Các dự án gây quỹ bằng việc phát hành token chứng khoán (STO) được dự kiến để trở thành “ICO mới”. Nhưng đối với mỗi sự thổi phồng, bạn cũng phải cẩn thận để không bị lừa bởi các dự án độc hại và những người đang cố gắng kiếm lợi nhuận từ các nhà đầu tư cả tin. Trong bài viết này, tôi sẽ cung cấp cho bạn một số gợi ý về cách nghiên cứu một dự án tiền điện tử bằng cách nghiên cứu whitepaper (sách trắng) của nó. Ngoài việc đảm bảo rằng bạn đang đầu tư vào một dự án vững chắc, nghiên cứu whitepaper cũng có thể giúp bạn tránh lừa đảo.
Whitepaper (sách trắng) là gì?
Khi một công ty dự định ra mắt một loại tiền điện tử mới, họ thường đưa ra tất cả các chi tiết trong một whitepaper. Tập tin này chứa thông tin kỹ thuật, tài chính và thương mại về dự án, chẳng hạn như tổng quan về thị trường, rủi ro và việc sử dụng vốn đầu tư. Nó thường được viết bằng ngôn ngữ đơn giản, và viết về những gì họ dự định xây dựng, để thu hút các nhà đầu tư và các bên quan tâm khác. Nói cách khác, whitepaper giải thích mục đích và quy trình của dự án – lý do và cách thức.
Một số dự án không bắt đầu bằng việc xuất bản một whitepaper. Loom Network đã quyết định không phát hành một whitepaper, nhưng ngay lập tức bắt đầu phát triển và phân phối mã. Litecoin đã bắt đầu bằng cách trình bày video về “Quá trình tạo ra Litecoin” tại một sự kiện của Coinbase. Và phần còn lại chỉ là nhánh của các dự án hiện có, như Bitcoin, vì vậy chúng không thể có whitepaper của riêng mình.
Một số dự án phát hành purple paper (sách tím), green paper (sách xanh) hoặc yellow paper (sách vàng). Số khác, chẳng hạn như Cardano, phát hành nhiều whitepaper để mô tả tất cả các phần của công nghệ mà họ đang phát triển. May mắn thay, gần như mọi loại tiền điện tử và STO vẫn phát hành một whitepaper tại một số điểm trong lộ trình của chúng, để phác thảo dự án và công nghệ của chúng. Vì vậy, nếu bạn đang suy nghĩ về việc đầu tư vào một token mới hoặc STO và cũng muốn tránh các vụ scam, điểm dừng đầu tiên của bạn là đọc whitepaper.
Nên tìm kiếm điều gì trong một whitepaper?
Công nghệ – Điều quan trọng nhất là giải pháp đề xuất (kỹ thuật) của dự án đối với một vấn đề thực tế, cho một thị trường đủ lớn có liên quan. Sẽ không có gì khác biệt nếu nó có một thứ gì đó mới hoặc ứng dụng tốt hơn công nghệ hiện có. Nếu vấn đề mà họ đang cố gắng giải quyết không cần giải quyết, thì có khả năng lớn dự án sẽ thất bại hoặc đã được thiết lập chỉ để kiếm tiền. Nó không nên là một giải pháp “phi tập trung hóa” cho một vấn đề đã được giải quyết một cách ‘tập trung”, mà không cần blockchain hoặc tiền điện tử.
Cảnh báo về scam: Hãy để ý những từ thông dụng phổ biến chỉ được sử dụng để gây nhầm lẫn cho bạn, mà không thực sự giải thích bản chất của dự án.
Đội ngũ – Những người đứng sau dự án là điều rất quan trọng trong việc khiến cho nó thành công. Kiểm tra đội ngũ và cố vấn của họ một cách kỹ lưỡng. Kinh nghiệm trước đây của họ là gì? Giáo dục của họ? Họ có tham gia vào các dự án khác không? Hãy đặt câu hỏi nếu bạn nghi ngờ.
Cảnh báo về scam: Quét mạng internet và Linkedin cho các thành viên trong đội ngũ và xác minh rằng họ thực sự đủ tiêu chuẩn. Đừng quên google hình ảnh của họ, nếu có, để xem họ có hợp pháp không và không được sao chép từ một dự án/trang web khác. Đã có tin đồn về các dự án lừa đảo đã sao chép các bản xem trước hình ảnh UI/UX từ các công ty khác. Đồng thời xác minh dự án đối tác đã tuyên bố hợp tác, vì một số dự án lừa đảo khác bị nghi ngờ là đang quảng cáo quan hệ đối tác giả hoặc tự photoshop thành hình ảnh với các thành viên hội đồng quản trị của đối tác.
Lộ trình – Phát triển kỹ thuật luôn mất nhiều thời gian hơn so với hứa hẹn, nhưng một lộ trình cụ thể sẽ cho bạn ý tưởng về việc họ có đang thực tế về mục tiêu của mình hay không. Nếu mainnet được thiết lập để phân phối trong một năm nữa, đó có thể là một khoản đầu tư rủi ro hơn khi xem xét môi trường tiền điện tử thay đổi nhanh chóng và các dự án (tương tự) khác xuất hiện.
Cảnh báo về scam: Nếu lộ trình tuyên bố rằng một mainnet sẽ được phân phối trong vòng một vài tháng, thì điều đó sẽ rất tuyệt, nhưng cũng có thể cho thấy họ chỉ đang cố gắng kiếm tiền nhanh chóng (trừ khi họ bắt đầu con đường phát triển trước cả STO) .
Phân bổ token – Điều cần tìm là số lượng token họ sẽ đưa ra. Liệu các token sẽ bị khóa (vesting) cho các thành viên trong đội ngũ? Họ sẽ đốt các token chưa bán? Họ có thể mang thêm token bất cứ khi nào họ quyết định làm như vậy không? Hay họ đang phát hành dần các token mới tại thời điểm đã đặt? Có tỷ lệ lạm phát không? Cơ chế đồng thuận là gì? Đó là tất cả các yếu tố cần xem xét khi bạn đầu tư. Thông thường việc phân bổ token tốt nhất cho các nhà đầu tư là các dự án có nguồn cung cấp token thấp, vì vậy bạn sẽ nhận được ‘miếng bánh’ lớn hơn khi bạn đầu tư. Nhưng điều này phụ thuộc mạnh mẽ vào các yếu tố khác.
Cảnh báo về scam: Đây là một yếu tố khó, nhưng nó có thể cho bạn ý tưởng về việc họ có thực tế về dự án hay không, hoặc họ chỉ đang muốn kiếm nhiều tiền. Nếu tổng nguồn cung cấp và giá cả của họ dẫn đến giá trị vốn hóa thực sự cao, bạn nên nghi ngờ về ý định của họ.
Tuân thủ SEC: SEC sẽ phát hành hướng dẫn về phân tích token chứng khoán. Điều này cho phép token chứng khoán được cấu trúc theo quy định về chứng khoán, do đó, quyền lợi của người nắm giữ token có thể tương tự như những người mua cổ phiếu trong một công ty giao dịch công khai. Bạn có thể kiểm tra với đội ngũ để xem liệu có phải đã nộp hồ sơ SEC hay không, và đọc các quy tắc của SEC để xác nhận rằng STO đang đi đúng hướng.
Phần còn lại – Nhiều thứ khác trong một whitepaper có thể là một sự phá vỡ thỏa thuận cho các nhà đầu tư thông minh. Các mục tiêu ngắn hạn và dài hạn của người nắm giữ token là gì? Vai trò của token trong dự án là gì? Bạn có thể sử dụng token cho một sản phẩm nhất định không, hay chúng giống như cổ phần trong một công ty? Có nhiều nhà đầu tư bán hàng tư nhân lớn có ảnh hưởng đến các đội ngũ không, hay các token được phân phối cho nhiều nhà đầu tư nhỏ hơn? Chiến lược marketing của họ là gì?
Cảnh báo về scam: Có rất nhiều thứ có thể là tín hiệu “báo động”. Phải đảm bảo xác minh bất kỳ thông tin nào trên trang web và phương tiện truyền thông xã hội của họ. Nó trông thật hay họ chỉ đang sử dụng những từ ngữ trống rỗng, lời chứng thực giả tạo và bot phương tiện truyền thông xã hội? Có tuyên bố đáng ngờ nào hay không? Ví dụ: IOTA (hoàn toàn không phải là scam) đã tuyên bố một quan hệ đối tác với Microsoft, thực sự chỉ là một nhánh nhỏ – Office 365. Hãy nhận biết các khiếu nại rằng sản phẩm của họ có thể được sử dụng trong bất kỳ cửa hàng hoặc với mọi ngân hàng. Cảnh giác với các kế hoạch ponzi như Bitconnect, với lợi tức đầu tư được hứa hẹn cho việc nắm giữ mã thông báo của họ. Đôi khi họ bành trường cùng “những con cá voi” đã đầu tư từ trước. Luôn luôn kiểm tra địa chỉ đóng góp và cố gắng truy lại những con cá voi lớn đó, để chắc chắn rằng nó không phải là đội ngũ tự đóng góp cho chính họ, giả vờ rằng họ đã “bắt được” các nhà đầu tư.
Kết luận
Cuối cùng, bạn phải cảm thấy một chút phấn khích sau khi đọc whitepaper. Bạn phải có niềm tin vào ‘lý do và cách thức’ của dự án và đội ngũ đằng sau đó. Bạn muốn đặt tiền của mình trong tay một dự án đáng tin cậy với một con đường rõ ràng phía trước. Rất nhiều dự án hóa ra là scam ngay từ cái nhìn đầu tiên. Nhưng sau khi xem xét kỹ hơn những lời hứa mà họ đã đưa ra trong các tài liệu của mình, họ sẽ xây dựng dự án của mình như thế nào và họ dự định làm cho nó thành công, nên các nhà đầu tư sẽ dễ dàng hơn để phát hiện ra “những dấu hiệu lừa đảo”. Tất nhiên, có nhiều yếu tố khác có thể dẫn đến kết luận rằng một dự án không phải là một khoản đầu tư vững chắc, nhưng nghiên cứu whitepaper là một trong những cách dễ tiếp cận nhất để bạn có thể tự mình xác minh.
