Gần đây, các tài liệu mới đã xuất hiện về lite client cho blockchain Telegram Open Network (TON), mạng lưới được cung cấp bởi dịch vụ nhắn tin tức thời được mã hóa Telegram. Dựa trên nội dung của các tài liệu này, có thể đưa ra rất nhiều giả định về tương lai của nó, đặc biệt là so sánh TON với các đối thủ – như mạng Cosmos , Polkadot và Ethereum 2.0 – cũng như tác động chung của blockchain hệ sinh thái.
Polkadot, Cosmos và TON chắc chắn sẽ cạnh tranh để thu hút người dùng và nhà phát triển. Hơn nữa, vào năm 2019, mọi blockchain thực sự cần phải có rất nhiều trường hợp sử dụng được xây dựng để thu hút người dùng và nhà đầu tư tiềm năng, vì thời đại của ICO và các blockchain mới có thể đã kết thúc. Yêu cầu đối với các dự án blockchain hiện đang ở mức cao và thậm chí còn cao hơn sau khi phát hành TON. Điều quan trọng là phải giải thích cho người dùng những vấn đề được giải quyết bởi dự án này. Có thể so sánh các dự án theo số lượng người dùng tiềm năng. TON có lẽ là người dẫn đầu vì cơ sở người dùng Telegram hiện có trên 300 triệu.
Cả Ethereum và bất kỳ công ty tiền điện tử hoặc blockchain nào khác đều không thể có 300 triệu người dùng nhưng Telegram thì có. Một trong những vấn đề lớn nhất của sự phát triển blockchain hiện tại là xử lý khả năng mở rộng cho số lượng người dùng như vậy. Đó là lý do Polkadot, Ethereum 2.0 và những dự án khác xuất hiện. Những blockchains cố gắng giải quyết khối lượng lớn hơn và tốc độ nhanh hơn. Hiện tại, Ethereum và Bitcoin có thể xử lý tương ứng khoảng 15 và 7 giao dịch mỗi giây (TPS) – ít hơn nhiều so với gần 45.000 TPS của Visa. Do đó, TON cần xử lý nhiều hơn Visa để tạo điều kiện cho hàng triệu người dùng.
Vấn đề về khả năng mở rộng
Thách thức chính đối với các blockchain hiện đại là có thể mở rộng đủ để xử lý một lượng lớn giao dịch đáp ứng việc áp dụng đại trà. Điều đó có nghĩa là nó có thể mang lại hàng triệu hoặc thậm chí hàng tỷ người dùng tiềm năng.
TON tuyên bố là họ rất nhanh về mặt xử lý giao dịch giữa những người dùng. Tuy nhiên, không một dự án blockchain nào có khả năng đạt được mục tiêu xử lý hàng triệu giao dịch mỗi giây.
Có nhiều cách tiếp cận khác nhau để mở rộng một hệ thống blockchain trong khi có cùng tính bảo mật và phân cấp như Bitcoin – hoặc ít nhất là gần với nó.
Cách đầu tiên là sử dụng các trung tâm tập quyền được kiểm soát bởi các hợp đồng thông minh. Một người dùng có thể gửi tiền vào hợp đồng thông minh và sẽ giữ lại số tiền tương tự trên trung tâm này. Tuy nhiên, nếu có điều gì đó không lường trước được xảy ra, người dùng có thể lấy lại tiền từ hợp đồng thông minh mà không có bất kỳ tương tác nào với trung tâm. Một ví dụ về điều này là Plasma, công nghệ đã được đề xuất vào ngày 11 tháng 8 năm 2017 bởi người đồng sáng lập Ethereum Vitalik Buterin và Joseph Poon, người tạo ra Lighting Network để mở rộng quy mô Ethereum. Trong quá trình phát triển, một số vấn đề xuất hiện khiến Plasma trở nên khá phức tạp để thực hiện. Khó khăn chính là việc ra khỏi Plasma (exit). Để thoát, người dùng cần phải đợi bảy ngày. Trong thời gian này, bất kỳ ai cũng có thể cung cấp bằng chứng rằng người dùng đã lừa dối. Hợp đồng thông minh cần xác minh rằng người dùng có quyền thoát. Thách thức chính là thực hiện các phép tính ít nhất có thể và có kích thước bằng chứng nhỏ nhất có thể về phía Ethereum, bởi vì bạn cần trả tiền cho bất kỳ phép tính nào hoặc cho bất kỳ dữ liệu nào về Ethereum. Trong các cuộc thảo luận về Plasma 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 và triển khai 1 2 3 4 5 6 7, một vấn đề với lịch sử về bằng chứng exit khiến Plasma trở nên không ổn định sau một vài tháng. Vì vấn đề này mà hiện tại không có Plasma nào sẵn sàng sản xuất với các hợp đồng thông minh trên đó.
Cách thứ hai để mở rộng quy mô blockchain là sử dụng thuật toán đồng thuận proof-of-stake (PoS) thay vì proof-of-work (PoW). Sự khác biệt chính giữa các phương pháp này là PoS cho phép xác thực các khối bằng cổ phần của người dùng – số lượng tiền mà người xác nhận sở hữu. Theo nghiên cứu của người tạo ra nó (Sunny King và Scott Nadal) thfi PoS hiệu quả hơn PoW. Một ví dụ về các blockchain proof-of-stake hiện nay là Stellar, EOS (sử dụng delegated proof-of-stake – DPoS), Binance Chain, Cosmos và Polkadot.
Cách tiếp cận thứ ba để giải quyết vấn đề về khả năng mở rộng là sharding.
Sharding là gì?
Sharding là một cách để phân chia toàn bộ trạng thái của mạng lưới thành một loạt các phân vùng (được gọi là phân đoạn) có chứa phần trạng thái giao dịch và trạng thái độc lập của riêng chúng.
Nguyên tắc chính là thực hiện các giao dịch song song và tách tất cả dữ liệu thành các chuỗi nhỏ khác nhau và chúng có thể tương tác với nhau.
Nghĩ về nó theo một phép ẩn dụ. Hãy tưởng tượng Ethereum được chia thành hàng ngàn mảnh. Mỗi mảnh có thể tự hoạt động và có thể có các tính năng riêng được biết đến với từng mảnh tương ứng. Nếu các mảnh muốn giao tiếp với nhau, chúng sẽ phải sử dụng một số loại giao thức. Sharding tạo ra một cách cho mỗi phân đoạn duy trì các biên lai giao dịch riêng lẻ được bảo mật bằng mật mã. Chúng có thể được đưa trở lại với nhau để trở thành một mảnh lớn hơn bất cứ lúc nào.
Sharding, cùng với PoS, là một trong những cách tốt nhất để mở rộng hệ thống hiện tại. Tuy nhiên, có một vài vấn đề bảo mật với công nghệ này vẫn chưa được giải quyết.
TON là một blockchain PoS tích cực sử dụng sharding để mở rộng quy mô. Nó có một masterchain và các workchain cũng được kết nối, với cả hai đều có các shardchain riêng. Do đó, kết luận trong tài liệu mô tả TON nói rằng:
“Để đạt được khả năng mở rộng cần thiết, chúng tôi đã đề xuất TON Blockchain, một hệ thống đa blockchain kết hợp chặt chẽ […] với phương pháp tiếp cận từ cấp dưới lên cấp trên đối với sharding (xem 2.8.12 và 2.1.2)”.
TON sẽ có thể mở rộng vì nó sẽ kết hợp một số cách tiếp cận, chẳng hạn như sharding và đồng thuận PoS. Với sharding, dữ liệu được lưu trữ ở những nơi khác nhau để ít thông tin được gửi qua mạng – làm cho nó nhanh hơn. Lợi ích của PoS là bạn không cần phải thực hiện nhiều phép tính để xác thực khối. Bằng cách sử dụng cả hai điều này, họ tạo ra các xác nhận giao dịch nhanh hơn nhiều so với proof-of-work.
TON so với Ethereum 2.0, Polkadot và Cosmos
Polkadot là một blockchain cho phép kết nối với các blockchain khác. Polkadot được xây dựng bởi Gavin Wood, một người đồng sáng lập Etherium. Cosmos tương tự như Polkadot song nhóm Cosmos đã phát triển thuật toán đồng thuận PoS, công ty dẫn đầu về tốc độ và bảo mật.
Lợi thế chính của TON so với các đối thủ cạnh tranh là cơ sở người dùng 300 triệu. Nhưng có những thông số khác có thể được so sánh.
Cộng đồng nhà phát triển : Không có cộng đồng nhà phát triển, sẽ không có tương lai cho bất kỳ hệ thống blockchain nào. Ngay bây giờ, vẫn chưa có nhiều trường hợp sử dụng blockchain cho mọi ngươi fnói chung. Rõ ràng là không có nhà phát triển, sẽ không có bất kỳ ứng dụng nào dựa trên một blockchain nhất định, do đó cũng sẽ không có bất kỳ người dùng nào.
Polkadot và Ethereum là những nhà lãnh đạo ở đây. Ethereum đã phát triển cộng đồng của mình trong sáu năm. Có rất nhiều công ty và những người đam mê từ các trường đại học công nghệ tốt nhất đã xây dựng và tiếp tục xây dựng các ứng dụng trên blockchain Ethereum. Lý do chính cho điều này là cách tiếp cận Ethereum và Polkadot là để phát triển mọi thứ nguồn mở và cho phép mọi người tham gia vào nó bằng cách đề xuất ý tưởng thông qua EIP (Giao thức cải tiến Ethereum) và nhận tài trợ nghiên cứu.
Vấn đề chính với TON ở đây là nó không công khai: Không có cách nào để tham gia vào quá trình phát triển. Đội ngũ TON nổi tiếng là một nhóm gồm những người tài năng và thông minh, nhưng rất kín tiếng với công chúng. Không có cộng đồng nhà phát triển mở, rộng lớn cho TON và do đó, có thể không có nhiều ứng dụng và giao thức được xây dựng trên TON – ít nhất là cho đến khi nó hoạt động công khai hơn. Để áp dụng đại trà cho bất kỳ blockchain nào, cần phải có nhiều nhà phát triển xây dựng các trường hợp sử dụng hàng loạt – vì vậy, đây là vấn đề cho sự tăng trưởng của TON, ít nhất là cho đến thời điểm hiện tại.
Ngôn ngữ hợp đồng thông minh : Hiện tại, chỉ có một ngôn ngữ lập trình trên TON cho phép hợp đồng thông minh. Tuy nhiên, TON vẫn đang được phát triển tích cực và mọi thứ có thể khác biệt đáng kể trong tương lai. Chúng tôi sẽ chỉ phân tích tình hình hiện tại.
Ngôn ngữ hợp đồng thông minh của TON, được gọi là Fift. Nó khá dị thường. Nó được lấy cảm hứng từ ngôn ngữ lập trình Forth xuất hiện lần đầu tiên khoảng 50 năm trước. Ngôn ngữ này có thể không thân thiện với các nhà phát triển mới. Hầu hết các nhà phát triển JavaScript hoặc Python có thể sẽ không bao giờ hiểu cách viết mã với nó. Tuy nhiên, nó có phần giống với ngôn ngữ Lisp về mặt cú pháp.
Điều này có nghĩa là nhóm TON quyết định phát triển đội ngũ nhà phát triển có chất lượng hơn số lượng. Chỉ những nhà phát triển có kinh nghiệm mới có thể làm việc với Fift. Điều đó cũng có nghĩa là sẽ có ít lỗi hơn trong quá trình sản xuất hợp đồng thông minh. Tuy nhiên, điều đó cũng có nghĩa là sẽ có ít nhà phát triển hơn. Nó có thể là một cách tiếp cận tốt để sử dụng Fift, nhưng nó vẫn có rủi ro cho TON.
Ethereum có cách tiếp cận ngược lại. Ethereum với ngôn ngữ Solidity, được thiết kế tương tự với JavaScript để cho phép nhiều nhà phát triển và nhà phát triển JavaScript mới bắt đầu làm việc với Solidity một cách nhanh chóng.
Cả Polkadot và Ethereum 2.0 đều cho phép phát triển các ứng dụng phi tập trung (DApps) bằng các ngôn ngữ cổ điển như C #, Java, C ++, JS, Go, Rust và các ứng dụng khác. Ý tưởng chính là sử dụng máy ảo WebAssembly, phù hợp hoàn hảo cho các hệ thống blockchain. WebAssembly ban đầu được thiết kế cho các ứng dụng web. Do đó, các nhà phát triển có thể sử dụng một ngôn ngữ trong khi hoàn thành các nhiệm vụ khác nhau với nó. Cosmos cũng cho phép các nhà phát triển sử dụng các ngôn ngữ cổ điển.
TON có thể gặp rất nhiều vấn đề với Fift. Polkadot, Cosmos và Ethereum sử dụng các ngôn ngữ cổ điển và hiện tại không có giải pháp đơn giản nào cho TON để cạnh tranh với điều này. Tuy nhiên, TON Labs đang nghiên cứu tối ưu hóa Fift cho các ngôn ngữ mã hóa khác, chẳng hạn như C ++, ngôn ngữ lập trình được sử dụng rộng rãi hơn. Tuy nhiên, có thể các ngôn ngữ khác sẽ có khả năng được chuyển đổi thành Fift. Ton Labs đang làm việc để biến điều đó thành hiện thực trong tương lai. Với sự hỗ trợ cho các ngôn ngữ như C ++ và C #, Ton sẽ giải quyết tất cả các vấn đề liên quan đến những khó khăn trong việc hiểu Fift và sẽ được ác nhà phát triển chấp nhận giống như Polkadot – hoặc thậm chí tốt hơn. Nhóm Telegram luôn có API và tài liệu tốt cho API của mình, chẳng hạn như Telegram Bots.
Kiến trúc : Polkadot có một chuỗi chính được gọi là relay chain (chuỗi chuyển tiếp), với nhiều chuỗi bên được kết nối với nó được gọi là các parachain. Các parachain không có sự đồng thuận riêng của chúng, vì vậy tất cả các khối được xác minh trên relay chain bởi một nhóm khoảng 1.000 validator (người xác nhận). Nó có khả năng mở rộng hơn so với hầu hết các giải pháp hiện tại vì các khối trong các parachain được thực hiện song song.
Cosmos cũng có một mainchain gọi là Cosmos Hub. Các sidechain khác được kết nối với trung tâm và được gọi là các zone (vùng). Mỗi zone có các validator riêng, vì vậy các khối được thực thi độc lập. Vấn đề ở đây là, với một lượng nhỏ validator (100) như vậy, các zone có thể bị hack. Trong Polkadot, tất cả các chuỗi đều có các validator chung để giải quyết vấn đề này. Cách tiếp cận của Cosmos là chỉ có các zone hữu ích, do đó sẽ có đủ validator để giữ an toàn. Trong trường hợp này, bạn có thể có blockchain của riêng mình vì những lý do cụ thể.
Kiến trúc của TON, như được mô tả chi tiết trong phần 2.1 của Tài liệu mô tả TON, là hoàn toàn khác. Đặc điểm xác định của nó là nó có một masterchain và một số lượng lớn các workchain – các blockchain độc lập có thể tương tác với nhau và được điều khiển bởi masterchain. Mỗi workchain bao gồm các shardchain – các chuỗi nhỏ chịu trách nhiệm về dữ liệu cụ thể trong một blockchain được lưu trữ trong các khối.
Mỗi workchain được chia thành tối đa 260 blockchain được shard, có cùng quy tắc và định dạng khối như chính workchain nhưng chỉ chịu trách nhiệm cho một tập hợp con các tài khoản, tùy thuộc vào một số bit (quan trọng nhất) của địa chỉ tài khoản.
Mỗi khối shardchain là một nhóm các ô – loại dữ liệu cụ thể trong TON. Bản thân một khối shardchain cũng có thể được mô tả bằng một công thức đại số và được lưu trữ dưới dạng một “bag of cells” (tập hợp các ô), theo Tài liệu mô tả TON (phần 2.5.6).
Cách tiếp cận kiến trúc thú vị nhất là sharding của TON. Tuy nhiên, có rất nhiều vấn đề liên quan đến việc triển khai và bảo mật của giải pháp đó ngay bây giờ. Sharding trong trường hợp này có thể không an toàn và dễ dàng bị hack.
Các trường hợp sử dụng của blockchain và những gì khả dụng hiện tại
Có một số trường hợp sử dụng nhất định có thể được thực hiện trên TON và các blockchain thế hệ mới khác.
Telegram bot + blockchain: Telegram đã có bot. Đây là một trong những cách tốt nhất để xây dựng một ứng dụng có giao diện người trực tiếp trong trình nhắn tin. Nó dễ sử dụng hơn nhiều khi bạn không cần cài đặt bất kỳ ứng dụng mới nào mà chỉ cần nhấn vào bot yêu thích của bạn trong tìm kiếm. Với API của TON cho bot, có thể xây dựng các DApp đơn giản, thân thiện với người dùng và khả dụng với họ chỉ sau vài giây. Hiện tại đã có một số bot trên Telegram cho phép bạn sử dụng bitcoin và ether, và thậm chí trao đổi, mua hoặc bán chúng. Với các khoản thanh toán TON, Telegram có thể xây dựng thị trường ứng dụng của riêng mình trực tiếp trong trình nhắn tin. Ứng dụng này cuối cùng có thể trở thành ứng dụng số 1 trên cửa hàng ứng dụng App Store của Apple. Với dịch vụ ngân hàng điện thoại đầu tiên bắt đầu vào năm 1983 bởi Ngân hàng Scotland, sau đó là ngân hàng trực tuyến đầu tiên bởi Stanford Credit Union, tiếp theo là các ứng dụng ngân hàng năm 2007 và bot ngân hàng năm 2015, bây giờ chúng ta thấy bot trở nên phổ biến. Đến năm 2020, ước tính 85% dịch vụ khách hàng ngân hàng sẽ được thực hiện bởi bot. Các doanh nghiệp nên tìm ra trình nhắn tin cho người dùng – Discord cho các game thủ, Telegram cho những người đam mê tiền điện tử, WeChat cho Trung Quốc và Slack cho doanh nghiệp – để phù hợp với nơi người dùng mục tiêu của họ hiện đang “cư trú”.
Các khoản thanh toán vi mô trong trình nhắn tin: đây là một trong những ứng dụng blockchain hứa hẹn nhất trong cuộc sống hàng ngày.
Ví dụ: thanh toán WeChat : một trong những lý do chính khiến WeChat không thành công ở châu Âu và tại Hoa Kỳ là WeChat quá tập quyền và có liên kết với chính phủ Trung Quốc. Phương Tây thích các nền tảng bất khả tri hơn một chút mà trên đó mọi người có thể tự do lựa chọn các dịch vụ và thanh toán từ nhiều lựa chọn khác nhau.
DEX: Một sàn giao dịch tiền điện tử phi tập trung (DEX) là một trường hợp sử dụng kahr thi khác của blockchain TON và cũng có thể hoạt động cho các bot Telegram. Với tiềm năng của TON để xử lý hàng triệu giao dịch, có thể xây dựng một sàn giao dịch để tiến hành giao dịch.
Cầu nối giữa các chuỗi khác: một kết nối giữa các blockchain là mục tiêu chính của Cosmos, Polkadot và TON. Cầu nối cho phép gửi giao dịch đến một blockchain khác khi hệ thống gặp vấn đề vì cầu nối hoạt động với các validator, những điểm có thể bị tấn công. Khi sử dụng một cầu nối, chúng ta cần một nhóm các validator đáng tin cậy, những người lắng nghe các sự kiện từ một blockchain và sẽ chuyển chúng sang một blockchain khác. Vấn đề chính là các validator có thể bị tấn công hoặc gặp trục trặc. Để ngăn chặn những trường hợp như vậy, các validator cần phải đặt cọc tài sản trên cả hai chuỗi. Họ sẽ bị trừng phạt bằng cách mất số tiền đặt cược cho bất kỳ trục trặc hoặc hành vi sai trái nào. Tuy nhiên, điều đó cũng có nghĩa là lượng tiền điện tử có thể được chuyển qua một cầu nối phải nhỏ hơn số lượng được đặt cược bởi các validator.
Ảnh hưởng đến cảnh quan blockchain
Chiến lược của nhóm TON khác khá nhiều so với chiến lược chính của các nhà lãnh đạo hiện tại như Polkadot, Ethereum và Cosmos. Cách mà TON đang được phát triển phức tạp hơn nhiều đối với các nhà phát triển so với các blockchain đã nói ở trên. Tuy nhiên, nếu nhóm TON tìm ra cách thu hút các nhà phát triển thì điều này có thể thay đổi hoàn toàn cách các nhà phát triển làm việc với tất cả các blockchain. TON minh họa rằng có thể phát hành một sản phẩm mà không cần bất kỳ cuộc thảo luận nào và vẫn thu hút một cộng đồng mạnh mẽ. TON có thể thu hút các nhà phát triển C ++ chuyên nghiệp, giàu kinh nghiệm thay vì các nhà phát triển JavaScript. Điều này chắc chắn có thể thay đổi chất lượng của các DApp. Điều này có thể tác động đến những khách hàng thuê các nhà phát triển theo cách tích cực bằng cách loại bỏ các nhà phát triển chất lượng thấp hơn trong các tổ chức gia công phần mềm.
TON có thể trở thành một blockchain quyền lực. Khi phát hành, 300 triệu người sẽ ngay lập tức sở hữu ví gram. Điều này sẽ khiến nó trở thành loại tiền điện tử được chấp nhận nhiều nhất trên thế giới. Trong vài giây, rất có thể TON lọt top blockchain được sử dụng nhiều nhất trong toàn bộ hệ sinh thái, với các nhà phát triển tốt nhất trên thế giới đang xây dựng nó.
Đội ngũ đằng sau TON tuyên bố rằng họ sẽ duy trì cơ sở hạ tầng của riêng mình và công ty sẽ có khả năng bỏ phiếu mạnh gấp đôi so với phần còn lại của cộng đồng. Câu hỏi là tại sao nó sẽ ủng hộ cho một hệ thống tập quyền như vậy. Nó tuyên bố sẽ tạo ra một hệ thống blockchain phân tán, nhưng trên thực tế, nó không được phân phối, mà tập quyền. Khác với thực tế là nó có một sổ cái công khai, nó không khác gì các hệ thống xử lý khác. Nó đã tạo ra một số dịch vụ trên blockchain, nhưng cho đến nay vẫn chưa rõ nó sẽ hoạt động như thế nào và nó cần gì (DHT, proxy, DNS).
Nếu chúng ta xem xét về mạng, blockchain, dịch vụ và thanh toán thì điều này dẫn đến một hệ thống hoàn toàn tập quyền sẽ được phục vụ bởi tổ chức (TON). Về mặt kỹ thuật, nó có một tờ giấy trắng rất chi tiết và được thực hiện tốt. Mục đích dễ hiểu của các dịch vụ, sự kết nối rõ ràng giữa chúng và rằng không có vấn đề công nghệ nào tạo nên một nền tảng tuyệt vời có thể chịu được tải trọng lớn.
Với tất cả sự tôn trọng đối với công nghệ đẳng cấp thế giới, nó có thể khiến người ta phải suy ngẫm: Tại sao lại là bất khả tri và riêng tư nếu bạn thực sự chỉ tập quyền? Có lẽ đó là một thông điệp cho cả hệ thống tập trung và phi tập trung để duy trì tính toàn vẹn được xây dựng rất tỉ mỉ.
- Báo cáo: Telegram sẽ ra mắt mạng TON vào quý 3 năm 2019
- Facebook gây chiến với Telegram khi ra mắt tiền mã hóa của riêng mình?
Lusjfer
Tạp Chí Bitcoin | cointelegraph
