Trang chủ Kiến Thức Crypto Sàn DEX là gì? Trade coin trên sàn giao dịch phi tập...

Sàn DEX là gì? Trade coin trên sàn giao dịch phi tập trung

Sàn DEX, hay sàn giao dịch phi tập trung (Decentralized Exchange), là một thành phần quan trọng trong hệ sinh thái tài chính phi tập trung (DeFi). Đây là nền tảng giao dịch tiền mã hóa ngang hàng (peer-to-peer), nơi người dùng có thể trao đổi trực tiếp mà không cần trung gian như ngân hàng hay tổ chức tập trung. Sàn DEX hoạt động dựa trên blockchain, sử dụng hợp đồng thông minh để tự động hóa quy trình, đảm bảo tính minh bạch, an toàn và không lưu ký (non-custodial). DEX là thị trường giao dịch tiền điện tử phi tập trung, không bị kiểm soát bởi bất kỳ bên thứ ba nào, phù hợp với triết lý cốt lõi của tiền mã hóa.

So với sàn tập trung (CEX) như Coinbase hay Binance, DEX không yêu cầu người dùng lưu ký tài sản, nghĩa là tài sản luôn nằm trong ví của người dùng, giảm rủi ro bị hack hoặc mất quyền kiểm soát. Tuy nhiên, DEX thường không hỗ trợ giao dịch giữa tiền mã hóa và fiat, chỉ tập trung vào trao đổi giữa các token crypto. Một điểm đáng chú ý là DEX không yêu cầu KYC (Know Your Customer), giúp bảo vệ quyền riêng tư, nhưng cũng có thể đối mặt với thách thức từ cơ quan quản lý, như được đề cập trên CoinMarketCap.

Các loại DEX

Có ba loại chính của sàn DEX, mỗi loại có ưu và nhược điểm riêng:

  1. Automated Market Maker (AMM): Sử dụng bể thanh khoản (liquidity pools) để xác định giá, thay vì sổ lệnh truyền thống. Ví dụ như Uniswap, người dùng swap token dựa trên tỷ lệ trong bể, với phí swap thường khoảng 0.3%.
  2. Order Book DEX: Hoạt động giống sàn tập trung, sử dụng sổ lệnh để khớp lệnh mua và bán, phù hợp với giao dịch phức tạp hơn.
  3. DEX Aggregators: Kết hợp nhiều sàn DEX để tìm giá tốt nhất hoặc phí gas thấp nhất, như 1inch, giúp tối ưu hóa trải nghiệm người dùng.

Trong số này, AMM là phổ biến nhất nhờ tính dễ tiếp cận và thanh khoản cao, đặc biệt trên Ethereum và các blockchain EVM-compatible.

Hướng dẫn sử dụng DEX

Để sử dụng sàn DEX, chúng ta sẽ lấy Uniswap làm ví dụ.

  1. Cài đặt ví: Tải và thiết lập ví hỗ trợ Ethereum, như MetaMask. Ví này cần được bảo mật bằng cụm từ ghi nhớ (seed phrase) để tránh mất tài sản.
  2. Nạp tiền: Mua ETH hoặc các token ERC-20 từ sàn tập trung như Binance, sau đó chuyển vào ví. Đảm bảo có đủ ETH để trả phí gas, vì phí này có thể lên đến 45 USD mỗi giao dịch trên Ethereum trong thời gian cao điểm.
  3. Kết nối với sàn: Truy cập Uniswap, nhấn “Connect Wallet” và chọn MetaMask. Đảm bảo JavaScript được bật để sử dụng giao diện.
  4. Chọn token: Trên giao diện, chọn token muốn bán ở ô “From” và token muốn mua ở ô “To”. Nếu token không hiển thị, nhập tên hoặc địa chỉ hợp đồng của token (ví dụ: USDC).
  5. Swap token: Nhập số lượng, Uniswap sẽ tính toán giá dự kiến dựa trên bể thanh khoản. Kiểm tra phí gas ở phần “Transaction Settings”, vì phí này phụ thuộc vào tình trạng mạng.
  6. Xác nhận giao dịch: Nhấn “Swap”, ký giao dịch trên MetaMask, và chờ xác nhận trên blockchain. Thời gian xác nhận có thể kéo dài nếu mạng Ethereum đang đông.

Lưu ý quan trọng: Phí gas trên Ethereum thường cao, đặc biệt trong giờ cao điểm, nhưng bạn có thể giảm bằng cách sử dụng các blockchain layer 2 như Polygon hoặc Optimism. Ngoài ra, luôn kiểm tra địa chỉ hợp đồng token để tránh swap nhầm, vì có thể dẫn đến mất tài sản vĩnh viễn.

Ví dụ minh họa về các DEX phổ biến

Dưới đây là danh sách các sàn DEX phổ biến, dựa trên khối lượng giao dịch và cộng đồng

Tên Sàn

Blockchain

Đặc Điểm Nổi Bật

Token Governance

Uniswap

Ethereum

AMM, phổ biến, hỗ trợ nhiều ERC-20

UNI

PancakeSwap

BNB Chain

Swap, liquidity mining, NFT, phí thấp

CAKE

Curve Finance

Ethereum

Chuyên stablecoin, phí gas tối ưu

CRV

1inch

Multi-chain

Aggregator, tìm giá tốt nhất

1INCH

SushiSwap

Ethereum

Fork từ Uniswap, thêm tính năng mới

SUSHI

  • Uniswap: Là sàn DEX hàng đầu trên Ethereum, ra mắt từ 2018, với hơn 300 tích hợp DeFi, uptime 100% từ khi khởi động. Token UNI dùng cho governance và kiếm phí từ swap.
  • PancakeSwap: Phổ biến trên BNB Chain, nổi bật trong giai đoạn bull run 2020-2021 nhờ phí thấp và giao diện thân thiện, có token CAKE cho staking và governance.
  • Curve Finance: Chuyên về stablecoin, với TVL (Total Value Locked) trên 2.4 tỷ USD vào tháng 1/2023, tối ưu cho giao dịch ít biến động.
  • 1inch: Là aggregator, giúp người dùng tìm giá tốt nhất từ nhiều bể thanh khoản, giảm phí gas và tăng hiệu quả, có token 1INCH cho governance.
  • SushiSwap: Fork từ Uniswap, cung cấp các tính năng tương tự nhưng với sự cải tiến, như thêm yield farming, có token SUSHI.

Rủi ro và cân nhắc

Mặc dù DEX mang lại nhiều lợi ích, người dùng cần lưu ý:

  • Phí gas: Trên Ethereum, phí gas có thể cao, đặc biệt trong Q1-Q2 2023, DeFi đã mất 735 triệu USD do các cuộc tấn công khai thác.
  • An toàn hợp đồng: Các cuộc tấn công như vụ Curve Finance bị hack 61 triệu USD vào tháng 7/2023 cho thấy rủi ro từ hợp đồng thông minh. 
  • Impermanent Loss: Khi cung cấp thanh khoản, người dùng có thể chịu mất mát tạm thời do biến động giá, đặc biệt trên AMM. 

Kết luận

Sàn DEX là công cụ mạnh mẽ trong DeFi, cung cấp giao dịch an toàn, minh bạch và phi tập trung. Tuy nhiên, người dùng cần hiểu rõ về phí gas, an toàn hợp đồng và các rủi ro liên quan. Với sự phát triển của blockchain layer 2 và các cải tiến, DEX ngày càng trở thành lựa chọn hàng đầu cho giao dịch tiền mã hóa.

MỚI CẬP NHẬT

altcoin

4 altcoin có thể đạt ATH mới vào tháng 4/2025

Tháng 3 là một tháng đầy thử thách đối với nhiều altcoin, khi một số gặp phải điều chỉnh mạnh. Tuy nhiên, khi quý...
binance

Binance công bố dự án thứ 66 trên Launchpool: GUNZ (GUN)

Binance vừa thông báo GUNZ (GUN) là dự án thứ 66 trên Binance Launchpool, một dự án hạ tầng blockchain do Gunzilla Games phát...
crypto

Sẽ còn rất nhiều khó khăn trong chu kỳ hiện tại

Meltem Demirors, chuyên gia kỳ cựu trong lĩnh vực tiền điện tử, cho rằng các dòng tiền rút ra sắp tới có thể gây...

CEO Tether đưa ra dự đoán táo bạo về thị trường stablecoin

Paolo Ardoino, CEO của Tether (USDT), vừa đưa ra một dự đoán đầy tham vọng về tương lai của thị trường crypto, gọi đây...

Solana chuẩn bị bùng nổ? Phân tích xu hướng giá SOL sắp tới

Solana (SOL) đã đối mặt với áp lực bán mạnh sau khi đạt mức cao nhất mọi thời đại mới là $295,83 vào ngày...
gamestop

Gamestop huy động 1,3 tỷ đô la cho các khoản đầu tư chiến lược

Trong một động thái gây bất ngờ, GameStop - nhà bán lẻ video game nổi tiếng với hiện tượng cổ phiếu Reddit vừa thông...
altcoin

Top 3 altcoin trên Base đáng chú ý trong tuần cuối tháng 3

Các altcoin trên Base đang thu hút sự chú ý trong tuần này. Trong đó, ba dự án nổi bật để theo dõi là...
pi

Pi Network unlock token sẽ tác động thế nào đến giá?

Token của Pi Network đang gặp khó khăn sau khi giảm xuống 0,8 đô la và các nhà đầu tư bắt đầu lo lắng....

Tin vắn Crypto 27/03: Bitcoin và altcoin ít có khả năng kéo dài đà...

Từ nhận định đà tăng giá hiện tại của Bitcoin và altcoin ít có khả năng kéo dài đến Hàn Quốc tạm thời dỡ...

[QC] Meta Earth sẽ tổ chức sự kiện ra mắt chính thức tại Token2049...

Dubai, UAE, ngày 27 tháng 3 năm 2025, Chainwire Meta Earth, một dự án blockchain mô-đun, sẽ tổ chức sự kiện ra mắt chính thức...

Thị trường dự đoán giá Bitcoin sẽ không tăng cao hơn $138.000 trong năm...

Bitcoin vẫn giữ mục tiêu giá $138.000 cho năm 2025 khi thị trường phục hồi sau cuộc chiến thuế quan thương mại của Hoa...

SUI bùng nổ mạnh mẽ, nhắm mục tiêu tăng 25% trong ngắn hạn

Khối lượng giao dịch của SUI đang bùng nổ khi giá altcoin này lấy lại đà tăng mạnh mẽ sau khi bật lên từ...

The Blockchain Group mua 580 Bitcoin, lần giao dịch lớn nhất từ trước đến...

Vào thứ 4, The Blockchain Group, một công ty tiên phong về Kho bạc Bitcoin tại Châu Âu, được Adam Back hỗ trợ, thông...
Elizabeth Warren cáo buộc dự luật Stablecoin của Trump và Musk là 'Gian lận'

Elizabeth Warren cáo buộc dự luật Stablecoin của Trump là ‘Gian lận’

Vào thứ Tư, Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ Elizabeth Warren (D-MA) đã chỉ trích một dự luật liên quan đến stablecoin đang được Quốc...
20% quan chức cấp cao của Hàn Quốc sở hữu hàng triệu đô la tiền điện tử

20% quan chức cấp cao của Hàn Quốc sở hữu hàng triệu đô la...

Ngày 27/3, Ủy ban Đạo đức Công chức Chính phủ Hàn Quốc đã công bố bản cập nhật định kỳ về tài sản của...

Pumpswap đạt kỷ lục 488 triệu USD, hướng tới mở rộng thị trường

Pumpswap, sàn giao dịch phi tập trung (DEX) mới nhất từ Pump.fun, đang ghi nhận mức tăng trưởng bùng nổ trên blockchain Solana. Vào...