Chưa đầy 2 tháng sau vụ sụp đổ giá “Thứ Năm Đen Tối” ngày 12/3, cả Bitcoin và ETH đã phục hồi phần lớn thua lỗ. Tuy nhiên, điều tương tự không xảy ra đối với tài chính phi tập trung (DeFi).
Vụ sụp đổ giá làm nổi bật lỗ hổng của MakerDAO và stablecoin DAI, cũng như tầm quan trọng vượt trội của MakerDao trong nền kinh tế DeFi. Defipulse.com chỉ ra 54% giá trị trong các ứng dụng DeFi bị khóa bằng MakerDAO và stablecoin DAI được tích hợp vào hầu hết mọi ứng dụng DeFi.
Phân tích ảnh hưởng của sự kiện “Thứ Năm Đen Tối” đối với DAI
Do điều kiện thị trường bất ổn, vụ sụp đổ ngày 12-13/3 đã chứng kiến nhu cầu stablecoin (là tiền điện tử gắn liền với một tài sản “ổn định” như đồng đô la Mỹ) tăng mạnh. Kết quả là stablecoin giao dịch cao hơn mức chốt. Đặc biệt, giá DAI tăng vọt, đe dọa đến tình trạng của hệ sinh thái DeFi.
Theo dữ liệu từ TradingView.com vào ngày 12/3, giá trị USDT tăng cao tới 1,05 đô la trên Kraken và Paxos Dollar (PAX) đạt 1,02 đô la trên Bittrex. Bởi vì giá các loại tiền điện tử lúc đó giảm rất nhanh nên nhà đầu tư tích cực tìm kiếm biện pháp đảm bảo tài sản của họ, ngay cả khi điều đó có nghĩa là phải trả một khoản phí chênh lệch làm thâm hụt vào vốn.
Nhưng không có stablecoin đô la nào sai lệch nhiều so với giá trị chốt 1 đô la như DAI. DAI là stablecoin phi tập trung không được hỗ trợ bởi dự trữ tiền mặt, nhưng giá trị được kiểm soát bởi giao thức DeFi MakerDAO.
Giá của DAI/USDC
Như có thể thấy trong biểu đồ, vào ngày xảy ra sự cố, cặp giao dịch DAI/USDC trên Coinbase Pro đạt mức 1,06 đô la – chênh lệch 6% so với tỷ lệ 1:1 thường thấy – trong khi khối lượng bên mua tăng vọt. Thậm chí, cặp giao dịch có lúc đã chạm nhẹ vào 1,12 đô la theo báo cáo từ một nhà khoa học dữ liệu Ethereum trích dẫn dữ liệu của Coinbase.
People buying DAI at 12% premium 😳 pic.twitter.com/YDwcK2etcg
— Alex Svanevik 🧭 (@ASvanevik) March 12, 2020
Trên Kraken, DAI đạt 1,1 đô la. Xu hướng thậm chí còn kịch tính hơn trên các sàn giao dịch phi tập trung. Do thiếu tính thanh khoản của sàn tập trung nên giá trị giao dịch DAI cao hơn nhiều so với 1,12 đô la. Trong đó, DAI trên sàn giao dịch phi tập trung Uniswap có mức chênh lệch lên đến 22% vào ngày xảy ra sự cố.
Điều này có thể được chứng thực bằng dữ liệu từ CoinGecko, cho thấy giá trị tuyến tính (giá được tính theo khối lượng) của DAI đã nhanh chóng đạt 1,2 đô la vào ngày 12/3, có nghĩa là một số sàn đã giao dịch trên 1,2 đô la trong ngày hôm đó.
Cũng như USDC, USDT và các stablecoin khác, nhà đầu tư đã mua DAI như một hàng rào chống lại sự bất lợi trên thị trường tiền điện tử. Nhưng nhu cầu stablecoin tăng cao cũng vì một lý do khác: các nhà đầu tư cần DAI để đóng các khoản vay được tạo thông qua MakerDAO, còn được gọi là các vị trí nợ thế chấp (CDP) hoặc kho tiền.
CDP là các khoản vay phi tập trung yêu cầu con nợ gửi ETH và token khác trị giá hơn 150% (hoặc 125% nếu khoản vay được hỗ trợ bởi USDC) khoản vay đến hệ thống cho vay lượng DAI mà người dùng yêu cầu. Nếu giá trị tài sản thế chấp thấp hơn 150% khoản vay, tài sản thế chấp cho DAI sẽ tự động bị thanh lý, sau đó được hệ thống đốt. Về mặt lý thuyết, quy trình thanh lý này làm giảm của holder CDP 13% giá trị token ký gửi.
Vào ngày 12/3, CDP bắt đầu tự động thanh lý khi ETH lao dốc. Vấn đề là một số chủ sở hữu các vị trí cho vay bị thanh lý không lấy lại được ETH theo các phản ánh trên subreddit của MakerDAO.
Nhắc lại rằng, quá trình thanh lý CDP tiêu tốn chỉ khoảng 13% tài sản thế chấp, không phải 100%. Không thể lấy lại tài sản thế chấp cho CDP là một thiếu sót do 2 nguyên nhân: 1) độ lệch giữa giá trị ETH của oracles và giá thị trường thực tế và 2) tắc nghẽn mạng. Điều này dẫn đến quá trình thanh lý các khoản vay (được gọi là “Keepers”) không bán được tài sản thế chấp đúng cách.
Khi nhiều người dùng DeFi bị mất hàng triệu đô la tài sản, các holder CDP đang trên bờ vực bị thanh lý đã vội vã đổ xô đến sàn giao dịch để mua DAI và đóng CDP của họ, mặc dù phí chênh lệch cao. Nhận 83% (giả sử DAI sau đó giao dịch ở mức 1,2 đô la) tài sản thế chấp vẫn hơn là 0%.
Tác động của gia tăng nhu cầu DAI đối với giá cả càng được nhấn mạnh khi giá tiền điện tử lao dốc trên thị trường, khiến các nhà đầu tư muốn nắm giữ stablecoin vì Bitcoin và ETH đặc biệt biến động vào lúc đó.
Phí chênh lệch vẫn còn dai dẳng
Mặc dù cú sốc này phần nào đi qua nhưng DAI vẫn giao dịch với mức chênh lệch cao hơn khoảng 1% đến 4% so với chốt đô la trong 7 tuần kể từ vụ tai nạn như biểu đồ trên.
Phí chênh lệch đã gây chú ý đến mức Cyrus Younessi, thành viên của nhóm rủi ro tại MakerDAO, nhận xét “Giá Dai quá cao imo” vào ngày 1/5.
Dai price is too high imo
— cyrus.ismoney.eth (@cyounessi1) May 1, 2020
Chênh lệch nhất quán cho thấy vẫn còn thiếu nguồn cung DAI, so với nhu cầu về tiền điện tử. Nhiều người hoan nghênh nhu cầu đối với một tài sản như Bitcoin càng cao càng tốt, vì điều đó có nghĩa là nó sẽ được giao dịch cao hơn, nhưng đối với stablecoin, quá nhiều nhu cầu là nguy hiểm. Bởi lẽ, tiền đề tồn tại của nó là giao dịch ở quanh mức giá cố định, hay nói cách khác là nên có sự tương đương giữa cung và cầu stablecoin ở mức 1 đô la.
Phí chênh lệch nguy hiểm đối với DAI phi tập trung hơn so với USDC, USDT hoặc các stablecoin tập trung khác. Các stablecoin tập trung dễ dàng hướng đến hoặc quay về 1 đô la hơn vì chúng được đúc bởi những những nhà đầu tư chênh lệch giá ký gửi đô la, nhận stablecoin, sau đó bán chúng trên thị trường để hưởng chênh lệch, làm giảm chênh lệch. Với DAI, khó làm điều tương tự vì yêu cầu tài sản thế chấp.
Vì DAI không có dự trữ đô la để hỗ trợ, nên vốn dĩ có nhiều biến động hơn so với các stablecoin được dự trữ. Tuy nhiên, DAI giao dịch tốt trên 1 đô la trong thời gian dài có thể nguy hiểm. Và vì DAI là nền tảng của nền kinh tế DeFi, những gì được cho là tiêu cực cho DAI nói chung cũng tiêu cực cho DeFi.
Hãy thử tưởng tượng người dùng mới đang tìm mua stablecoin được DeFi hỗ trợ, họ sẽ chọn USDT hay DAI? Nhiều khả năng, họ sẽ chọn USDT, vì mua stablecoin trên mức chốt có nghĩa là gần như chắc chắn khoản đầu tư sẽ thua lỗ do mất phí chênh lệch.
Phí chênh lệch vẫn hiện hữu bất chấp những nỗ lực khẩn cấp từ holder của Maker (MKR), người đưa ra quyết định cho MakerDAO, để thúc đẩy tăng trưởng nguồn cung stablecoin phù hợp với nhu cầu bằng cách giảm phí ổn định của các loại tài sản thế chấp CDP về 0 %.
Quay trở lại với chốt 1 đô la
Khi tình hình chênh lệch ngày càng báo động, holder token quản trị MKR đã bắt đầu thảo luận về các phương pháp để đẩy DAI trở lại mức 1 đô la.
Cuộc thảo luận về việc điều chỉnh chốt hiện đang diễn ra trên các diễn đàn của MakerDAO, trong đó quỹ blockchain chuyên về tài chính phi tập trung Parafi Capital chủ trì cuộc tranh luận.
Các đối tác của Parafi đã viết rằng với mức phí ổn định hiệu quả tại 0%, “holder MKR không còn đòn bẩy chính sách tiền tệ nào hiệu quả hơn để tăng nguồn cung DAI khi tỷ giá không thay đổi”.
Họ đề xuất 3 giải pháp để giải quyết phí chênh lệch:
Đầu tiên, tìm ra các loại tài sản thế chấp mới cho hệ thống MakerDAO, cho phép người dùng tài trợ cho CDP bằng cách sử dụng các loại tiền điện tử khác ngoài ETH, BAT và USDC. Điều này sẽ thúc đẩy thêm nhu cầu CDP, làm tăng tính thanh khoản của DAI, do đó giảm giá. Parafi Capital đặc biệt đề xuất LINK của Chainlink.
Thứ hai, quỹ cho rằng holder MKR có khả năng hạ mức độ ổn định của phí ETH và USDC xuống 0%. Mặc dù vậy, Parafi cảnh báo “một mình họ có thể không đủ hiệu quả” để thúc đẩy thanh khoản.
Cuối cùng, giải pháp tạo ra một loại CDP mới được đề xuất, có thể thúc đẩy nhu cầu mở CDP có giá trị “vài triệu DAI” bởi người dùng các ứng dụng DeFi như Compound và dYdX.
Gần đây hơn, vào ngày 2/5, Matt Luongo – người sáng lập startup tiền điện tử Thesis – khuyên nên bổ sung tBTC là một loại tài sản thế chấp cho MakerDAO. tBTC là phiên bản Bitcoin được token hóa trên Ethereum gần như hoàn toàn phi tập trung, và kết quả là nó có thể hoạt động như một on-ramp cho holder BTC vào không gian DeFi. Giống như việc bổ sung LINK được đề xuất, Luongo và những người đề xuất tin rằng nó sẽ mang lại tài sản thế chấp khác cho MakerDAO.
Cũng có một cuộc thảo luận về lãi suất âm cho DAI. Điều trớ trêu là tương tự như nhiều ngân hàng trung ương đang áp đặt đối với các loại tiền tệ tương ứng của họ. Nhà nghiên cứu JP Koning đã viết vào ngày 20/4 rằng “về lý thuyết, bước tiếp theo để giảm chênh lệch của DAI sẽ là giảm lãi suất vào lãnh thổ âm”.
Nhà nghiên cứu tiền điện tử nổi tiếng “Hasu” cũng có cùng quan điểm, viết rằng việc khắc phục các vấn đề về chốt DAI cũng đơn giản như giảm phí ổn định, lãi suất, thậm chí dưới 0 “nếu cần thiết”. Nhà phân tích thậm chí còn cho rằng phí ổn định âm sẽ không bắt buộc thêm các loại tài sản thế chấp mới để khắc phục các vấn đề về chốt.
Sure you can. When Dai is below a dollar, you raise the stability fee. When Dai is above a dollar, you lower it – if necessary below zero. That crucial last part is missing from the current design, and I don’t understand why. https://t.co/ShBJYAdTWY
— Hasu (@hasufl) May 4, 2020
“Chắc chắn bạn có thể. Khi DAI thấp hơn 1 đô la, bạn tăng phí ổn định. Khi DAI cao hơn 1 đô la, bạn hạ thấp nó – dưới 0 nếu cần. Đó là phần quan trọng cuối cùng bị thiếu trong thiết kế hiện tại và tôi không hiểu tại sao”.
Mặc dù vậy, có những hạn chế về công nghệ để thực hiện lãi suất âm, vì không thể lấy DAI từ một người nào đó do tính chất phi tập trung của khóa riêng tư.
Triển khai giải pháp
Kể từ khi Parafi đăng bài về nguy cơ chốt bị đe dọa, quản trị MakerDAO đã hành động để thực hiện các giải pháp.
Vào ngày 2/5, MakerDAO bắt đầu hỗ trợ Wrapping Bitcoin (WBTC) – là một dạng Bitcoin được token hóa trên Ethereum. Ngoài ra, giao thức đã giảm phí ổn định CDP cho tiền gửi USDC xuống 0%.
⚠️Maker Protocol Changes ⚠️
WBTC-A debt ceiling: 10M DAI
WBTC-A Stability Fee: 1%
WBTC-A Liquidation Ratio: 150%
USDC-A Stability Fee: 0%https://t.co/cIyhNdUetZhttps://t.co/doI0IjgzPQ— Maker DAI Bot (@MakerDaiBot) May 3, 2020
Các giải pháp này đạt được một số thành công cho đến nay. Cụ thể, nhà đầu tư Spencer Noon lưu ý số lượng CDP của MakerDAO đã “trở lại mức trước ngày Thứ Sáu Đen Tối”, trong khi thanh khoản đang bắt đầu quay trở lại thị trường DAI. Dữ liệu từ Daistats.com cũng chỉ ra người dùng bắt đầu đúc DAI với WBTC, khóa 39 coin vào giao thức DeFi.
Network Health Update: @MakerDAO 🌡️
1⃣ Gov Boost: 25% of $MKR supply votes (was 7-14% 1 yr ago)
2⃣ Peg soon? There’s $5.1m of >$1 Dai bids on exchanges atm
3⃣ Vault creation returns to pre-Black Fri lvls
4⃣ Migration success: 2k CDPs, 118M Saih/t @PrimozKordez in @ournetwork__ pic.twitter.com/q9FGvSnN8B
— Spencer Noon (@spencernoon) May 1, 2020
Sự thất bại của DAI hiện tại đe dọa đến DeFi
Mặc dù holder MKR đang triển khai các chiến lược để khắc phục DAI nhưng một số trong đó có thể gây tác dụng ngược.
Trong một chủ đề trên Twitter nêu lên suy nghĩ về DAI, đối tác Adam Cochran của MetaCartel Ventures – quỹ cộng đồng đầu tư vào các ứng dụng Ethereum DeFi nói rằng việc tiếp tục thêm nhiều loại tài sản thế chấp vào MakerDAO chỉ là chơi với lửa.
25/39
projects in this space fail all the time.
Consider this screenshot I took back when I worked for an exchange in 2014.
Peercoin, NXT, Mastercoin, Quark, Megacoin, Primecoin and Feathercoin were all consider top brass projects. But, now, in hindsight pic.twitter.com/C4lawufKpY
— Adam Cochran (@AdamScochran) April 21, 2020
“Các dự án thất bại trong tất cả thời gian. Hãy xem ảnh chụp màn hình mà tôi đã chụp lại khi làm việc cho một sàn giao dịch vào năm 2014. Peercoin, NXT, Mastercoin, Quark, Megacoin, Primecoin và Feathercoin đều được coi là các dự án hàng đầu trong năm 2014. Nhưng, bây giờ, nhìn nhận lại thì chúng không đáng xu nào. Bạn cảm thấy thế nào nếu những coin đó hỗ trợ cho cho đô la kỹ thuật số của bạn?”
Quan điểm của anh là càng nhiều coin mà MakerDAO cần hỗ trợ để duy trì chốt DAI thì càng có nhiều khả năng tiền điện tử cuối cùng sẽ thất bại. Cochran đã ví giỏ tiền điện tử hỗ trợ DAI với “sự cố trái phiếu rác năm 2008”, được xúc tác bởi việc đưa tài sản ngày càng rủi ro vào giỏ trái phiếu rác.
31/39$DAI has the potential to become a riskier and riskier basket of assets, that most users are unaware of until it implodes and takes the market with it.
If that sounds familiar, it’s because that’s the same issues that caused the junk bond crash of 2008. pic.twitter.com/rAnWxZdz4w
— Adam Cochran (@AdamScochran) April 21, 2020
“DAI có tiềm năng trở thành rổ tài sản rủi ro hơn mà hầu hết người dùng không biết cho đến khi nó nổ tung và kéo theo thị trường lao dốc. Nếu điều đó nghe có vẻ quen thuộc thì là vì những vấn đề tương tự đã gây ra vụ sụp đổ trái phiếu rác năm 2008″.
Điều này có ý nghĩa là: giao thức DeFi càng hỗ trợ nhiều loại tiền điện tử thì bề mặt tấn công càng lớn. Theo giả thuyết, nếu DAI được hỗ trợ bởi 10 loại tiền điện tử ở mức 10% mỗi loại, thì sự sụp đổ của một tài sản trong số đó có thể dễ dàng khiến hệ thống MakerDAO bị xáo trộn, buộc DAI rời khỏi chốt.
Nhà bình luận DeFi nổi tiếng 찌 G 跻 じ nói thêm rằng với con đường MakerDAO hiện đang đi theo, thêm USDC và WBTC, stablecoin phi tập trung đang bắt đầu trở thành tập trung, rõ ràng là trái ngược với tài chính phi tập trung. USDC và WBTC được đúc bởi một chủ thể trung tâm và cũng có thể bị đóng băng bởi chính chủ thể đó.
Sự phổ biến của Maker suy yếu dần trong giới người dùng DeFi
Với các vấn đề gần đây quay quanh DAI, có vẻ như tiền điện tử và giao thức được liên kết với nó – MakerDAO chưa thực sự sẵn sàng đáp ứng nhu cầu ồ ạt. Vâng, sự cố của Ethereum và các hiệu ứng tiếp theo không phải là lỗi của giao thức, nhưng các nhà bình luận cho là giao thức này hoạt động chậm.
Một người bình luận nhận xét của 찌 G 跻 じ như sau:
the persistent $DAI off peg and the inability of the $MKR system to scale up supply to meet demand is really a big problem that is causing them to lose a lot of users
probably same reason why @dydxprotocol launched its 10x BTC perps with $USDC and not DAI pic.twitter.com/EAHS6FgkBt
— 찌 G 跻 じ ⚡️ 🔑 (@DegenSpartan) April 23, 2020
“DAI rời khỏi chốt và hệ thống MKR không thể tăng quy mô cung ứng để đáp ứng nhu cầu là một vấn đề thực sự lớn khiến họ mất rất nhiều người dùng. Đó là lý do tại sao giao thức dXdY không dùng DAI“
Ryan Berckmans, một kỹ sư cao cấp của thị trường phái sinh dựa trên Ethereum Augur, đã chia sẻ quan điểm này. Kỹ sư DeFi tuyên bố vào ngày 29/4 rằng sau khi “dành 20 giờ để nghiên cứu phản hồi của Maker trong và sau Thứ Năm Đen Tối”, anh ta sẽ không sử dụng giao thức, trích dẫn phí chênh lệch DAI như một dấu hiệu rõ ràng “Maker đã làm xói mòn” lòng tin của công chúng.
Parafi Capital đã xác thực rằng các vấn đề về chốt thực sự đang khiến công ty và cá nhân mà họ biết ngừng sử dụng DeFi, hoặc ít nhất là DAI và MakerDAO. Công ty đầu tư mạo hiểm đã viết trong bài viết nói trên về tình trạng của chốt:
“Chúng tôi tin rằng sự thiếu ổn định và thanh khoản này đang chuyển thành bất ổn xung quanh việc sử dụng DAI như một stablecoin phi tập trung trong nhiều giao thức DeFi. Chúng tôi đã nghe thấy một số nhóm DeFi bày tỏ sự thất vọng về thiếu thanh khoản/ổn định của DAI, với một số lựa chọn sử dụng USDC thay vào đó“
MakerDAO mất người dùng càng khiến sự ổn định của giá trị DAI gặp nguy hiểm vì chốt đô la được xác định dựa trên thanh khoản.
Sự cần thiết của một đối thủ cạnh tranh với MakerDAO
Tuy nhiên, các vấn đề của DAI với chốt đô la có thể thúc đẩy cạnh tranh trong không gian DeFi. Nếu thành viên của cộng đồng Ethereum thực sự mất niềm tin vào MakerDAO, đó có thể là thời điểm tốt để một nền tảng khác tham gia vào thị trường, tạo ra các đối thủ cạnh tranh củng cố toàn bộ DeFi.
Cho đến nay, tính ưu việt của MakerDAO trong stablecoin phi tập trung và không gian cho vay phần lớn không bị nghi ngờ. Bởi lẽ, DAI là stablecoin phi tập trung duy nhất trong 100 loại tiền điện tử hàng đầu. Mô hình độc đáo đúc stablecoin thông qua khoản vay phi tập trung vẫn chưa bị sao chép bởi dự án nào khác, mặc dù điều này đang thay đổi.
The Block đã đưa tin vào ngày 4/5 về việc tạo ra giao thức stablecoin mới trên Ethereum có tên là Alcoholity. Theo trang web của dự án, cho biết “sắp ra mắt”. Thanh khoản và stablecoin của chính nó LQTY hứa hẹn sẽ khác với MakerDAO ở một số điểm:
- Các khoản cho vay sẽ luôn có lãi suất bằng 0, không giống như CDP của MakerDAO, có lãi suất lên tới 19,5% tùy vào thời điểm
- Người vay của LQTY sẽ chỉ cần duy trì tỷ lệ tài sản thế chấp là 110%
- Không có quản trị trong Liquity; tất cả các quyết định chính sách tiền tệ đều đạt được thông qua “ưu đãi giao thức và phí hoàn trả, phát hành khoản vay được điều chỉnh theo thuật toán (0% theo mặc định)”
- Do đó, token quản trị sẽ được thay thế bằng token khuyến khích
Không rõ liệu nhóm Liquity có thể thực hiện đúng lời hứa hay không, không chắc chỉ duy nhất nó là người chơi mới bước vào vũ trụ. Với các vấn đề gần đây của DAI và sự thất vọng của người dùng Ethereum, rõ ràng thị trường DeFi đã sẵn sàng để cạnh tranh.
Dislaimer: Đây là thông tin cung cấp dưới dạng blog cá nhân, không phải thông tin tổng hợp hay lời khuyên đầu tư. Chúng tôi không chịu trách nhiệm về các quyết định đầu tư của bạn.
- Tron ra mắt hệ thống stablecoin Djed giống như MakerDAO
- MakerDAO xem xét bổ sung hỗ trợ USDC để giảm thiểu rủi ro cho DAI trong bối cảnh thị trường hỗn loạn
