Vitalik Buterin, nhà đồng sáng lập của Ethereum và cũng là nhà phát triển nổi bật nhất của nền tảng này, đã công khai tuyên bố rằng anh đang trở nên hơi bi quan về việc mở rộng thông qua các mạng lớp thứ hai như Lightning Network (LN), hoặc phiên bản eth vẫn đang được phát triển có tên là Plasma.
“Tôi đang ngày càng bi quan hơn về các L2 dữ liệu ngoài chuỗi. Vlad Zamfir đã đúng; chúng rất khó để thiết lập, đòi hỏi quá nhiều lý lẽ về lớp ứng dụng về các ưu đãi và khó khái quát hóa,” anh cho biết nói.
Buterin là cố vấn cho Plasma, hoặc ít nhất là trong dự án ICO, OmiseGo, vào năm 2017.
Anh dường như cũng hợp tác chặt chẽ với nhà phát triển chính của dự án này, Joseph Poon. Hai năm trôi qua kể từ lúc bắt đầu, Buterin nói rằng:
“Nắm giữ dữ liệu là rủi ro khó khăn nhất để thiết kế các ưu đãi xung quanh nó!…
Khó khái quát hóa vì chúng yêu cầu lý do cụ thể về người thụ hưởng (người có quyền thoát khỏi hợp đồng chưa thanh toán trên chuỗi plasma? Còn hợp đồng ENS gốc thì sao?)
Ngoài ra, việc thoát khỏi Plasma trở nên khó khăn hơn khi bạn có thể thay đổi tài khoản mà không cần sự đồng ý của người nhận, vì bạn không thể giả định người dùng biết trạng thái mới nhất của chính họ.
Các kênh không thể hỗ trợ “các đối tượng của lợi ích chung (ví dụ như Uniswap).”
Anh đã nhấn mạnh “L2 dữ liệu ngoài chuỗi” để loại ra khỏi những điều bi quan mà anh ấy đã đề cập như các giải pháp mở rộng dựa trên Zk-Snarks.
Tóm lại, các giải pháp này theo dõi các chuyển động của các khoản tiền được gửi trong hợp đồng thông minh thông qua Snarks, bằng cách tạo ra các mini-sidechain với kết quả cuối cùng là nén các giao dịch bằng cách gói chúng trong các khối sidechain này, qua đó chuyển thành một số dữ liệu/byte được lưu trữ trên chuỗi, nhưng ít hơn nhiều so với một giao dịch đơn giản.
Trả lời câu hỏi về việc đưa dữ liệu vào chuỗi sẽ giúp ích như thế nào, Vitalik Buterin nói rằng:
“Trên chuỗi, bạn có thể thực hiện một trò chơi xác minh tương tác để tìm ra ai đã thúc đẩy một trạng thái xấu. Trò chơi này có hệ thống phòng thủ rất mạnh, nên bạn không cần phải quan tâm đến việc ai có động lực để phòng thủ nhiều như vậy.”
Ứng dụng này của Snarks dành cho việc mở rộng đã được đem ra triển khai trong năm nay, nó là một giải pháp tiềm năng đặc biệt trong giai đoạn back-end, vì nó có thể phát triển đến một mức mà bạn chỉ cần copy paste một vài dòng code và lắp nó vào trong dapp của bạn.
Phương pháp này cũng tránh được nhiều cạm bẫy với LN, Plasma hoặc tương tự. Không cần tài sản thế chấp và không có tài liệu hướng dẫn sử dụng, chủ yếu là “thủ công”, nhờ đó một tệp trên máy tính cục bộ của bạn ghi lại một giao dịch.
Việc thực hiện một cách “thủ công” này hay lưu trữ hồ sơ cục bộ có thể dẫn đến các vấn đề với giải pháp về việc trở thành các bên trung gian đáng tin cậy được gọi là “các tháp canh” (watchtower).
Dù nó có vẻ không hấp dẫn cho lắm, cũng có thể có một lỗ hổng kỹ thuật cơ bản trong đó chi phí Lightning Network có thể phải trả nhiều hơn hoặc thậm chí nhiều hơn là chi phí trên chuỗi.
Không có mô hình nào được công bố về kinh tế học LN, thậm chí không có bất kỳ toán học cơ bản nào theo như chúng tôi biết, nhưng gần đây có tiết lộ rằng ai đó đang khóa 5 triệu đô la bitcoin để kiếm được 20 đô la tiền phí trên LN mỗi tháng.
Rõ ràng là nó không phải là một thứ gì đó sẽ mang lại hiệu quả, với chí phí LN phải có 10 xu chỉ để trả phí trên chuỗi trong khi bản thân phí trên chuỗi của bitcoin được tính bằng xu. Đó là khi bỏ qua nhu cầu lợi nhuận từ việc khóa 5 triệu đô la này, hoặc chi phí để tạo ra một hệ thống an toàn cho node/quá trình hoạt động của LN, v.v.
Trong LN, họ nói về những gì có thể được gọi là “kênh bình phương” (channels squared), hay “các nhà máy”, với mục đích là để tránh các giao dịch trên chuỗi, và do đó có phí, nhưng lần trước chúng tôi đã phớt lờ điều đó, chúng tôi chỉ được nghe về nó trên lý thuyết.
Vì vậy, có thể có một số nhận thức rằng điều này thực sự không thể hoạt động như một giải pháp cho khả năng mở rộng ngoài các trường hợp rất nhỏ.
Nhưng việc nén qua snarks có thể đem lại hiệu quả. Các sidechain cũng vậy, đặc biệt là trong một hệ thống các hợp đồng thông minh như trong ethereum. Ở đó, họ gọi nó là sharding, mặc dù có sự khác biệt nhưng về mặt khái niệm thì đều là cùng một thứ.
Bây giờ liệu một trong hai giải pháp đó có thể hoạt động theo cách phi tập trung và không cần đến sự tin cậy hay không, câu trả lời nằm trong tương lai, nhưng chúng ta thực sự có thể phát hiện ra rằng Nakamoto cuối cùng cũng đúng.
- Vitalik Buterin: Cải thiện khả năng mở rộng có thể cắt giảm chi phí giao dịch hơn 100 lần
- Vitalik Buterin giải thích lý do Ethereum mất một số khách hàng tiềm năng
Diệu Anh
Tạp chí Bitcoin | Trustnodes
