Thị trường tài chính phi tập trung (DeFi) tăng vọt trong 4 tháng qua khi các nhà đầu tư stake tiền điện tử vào nhiều giao thức cho vay khác nhau để kiếm được lợi nhuận cao đến kinh ngạc.
Vào tháng 3 năm nay, tổng giá trị bị khóa (TVL) trong các giao thức loại này chỉ khoảng 550 triệu đô la. Giờ đây, TVL đã tăng lên gần 9.5 tỷ đô la, đánh dấu mức tăng đến 1600%.
Xu hướng yield farming (lợi nhuận canh tác) hiện đang phát triển mạnh mẽ khi ngày càng có nhiều giao thức xuất hiện và các nhà đầu tư đổ xô stake tiền của họ.
Gần đây nhất, các nhà phát triển tạo ra nhiều giao thức dựa trên meme khác nhau với các token phần thưởng có tên liên quan đến thực phẩm như YAM (khoai lang), SUSHI, PASTA, KIMCHI, v.v., thu hút hàng triệu và thậm chí hàng tỷ giá trị staking chỉ trong vài giờ.
Chúng thường mang lại lợi nhuận cực kỳ cao nhưng hầu hết đi kèm với các hợp đồng thông minh chưa được kiểm toán nên bị các nhà phát triển cảnh báo công khai về rủi ro liên quan. Tuy nhiên, mọi người vẫn hồ hởi đổ tiền của họ vào.
Cho dù thế nào, tăng trưởng theo cấp số nhân có các đặc điểm giống như bong bóng và bài viết dưới đây sẽ chỉ ra 4 tình huống có thể ngăn chặn nó.
Hợp đồng thông minh thất bại
DeFi cũng có một trong những rủi ro cố hữu của việc đầu tư vào các giao thức tiền điện tử là khả năng thất bại có thể xảy ra do mã hợp đồng thông minh. Điều này đã được thảo luận rất lâu vào năm ngoái tại Hội nghị thượng đỉnh Ethereal ở Tel Aviv.
Trong khi nó đúng đối với các giao thức đã được kiểm toán và kiểm tra cẩn thận thì càng đúng hơn đối với các hợp đồng thông minh chưa được kiểm toán, nơi mọi cơn thịnh nộ đang diễn ra ngay bây giờ. Một số giao thức DeFi phổ biến nhất gặp phải lỗi này trong vài tuần qua là Yam Finance, Spaghetti Money, SushiSwap và gần đây nhất là Kimchi Finance.
Bên cạnh việc thu hút hàng tỷ USD tổng giá trị bị khóa, tất cả các giao thức này đều có một điểm chung là chưa được kiểm toán. Tức là các nhà phát triển đã phát hành và không có công ty hoặc nhóm kiểm toán thứ ba nào xác minh tính hợp pháp của mã hợp đồng thông minh và liệu có bất kỳ vấn đề tiềm ẩn nào có thể gây thiệt hại cho nhà đầu tư hay không?
Yam là giao thức đầu tiên gặp lỗi nghiêm trọng trong mã đến mức hoàn toàn không thể khắc phục được và khiến “thử nghiệm” tạm thời thất bại. Do đó, giá YAM – token quản trị của giao thức đã giảm, khiến tất cả những người mua bị thua lỗ. Cũng có nhiều rủi ro nghiêm trọng đối với những người staking vào thời điểm đó. Kể từ đó, nhóm đã chuyển sang khắc phục thiệt hại và có kế hoạch mới, nhưng trường hợp của YAM cho thấy thiệt hại trước mắt mà lỗi nghiêm trọng có thể gây ra.
Điều đáng chú ý là thanh khoản được cung cấp trong các pool không có rủi ro, nhưng điều này không thay đổi được điều gì.
Lỗi mã hợp đồng thông minh cố hữu liên quan đến cung cấp thanh khoản trong các giao thức chưa được kiểm toán sẽ gây tiêu hao hàng triệu, nếu không phải hàng tỷ thanh khoản, có thể hoàn toàn là thảm họa đối với lĩnh vực DeFi.
Hơn thế nữa, có những dự án cố tình lừa dối và người tạo ra chúng không có mục đích gì ngoài việc lừa đảo các nhà đầu tư để lấy tiền của họ. Có hàng triệu ETH bị đánh cắp từ vụ ‘kéo thảm’ Uniswap. Tuy nhiên, nếu điều này xảy ra trên quy mô lớn và hàng tỷ USD bị mất cùng một lúc trong một kế hoạch duy nhất, nó có thể làm nổ tung toàn bộ bong bóng ngay lập tức, vì bị mất hoàn toàn niềm tin.
Hack và tấn công: Mối quan ngại thực sự
Cách tốt nhất để dự đoán tương lai là tìm hiểu lịch sử.
Hồi tháng 4, một hacker đã rút được 25 triệu đô la tổng giá trị bị khóa trong một giao thức tài chính phi tập trung của Trung Quốc do Multicoin Capital hậu thuẫn có tên là dForce Network.
Bây giờ, hãy tưởng tượng điều này xảy ra với giao thức như SushiSwap hiện có tổng giá trị hơn 1 tỷ đô la bị khóa và giao thức này hoàn toàn chưa được kiểm toán.
Hack là mối đe dọa đối với toàn bộ lĩnh vực tiền điện tử kể từ khi ra đời. Không giống như các giải pháp tập trung như Binance, Coinbase, BitMEX, v.v., thường có chính sách bảo hiểm để bảo vệ người dùng trong những tình huống như thế này, hầu hết các giao thức DeFi thịnh hành hiện nay hoàn toàn ẩn danh và không được bảo vệ. Chúng ta không biết ai đứng sau mã nguồn chứ chưa nói đến việc bảo hiểm.
Đó là lý do chính mà chúng cũng đi kèm với những tuyên bố từ chối trách nhiệm, khuyến khích mọi người sử dụng theo ý mình. Tuy nhiên, các nhà đầu tư dường như rất vui khi đặt hàng tỷ USD vào các giao thức rủi ro cao mà không có biện pháp bảo mật nào được áp dụng.
Tại thời điểm viết bài, chưa có một vụ hack hoặc tấn công lớn nào, nhưng nếu lịch sử đã có bất kỳ dấu hiệu nào thì có lẽ đó là vấn đề thời gian. Do đó, điều quan trọng là phải luôn cảnh giác.
Phí giao dịch Ethereum
Phần lớn các giao dịch và hoạt động liên quan đến DeFi diễn ra trên mạng Ethereum. Kết quả là phí giao dịch cao ngất trời.
Phí trên Ethereum liên tục lập mức cao mới mọi thời đại, khiến nhiều người ủng hộ nhận xét DeFi sẽ sớm là một đặc quyền chỉ dành riêng cho những người giàu có.
Phí giao dịch trung bình trên 13 đô la | Nguồn: Bitinfocharts
Thật vậy, nhiều người dùng hiện phàn nàn họ phải trả phí khoảng 50 đến 120 đô la cho hoạt động staking đơn giản. Điều này chắc chắn sẽ khiến các nhà đầu tư bán lẻ không có lãi và để lại cơ hội sinh lời cao cho những người có vốn lớn.
Như bong bóng ICO năm 2017, thị trường DeFi hiện tại chắc chắn phụ thuộc vào nhà đầu tư bán lẻ ở một mức độ nào đó. Ngày càng có nhiều người nhảy vào để kiếm lợi nhuận dễ dàng bằng cách mua “coin DeFi lớn tiếp theo” mà có thể giảm 10-50 lần sau một đêm. Trả 5 đô la cho một giao dịch 100 đô la là một chuyện, nhưng trả 50 đô la cho giao dịch 100 đô la là chuyện hoàn toàn khác.
Động thái lớn của giá Bitcoin
Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng, chúng ta cần xem xét Bitcoin. Tiền điện tử hàng đầu đã mất đi sự thống trị trên thị trường trong vài tháng qua.
Điều này là do coin DeFi và các altcoin có vốn hóa lớn khác tăng giá trị. Tuy nhiên, có một điều rõ ràng trong không gian là khi Bitcoin đi theo đường parabol, toàn bộ thị trường sẽ phải nhún nhường.
Giá Bitcoin đột ngột tăng có thể gây ra FOMO lớn giữa các nhà đầu tư bán lẻ, như chúng ta đã thấy vào tháng 12/2017. Và trong khi DeFi quá kỹ thuật để những người chơi trung bình có thể nhảy vào thì Bitcoin chắc chắn không như vậy. Có nhiều cách mà một người bình thường có thể mua BTC và đẩy giá lên mức cao nhất mọi thời đại mới.
Cũng cần lưu ý nhiều nhà đầu tư nhận thức rõ tất cả các rủi ro trên. Do đó, sẽ không có gì ngạc nhiên nếu đến một lúc nào đó họ muốn đặt lợi nhuận DeFi của mình vào một thứ gì khác đáng tin cậy hơn nhiều. Bitcoin có vẻ là lựa chọn tiềm năng nhất.
Kết luận
Tóm lại, thị trường DeFi hiện đang bùng nổ và không có bất kỳ dấu hiệu chậm lại nào. Tuy nhiên, phần lớn giao thức xu hướng có vẻ đặc biệt rủi ro và một lần bùng nổ, suy thoái là tất cả những gì cần thiết để chu kỳ đảo ngược.
Tất nhiên, có nhiều giao thức đáng tin cậy và được quản lý tốt như Compound, Maker, Balancer, v.v., có khả năng dẫn đầu sự phát triển của lĩnh vực này trong tương lai. Tuy nhiên, vì lòng tin là một trong những yếu tố quan trọng nhất, nên chỉ cần một sai sót nhỏ cũng có thể làm chao đảo con thuyền.
- Aave đã giải quyết hơn 300 triệu đô la các khoản flash loan Defi
- Các nhà phân tích tin rằng tài sản đối thủ mới này có thể là token Defi thứ hai vượt trội hơn Bitcoin khi YFI giảm nhiệt
- 27 triệu đô la giá trị token SUSHI có thể bị dump mà không có cảnh báo trước
Minh Anh
Theo Cryptopotato
