Hàng triệu người mất tích sau sự sụp đổ của sàn giao dịch Wex

Một lập trình viên người Nga – người có liên quan đến sự sụp đổ của một sàn giao dịch lớn – cho biết mình đã bị lừa mất toàn bộ tài sản bởi những kẻ tự nhận là đặc vụ FSB.

Alexei Bilyuchenko là nhân vật chủ chốt của Wex, đã ngừng giao dịch vào năm 2018, khiến khách hàng không thể tiếp cận các khoản đầu tư với tổng trị giá gần nửa tỷ đô la Mỹ.

Nhiều người đã cố gắng hiểu về những mặt trái của giao dịch tiền điện tử Nga, đồng thời tìm ra dấu vết của số tiền đó.

Câu chuyện đó rất giống với drama McMafia, bao gồm một loạt các nhân vật đáng gờm như các chuyên viên máy tính, đặc vụ FBI, một nhà tài phiệt liên quan đến cuộc chiến ở Ukraine.

Hai người bạn bị dồn vào chân tường

Câu chuyện bắt đầu tại thành phố Novosibirsk của Nga vào tháng 8 năm 2017, nơi Alexei Bilyuchenko, cựu giám đốc IT của một chuỗi cửa hàng nội thất, bị bắt trong kỳ nghỉ ở Hy Lạp.

6 năm trước, ông và đối tác kinh doanh Alexander Vinnik, một chuyên gia chuyển tiền điện tử, đã gặp nhau và quyết định tham gia trade coin.

Alexander Vinnik và Alexei Bilyuchenko đều rất nhút nhát nhưng lại có niềm đam mê đặc biệt với máy tính, vì vậy, cả 2 đã quyết định thiết lập một sàn giao dịch khét tiếng có tên BTC-e.

Cũng giống với các sàn giao dịch khác, BTC-e mang đến cho các nhà đầu tư cơ hội sử dụng tiền thật để mua tiền ảo.

Điểm khác biệt giữa sàn giao dịch BTC-e và các sàn giao dịch khác ở châu Âu, Mỹ là BTC-e không yêu cầu ID khách hàng, không lôi kéo các nhà đầu tư hợp pháp, cung cấp cho mạng lưới tội phạm cách rửa tiền.

Khách hàng đổ xô đầu tư vào BTC-e. Theo Global Witness, vào năm 2016, nó đã trở thành sàn giao dịch lớn thứ ba trên thế giới.

Hai đối tác luôn liên lạc online và họ chỉ gặp nhau vào năm 2014 khi giao dịch bitcoin hàng ngày đạt 2 triệu đô la. Năm 2016, con số này là 10 triệu đô la. Để ăn mừng, họ đã cùng nhau tổ chức một bữa tiệc tại Moscow.

Vào tháng 7 năm 2017, họ cùng nhau đi nghỉ ở Hy Lạp mà không hề biết rằng các đặc vụ liên bang Hoa Kỳ cũng có mặt trong chuyến đi đó để điều tra về hoạt động rửa tiền của họ.

FBI nghi ngờ BTC-e đã nhúng tay vào vụ hack sàn giao dịch Mt Gox. Các chuyên gia về tội phạm mạng cũng cho rằng vụ việc này có liên quan đến nhóm hacker bí ẩn người Nga, Fancy Bears.

Alexander Vinnik bị bắt và cảnh sát Hy Lạp đã giam giữ ông ngay trên bãi biển, trước sự chứng kiến của vợ con ông.

Mẹ Vinnik đã gọi cho Alexei Bilyuchenko đang ở một khu nghỉ mát khác. Trong cơn hoảng loạn, Bilyuchenko đã đập vỡ máy tính xách tay của mình, ném xuống biển và nhảy lên chuyến bay tới Moscow.

Nhà tỷ phú có quan hệ với Kremlin

Trở về nhà ở thành phố Novosibirsk, Bilyuchenko quyết định phải lấy lại khoản lỗ bằng cách thiết lập một sàn giao dịch Wex.

FBI đã niêm phong trang web của BTC-e nhưng Bilyuchenko vẫn có nhiều server dự phòng và thông qua Wex, ông có thể trả lại các khoản đầu tư cho một số khách hàng BTC-e.

Ở giai đoạn này, theo những gì đã nói với cảnh sát, Alexei Bilyuchenko cần một người chống lưng, ủng hộ Wex. Và dường như, Konstantin Malofeyev chính là sự lựa chọn tốt nhất. Ông là một tỷ phú tại Moscow, có mối quan hệ chặt chẽ với cả Kremlin lẫn Chính thống giáo Nga.

Malofeyev hiện đang chịu lệnh trừng phạt của Mỹ và EU vì cáo buộc liên kết với các chiến binh nổi loạn ở Đông Ukraine.

Trong các tuyên bố của cảnh sát, Alexei Bilyuchenko cho biết ông được mời đến Moscow nhiều lần để gặp Malofeyev trong các văn phòng tại một khu mua sắm cao cấp.

Cuộc trò chuyện của họ đều xoay quanh vấn đề Wex đã tạo ra bao nhiêu tiền, điều gì xảy ra với số tiền đó khi FBI bắt đầu vào cuộc.

“Trong vài tháng qua, Malofeyev yêu cầu tôi nói cho anh ta biết số dư tiền điện tử Wex”, Bilyuchencko nói với cảnh sát.

Ông Malofeyev phủ nhận mọi mối quan hệ với Bilyuchenko hoặc Wex.

Những người đàn ông “từ dịch vụ bảo mật” là ai?

Vào mùa hè 2018, giao dịch trên Wex đã chậm lại và đến cuối năm, nó đã dừng hoàn toàn. Tiền kỹ thuật số trị giá 450 triệu đô la không cánh mà bay. Nhiều khách hàng đã rất tức giận, yêu cầu hoàn tiền ngay lập tức. Một người đã đệ đơn khiếu nại lên cảnh sát ở khu vực Chuvashiya của Nga.

Alexei Bilyuchenko được triệu tập và yêu cầu làm nhân chứng, kể chi tiết về vụ việc.

Ông cho biết mình đã thực sự mất quyền kiểm soát ở Wex vào mùa xuân năm 2018, vài tháng trước khi nó chính thức sụp đổ. Trong một cuộc họp tại văn phòng Moscow của Konstantin Malofeyev, ông được giới thiệu tới một số người tự nhận mình là đặc vụ FSB. Họ đưa ông đến một tòa nhà được sử dụng bởi FSB, cách Nhà hát Bolshoi không xa. Họ hỏi ông về Wex và sau đó đưa ông đến khách sạn Lotte sang trọng gần Bộ ngoại giao Nga, dưới sự giám sát nghiêm ngặt. Sáng hôm sau, ông được đưa về văn phòng của Malofeyev, họ đề nghị ông chuyển tiền từ các quỹ do Wex hold sang “quỹ FSB” và ông đã đồng ý. Trong chuyến đi tới Moscow, ông đã chuyển mọi thứ theo yêu cầu. Bilyuchenko trở về nhà ở thành phố Novosibirsk khi trời đã sáng. Ông tuyên bố mình là nạn nhân của một vụ scam và thay vì chuyển tiền vào kho bạc nhà nước, ông đã giao nó cho cộng sự của Malofeyev.

Sau khi kể câu chuyện đó với cảnh sát, người ta không còn thấy bóng dáng của Bilyuchenko nữa. Nhân viên bảo vệ tư nhân hiện đang bảo vệ nhà của ông và ông không muốn nói bất cứ chuyện gì về Wex.

Vụ đánh bom lừa đảo và hàng triệu người mất tích

Vậy những lời nói của Alexei Bilyuchenko là thật hay giả? Alexander Terentiev, người đứng đầu nhóm chiến dịch các nhà đầu tư lừa đảo, nói rằng ông không tin câu chuyện đó, nhưng những người khác dường như vẫn tin.

Kể từ cuối tháng 11, các tòa án, tòa nhà công cộng, ga tàu điện ngầm và trung tâm mua sắm ở Moscow và St Petersburg bị chi phối bởi các vụ đánh bom gần như hàng ngày. Theo các báo cáo trên phương tiện truyền thông Nga, có một số cảnh báo được gửi qua email bao gồm các tài liệu liên quan đến hàng triệu người mất tích của Wex và liên quan đến Malofeyev.

Một tuyên bố được đưa ra qua kênh truyền hình Tsargrad của Malofeyev cho rằng các vụ đánh bom là một phần của “chiến dịch làm mất uy tín” chống lại ông.

“Cả Konstantin Malofeyev và các công ty của ông đều không liên quan gì đến việc đánh cắp Bitcoin, sàn giao dịch Wex hoặc việc quản lý của nó,” họ nói.

Trong khi đó, tại Hy Lạp, 2 năm sau khi bị bắt giữ trên bãi biển, đối tác kinh doanh cũ của Alexei Bilyuchenko, Alexander Vinnik vẫn đang ngồi tù.

Hoa Kỳ, Nga và Pháp đều đang tìm cách dẫn độ ông. Trong 2 năm nay, ông không được gặp vợ mình và giờ đây còn gặp phải vấn đề về sức khỏe: khối u não.

Luật sư của ông, Timofei Musatov nói rằng cựu triệu phú bitcoin đã tuyệt thực từ lâu, tình trạng hiện tại của Vinnik rất giống với mình trước đây.

• Binance đóng băng các tài khoản WEX để truy bắt số tiền bị đánh cắp
• Nga không hài lòng về việc Hy Lạp dẫn độ Vinnik – người bị cáo buộc rửa tiền sang Pháp

Thùy Ngân

Tạp chí Bitcoin | BBC