Trang chủ Tạp chí Bài 45: Cách mạng Satoshi – Cuộc cách mạng tiền mã...

Bài 45: [SERIES] Cách mạng Satoshi – Cuộc cách mạng tiền mã hóa sẽ không bị tập trung hóa

16/10/2018 17:00

Cách mạng Satoshi: Cuộc cách mạng của hi vọng
Mục 4: Nhà nước so với Xã hội
Chương 10, Phần 2: Cuộc cách mạng tiền mã hóa sẽ không bị tập trung hóa
Tác giả: Wendy McElroy

Bạn nói bạn muốn một cuộc cách mạng. Chà, bạn biết đấy,
Chúng ta đều muốn thay đổi thế giới.
Bạn nói rằng đó là sự tiến hóa. Chà, bạn biết đấy,
Chúng ta đều muốn thay đổi thế giới…
Nhưng khi bạn nói về sự hủy diệt
Bạn không biết rằng tôi sẽ không tham gia vào việc đó sao
Bạn nói rằng bạn đã có giải pháp. Chà, bạn biết đấy,
Chúng ta đều muốn biết về kế hoạch.
Bạn yêu cầu tôi về sự đóng góp. Chà, bạn biết đấy,
Chúng ta đều làm những gì chúng ta có thể.

– John Lennon, bài hát “Revolution“

Cách mạng thường xảy ra khi hai trường hợp sau đây hội tụ: (1) Nhà nước và xã hội đang có sự đối lập về các vấn đề mà không có sự thỏa hiệp; và (2) Nhà nước không có thể chứa đựng sự bất đồng này thêm được nữa. Các Nhà nước hiện đại và ngân hàng trung ương đã đẩy việc khai thác những người trung bình đi quá xa. Nó không chỉ đơn thuần là việc mọi người từ chối hỗ trợ trong việc cướp bóc tài sản của họ, nó cũng là việc hệ thống tài chính đang trong giai đoạn của sự sụp đổ. Tiền mã hóa cung cấp một lối thoát cho mọi người để lấy lại quyền lực tài chính của họ. Nó cũng đối đầu với nhà nước với sự bất đồng không thể kiểm soát được.

Các mẫu số chung đảm bảo sự thành công liên tục của cuộc cách mạng tiền mã hóa. Một đặc điểm: người dùng bỏ qua các tổ chức thống kê, như ngân hàng trung ương và các sàn giao dịch tập trung (Các bên thứ ba đáng tin cậy hoặc gọi tắt là TTPs), bằng cách sử dụng trao đổi ngang hàng (peer-to-peer) và nền tảng phi tập trung. Thật vậy, sự khao khát để tránh được các TTP tài chính là những gì đã tạo ra Bitcoin. Sách trắng của Satoshi Nakamoto giới thiệu Bitcoin với dòng chữ “Một phiên bản tiền mặt điện tử hoàn toàn ngang hàng sẽ cho phép các khoản thanh toán trực tuyến được gửi trực tiếp từ bên này sang bên khác mà không phải thông qua một tổ chức tài chính nào.” Tóm lại, không có sự tham gia của nhà nước – không có TTP.

Trong “đấu trường” của chính trị, các vấn đề về bên thứ ba đáng tin cậy “hủy diệt” gần hết các cuộc cách mạng. Một đám quần chúng bất mãn dựa vào các nhà lãnh đạo cách mạng để lật đổ chế độ độc tài và theo đuổi việc xây dựng một thế giới tốt đẹp hơn. Các nhà lãnh đạo tập hợp các lực lượng hỗ trợ phổ biến mà họ cần để nắm bắt quyền lực và, sau đó, họ có nghĩa vụ phải đem lại các kết quả như đã hứa hẹn. Nhưng các TTP chính trị không chiến thắng hoặc đại diện cho một người trung bình hơn bất kỳ người làm tài chính nào. Các nhà lãnh đạo mới trở thành những ông chủ mới – cũng lại giống như ông chủ cũ, hoặc tệ hơn.

Ngược lại, người dùng tiền mã hóa kiểm soát quyền lực của mình, mà không cần đến lãnh đạo. Sự kiểm soát cá nhân này dẫn đến đặc điểm thứ hai đảm bảo sự thành công của cuộc cách mạng tiền mã hóa: tư lợi. Tiền mã hóa được thúc đẩy bởi tư lợi thuần khiết và đa dạng của hàng triệu người.

Tư lợi: Một nhân tố khác đảm bảo sự thành công mang tính cách mạng

Phản ứng đối với cụm từ “tư lợi” thường mang tính tiêu cực. Nó được xem như một từ đồng nghĩa với “tham lam”, “ích kỉ”, “phi luân lý”, hoặc “vô nhân đạo”.

Nhưng tư lợi không phải là vấn đề về đạo đức mà là về hành vi học, đó là khoa học về hành vi của con người. Theo hành vi học, mọi hành động của con người không có tính phản xạ, như hắt hơi, đều có mục đích. Nếu ai đó hành động, đấy là để đạt được một mục tiêu nào đó mà có thể được nhận thức được, hoặc không. Ngay cả việc cử động nhẹ khi ngồi trên một chiếc cũng được thúc đẩy bởi mong muốn làm giảm đi sự khó chịu khi ngồi im, để cải thiện một tầm nhìn, hay giảm bớt sự nhàm chán … Nếu một hành động không phục vụ mục đích nào cả, thì nó sẽ không xảy ra.

Tư lợi chỉ đơn giản là hành vi hướng đến mục tiêu cụ thể, và mục tiêu tự nhiên, lành mạnh của tất cả mọi người chính là để cải thiện cuộc sống của họ. Về cơ bản, điều này có nghĩa là mua thực phẩm, quần áo để mặc, nơi ở và những yếu phẩm khác cho phép cuộc sống được duy trì. Trong các thuật ngữ phát triển, điều này có nghĩa là đảm bảo các phương tiện để chăm sóc cho những người thân yêu, để cung cấp sự an toàn và chống lại khó khăn, và để xây dựng sự thịnh vượng. Khi tư lợi được theo đuổi thông qua việc làm, công lao và trao đổi, thì hoạt động tích lũy của những người “ích kỷ” tạo ra một xã hội an toàn và thịnh vượng trong đó sự hợp tác mang lại lợi ích cho mọi người. Nó thiết lập tự do.

Đạo đức có mặt khi cụm từ “giác ngộ” hoặc “tư lợi dựa trên lý trí” xuất hiện trong cuộc thảo luận. Nhân tố tạo nên “tư lợi được giác ngộ” đã được phân tích kể từ khi con người biết đủ để tạo ra một đống lửa để ngồi và nói chuyện xung quanh. Những người hoài nghi hiện đại kết luận rằng tư lợi nằm ở việc đủ mạnh mẽ để gây khó dễ cho những người khác với sự bất bình, nhưng đây không phải là ý kiến đồng thuận của các nhà triết học và những người thường. Triết học Hy Lạp cổ đại đặt tư lợi vào sự tự chủ, tính trung thực, tình bạn, và các đức tính cổ điển khác cần thiết cho hạnh phúc. Những người bình thường đặt tư lợi vào đức tính tự tôn trọng bản thân, gia đình, việc làm có ý nghĩa, cộng đồng và các lý do khác khiến họ thức dậy vào buổi sáng. Nếu một người định nghĩa “tư lợi được giác ngộ” của mình bằng bao nhiêu nỗi đau có thể chịu đựng hoặc bao nhiêu chiếc xe trong gara của mình, thì đó là một lời nhận xét về sự thất bại của mình dưới vai trò là một con người, chứ không phải vì giá trị của tư lợi. Nếu anh ta cố gán sự thất bại của mình với bản chất của nhân loại, thì suy cho cùng hành động này không hơn gì một mưu mẹo để trốn tránh sự phán xét.

Một câu hỏi hợp lý nảy sinh: “Chẳng phải tất cả các cuộc cách mạng đều được thúc đẩy bởi tư lợi, thậm chí cả những cuộc cách mạng bị thất bại sao?” Câu trả lời là, “Tất nhiên rồi.” Không ai trao đổi sự an toàn của việc tuân thủ để đổi lấy nguy cơ nổi dậy trừ khi họ được thúc đẩy bởi tư lợi. Động cơ có thể là vật chất, chẳng hạn như nhu cầu về đất đai hoặc thực phẩm; nó có thể là một sự bất công, như việc phân biệt chủng tộc hay tôn giáo. Sự vi phạm phải tư lợi phải đủ mạnh đến mức khiến mọi người phải đấu tranh trên sự bắt giữ, bị làm hại, hoặc gia đình bị trừng phạt.

Ngược lại, người dùng tiền mã hóa từ chối hệ thống không cần phải hô hào trên đường, để ký các bản tuyên ngôn, hoặc đối đầu với quân đội. Cuộc cách mạng tư lợi của họ có thể xảy ra trong sự thoải mái và an toàn tương đối của ngôi nhà của họ, đằng sau cánh cửa kín.

Tiếp theo là khi tư lợi sụp đổ trong hầu hết các cuộc cách mạng. Chế độ cũ đã bị cuốn trôi; thứ tự mới chuẩn bị để chi phối. Với khả năng dự đoán kỳ lạ, trật tự mới đưa ra các yêu cầu tương tự khiến mọi người nổi dậy chống lại cái cũ: sự tuân thủ, tín ngưỡng hiển nhiên, cống nạp và tôn trọng đặc quyền của giới thượng lưu. Cuộc cách mạng đã trở nên tập trung hóa, và nó không còn đáp ứng với các nhu cầu phi tập trung của những người mà nó giờ đây xem như là một mối đe dọa. Xét cho cùng, mọi người đã ủng hộ chính quyền cũ. Hầu hết các cá nhân không mời các nhà tư tưởng hoặc các lính canh vũ trang vào nhà và doanh nghiệp của họ. Họ không hoan nghênh “cơ hội” làm cạn kiệt cuộc sống của họ trong việc hoàn thành tham vọng của một tầng lớp hơn là tham gia vào sự quan tư lợi của mình. Nhưng họ vẫn làm như vậy, và cuộc cách mạng đã chết.

Có rất nhiều lý do khác nhau cho sự tuân thủ. Nỗi sợ hãi, áp lực từ địa vị, tôn trọng luật pháp, mệt mỏi, nỗ lực để có được sự thiên vị, bối rối, tuyệt vọng… Chiến dịch “luân lý” không thể tránh khỏi mà trật tự mới đưa ra để chống lại tư lợi là một yếu tố mạnh mẽ. Phẩm chất hàng đầu của họ là lòng yêu nước; không có nó, cha mẹ sẽ không gửi những đứa con của mình đến các cuộc chiến tranh ở nước ngoài. Các cá nhân phải hy sinh vì lợi ích cao cả; nếu không, mọi người sẽ không hy sinh thời gian và tiền bạc của họ – đó là cuộc sống của họ – để mang lại lợi ích cho người lạ. Nhiệm vụ của mọi người là tuân theo Nhà nước; đây là tấm màn mà trong đó hàng xóm “chỉ điểm” hàng xóm, các quan chức bỏ tù trẻ em, và các binh lính hành quyết những người dám nêu lên ý kiến bất đồng.

Tiền mã hóa tránh được những cạm bẫy chết người của sự giám sát có tính tập trung. Không cần phải xóa bỏ hoàn toàn một chế độ cũ; tình trạng của nó sẽ dần kiệt quệ khi mà nó bị bỏ qua. Tầng lớp thượng lưu không có chế độ mới để áp đặt nhu cầu về tư lợi của họ; nếu có, sự riêng tư ngày càng tăng và tính ẩn danh của tiền mã hóa sẽ làm cho vấn đề can thiệp lan rộng. Sau khi cuộc cách mạng thành công, người dùng hành động theo cách tương tự như trước đây; họ thực hiện việc kiểm soát cá nhân của tiền mã hóa mà sẽ mở rộng tư lợi của họ.

Phương tiện so với Kết quả

Điều đã nói ở trên thể hiện sự khác biệt giữa tiền mã hóa và các cuộc cách mạng khác. Tiền mã hóa không có bức tường phân tách giữa các phương tiện và kết quả, giữa phương pháp đạt được cuộc cách mạng và kết quả cuối cùng. Những nhà cách mạng điển hình tuyên bố rằng sự bình đẳng, công bằng và thịnh vượng sẽ phát sinh khi hiện trạng bị phá hủy và các cuộc phản công bị vùi dập. Tại thời điểm đó, thiên đường sẽ hiện ra. Nhưng phương tiện và kết cục vô cùng tách biệt, với việc thiên đường thường đến giống như địa ngục. Và nó không phải lúc nào cũng do các nhà lãnh đạo cách mạng là những kẻ giả dối.

Gandhi tán thành cuộc cách mạng phi bạo lực bởi vì ông đã hiểu được mối liên hệ mật thiết giữa phương pháp và kết quả. Các phương tiện là giai đoạn kết thúc trong tiến trình. Trong tờ báo Young India hàng tuần, Gandhi viết, “Họ nói phương tiện đứng sau mọi phương tiện’. Tôi lại nói rằng phương tiện đứng sau tất cả mọi thứ’. Phương tiện thế nào thì sự kết quả cũng như vậy… Không có bức tường ngăn cách giữa các phương tiện và kết quả. Thật vậy, Đấng Tạo Hóa đã cho chúng ta quyền kiểm soát (và điều đó quá hạn chế) trên phương tiện, chứ không có quyền kiểm soát trên kết quả. Việc nhận ra mục tiêu là tỷ lệ chính xác với mục tiêu của phương tiện. Đây là một đề xuất thừa nhận không có ngoại lệ.” Bạo lực đẻ ra bạo lực. Những lời dối trá sẽ yêu cầu nhiều lời dối trá hơn. Quyền lực sinh ra từ việc áp đặt quyền lực lên người khác. Tương tự như vậy, việc theo đuổi tư lợi tạo ra một xã hội mà theo đó tư lợi được theo đuổi một cách hòa bình. Một cuộc cách mạng sẽ nhận được những gì mà nó cho đi. Với tiền mã hóa, phương pháp này là sự kiểm soát cá nhân của một hệ thống tài chính bỏ qua Nhà nước. Mục đích ở đây là sự kiểm soát cá nhân của một hệ thống tài chính bỏ qua Nhà nước.

Một lời chỉ trích khác đối diện với ý tưởng về một cuộc cách mạng tiền mã hóa. Cụ thể, việc sử dụng tiền mã hóa được cho là quá đa dạng và phân tán để tạo thành một cuộc nổi dậy thực sự. Đây là một quan điểm mang tính tập thể về cách mạng đòi hỏi sự cần thiết cho một nguyên nhân và nhận thức chung. Tiền mã hóa cũng không có. Một người dùng ở Venezuela – người đang tuyệt vọng để phòng ngừa lạm phát của tiền tệ fiat, không hẳn là giống về mặt chính trị như một người dùng ở Đức, người có lợi nhuận từ việc chuyển đổi một tiền mã hóa cho một người khác. Họ không giao tiếp hoặc chia sẻ mục đích nào. Làm thế nào họ có thể hình thành một cuộc cách mạng?

Rất dễ. Hãy xem xét việc in ấn. Giống như tiền mã hóa, nó gây ra một cuộc cách mạng thông qua công nghệ cho phép mọi người thoát khỏi sự độc quyền của quyền lực; với phương pháp in ấn, đó là sự độc quyền mà nhà nước và nhà thờ nắm giữ trên kiến thức. Nhiều đột phá công nghệ, như điện thoại, không đe dọa chính quyền. Nhưng báo chí in ấn và tiền mã hóa đang xâm lấn các khu vực mà được coi là đặc quyền của nhà nước.

Khi Gutenberg thiết kế một phương tiện có giá cả hợp lý và dễ quản lý, giúp những người bình thường có thể sản xuất hàng loạt các tài liệu, sau đó là các ý kiến, tuyên truyền và thông tin bùng nổ. Tài liệu được in có các mục tiêu khác nhau và các ấn phẩm thường mâu thuẫn với nhau. Sách và tập sách được phát hành ở hàng chục quốc gia và bằng nhiều ngôn ngữ; thông thường, họ đã được dịch bởi những người không biết hoặc phối hợp với tác giả gốc. Và, tuy nhiên, tất cả mọi người là một phần của cuộc cách mạng tương tự đã sinh ra sự Khai sáng. Cuộc cách mạng là tự do ngôn luận mà thông qua đó những người bình thường được trao quyền bằng cách in ấn và đọc tài liệu mà họ cho là có lợi cho họ. Cuộc cách mạng trong tự do ngôn luận và kiến thức xảy ra từ tác động tích lũy của tư lợi phi tập trung của người lạ.

Cuộc cách mạng không cần phải tập trung hóa. Việc tập trung chỉ trả lại cho mọi người sự cần thiết của các bên thứ ba đáng tin cậy được gọi là các nhà lãnh đạo. Cuộc cách mạng không cần nhận thức phối hợp hoặc tập thể. Nếu chủ nghĩa tập thể là phương tiện, thì đó cũng có thể là kết quả. Cuộc cách mạng hiệu quả nhất có thể là một cuộc cách mạng phi tập trung, đáp ứng được tư lợi riêng lẻ của các cá nhân. Nó có thể là thứ mà mọi người gọi là “thị trường tự do.”

Gandhi đã từng so sánh sự thay đổi xã hội với “một cái cây tuyệt đẹp, cái cây mà trên đó có hàng triệu chiếc lá và không có một chiếc nào giống nhau. Mặc dù … chúng từ một hạt giống và thuộc cùng một cái cây, không có sự đồng nhất về hình học trong bất kỳ phần nào của một cái cây. Tuy nhiên, chúng ta biết rằng hạt giống, cành và lá là một và đều giống nhau. Chúng ta cũng biết rằng không có đặc điểm hình học nào có thể so sánh được với một cây tươi tốt đang nảy nở trong giai đoạn đẹp nhất và hùng vĩ nhất.”

Kết luận

Tuy nhiên, một lợi thế chỉ huy khác của cuộc cách mạng tiền mã hóa đã bị bỏ qua. Cụ thể, nó không phát sinh như là lựa chọn cuối cùng của tuyệt vọng hay giận dữ. Nó xuất phát từ hy vọng cho một tương lai tốt đẹp hơn. Trong lý thuyết chính trị, điều này được gọi là “một cuộc cách mạng về những kỳ vọng gia tăng”.

Dislaimer: Đây là thông tin cung cấp dưới dạng blog cá nhân, không phải thông tin tổng hợp hay lời khuyên đầu tư. Chúng tôi không chịu trách nhiệm về các quyết định đầu tư của bạn.