác, dù sao đi nữa, phí được trả trong hầu hết các trường hợp, vì ví thường có tùy chọn mặc định và người dùng không muốn chờ đợi quá lâu để giao dịch của họ được xử lý. Hiện tại, Ủy ban VAT của Ủy ban Châu Âu ủng hộ quan điểm khai thác là “hoạt động thiết yếu cho việc chuyển tiền thực tế”, có liên quan chặt chẽ đến việc cung cấp tiền kỹ thuật số và không phải là dịch vụ hỗ trợ. Do đó, phí giao dịch tiền điện tử không phải chịu thuế VAT.
- Singapore lên kế hoạch miễn thuế VAT cho tiền kỹ thuật số từ 1/1/2020
- Thái Lan miễn thuế VAT cho các nhà đầu tư tiền mã hóa
Minh Anh
Tạp Chí Bitcoin | News.bitcoin
