Các nhà tiên tri đã đoán đúng. Crypto chỉ là một bong bóng và cuối cùng cũng sẽ nổ tung.
Tuyệt.
Có lẽ bạn rất ngạc nhiên khi nghe thấy tôi thốt lên câu này, vì tôi là người đã bỏ nhiều công sức ủng hộ sức mạnh thay đổi thế giới của crypto. Là tôi đột nhiên thay đổi quan điểm? Hay vì tôi đi theo tư tưởng của nhà kinh tế Paul Krugman và cuối cùng nhận ra bản chất xấu xa của Bitcoin? Hoặc tôi nhập hội với những người phản đối crypto, cười cợt sảng khoái mỗi khi giá giảm và ngạo mạn la hét rằng Bitcoin rồi sẽ về con số không?
Không.
Tôi nói ‘tuyệt’ vì cơn sốt cuối cùng cũng lắng xuống. Các tay săn ảnh đóng máy và các phóng viên không còn quan tâm. Câu chuyện đã kết thúc.
Và bây giờ cộng đồng crypto có thể trở lại làm việc chăm chỉ, xây dựng tương lai tốt đẹp trong hòa bình và yên tĩnh.
Tôi đã luôn nhắc rằng bong bóng rồi sẽ nổ, và về lâu dài ít nhất sẽ không có vấn đề gì. Bây giờ nhìn lại, tôi nghĩ việc Bitcoin tăng trưởng lên đến 20.000 USD một cách nhanh chóng là điều tồi tệ nhất có thể xảy đến với cộng đồng. Nhiều năm trước đây, Bitcoin chỉ là đồng tiền quái gở trên Internet khiến mọi người cười chê, nhưng khi giá BTC tăng vọt ngày một lên cao thì nó đột nhiên trở thành một mối đe dọa.
Sự tăng trưởng mạnh mẽ của Bitcoin đã gieo rắc nỗi sợ hãi lên các ngân hàng và các chính phủ trên toàn cầu. Mô hình kinh doanh của các ngân hàng sụp đổ vì loại tiền tệ lập trình khiến thế giới chao đảo. Còn các chính phủ lo sợ mất quyền kiểm soát tuyệt đối đối với nguồn cung ứng tiền tệ. Các chế độ độc tài tích cực chạy đua nhằm đè bẹp Bitcoin. Các nhà quản lý đổ bộ đàn áp. Báo chí tung ra hàng loạt bản tin bày tỏ tâm lý đầy sợ hãi, bất ổn và nghi ngờ.
Nhưng giờ đây, giá Bitcoin giảm xuống sẽ xoa dịu cơn sốt thiếu hiểu biết và sợ hãi của công chúng, và cộng đồng Bitcoin có thể lại tiếp tục phát triển đồng tiền.
Thật khó để làm việc dưới con mắt của Sauron. 
Khi các chính quyền tập trung cảm thấy đang bị tấn công, họ hốt hoảng trong sợ hãi và thịnh nộ. Phản ứng của họ mạnh bằng một trăm lần hỏa lực. Không có cách nào để chiến thắng trong cuộc đối đầu trực diện đó. Trong cuộc chiến sống còn, hỏa lực luôn giành phần thắng.
Nhưng bây giờ Bitcoin không cần giành chiến thắng. Nó có thể lại ẩn mình, bị chê cười, bị coi rằng chỉ là thứ đồ chơi cho kẻ khờ, những người chỉ trích đồng tiền tin rằng nó sẽ tiến thẳng về số không.
Các chính quyền giờ đây có thể nghỉ ngơi. Giống như người Neanderthal, chủng người từng đánh bại hàng loạt người Tinh khôn xâm chiếm ở miền cận đông, và họ hân hoan và lấy lại cảm giác an toàn sau trận chiến. Họ có thể ngủ ngon giấc trong hang động với nhận thức rằng mối đe dọa đã qua đi. Họ có thể tiếp tục sử dụng công cụ bằng đá và gỗ mà không phải lo lắng về những công cụ bằng sắt lạ lùng trên tay mấy kẻ xâm lược ngoại tộc.
Bitcoin có một cơ hội rất lớn. Đồng tiền thua cuộc trong trận chiến đầu tiên nhưng vẫn sống sót. Bây giờ nó có thể rút lui và tập hợp lại. Quan trọng nhất là nó có thể tiến hóa xa hơn. Có một câu ngạn ngữ Trung Hoa cổ như sau: 韬光养晦. Ẩn mình chờ thời cơ.
Và bây giờ sự sụp đổ thực sự đã đến
Dù bạn biết hay không thì crypto đã trải qua thời kỳ gián đoạn rất lớn. Hãy biết ơn sự sụp đổ này. Bây giờ con mắt của Sauron sẽ trở thành ông kẹ hù dọa trẻ nhỏ.
Nó đã bắt đầu. Nền kinh tế thực sự đang gập ghềnh trên bờ vực.
Biểu đồ chỉ số bình quân công nghiệp DJI (Dow Jones Industrial) bắt đầu hiển thị giống như Bitcoin ngay trước khi sụp đổ. DJI đang đối mặt với những đợt sụt giảm và tăng trưởng không đồng đều – dấu hiệu thị trường đang gặp khó khăn.
Một cuộc chiến tranh thương mại tiềm tàng đe dọa đẩy thế giới vào tình cảnh hỗn loạn. Các công ty công nghệ cung cấp phép màu kinh tế hiện đại phải đối mặt với phản ứng dữ dội từ một số người có quyền lực đang muốn đàn áp họ. Họ tưởng tượng chúng ta có thể quay ngược thời gian trở lại thời kỳ êm đềm đơn giản, lúc mọi người còn mua sách và pin tại các cửa hàng nhỏ địa phương.
Nó sẽ không có tác dụng gì. Hiệu sách nhỏ ấm cúng ở khu phố đã biến mất mãi mãi bởi vì bây giờ người ta bán sách trên Amazon và eBay với lượng khách hàng gấp hàng ngàn lần. Họ thậm chí không muốn quay lại chờ đợi dòng người bộ hành trong khu phố trong khi cố gắng kiếm tiền trả tiền thuê nhà.
Bạn không thể chống lại tương lai. Trong thời Edo phong kiến của Nhật Bản, các Shogun đã cố gắng không để súng ống gia nhập vào hòn đảo suốt cả trăm năm. Nhưng cuối cùng súng đã đánh bại gươm.
Và giờ đây mọi thứ chuyển động còn nhanh hơn rất nhiều. Quá trình tiến hóa được đẩy nhanh với mỗi cuộc cách mạng. Thời kỳ săn bắt hái lượm kéo dài gần hai triệu năm, nhưng cuộc cách mạng nông nghiệp chỉ kéo dài 12 nghìn năm trước khi cách mạng khoa học bùng nổ cách đây 500 năm và tái tạo kết cấu xã hội một lần nữa.
Quá trình thay đổi đang “lên ga” chứ không chậm lại. Bất kỳ nỗ lực ngăn chặn thay đổi chỉ là “dã tràng xe cát biển Đông”.
Người Tinh khôn trở lại
Phần thứ hai trong câu chuyện của người Neanderthal được kể lại sống động qua trang sử thi của nhân loại, quyển Sapiens của tác giả Yuval Noah Harari.
Sau khi người Neanderthal đánh bại kẻ xâm lược, họ dường như nắm trong tay mọi lợi thế. Cơ thể họ cao lớn hơn và mạnh hơn với bộ não lớn hơn. Nhưng có gì đó không đúng… Họ không thể thay đổi. Giống như tất cả các loài động vật bò sát, chạy đua hay bay qua thảo nguyên và bầu trời, bộ di truyền của họ đã điều khiển toàn bộ hành vi của họ.
Họ chế tạo ra công cụ bằng đá và bằng gỗ, nhưng các công cụ này hầu như không thay đổi trong hàng triệu năm. Họ đã không tiến đến cấp độ phức tạp hơn. Người Neanderthal không biến đổi công cụ thành các hình dạng mới hay pha trộn với các chất liệu khác bền hơn nhằm tạo chất liệu lai tạp. Họ chẳng khác gì loài vượn. Loài vượn hình thành nên xã hội phân cấp cứng nhắc thống trị bởi một con đực mạnh mẽ nhất, nhưng bộ di truyền giới hạn của chúng khiến các con vượn khác trong xã hội không bao giờ tiến hành một cuộc cách mạng dân chủ, và thay thế những con vượn “vua” này bằng một hội đồng những con lớn tuổi hoặc luật lệ.
Đã có một thời gian, người Tinh khôn – chủng người họ hàng xa xôi của người Neanderthal – cũng sống như vậy. Họ dường như lặp lại các kiểu hành vi cứng nhắc như nhau từ thế hệ này sang thế hệ khác, di chuyển dọc theo con đường êm đềm song song với sự tiến hóa (tức hai con đường không bao giờ gặp nhau), săn bắt, hái lượm và sống trong niềm hạnh phúc đơn giản. Nhưng rồi có gì đó đã thay đổi.
Chúng ta không biết chính xác là gì nhưng có thể là sự đột biến di truyền ngẫu nhiên. Bản chất của họ thay đổi và đột nhiên cách họ nói chuyện, suy nghĩ và quan sát trở nên khác. Họ đã tiến hóa.
Và một ngày người Tinh khôn trở lại. Họ biết nhận thức về thời gian. Họ có thể nói về quá khứ và tương lai. Họ biết nghĩ ra mưu mẹo cao siêu và giao tiếp từ xa. Người Neanderthal không bao giờ có cơ hội đó.
“Nếu xung đột nổ ra giữa hai chủng tộc thì người Neanderthal chỉ có sức mạnh ngang với ngựa hoang. 50 người Neanderthal hợp tác trong mô hình truyền thống và tĩnh tại không thể sánh bằng 500 người Tinh khôn linh hoạt và sáng tạo. Và dù người Tinh khôn thua trận chiến đầu tiên, họ có thể nhanh chóng phát minh ra nhiều chiến thuật mới để giành chiến thắng trong trận tiếp theo.”
Lớp người Tinh khôn tài giỏi mới nhanh chóng thống trị và người Neanderthal đi đến kết cục diệt vong. Ngày nay, số phận tương tự đang chờ đợi các thể chế ở phía trước. Họ lớn mạnh, đầy quyền lực và hung hãn nhưng lại chọn đi theo mô hình tĩnh tại. Họ không thể phát triển, hoặc sẽ không phát triển.
Sức mạnh của tiền số chính là tính linh hoạt bao la của nó và chỉ với một vài biến đổi gen, crypto sẽ mãi mãi thay đổi bộ mặt của đồng tiền và quyền lực.
Sự tiến hóa là chìa khóa. Nhưng bằng cách nào? Tiến hóa thành cái gì?
Dưới đây là năm thay đổi quan trọng sẽ đưa hệ thống tiền số phi tập trung đạt đến thời kỳ hưng thịnh nhất.
5 con đường tiến hóa của Crypto
1) Mở rộng
Mở rộng quy mô là vấn đề nổi cộm nhất trong thế giới crypto và các kỹ sư đang làm việc rất chăm chỉ để cải thiện điều này. Chúng ta đã biết làm thế nào để mở rộng các hệ thống phân quyền và tập trung. Chúng ta đã đổ nhiều công sức vào vấn đề này trong nhiều thập kỷ qua, bắt đầu từ các trung tâm dữ liệu cho đến cơ sở hạ tầng đám mây, nhưng các hệ thống phi tập trung vẫn còn khá mới mẻ và là đề tài nghiên cứu học thuật bậc cao đối với nhiều người.
Nếu bạn nghĩ rằng việc mở rộng chỉ đơn giản là tạo các khối lớn thì xin lỗi, bạn chỉ mới nhận thức ở “bề nổi”.
Các hệ thống đám mây truyền thống mở rộng quy mô theo kiểu tuyến tính. Bạn thêm nhiều máy chủ là bạn thêm dung lượng. Một hệ thống đám mây thiết kế đúng cách có thể tiếp tục phát triển gần như vô hạn khi bạn kết nối hệ thống vào khung kết cấu. Netflix tiếp tục thêm dung lượng vì ngày càng có nhiều người xem phim hàng đêm.
Có lẽ nhiều người mới gia nhập thế giới crypto không biết rằng dù thêm vào bao nhiêu máy chủ thì công suất sẽ không tăng lên mà là tính bảo mật tăng lên. Đó là một vấn đề nhưng hiện giờ nó đang thay đổi khi các kiểu cấu trúc mới phát triển. Thứ chúng ta muốn là khả năng mở rộng và tính bảo mật.
Các dự án như Radix đang nỗ lực khắc phục các vấn đề mở rộng quy mô toàn diện. Ethereum đang phát triển giải pháp sharding với tiềm năng bổ sung công suất khổng lồ đến các mạng lưới ứng dụng phi tập trung lớn nhất trên hành tinh. Dù cả hai cách tiếp cận đều không đạt hiệu quả, cuối cùng sẽ có một giải pháp khác. Tất cả chỉ là vấn đề thời gian.
Vấn đề mở rộng đối với Bitcoin đang được tăng tốc. Giải pháp Lightning Network (LN) giờ đây đang hoạt động thử nghiệm và ngày càng phát triển. Tôi hy vọng mùa hè sắp tới, LN sẽ chính thức được áp dụng và giải quyết triệt để nhiều vấn đề về quy mô hạn chế của Bitcoin.
Một số người không tin rằng Lightning Network sẽ giải quyết tất cả các thách thức của mạng lưới. Điều đó chẳng quan trọng. Xin nhắc lại, dù lời của phe chỉ trích có đúng và LN không phải là giải pháp đúng đắn, hãy nhớ rằng chúng ta vẫn đang trong giai đoạn non trẻ của công nghệ đồng thuận phi tập trung. Người ta sẽ nảy sinh thêm nhiều ý tưởng đóng góp vào nhận thức giải quyết các vấn đề chung. Và ở nơi nào đó trên thế giới này, có một đứa trẻ ngồi bên bảng trắng với giấc mơ về một giải pháp độc đáo.
Vấn đề mở rộng sẽ sớm không còn gây khó dễ cho chúng ta.
(còn tiếp…)
Theo TapChiBitcoin/Hackernoon
