Vào ngày 05/07, Đức bác bỏ ý tưởng tung ra một loại tiền tệ kỹ thuật số do ngân hàng trung ương phát hành (CBDC) – Bộ Tài chính cho rằng sẽ “quá mạo hiểm” khi tạo mới một loại tiền tệ ở thời điểm này.
Khái niệm CBDC, hoặc tiền tệ kỹ thuật số quốc gia – kịch bản trong đó xu hướng tiền tệ kỹ thuật số được một cơ quan liên bang chấp nhận, về cơ bản theo các quy tắc của nó, với ngân hàng trung ương phát hành tiền fiat kỹ thuật số, chứ không phải tiền mã hóa trong hình thức phân cấp phổ biến nhất và không chỉ trở thành người điều tiết, mà còn là chủ tài khoản của khách hàng – đã thu hút nhiều chính phủ trên khắp thế giới. Một số chính phủ đã thực hiện ý tưởng này, một số tiếp tục nghiên cứu, trong khi một số khác – như Đức – đã bác bỏ ý tưởng đó hoàn toàn. Dưới đây là danh sách các quốc gia trong số đó cùng với lý do của họ chấp thuận/chống lại CBDC.
NHỮNG QUỐC GIA CHẤP NHẬN
Cộng hòa Senegal
Senegal là một trong những quốc gia chấp nhận một loại tiền tệ kỹ thuật số quốc gia sớm nhất, đã phát hành eCFA dựa trên blockchain – được đặt tên theo CFA franc, đồng tiền Senegal – vào tháng 12/2016.
Theo khái niệm CBDC, eCFA hoàn toàn phụ thuộc vào hệ thống ngân hàng trung ương và chỉ có thể được phát hành bởi một tổ chức tài chính được ủy quyền, mặc dù nó đã được phát triển riêng: eCFA được tạo ra do sự hợp tác giữa ngân hàng địa phương Banque Régionale de Marchés (BRM) và eCurrency Mint Limited, một startup ở Ireland hỗ trợ các ngân hàng trung ương trong việc tạo ra các loại tiền tệ kỹ thuật số riêng của họ.
Do đó, eCFA được thiết kế để phân phối cùng với tiền fiat như là một loại tiền pháp định. Trong một tuyên bố chung, BRM và eCurrency Mint cho biết:
“ECFA là một công cụ kỹ thuật số có độ bảo mật cao có thể được giữ trong tất cả ví tiền số và ví tiền di động. Nó sẽ đảm bảo tính thanh khoản chung, cho phép khả năng tương tác và cung cấp sự minh bạch cho toàn bộ hệ sinh thái kỹ thuật số tại WAEMU”.
Thật vậy, nếu được chứng minh là có hiệu quả, eCFA có thể được triển khai cho các quốc gia thành viên của Liên minh tiền tệ và kinh tế Tây Phi (WAEMU), bao gồm Cote d’Ivoire (Bờ Biển Ngà), Burkina Faso, Benin, Togo, Mali, Niger và Guinea-Bissau.
Tunisia
Năm 2015, Tunisia trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới phát hành một loại tiền tệ quốc gia dựa trên blockchain là eDinar – còn được gọi là Digicash và BitDinar – như Monetas, một công ty phần mềm có trụ sở tại Thụy Sĩ (CEO mà một trong những thành viên của vụ bê bối Tezos) ), đã tham gia tích hợp công nghệ vào phiên bản kỹ thuật số Dinar của Tunisia, được tạo ra trước đó. Tương tự như tiền mặt, việc phân phối và phát hành eDinar được tổng quan bởi một cơ quan chính phủ – La Poste, hay còn gọi là La Poste Tunisia (LPT). CEO Monetas, Johann Gevers, đã bình luận về buổi ra mắt:
“Việc triển khai Monetas ở Tunisia là ứng dụng đầu tiên cho một hệ sinh thái đầy đủ các khoản thanh toán kỹ thuật số. Với ứng dụng La Poste Tunisienne Android được cung cấp bởi Monetas, người Tunisia có thể sử dụng điện thoại thông minh để thực hiện chuyển tiền tức thời, thanh toán hàng hóa và dịch vụ trực tuyến và trực tiếp, gửi tiền, trả lương, thanh toán hóa đơn và quản lý tài liệu nhận dạng chính thức của chính phủ”.
Cũng giống với tiền mã hóa, có phí giao dịch được tích hợp vào hệ thống eDinar, mặc dù chúng không đáng kể vì số tiền tối đa được giới hạn ở một Dinar.
Quần đảo Marshall
Quần đảo Marshall – với dân số khoảng 53.000 người – là một nước *cộng hòa tổng thống trong hiệp hội tự do với Hoa Kỳ, đã sử dụng đồng đô la Mỹ (USD) làm đồng tiền chính thức của mình. Tuy nhiên, kể từ tháng 3/2018, nước này đã thực hiện một đồng tiền pháp định khác: tiền mã hóa của chính họ được gọi là “Sovereign” (SOV). Tiền tệ lần đầu tiên được giới thiệu vào cuối tháng Hai, khi chính phủ – hòn đảo này không có ngân hàng trung ương – thông qua tuyên bố và phát hành đạo luật tiền tệ Sovereign. David Paul, bộ trưởng hỗ trợ chủ tịch quần đảo Marshall, nói với Reuters vào thời điểm đó:
“Là một quốc gia, chúng tôi bảo lưu quyền phát hành đơn vị tiền tệ dưới mọi hình thức, dù ở dạng kỹ thuật số hay fiat”.
Hơn nữa, Paul cho biết thêm rằng SOV được hợp tác với Neema, một startup Fintech của Israel và sẽ được công bố thông qua một ICO, với presale riêng biệt. CEO Neema, Barak Ben-Ezer, nói với tạp chí rằng “[SOV] hoàn toàn phi tập trung và chính phủ không thể kiểm soát nguồn cung tiền [sau ICO]”.
Chính phủ đã báo cáo giới hạn nguồn cung SOV cho 24 triệu token để tránh lạm phát.
Venezuela
Vào tháng 2/2018, chính phủ Venezuela đã tung ra một đồng tiền mã hóa quốc gia gọi là Petro hay Petromoneda. Nó được công bố lần đầu tiên vào tháng 12/2017 qua truyền hình, khi Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro tuyên bố rằng chính phủ của ông đang lên kế hoạch phát hành một đồng tiền mã hóa được hỗ trợ bởi hành động dự trữ dầu, vàng và khoáng sản của đất nước. Vào tháng Một, ông đã chuẩn bị kỹ lưỡng, cho biết rằng 100 triệu Petro được hỗ trợ bởi số lượng tương đương các thùng dầu sẽ được phát hành “sớm”. Theo Maduro, một số loại tiền tệ fiat, bao gồm đồng rúp của Nga, đồng nhân dân tệ Trung Quốc, Lia Thổ Nhĩ Kỳ và đồng Euro được tự do chuyển đổi với Petro.
Đồng tiền được thiết kế nhằm tránh các biện pháp trừng phạt của Hoa Kỳ đã ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế địa phương – như Maduro đã đưa ra, để chống lại hành động “phong toả” tài chính do chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump đưa ra. Do đó, vào ngày 19/03, Trump đã ban hành lệnh hạn chế hiệu quả các nhà đầu tư Mỹ tham gia vào chương trình ICO của Petro, bắt đầu vào ngày 20/2. Vào tháng Ba, Nicolas Maduro tuyên bố tổng cộng 5 tỷ đô đã được huy động trong giai đoạn presale – điều này sẽ biến nó trở thành một trong những ICO lớn nhất từ trước tới nay, đặt cược 2 tỷ đô la cho ICO Telegram và bán 1 tỷ đô la token tín dụng EOS đằng sau nó. Hơn nữa, vào ngày 21/02, Maduro tuyên bố rằng đất nước này đang chuẩn bị tung ra một loại tiền mã hóa “thậm chí còn mạnh hơn” gọi là Petro Gold, lần này được hậu thuẫn bởi kim loại quý của Venezuela.
Petro được cho là có quan hệ với Nga, theo các nguồn tin giấu tên trích dẫn trong một tờ báo Time, tiền mã hóa đã nhận được sự hỗ trợ của Nga kể từ năm 2017, đặc biệt là do sự kháng cáo bỏ qua biện pháp trừng phạt của phương Tây. Như ngân hàng nhà nước Nga bị cáo buộc đã nói với tờ báo rằng, “Những người theo phe tổng thống Putin, họ nói với ông đây là cách để tránh các biện pháp trừng phạt”.
Vào ngày 27/03, những tuyên bố này đã bị Konstantin Vyshkovsky, người đứng đầu bộ phận quản lý nợ của Bộ Tài chính Nga phủ nhận.
Trong những tin tức gần đây, Maduro đã thông báo sự ra mắt của một ngân hàng mã hóa do Petro tài trợ để hỗ trợ các sáng kiến của thanh thiếu niên và sinh viên, trong khi Bộ trưởng Bộ Môi trường và Nhà ở Venezuela, Ildemaro Villarroel, tuyên bố rằng Petro sẽ được sử dụng để tài trợ xây dựng nhà ở cho người vô gia cư.
NHỮNG QUỐC GIA ‘BÁC BỎ’
Ecuador
Ecuador là một trong những nước tiên phong về việc áp dụng CBDC. Quốc gia đã công bố tiền điện tử của mình (dinero electrónico, hoặc DE) vào năm 2014. Đến tháng 2 năm 2015, nó đã hoạt động như một phương tiện thanh toán chức năng, cho phép người dùng đủ điều kiện chuyển tiền qua ứng dụng di động.
Chính phủ Ecuador nhấn mạnh rằng CBDC đã được ban hành để hỗ trợ hệ thống tiền tệ dựa trên đồng đô la của họ – Ecuador bắt đầu chấp nhận đô la Mỹ như một loại tiền pháp định vào tháng 9 năm 2000, hy vọng đạt được tăng trưởng kinh tế. Nhà kinh tế Diego Martinez, một đại biểu của Tổng thống Cộng hòa cho Ban Điều hành, Chính sách tiền tệ và tài chính, nói với CNBC rằng tiền mã hóa sẽ giúp giảm cả mức nghèo đói và các chi phí khác nhau cho chính phủ, khi đất nước chi tiêu nhiều hơn 3 triệu đô la để chuyển đổi những phiếu cũ mất giá trị sang những tờ đô la mới hàng năm.
Tuy nhiên, kế hoạch tiền tệ cuối cùng cũng thất bại. Vào ngày 26/03/2018, tờ báo địa phương El Universo đã báo cáo rằng hệ thống sẽ hoàn toàn ngừng hoạt động bắt đầu từ ngày 31/03, đóng tất cả các tài khoản, khi trong tháng 12/2017, Quốc hội Ecuador đã thông qua luật pháp để bãi bỏ hệ thống tiền số ngân hàng trung ương và khoán ngoài hệ thống thanh toán cho các ngân hàng tư nhân.
Lawrence H. White, một giáo sư kinh tế tại Đại học George Mason, đã cho biết trong bài viết dành cho Viện Cato, nguyên nhân thất bại chủ yếu là do không có khả năng thu hút đủ người dùng – tổng cộng 402,515 tài khoản đã được mở, trong khi chỉ có 41,966 tài khoản đã từng được sử dụng để mua hàng hoặc thanh toán; 76,105 chỉ được sử dụng để tải tiền lên và tải tiền xuống và 286,207 tài khoản còn lại (khoảng 71%) đã được mở nhưng vẫn không có hoạt động, chủ yếu là do mọi người miễn cưỡng chấp nhận một loại tiền khác – được sử dụng thay cho đô la Mỹ – và không tin tưởng BCE là một tổ chức.
Estonia
Estonia đã cân nhắc tung ra CBDC của riêng họ, với tên gọi là Estcoin. Tuy nhiên, đất nước này đã từ bỏ ý tưởng đó sau khi phải đối mặt với những lời chỉ trích của các nhà quản lý EU. Khái niệm này lần đầu tiên được giới thiệu bởi chủ tịch chương trình thẻ căn cước điện tử Estonia, Kaspar Korjus. Tiền tệ được cho là giúp người dân Estonia có khả năng công chứng tài liệu của họ từ xa ở bất cứ nơi nào trên thế giới. Tuy nhiên, khi tin tức đã đến được Mario Draghi, chủ tịch Ngân hàng Trung ương Euro, ông nhanh chóng chỉ ra rằng những loại tiền tệ như vậy không được cho phép trong hệ thống luật pháp của khu vực đồng tiền chung Euro. Ông cho biết:
“Không có quốc gia thành viên nào có thể giới thiệu loại tiền tệ của mình; đồng tiền chung của khu vực là đồng Euro”.
Sau tuyên bố của Draghi, chính phủ Estonia đã ngăn chặn sự phát triển của Estcoin, gần đây đã được xác nhận bởi Siim Sikkut, một đại diện chiến lược IT của đất nước. Tuy nhiên, các token Estcoin sẽ được sử dụng như một “động lực” bên trong “cộng đồng thẻ căn cước điện tử”, Sikkut cho biết thêm.
Thụy sĩ
Mặc dù Thụy Sĩ đã được đặt tên là quốc gia mã hóa và thân thiện với blockchain nhất ở châu Âu, nhưng gần đây họ đã chia sẻ những nghi ngờ về tính hữu ích của CBDC. Vào ngày 21/06, thành viên hội đồng quản của Ngân hàng Quốc gia Thụy Sĩ (SNB), Thomas Moser, nói rằng tiền mã hóa và blockchain chưa đủ sáng tạo để xem xét phát hành một loại tiền tệ kỹ thuật số được nhà nước hậu thuẫn. Phát biểu tại hội nghị blockchain Crypto Valley ở Zug – vẫn được biết đến với tên gọi “Crypto Valley” – Moser so sánh blockchain trong điều kiện hiện tại với “sự đổi mới vô dụng” của đĩa CD, cho rằng tiền mã hóa chỉ đơn thuần bắt chước các sản phẩm hiện có – chẳng hạn như ‘cổ phiếu, trái phiếu, phiếu mua hàng kỹ thuật số’:
“Tương tự như điều đã xảy ra với Bitcoin. Mọi người sẽ chỉ chuyển sang một thứ mới nếu nó hoạt động tốt hơn hoặc rẻ hơn”.
Trước đó, vào tháng Năm, Hội đồng Liên bang của Chính phủ Thụy Sĩ đã yêu cầu một báo cáo về những rủi ro và cơ hội khi ra mắt một loại tiền tệ kỹ thuật số được chính phủ hậu thuẫn. Ý tưởng phát triển tiền mã hóa quốc gia được đề xuất vào tháng 2 bởi Romeo Lacher, chủ tịch sàn chứng khoán Thụy Sĩ SIX, khi ông cho rằng “một e-franc dưới sự kiểm soát của ngân hàng trung ương sẽ tạo ra rất nhiều sự trợ giúp – vì vậy nó sẽ tốt cho nền kinh tế”.
Hồng Kông
Hồng Kông có một vị thế rõ ràng hơn về CBDC so với Trung Quốc đại lục: Vào ngày 30/05, chính phủ đã ban hành thông cáo báo chí nói rằng Hồng Kông sẽ không phát hành một CBDC trong tương lai gần. Tuyên bố đã được thực hiện bởi Joseph Chan, Thư ký quyền hành động dịch vụ tài chính và kho bạc trong Hội đồng lập pháp.
Về cơ bản, Chan tuyên bố rằng Ủy ban thanh toán và cơ sở hạ tầng thị trường (CPMI) – một cơ quan bao gồm các thành viên từ Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC), Cơ quan tiền tệ Hồng Kông (HKMA) – và Ủy ban Thị trường (MC) của Ngân hàng cho các khu định cư quốc tế đã cùng nhau nghiên cứu các tác động tiềm năng của CBDC. Một cách dứt khoát, báo cáo của họ cho thấy rằng “hiện đang được đề xuất thực hiện CBDC cho thanh toán quy mô lớn tương tự và cơ sở hạ tầng hiện có”.
Bài báo cũng lập luận rằng bất kỳ lợi ích nào của CBDC có thể bị hạn chế do sự tồn tại của các sản phẩm thanh toán bán lẻ tư nhân hiệu quả, làm cho CBDC trở thành “chủ đề đòi hỏi nghiên cứu sâu hơn và nhiều công việc chứng minh hơn để xác định tính khả thi của nó cho các ứng dụng thanh toán”.
Nhật Bản
Vào tháng Tư, ngân hàng trung ương Nhật Bản, nơi Bitcoin được công nhận là phương tiện thanh toán chính thức, đã bác bỏ ý tưởng CBDC, khi Phó Thống đốc Masayoshi Amamiya tuyên bố rằng các đồng tiền đó có thể có tác động tiêu cực đến hệ thống tài chính hiện tại.
Phó Thống đốc lưu ý rằng CBDC ‘[kích thích] thảo luận toàn cầu về mức độ ngân hàng trung ương nên cung cấp thanh toán và cơ sở hạ tầng định cư cho xã hội’:
“Việc phát hành CBDC để sử dụng chung có thể tương đương với việc cho phép các hộ gia đình và công ty trực tiếp có tài khoản tại ngân hàng trung ương. Điều này có thể có tác động nghiêm trọng đến hệ thống tiền tệ hai tầng nói trên và trung gian tài chính của các ngân hàng tư nhân”.
Đức
Quốc gia gần đây nhất loại bỏ ý tưởng CBDC là Đức. Vào ngày 05/07, Bộ Tài chính Liên bang Đức tuyên bố rằng việc phát hành một CBDC sẽ quá mạo hiểm, trong việc đáp trả Đảng Xanh MP Gerhard Schick.
“Cho đến nay không có lý do thuyết phục nào về việc phát hành CBDC cho hàng loạt người dùng ở Đức và khu vực đồng Euro”, tờ báo kinh doanh Handelsblatt trích tuyên bố của Bộ Tài chính.
Bộ tiếp tục lập luận rằng những lợi ích tiềm năng của một CBDC – cụ thể là chuyển khoản ngân hàng tốc độ cao – cũng có thể đạt được theo những cách khác. Tóm lại, cơ quan này cho rằng CBDC liên quan đến “một số rủi ro không thể hiểu rõ”.
Những lo ngại khác được Bộ đưa ra bao gồm một ngân hàng trung ương gây nguy hiểm cho sự độc lập của họ – vì họ được cho là có vị thế mạnh hơn trong hệ thống tài chính nếu phát hành tiền mã hóa – và kịch bản khủng hoảng trong đó ngân hàng trung ương phá sản nhanh hơn và trên quy mô lớn hơn do chi phí giao dịch thấp hơn, cùng với: tuân thủ AML và các mối quan tâm về tài trợ khủng bố.
NHỮNG QUỐC GIA THỬ NGHIỆM
Uruguay
Uruguay đã có nỗ lực hết sức trong việc thử nghiệm khái niệm CBDC. Vào tháng 11/2017, ngân hàng trung ương Uruguay (BCU) đã trình bày kế hoạch thí điểm sáu tháng cho việc phát hành và sử dụng phiên bản kỹ thuật số của đồng Peso của Uruguay. Cơ quan này nhấn mạnh rằng “[nó] không phải là một loại tiền tệ mới, nó là cùng một Peso Uruguay, thay vì hỗ trợ vật chất thì chúng ta có một hỗ trợ công nghệ”.
Theo kế hoạch – ngày bắt đầu không được chỉ định trong thông cáo báo chí – tổng cộng 10.000 người dùng điện thoại di động của ANTEL, công ty viễn thông quốc doanh, sẽ tải xuống ứng dụng có ví kỹ thuật số tích hợp. Kết quả đầu tiên của vé kỹ thuật số bao gồm 20 triệu Peso Uruguay, theo ghi nhận của bản báo cáo.
Những người chơi khác cũng tham gia vào chương trình thí điểm, ngoài BCU và ANTEL, còn có RGC, nhà cung cấp hệ thống; IBM, hỗ trợ lưu trữ, lưu thông và kiểm soát; IN Switch, quản lý và chuyển nhượng người dùng và RedPagos, bán vé.
Người đứng đầu BCU đã xây dựng kế hoạch, cho biết thêm rằng Uruguay “có rất nhiều đội ngũ tiên phong” trong việc phát triển tiền tệ ảo:
“Nó sẽ là một quá trình thử nghiệm và có thể có sai lầm, thành công và thất bại […] Điều này luôn có sự tương tự như tiền tệ thông thường, nhưng sớm hay muộn nó sẽ được thực hiện ở Uruguay”.
Dubai
Vào tháng 09/2017, chính phủ Dubai thông báo rằng Emcredit, một chi nhánh của Dubai Economy, sẽ cộng tác với công ty Object Tech Grp Ltd có trụ sở tại Vương quốc Anh để tạo ra “một loại tiền kỹ thuật số được mã hóa” có tên là emCash. Tuy nhiên, không có thời gian cụ thể nào được công bố, cho thấy dự án đang ở giai đoạn dự thảo.
Theo Ali Ibrahim, Phó Tổng giám đốc kinh tế Dubai, token sẽ được coi là tiền pháp định “cho các dịch vụ khác nhau của chính phủ và phi chính phủ, từ phí cà phê và học phí hàng ngày cho đến phí tiện ích và chuyển tiền”.
Thông cáo báo chí chính thức trích dẫn “xử lý nhanh hơn, thời gian phân phối được cải thiện, ít phức tạp và chi phí thấp hơn” là những lợi thế tiềm năng của tiền mã hóa.
Iran
Vào tháng 04/2018, vài ngày sau khi có lệnh cấm các ngân hàng địa phương tham gia tất cả các giao dịch mã hóa, một bộ trưởng chính phủ Iran đã xác nhận rằng một mô hình thử nghiệm của một đồng tiền kỹ thuật số trong nước đã được phát triển. Theo Reuters, Bộ trưởng Công nghệ Thông tin và Truyền thông (ICT) Mohammad Javad Azari-Jahromi đã tuyên bố:
“Lệnh cấm của ngân hàng trung ương không có nghĩa là cấm hoàn toàn hay hạn chế sử dụng tiền kỹ thuật số trong phát triển trong nước […] Tuần trước, tại một cuộc họp chung để xem xét tiến độ của dự án [tiền mã hóa trong nước], đã có thông báo rằng mô hình thử nghiệm đã sẵn sàng”.
Đáng chú ý hơn, Azari-Jahromi cũng chưa rõ liệu đồng tiền kỹ thuật số phát triển tại địa phương có được cung cấp cho công chúng hay không, hay sẽ được Ngân hàng Bưu điện phát hành – 51% trong số đó thuộc sở hữu của chính phủ – hoặc bởi một cơ quan nhà nước khác.
Tin tức về tiền mã hóa thử nghiệm của Iran đi liền với một báo cáo cho thấy Iran và Nga có thể bắt đầu sử dụng tiền mã hóa để tránh các biện pháp trừng phạt của phương Tây. Vào tháng 5, Mohammad Reza Pourebrahimi, người đứng đầu Ủy ban Quốc hội về các vấn đề kinh tế của Iran, đã nhắc đến tiền mã hóa như một cách đầy hứa hẹn cho cả hai quốc gia để tránh các giao dịch đô la Mỹ, cũng như thay thế hệ thống thanh toán liên ngân hàng SWIFT.
Singapore
Singapore đã báo cáo nâng cao thử nghiệm với một CBDC, mặc dù nó không có khả năng công khai. Vào tháng 06/2017, Cơ quan tiền tệ Singapore (MAS) đã phát hành một báo cáo liên quan đến “Dự án Ubin”, một kế hoạch hỗ trợ blockchain để thiết lập “mẫu mã hóa của đô la Singapore (SGD) vào một [blockchain Ethereum riêng tư]”. Dự án là sự hợp tác giữa ngân hàng trung ương và tập đoàn blockchain R3, tập trung vào việc phát triển một airdrop blockchain để tạo điều kiện thuận lợi cho các khoản thanh toán xuyên biên giới.
Tuy nhiên, vào tháng 01/2018, Ravi Menon, CEO của MAS, đã chỉ trích ý tưởng về CBDC, đặc biệt là trong bối cảnh công khai. Trong một cuộc phỏng vấn với tờ Financial Times, ông đã lập luận:
“Tại sao ngân hàng trung ương muốn [phát hành tiền kỹ thuật số cho công chúng ngoài ngân hàng]? Nếu có bất kỳ cảm giác lo lắng nào về ngân hàng, bạn sẽ có ngay một ngân hàng đang hoạt động; mọi người sẽ đến ngân hàng trung ương [với tiền gửi của họ] […] Và, nếu mọi người gửi tiền ở ngân hàng trung ương, ai sẽ gia hạn tín dụng?”
CÁC QUỐC GIA ĐANG NGHIÊN CỨU
Canada
Vào tháng 11/2017, Ngân hàng Canada đã công bố một báo cáo có tiêu đề “CBDC: Động lực và các hệ lụy”, có đồng tác giả là nhân viên Sở tiền tệ. Mặc dù một bài báo như vậy không nhất thiết đại diện cho quan điểm chính thức mà Ngân hàng Canada đối với CBDC, nhưng nó thể hiện rõ sự quan tâm của cơ quan này.
Tóm lại, tài liệu cho rằng, khi xã hội chuyển hướng không còn dùng tiền mặt, nguồn thu nhập thiết yếu của ngân hàng trung ương, quyền lợi – tức là lợi nhuận được tạo ra từ việc in nhiều tiền hơn – trở nên bị tổn hại. CBDC, cho phép nó duy trì sự tin tưởng thông qua việc tạo ra tiền kỹ thuật số. Hơn nữa, báo cáo của Ngân hàng Canada đã đề cập đến việc không có phí giao dịch và tài chính toàn diện như những lợi ích tiềm năng khác của CBDC, nhưng tính ẩn danh là điều “không mong muốn đối với CBDC”. Báo cáo kết luận rằng cần có nhiều nghiên cứu hơn để quyết định xem Ngân hàng Canada có nên triển khai CBDC hay không.
Trung Quốc
Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC) đã nghiên cứu khái niệm CBDC trong một thời gian dài – Phòng thí nghiệm nghiên cứu tiền tệ kỹ thuật số được thành lập cho mục đích này. Tuy nhiên, có vẻ như đất nước này không vội vàng phát hành một loại tiền kỹ thuật số quốc gia. Vào tháng 3, thống đốc của PBoC Zhou Xiaochuan, đã bày tỏ quan điểm thận trọng của cơ quan về vấn đề này:
“Nếu [công nghệ blockchain] lây lan quá nhanh, nó có thể có tác động tiêu cực lớn đến người tiêu dùng. Nó cũng có thể có một số tác động không thể đoán trước về sự ổn định tài chính và truyền dẫn chính sách tiền tệ”.
Zhou cũng tuyên bố rằng tiền kỹ thuật số cuối cùng sẽ làm giảm bớt lưu thông tiền mặt, trong khi nhấn mạnh rằng PBoC “phải ngăn chặn những thiệt hại đáng kể và không thể khắc phục” cho nền kinh tế trong nước. Tuy nhiên, theo tờ China Daily, ông cũng tuyên bố rằng việc phát triển tiền kỹ thuật số là “không thể tránh khỏi về mặt công nghệ”.
Gần đây nhất, vào tháng 6, Phòng thí nghiệm nghiên cứu tiền tệ kỹ thuật số tại PBoC đã gửi một bằng sáng chế mới cho một ví kỹ thuật số cho phép người dùng theo dõi lịch sử giao dịch của họ.
Israel
Israel đã cân nhắc việc phát hành một đồng tiền mã hóa quốc gia – một shekel kỹ thuật số tương ứng với giá trị cho các shekel vật chất – trong một khoảng thời gian đáng kể, với các báo cáo đầu tiên bắt đầu xuất hiện vào tháng 12/2017.
Trước đó, các nguồn tin thân cận Bộ Tài chính cho rằng việc phát hành một loại tiền kỹ thuật số sẽ nhắm vào thị trường chợ đen của Israel, chiếm khoảng 22% tổng sản phẩm quốc nội của quốc gia này. Ngoài ra, Knessel – chi nhánh lập pháp của chính phủ Israel – đang có kế hoạch giảm lượng tiền mặt vật chất trong nền kinh tế trong vài năm qua.
Chính phủ đã báo cáo chuẩn bị “Dự thảo cải biên kinh tế”, nếu được thông qua, sẽ tạo ra một bảng điều khiển riêng biệt cho Ngân hàng Israel để xem xét việc tạo ra shekel kỹ thuật số.
Thụy Điển
Vào tháng 12/2017, Ngân hàng Trung ương Thụy Điển (Riksbank) đã công bố một kế hoạch hành động cho giai đoạn thứ hai của dự án “e-Krona”. Một “e-Krona” được định nghĩa là “một phương tiện thanh toán điện tử tổng quát” và như là một “sự bổ sung cho tiền mặt”. Báo cáo cũng lưu ý rằng Riksbank “chưa đưa ra quyết định về việc có nên phát hành một e-Krona hay không bởi mục tiêu không phải là để tạo ra một e-Krona thay thế tiền mặt”.
Thật vậy, lý do chính để Riksbank phát hành “e-Krona” là sự phổ biến của tiền mặt trong nước. Ngân hàng trung ương đã tiến hành một số nghiên cứu – vì một số lý do mà không còn trực tuyến nữa – lần đầu tiên được phát hành vào tháng 09/2017.
Tóm lại, nếu được thực hiện, e-Krona có thể hoạt động dưới hai hệ thống: một hệ thống dựa trên giá trị và một hệ thống dựa trên cơ sở đăng ký. Phiên bản thứ hai sẽ có số dư tiền tệ kỹ thuật số được lưu trữ trong các tài khoản trên cơ sở dữ liệu trung tâm – có khả năng hỗ trợ bởi blockchain – trong khi một e-Krona dựa trên giá trị sẽ được lưu trữ riêng biệt trên “tài khoản tiền gửi”. Triển vọng của Riksbanks phát hành một CBDC là cao đáng kể, với tốc độ di chuyển để trở thành xã hội không đầu tiên trên thế giới.
Na Uy
Theo báo cáo tháng năm, ngân hàng trung ương Na Uy, Ngân hàng Norges (NB) đang xem xét phát triển tiền kỹ thuật số của chính mình như là một khoản bổ sung tiền mặt để “đảm bảo sự tự tin về tiền bạc và hệ thống tiền tệ”.
Nhóm công tác của NB đã chuẩn bị nghiên cứu về các khía cạnh khác nhau của CBDC. Tác giả xác định ít nhất ba ứng dụng CDBC có tiềm năng: giới thiệu một giải pháp thay thế đáng tin cậy cho các khoản tiền gửi tại các ngân hàng tư nhân, một loại tiền pháp định thích hợp để bổ sung cho tiền mặt và giải pháp sao lưu độc lập cho các hệ thống thanh toán điện tử. Thống đốc Ngân hàng Norges Øystein Olsen cho biết thêm:
“Việc giảm sử dụng tiền mặt đã khiến chúng tôi phải suy nghĩ về việc liệu một số thuộc tính mới có quan trọng để đảm bảo một hệ thống thanh toán hiệu quả, mạnh mẽ và sự tin tưởng vào hệ thống tiền tệ có cần thiết hay không?”
Báo cáo nói rằng CBDC có thể cung cấp cho khách hàng một phương tiện thay thế để lưu trữ tài sản. Ngân hàng Norges cũng nhấn mạnh rằng CBDC không được cản trở hệ thống cung cấp dịch vụ tín dụng, thêm rằng họ sẽ tiếp tục in tiền mặt miễn là có nhu cầu. Đáng chú ý hơn, nhóm công tác đã hoàn thành giai đoạn đầu của nghiên cứu CBDC:
“Còn quá sớm để kết luận liệu Ngân hàng Norges có nên chủ động giới thiệu một CBDC hay không? Tác động của CBDC – và phân tích chi phí-lợi ích kinh tế xã hội – sẽ phụ thuộc vào thiết kế cụ thể. Phần thiết kế sẽ phụ thuộc vào mục đích giới thiệu một CBDC”.
Thái Lan
Vào ngày 05/06, Ngân hàng Thái Lan (BoT) đã gia nhập hàng ngũ các nước xem xét phát hành tiền mã hóa quốc gia, khi thống đốc BoT Veerathai Santiprabhob tiết lộ chi tiết về một dự án mới trong đó ngân hàng trung ương hợp tác với các ngân hàng Thái Lan khác để phát triển một phương thức mới tiến hành thanh toán liên ngân hàng” bằng cách sử dụng CBDC.
Theo BoT, việc phát hành tiền mã hóa quốc gia sẽ làm giảm chi phí giao dịch và thời gian xác nhận “do quá trình trung gian ít cần thiết hơn so với các hệ thống hiện tại”.
Tuy nhiên, Santiprabhob lưu ý rằng ngân hàng không ưu tiên việc áp dụng CBDC, mà tập trung vào việc khai thác tiềm năng của công nghệ. Thống đốc ngân hàng đã xác định rằng tổ chức tài chính của họ không chỉ là “người hỗ trợ đổi mới”, mà còn là “cơ quan quản lý để bảo vệ sự ổn định tài chính”:
“Giống như các ngân hàng trung ương khác, mục tiêu của chúng tôi không phải là ngay lập tức đưa CBDC vào sử dụng, mà là để khám phá tiềm năng và ý nghĩa của nó đối với các hoạt động văn phòng”.
Anh
Vào tháng 5, Ngân hàng Anh đã chỉ ra quan điểm của mình đối với CBDC trong hai văn kiện. Thứ nhất, ngân hàng trung ương đã ban hành nghiên cứu phân tích các rủi ro khác nhau liên quan đến CBDC. Đáng chú ý hơn, sau khi có những phỏng đoán ban đầu, không có lý do gì để tin rằng việc giới thiệu một CBDC sẽ có tác động tiêu cực đến tín dụng tư nhân hoặc trên tổng thanh khoản của nền kinh tế.
Một nhân viên khác cho rằng CBDC sẽ gây nguy hiểm cho mô hình kinh doanh sinh lời hiện tại được sử dụng bởi các ngân hàng thương mại – cụ thể là lưu trữ tiền mặt của các cá nhân và doanh nghiệp. Cho phép “ý tưởng cấp tiến”, điều mà công chúng có thể được cung cấp tùy chọn để lưu trữ tiền tại ngân hàng trung ương dưới dạng CBDC và chuyển tiền của họ một cách liền mạch, sử dụng ví kỹ thuật số, nghiên cứu cảnh báo rằng kịch bản như vậy có thể gây hậu quả nghiêm trọng đối với ngành ngân hàng thương mại:
“Các ngân hàng có thể phải hứng chịu một dòng chảy tiền gửi bán lẻ, đặc biệt trong một tình hình căng thẳng tài chính”.
Vào ngày 25/05, thống đốc Ngân hàng Anh, Mark Carney, tuyên bố rằng ông sẵn sàng tiếp nhận triển vọng của việc triển khai CBDC, nhưng nhấn mạnh rằng việc áp dụng CBDC sẽ không xảy ra trong tương lai gần.
*Cộng hòa tổng thống là chính thể cộng hòa mà tổng thống được trao các quyền hành rất lớn, vừa đứng đầu nhà nước, vừa đứng đầu chính phủ. Tổng thống do nhân dân trực tiếp bầu ra, không phụ thuộc vào bầu cử cơ quan lập pháp.
Theo TapchiBitcoin.vn/Cointelegraph
