Thời điểm Minsky là gì ?

Updated: 04/03/2019 at 16:35

Thời điểm Minsky là gì ?

Thời điểm Minsky hay khoảnh khắc Minsky (Minsky Moment) đề cập đến một khoảng thời gian khi thị trường thất bại hoặc rơi vào khủng hoảng sau giai đoạn tăng giá kéo dài với đầu cơ thị trường bị thổi phồng cao và tăng trưởng không bền vững. Một khoảnh khắc Minsky dựa trên ý tưởng rằng các giai đoạn đầu cơ tăng giá, nếu chúng tồn tại đủ lâu, cuối cùng sẽ dẫn đến khủng hoảng và đầu cơ càng kéo dài thì khủng hoảng sẽ càng tồi tệ hơn. Cuộc khủng hoảng này được đặt theo tên của Hyman Minsky, một nhà kinh tế và giáo sư người Mỹ (1919 – 1996) nổi tiếng vì tranh luận về sự bất ổn vốn có của thị trường, đặc biệt là thị trường tăng trưởng. Ông cảm thấy rằng thị trường tăng dài chỉ kết thúc trong sự sụp đổ lớn. Minsky theo trường phái Keynes, xây dựng học thuyết của mình trên ý tưởng “sự ổn định bất ổn” (stability is unstable).

Một cuộc khủng hoảng theo thời điểm Minsky diễn ra sau một giai đoạn đầu cơ tăng kéo dài, điều này cũng liên quan đến số nợ lớn của cả nhà đầu tư bán lẻ và tổ chức. “Khoảnh khắc Minsky” được Paul McCulley đặt ra vào năm 1998 trong khi đề cập đến cuộc khủng hoảng nợ châu Á năm 1997, trong đó các nhà đầu cơ gây áp lực ngày càng tăng đối với các đồng tiền châu Á bị chốt bằng đồng đô la cho đến khi cuối cùng họ sụp đổ.

Cuộc khủng hoảng tài chính thế giới năm 2008 cũng được trích dẫn là một ví dụ hàng đầu của Minsky Moment. Trong thời kỳ khủng hoảng này, một loạt các thị trường đã đạt đến mức thấp nhất mọi thời đại, gây ra các cuộc gọi ký quỹ, bán tháo tài sản để trang trải các khoản nợ và tỷ lệ vỡ nợ cao hơn.

Để đi đến thời điểm Minsky, nền kinh tế trải qua ba giai đoạn chính:

Giai đoạn 1: kinh tế phục hồi sau khủng hoảng, phát triển ổn định, các nhà đầu tư hứng khởi đầu tư vào một lĩnh vực được đánh giá sẽ mang lại cơ hội lợi nhuận to lớn.

Giai đoạn 2: đầu tư vào lĩnh vực này sẽ kéo theo nhiều nhà đầu tư nữa, để lên cao trào, tạo bong bóng giá và tan vỡ trong lĩnh vực ấy.

Giai đoạn 3: Bong bóng giá vỡ kéo theo khủng hoảng tài chính.

Hyman Minsky và trường phái tân cổ điển không đồng ý nhau về cội nguồn bất ổn của hệ thống tài chính. Theo tân cổ điển thì sự bất ổn ấy nằm trong mức độ phức tạp của thị trường, và sự phức tạp ấy đến từ sáng tạo trong kỹ thuật tài chính. Trong khi đó đối với Minsky thì sự bất ổn ấy nằm trong chính bản chất của nền kinh tế tư bản, tức nó luôn hiện hữu và mang tính cơ cấu (capitalism is inherently flawed). Nền kinh tế tư bản tự do luôn năng động vì đem đến nhiều cơ hội để “làm giàu” và cũng tạo điều kiện cho nhà đầu tư làm giàu. Chính vì thế Minksy đặt cấu trúc nợ trong hệ thống tài chính và thái độ “đầu tư/đầu cơ” của nhà đầu tư làm trọng tâm của mô hình. Ứng với ba giai đoạn để đi đến thời điểm Minsky, các nhà đầu tư có ba thái độ vay mượn khác nhau. Giai đoạn đầu khi một nền kinh tế bắt đầu phục hồi sau khủng hoảng, các nhà đầu tư thường lựa chọn đầu tư an toàn, mượn nợ để đầu tư vào những kế hoạch gần như chắc chắn. Dòng tiền từ việc đầu tư sẽ đủ để trả nợ, cả vốn gốc lẫn lãi vay. Đến giai đoạn thứ hai khi kinh tế tăng trưởng cao và lợi nhuận phát sinh thì các doanh nghiệp kỳ vọng rằng lợi nhuận sẽ tiếp tục tăng và do đó sẽ lựa chọn đầu tư với mức rủi ro cao hơn nhằm tối đa hóa lợi nhuận bằng cách tăng vay mượn. Nhưng lần này, tiền từ đầu tư chỉ đủ để trang trải lãi vay. Việc này chỉ có thể kéo dài khi thị trường vẫn còn thanh khoản. Giai đoạn sau cùng còn gọi là giai đoạn Ponzi, nhà đầu tư hoặc trong tình trạng khó khăn, không còn thanh khoản, hoặc có thái độ tham lam cực độ, có thể dẫn đến lừa đảo, đều dẫn đến hiện tượng “Ponzi”, tức đi vay nợ để trả nợ. Quá trình này xảy ra trong một môi trường tín dụng được nới lỏng, người cho vay tìm mọi cách để tránh những ràng buộc về pháp lý để cho vay càng nhiều càng tốt. Như vậy, cách duy nhất để tạm thời có tiền thanh toán nợ là tìm cách liên tục tăng giá tài sản đầu tư. Vì nền kinh tế tư bản từ trong bản chất đã mang tính “bất ổn”, mỗi lần chữa khủng hoảng thành công là một lần đưa các nhà đầu tư đến với những rủi ro mới.

Minsky là một nhà nghiên cứu độc lập trong công việc, có suy nghĩ độc đáo. Điều đó không ngăn chặn công trình nghiên cứu của ông được đánh giá là nguyên thủy (original), tiêu biểu nhất, đặc trưng nhất về bất ổn tài chính. Tuy nhiên, mãi đến sau ngày Minsky mất, lý thuyết của ông mới trở nên nổi tiếng. Gần đây nhiều tác giả dựa vào lý thuyết của ông để phân tích lại các cuộc khủng hoảng tài chính, họ đã kiểm nghiệm rằng rất nhiều cuộc khủng khoảng đều trải qua ba giai đoạn, cùng với các tính cách của nhà đầu tư/đầu cơ ứng với từng thời kỳ theo “kiểu phân tích Minsky”: khủng hoảng Châu Á 1997, Brazil 1999, Thổ Nhĩ Kỳ 2000-2001, Argentina 2001, khủng hoảng kinh tế thế giới 2008.

Phương pháp tiếp cận của Minsky giải thích rõ vấn đề chu kỳ kinh tế, điều mà Keynes đã đề cập nhưng lại bị nhiều nhà kinh tế giải thích lệch lạc. Những lý giải của ông được gọi là “Thuyết mất ổn định tài chính- financial instability hypothesis”. Thuyết mất ổn định tài chính là lý thuyết về tác của nợ đối với hành vi có tính hệ thống và cũng tính đến cách thức mà nợ còn có ý nghĩa. Thuyết này cho rằng, nguyên nhân gây ra các cuộc suy thoái kinh tế không phải là do các cú sốc từ bên ngoài mà là vấn đề nội sinh. Chính trong giai đoạn thịnh vượng của nền kinh tế đã hàm chứa các yếu tố bất ổn để gây nên sự suy thoái. Ông giải thích rõ trong giai đoạn kinh tế tăng trưởng mạnh, tâm lý ưa thích rủi ro (hoặc là tự mãn) đã khuyến khích gia tăng đòn bẩy nợ. Nguyên nhân khiến các doanh nghiệp gia tăng đòn bẩy nợ là vì họ nhìn thấy khả năng sinh lợi từ nhiều dự án. Tuy nhiên, điểm mấu chốt trong quan điểm của Keynes và cả Minsky là con người rất kém trong dự báo tương lai. Tương lai là “thiên nga đen” và nhiều dự báo của các doanh nghiệp là không chính xác về lợi nhuận của các dự án. Sự gia tăng đòn bẩy nợ cao đến mức tạo ra các rủi ro rất lớn. Minsky cho rằng, trong quá trình mở rộng, sự vay nợ của các doanh nghiệp chuyển từ tài trợ kiểu “phòng ngừa (hedge)”, tức có khả năng trả đúng hạn cả vốn lẫn lãi sang tài trợ kiểu “đầu cơ” , tức chỉ có khả năng trả lãi và cần gia hạn thêm thời gian để chi trả cả phần vốn vay. Cuối cùng là chuyển sang tài trợ kiểu “ponzi”, tức doanh nghiệp chẳng còn có khả năng trả lãi. Thực chất doanh nghiệp vay nợ để lấy tiền của người này “đập” sang cho người kia. Tất nhiên, tài trợ kiểu ponzi luôn dẫn đến sự vỡ nợ. Do đó, Minsky đã nói cấu trúc tài chính của chủ nghĩa kinh tế tư bản trở nên ngày càng dễ đổ vỡ hơn qua mỗi giai đoạn thịnh vượng.

Chu kỳ của Minsky được chia thành ba giai đoạn. Đầu tiên là một khoảng thời gian dài có sự tích lũy nhanh của nợ. Tiếp đến là thời điểm mà các nhà kinh tế gọi là: thời điểm Minsky (Misky moment), tức những người cho vay trở nên thận trọng hoặc hạn chế cho vay và các doanh nghiệp có cấu trúc đòn bẩy cao sẽ gặp phải khó khăn về tài chính (chính là mùa hè năm 2007 trong cuộc khủng nợ dưới chuẩn của Mỹ). Tiếp sau thời điểm Minsky là “sụp đổ Minsky (Minsky meltdown)” khi các doanh nghiệp buộc phải bán tháo tài sản để trả nợ (chính là thời điểm năm 2008).

Một nghiên cứu khác của Richard Koo (2008) cho thấy việc lĩnh vực tư nhân giảm nợ để làm lành mạnh bảng cân đối tài sản đã khiến cho nền kinh tế bị suy thoái. Nghiên cứu của Koo về giảm phát ở Nhật cho thấy bắt nguồn từ nguyên nhân doanh nghiệp và người dân theo đuổi mục tiêu tối thiểu nợ chứ không phải là mục tiêu tối ưu hóa lợi nhuận. Trong thời kỳ bong bóng bất động sản vào những năm 90, người dân thường dùng bất động sản để thế chấp cho các khoản vay và tiếp tục đầu tư các các dự án khác. Khi bong bóng bất động sản nổ tung, giá giảm mạnh và trên bảng cân đối tài sản là một khoản lỗ lớn được trích lập. Vì vậy mới gọi đây là “khủng hoảng bảng cân đối tài sản-Balance sheet Recession”. Koo cho rằng cả thời kỳ Đại khủng hoảng lẫn giảm phát hiện nay ở Nhật đều có chung tình trạng này. Khi khoản lỗ xuất hiện trên bản cân đối tài sản, dòng tiền được tạo ra mỗi năm được dùng để trả nợ thay vì tái đầu tư. Lúc cả nền kinh tế không tái đầu tư sẽ làm giảm tổng cầu và dẫn đến kinh tế bị đình đốn.

SN_Nour

Theo Tapchibitcoin.vn

Được đề cập trong bài viết
Bình luận
Mới cập nhật

SUI (SUI) đã trở thành tâm điểm của một cuộc chiến khốc liệt giữa phe bò và phe gấu, sau đợt tăng giá bùng nổ 63% trong tuần qua đã đưa nó trở thành một trong những tài sản có vốn hóa lớn trên thị trường. Đà tăng trưởng mạnh... ...

Chính phủ Anh đang lên kế hoạch ban hành các quy định mới về tiền điện tử với mục tiêu thúc đẩy sự phát triển của ngành Web3 trong nước, đồng thời bảo vệ người tiêu dùng. Các chính sách mới sẽ được xây dựng thông qua đối thoại với... ...

Các memecoin trên nền tảng SUI đang thu hút sự chú ý lớn khi hệ sinh thái này ngày càng phát triển mạnh mẽ. Khối lượng giao dịch trên các sàn DEX của SUI đã tăng vọt lên 3,8 tỷ đô la trong bảy ngày qua, tăng 74%, đưa SUI... ...

Dữ liệu mới từ Fidelity Digital Assets gợi ý về triển vọng lạc quan thận trọng đối với Ethereum, cho thấy hiệu suất ảm đạm trong quý 1 của tài sản này có thể là một cơ hội. Theo báo cáo mới nhất, Ether đã giảm 45% trong quý 1,... ...

Chainlink (LINK) đang dần lấy lại đà tăng trưởng sau quãng thời gian dài giao dịch trong vùng giá hẹp, mở ra triển vọng cho một cú bứt phá mạnh mẽ. Tính đến thời điểm hiện tại, LINK được giao dịch ở mức $15,02, ghi nhận mức tăng nhẹ 0,55%... ...

Ngân hàng số Bunq có trụ sở tại Amsterdam – đơn vị lớn thứ hai tại châu Âu trong lĩnh vực ngân hàng số – đã chính thức bước chân vào thị trường tiền điện tử, đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng từ nhà đầu tư cá nhân toàn... ...

Theo Fidelity Digital Assets, triển vọng trung hạn của Bitcoin đã giảm xuống vùng “lạc quan”, khi công ty đầu tư này lưu ý rằng BTC đang có xu hướng “thấp hơn giá trị thực”. Để chứng minh, công ty đã trích dẫn số liệu ‘Bitcoin Yardstick’, đo vốn hóa... ...

Những đợt tăng giá mạnh của Bitcoin (BTC) thường xuất hiện trong bối cảnh giới đầu tư lo ngại về lạm phát hoặc khi các dữ liệu kinh tế vượt xa kỳ vọng. Tuy nhiên, những tín hiệu rõ ràng báo trước một đợt tăng mạnh lại hiếm khi xuất... ...

Trong tuần qua, Ethereum (ETH) đã tăng hơn 10% khi thị trường cho thấy dấu hiệu hồi phục. Tuy nhiên, các chỉ báo kỹ thuật quan trọng tiết lộ một bức tranh phức tạp, với sự kết hợp giữa xu hướng suy yếu và sự lạc quan thận trọng từ... ...

Công ty truyền thông của Tổng thống Mỹ Donald Trump, mang tên Trump Media & Technology Group, đang tích cực khám phá một dự án mới liên quan đến tiền điện tử, theo thông tin từ một lá thư gửi cổ đông vào thứ Ba (29/4). “Là một phần của... ...

Xem thêm bài viết