1. Đốt token (token burning) là gì?
Đốt token là quá trình loại bỏ vĩnh viễn các loại tiền điện tử hiện có ra khỏi lưu thông.
Việc đốt token rất phổ biến trong ngành và khá đơn giản. Đốt token là một hành động có chủ ý được thực hiện bởi các nhà phát triền của đồng coin để “đốt” – hoặc loại bỏ chúng khỏi lưu thông – một con số cụ thể trong tổng số token có sẵn đang tồn tại. Có một số lý do để đốt token theo cách này, nhưng nói chung, động thái này là dành cho mục đích giảm phát. Mặc dù các blockchain lớn hơn như Bitcoin và Ethereum không thường sử dụng cơ chế này, việc đốt token thường được sử dụng bởi các altcoin và các token nhỏ hơn để kiểm soát số lượng trong lưu thông, cung cấp các ưu đãi lớn hơn cho các nhà đầu tư.
Cơ chế đốt ở đây là “duy nhất” đối với tiền điện tử, vì các loại tiền tệ thông thường thường không “bị đốt”, do đó, mặc dù dòng tiền có sẵn được quy định. Việc đốt token tương tự như khái niệm mua lại cổ phần của các công ty thuộc sở hữu công cộng, điều này làm giảm lượng cổ phiếu có sẵn. Mặc dù vậy, việc đốt token có một số cách sử dụng duy nhất và phục vụ các mục đích khác nhau.
2. Quá trình đốt token hoạt động như thế nào?
Mặc dù khái niệm này rất đơn giản, việc đốt token có thể được thực hiện theo nhiều cách khác nhau. Mục tiêu là giảm số lượng token hiện có.
Mặc dù nghe có vẻ cực đoan, việc đốt các token không làm phân rã chúng theo nghĩa đen, nhưng nó sẽ khiến chúng không thể sử dụng được trong tương lai. Quá trình này bao gồm các nhà phát triển dự án, mua lại hoặc lấy tiền có sẵn ra khỏi lưu thông bằng cách loại bỏ chúng khỏi tính khả dụng. Để làm như vậy, các chữ ký của các token được đặt vào một ví công khai không-thể-phục-hồi được gọi là “eater address” trong đó tất cả các nút có thể xem được nhưng bị đóng băng. Trạng thái của những đồng tiền này được công bố trên blockchain.
Có nhiều cách khác nhau để các dự án đốt token và chúng khác nhau tùy thuộc vào mục đích của quy trình. Một số người sẽ thực hiện quy trình một-lần-đốt khi ICO được hoàn thành để loại bỏ bất kỳ token chưa bán nào khỏi lưu thông dưới dạng phần thưởng cho người tham gia. Những người khác thích đốt tiền theo định kỳ tại các khoảng và khối lượng cố định hoặc thay đổi. Ví dụ, Binance đốt token hàng quý như một phần của cam kết đạt 100 triệu token BNB bị đốt. Khối lượng tiền thay đổi dựa trên số lượng giao dịch được thực hiện trên nền tảng mỗi quý.
Những người khác, chẳng hạn như Ripple, sẽ đốt token dần dần với mỗi giao dịch. Bất cứ khi nào các bên giao dịch thông qua XRP, một bên có thể đặt ra một mức phí thuận tiện để ưu tiên thực hiện, nhưng những khoản phí đó không được trả lại cho bất kỳ cơ quan trung ương nào. Thay vào đó, chúng bị đốt bằng cách được gửi đến một địa chỉ “eater address” ngay khi giao dịch bị xóa. Stablecoin, chẳng hạn như Tether (USDT), sẽ tạo ra các token khi họ gửi tiền vào dự trữ của mình và đốt số tiền tương đương khi tiền được tách ra hoặc rút. Bất kể cơ chế nào thì kết quả cũng đều giống nhau: Token bị đốt được hiển thị là “không sử dụng được” và bị xóa khỏi lưu thông một cách hiệu quả.
3. Tại sao các công ty đốt token?
Bất kể nó đã được hoàn thành như thế nào, việc đốt token thường là một cơ chế giảm phát. Hầu hết các dự án sử dụng nó để duy trì giá trị ổn định và giữ các khuyến khích cho các trader nắm giữ coin của họ.
Có nhiều lý do tại sao một công ty sẽ chọn ghi đốt token và tất cả chúng đều có giá trị cho chủ sở hữu token. Lý do phổ biến nhất là để tăng giá trị của mỗi token bằng cách giảm nguồn cung hiện có. Về lý thuyết, nếu càng có ít coin có sẵn cho việc bán hoặc ở trên sàn giao dịch, thì mỗi token sẽ càng trở nên có giá trị hơn. Thật vậy, đây là lý do tại sao hầu hết các loại tiền điện tử đều có số lượng hữu hạn trong lưu thông hoặc trong nguồn cung trong tương lai (chẳng hạn như giới hạn cuối cùng của Bitcoin).
Bằng việc đưa ra các lý thuyết về sự giới hạn, các dự án có thể tăng giá trị của nguồn cung đang tồn tại của mỗi người nắm giữ, và tạo ra các ưu đãi cho việc hỗ trợ liên tục. Ví dụ, đây là một yếu tố chính đằng sau việc đốt token định kỳ của Binance, và tại sao nhiều công ty sẽ đốt các token chưa bán sau khi kết thúc ICO của họ. Trong một số trường hợp, việc đốt token có thể là kết quả của việc sửa lỗi, chẳng hạn như trường hợp của Tether. Công ty đã vô tình tạo ra 5 tỷ đô la USDT và phải đốt nó để tránh làm mất ổn định tỷ lệ 1:1 của nó với đồng đô la Mỹ.
Trong trường hợp token chứng khoán, cho phép người nắm giữ cổ tức từ một dự án, việc đốt token hoạt động giống như việc mua lại cổ phần của các tập đoàn. Các đồng tiền có thể được mua lại với mức giá hợp lý và sau đó được đốt ngay lập tức để tăng giá trị của mỗi số tiền giữ token hiện có. Nếu các token được yêu cầu mua lại theo giá thị trường, các nhà đầu tư thậm chí có thể đứng trước lợi nhuận dựa trên giá mà họ đã mua ban đầu. Cuối cùng, một số dự án tận dụng việc đốt token để tránh các giao dịch bị spam và để thêm một lớp bảo mật. Trong trường hợp Ripple, công ty đốt phí từ mọi giao dịch để loại bỏ khuyến khích làm quá tải hệ thống để kiếm lợi nhuận nhanh chóng và để bảo vệ chống lại các cuộc tấn công DDoS.
4. Đốt token có thể được sử dụng cho việc khác không?
Có, nó có thể. Một trường hợp sử dụng mà một số dự án đã tìm thấy cho việc đốt token đó là tạo ra một cơ chế đồng thuận đáng tin cậy hơn để xác minh và nối thêm các giao dịch vào blockchain.
Một cơ chế phổ biến phát triển từ việc đốt token đó là cơ chế proof-of-burn (PoB), dựa trên việc người dùng phá hủy token của họ để giành quyền khai thác. Proof-of-work vẫn là một lựa chọn phổ biến, đặc biệt là do sự vận động của nó bằng Bitcoin, nhưng nó tiêu tốn tài nguyên đáng kể và có thể tốn kém một cách khó tin. PoB cố gắng giải quyết vấn đề này bằng cách hạn chế số lượng người khai thác khối có thể xác minh (và đính kèm các khối mới vào blockchain) để phù hợp với số lượng token mà họ đã đốt. Về cơ bản, họ tạo ra các trường khai thác ảo có thể phát triển lớn hơn khi họ đốt nhiều token hơn.
Trên lý thuyết, việc đốt token sẽ làm giảm số lượng người khai thác tại bất kỳ thời điểm nào và giảm nhu cầu tài nguyên khi cạnh tranh bị hạ thấp. Trên thực tế, cơ chế này sẽ cung cấp cho các công ty khai thác lớn, những người có thể đốt một lượng lớn token cùng một lúc, một công suất không cân xứng. Để chống lại điều này, nhiều triển khai PoB sử dụng tốc độ phân rã làm giảm tổng công suất khai thác của người khai thác bất cứ khi nào nó xác minh giao dịch, để mỗi người phải liên tục đầu tư thêm token để đốt và do đó vẫn giữ tính cạnh tranh. PoB cũng tương tự như proof-of-stake, vì cả hai đều yêu cầu người dùng khóa tài sản hiện có của họ để có được đặc quyền khai thác. Tuy nhiên, không giống như PoB, các nhà sản xuất có thể mang theo tiền của họ nếu họ chọn dừng việc khai thác.
5. Những người nắm giữ token có thực sự được hưởng lợi từ việc đốt token không?
Mặc dù bản thân các dự án đạt được những lợi ích đáng kể từ việc đốt token, quá trình này không phải là một trò chơi có tổng bằng không. Chủ sở hữu token cũng được hưởng lợi theo nhiều cách từ quy trình này.
Có vẻ như các token được thiết kế để mang lại lợi ích cho các dự án, nhưng thực tế là cơ chế này có lợi cho cả nhà phát triển và nhà đầu tư. Trong nhiều trường hợp, việc đốt token có thể giúp ổn định giá trị của đồng coin và kiềm chế lạm phát giá tiềm năng. Sự ổn định mang lại cho các nhà đầu tư một động lực lớn hơn để giữ các đồng tiền và giữ giá ở mức thuận lợi hơn, do đó giữ cho thời gian hoạt động của mạng và băng thông tốt. Việc đốt token cũng mang lại một cảm giác chắc chắn và đáng tin cậy, đặc biệt là ở giai đoạn đầu của quá trình phát triển của đồng coin.
Một lý do chính khác khiến các dự án đốt các token chưa-được-bán sau ICO là để mang lại cho các nhà đầu tư sự minh bạch cao hơn. Một công ty bán token chưa phân phối trên một sàn giao dịch có thể thu được lợi nhuận bổ sung nhưng có thể tự mở cho các cáo buộc rằng nó tồn tại chỉ vì lợi nhuận. Mặt khác, lời hứa rằng các dự án sẽ chỉ sử dụng số tiền gây quỹ cho hoạt động kinh doanh cho thấy cam kết với các nhà đầu tư và định giá token của họ ở mức giá công bằng hơn.
Đối với các dự án như Ripple, việc đốt token sẽ tăng thêm bảo mật cho người dùng và cho phép họ tiến hành giao dịch một cách an toàn mà không cần đến những khuyến khích. Do không có khuyến khích nào tính phí cao hơn ngoài việc thực hiện nhanh hơn, người dùng có thể tin tưởng rằng mạng lưới sẽ được sử dụng một cách có trách nhiệm hơn.
- Đốt coin là gì ? Hành động này có giúp kiềm chế lạm phát coin không ?
- Sự khác biệt giữa Token, Coin và Tiền ảo
Diệu Anh
Tạp chí Bitcoin | Cointelegraph
